Epilepsie: tips voor het dagelijkse leven

Epilepsie is een ziekte waarbij er aanvalsgewijs een kortsluiting kan ontstaan in de hersenen. Dit kan zich op verschillende manieren uiten. Iemand kan op de grond vallen en hevig beginnen te schokken, maar iemand kan ook alleen maar even een beetje afwezig lijken. Epilepsie kan een grote invloed hebben op het dagelijkse leven, vooral als je niet weet wanneer je een aanval krijgt. Om de kans op verwondingen zoveel mogelijk te beperken, kun je voorzorgsmaatregelen nemen door bijvoorbeeld je huis aan te passen.

Algemeen

Mensen die lijden aan epilepsie hebben een storing in de elektrische geleiding binnen de hersenen. Er ontstaat door de kortsluiting een aanval in één of meerdere gebieden in de hersenen, maar het kan ook in de gehele hersenen plaatsvinden. Het klassieke beeld is dat iemand op de grond valt en hevig begint te schokken. Dit hoeft niet altijd het geval te zijn. Een aanval die minder hevig is, kan zich uiten doordat iemand even wat afwezig is alsof hij aan het dagdromen is. Sommige vormen van epilepsie zijn goed te behandelen met medicijnen. Wanneer iemand erg veel last heeft van aanvallen en medicijnen werken niet, dan kan soms gekozen worden voor een operatie.

De invloed op het dagelijkse leven

Als je een aanval niet voelt aankomen, kun je soms best angstig zijn. Misschien heb je al eens een aanval gehad, waarbij je gewond bent geraakt. Zo kan iemand van de fiets vallen of van de trap. Zij zullen altijd rekening moeten houden met een mogelijke aanval. Sommige mensen laten hun leven sterk beïnvloeden door hun epilepsie: ze durven niet meer naar het buitenland op vakantie of gaan niet meer naar het zwembad. Ook is autorijden over het algemeen niet toegestaan zolang er nog aanvallen zijn. Voor de meeste gevallen geldt dat je minstens één jaar vrij moet zijn van aanvallen om rijexamen te morgen doen. Als je al een rijbewijs hebt, overleg dan met je neuroloog of je nog mag rijden.

Omgaan met leefregels

Er zijn veel voorzorgsmaatregelen en leefregels bedacht om de vervelende gevolgen van een aanval zoveel mogelijk te beperken. Mensen die nog niet zo lang aan deze aandoening lijden, hebben de neiging om veel van alle leefregels toe te passen. Zij hebben nog veel last van angst, zijn erg streng voor zichzelf en anderen vinden de voorzorgsmaatregelen misschien wat overdreven. Aan de ene kant heeft iemand met epilepsie behoefte aan veiligheid, maar aan de andere kant wil iemand zijn vrijheid niet kwijt. Het is daarom een hele persoonlijke keuze in hoeverre iemand omgaat met veiligheidsmaatregelen.

Veiligheid in huis

Vanwege een aanval kun je komen te vallen en jezelf verwonden. Je kunt bijvoorbeeld met je hoofd ergens tegenaan vallen of vallen met een kind op je arm. Om je leefomgeving veiliger te maken, kun je kiezen om een huis met weinig trappen en veiligheidsglas. Zorg dat je meubels zover genoeg uit elkaar staan, dat je de ruimte hebt om te “vallen”. Vermijd scherpe hoeken en materiaal dat een gevaar kan vormen. Kies voor vloerbedekking in plaats van plavuizen en slaap bij voorkeur om een laag breed bed. In bed kun je een doorademkussen gebruiken om verstikking te voorkomen.

In de keuken

De keuken kan een gevaarlijke plek vormen. Daar kun je naast vallen, ook jezelf bezeren aan kokend water of een kookpit. Om de keuken zo veilig mogelijk te maken, kun je het volgende toepassen:

• Gebruik zoveel mogelijk de achterste pitten
• Als je de keuze hebt, gebruik inductie omdat dit sneller afgekoeld is na gebruik
• Draai handvatten van pannen naar binnen om aanstoten te voorkomen
• Schep borden op in de keuken, dat scheelt weer lopen met volle pannen
• Laat een thermostaatkraan plaatsen zodat je van te voren de juiste temperatuur kunt bepalen
• Houd je kinderen uit de buurt als jij staat te koken

Lichtprikkels

Bij sommige mensen wordt een epileptische aanval uitgelokt door lichtprikkels. Dit kun je laten onderzoeken tijdens een EEG, als er lichtflitsen worden toegediend. In het dagelijkse leven kan een aanval worden uitgelokt door discolampen (stroboscooplicht), beeldschermen of een laagstaande zon die in je auto schijnt. Ook bij een moderne televisie kunnen onrustige beelden leiden tot een aanval. Houd daarom een afstand van minimaal 2,5 meter van je tv.

Uitgaan

Met epilepsie is het goed mogelijk om uit te gaan, maar je moet wel op bepaalde dingen letten. Vergeet niet om je medicijnen mee te nemen als je deze gebruikt. Slaaptekort kan een uitlokkende factor zijn van een aanval, probeer daarom de volgende dag goed uit te slapen. Meestal kun je matig alcohol gebruiken zonder dat er een aanval ontstaat, maar door medicijnen kunnen sommige mensen sneller dronken worden. Het gebruik van te veel alcohol kan een aanval uitlokken.

Lees verder

• Epilepsie: wat houdt een aanval in en wat zijn de symptomen?
• Epilepsie door hersenbeschadiging: symptomen en oorzaken
• De anatomie van de hersenen
• Epilepsie: twee verschillende hoofdsoorten
• Epilepsie: de gevolgen en de invloed op je leven