Hoe herken je huidkanker?

Velen van ons houden van bakken in de zon om een mooie bruine kleur te krijgen. Zonnestraling vergroot de kans op huidkanker en dus moet men hiermee oppassen. Huidkanker kan bij vroegtijdige signalering zonder problemen worden behandeld. Heb je vreemde huidverkleuringen, ziet je moedervlek er grillig uit of zie je verschillende gekleurde huidvlekken dan is het noodzaak om je medisch te laten controleren. Hoe kun je zelf huidkanker herkennen?

Huidkanker herkennen

• Invloed zon op de huid
• Nieuw vormende huidkanker herkennen
• Welke soorten huidkanker zijn er?
• Hoe herken je een melanoom via de ABCDE regel?
• Relatie huidkanker en de zon
• Hoe wordt huidkanker behandeld?

Invloed zon op de huid

Het krijgen van huidkanker heb je zelf niet onder controle. Huidkanker wordt primair veroorzaakt door teveel en te intensieve zonnestraling. Mensen vinden het prettig om lekker lang in de zon te bakken totdat ze aan alle kanten prachtig bruin zijn. Maar dat heeft ook consequenties. De huid kan reageren door vreemde en van kleur variërende vlekken en vergroeiingen te geven. In Nederland neemt het aantal gevallen van huidkanker per jaar toe. Momenteel worden er jaarlijks 40.000 mensen mee geconfronteerd. Huidkanker is de meest voorkomende vorm van kanker en kan bij snel medisch ingrijpen goed herstellen. Het is dan ook van belang dat je jezelf regelmatig controleert op plekjes en huidvergroeiingen. Ook preventief kun je iets tegen huidkanker doen, door voldoende bescherming op je huid te smeren en door de zon te mijden.

Nieuw vormende huidkanker herkennen

Nieuw vormende huidkanker heeft de neiging om voornamelijk in het gezicht te ontstaan. Huidkanker ontstaat daarbij bij de oren of lippen, in de nek en op de handrug. De huidkanker uit zich vooral in:

• snel opkomende zweertjes welke niet of slecht genezen;
• wratachtige knobbeltjes of onverklaarbare jeukende plekken, vergelijkbaar met mastocytose;
• plekken die gemakkelijk bloeden en van kleur en grootte snel veranderen.

Herken je jezelf in deze voorgaande klachten dan wordt het tijd dat je met spoed naar de huidarts gaat om uitsluitsel te krijgen betreffende de oorzaak van de klachten. Is het huidkanker dan kan dit in een vroeg stadium goed worden behandeld.

Welke soorten huidkanker zijn er?

Twee van de meeste voorkomende echter minder gevaarlijke vormen van huidkanker zijn basaalcelcarcinoom en plaveiselcarcinoom. Deze twee hebben het volgende onderscheid.

Basaalcelcarcinoom

Deze huidkanker komt veelvuldig voor bij oudere mensen waarbij de huid veel is blootgesteld aan zonlicht. Het is herkenbaar als een glazig-rood bobbeltje ter grootte van een paar millimeter waarin zichtbaar bloedvaatjes zitten. Dit kan doorgroeien naar een ongeneesbaar wondje met de kans op doorgroei.

Plaveiselcarcinoom

De huid komt daarbij in actinische keratose oftewel door zonlichtstraling verheven ruwe wrat- en/of korstachtige plekken voorkomend op de huid. De grootte kan variëren van millimeters tot vele centimeters. Het komt ook voor dat plaveiselcarcinomen ontstaan in littekens van oude wonden en brandwonden en kunnen ontstaan door een ontregelde immuunsysteem. Plaveiselcarninomen op de huid zaaien soms uit tot een groot formaat waarbij het wegsnijden van de lokaal uitzaaiende huidkanker de eerste optie is.

Een derde soort huidkanker is de melanoom, echter probleem daarbij is dat de melanoom snel kan uitzaaien naar alle overige delen van het lichaam via het lymfeklieren netwerk. Het is daarom noodzaak om huidkanker tijdig te herkennen.

Hoe herken je een melanoom via de ABCDE regel?

Een melanoom is vergelijkbaar met een moedervlek, echter de moedervlek is daarbij veelal rond van vorm. Het is dan ook van belang om de huid regelmatig te controleren op vervormingen en kleurveranderingen, omdat bij snel ingrijpen de consequenties van een melanoom beperkt blijven. De melanoom kan worden onderscheiden van een moedervlek door de ABCDE regel af te lopen:

• A = asymmetrie: heeft het plekje een opstaande bolling dan wel een punt;
• B = border: hoe ziet de begrenzing van de vlek eruit? Een moedervlek is veelal rond. Is de vlek grillig dan kan er iets aan de hand zijn;
• C = color: wat voor kleur heeft de huidvlek? Verandert de kleur van de huidvlek snel naar donker, rood, paars, zwart of een mix van kleuren;
• D = diameter: indien je een moedervlek hebt van meer dan een halve centimeter in doorsnede dan is een geregelde check door een medisch specialist van belang;
• E = elevation oftewel verheven in stand. Wordt de huidvlek dikker en zitten er bobbeltjes op of kuiltjes in dan is dit verdacht.

Relatie huidkanker en de zon

Huidkanker kan erfelijk zijn maar het kan ook zonder aanvullende reden ontstaan. Primaire oorzaak is de hoeveelheid zonnestraling oftewel uv-straling de huid krijgt. Naarmate meer UV-straling de huid beschadigt des te groter is de kans op huidkanker. Het is dan ook verstandig om zoveel als mogelijk de zon te mijden. Ben je een zonaanbidder dan dien je zonnecrème met voldoende bescherming op de huid te smeren. Maar voorkomen is altijd beter dan genezen en dus moet je de felle zon uit de weg gaan.

Hoe wordt huidkanker behandeld?

Huidkanker kan bij snel ingrijpen zeer goed worden behandeld, zonder dat na herstel de huidkanker terug komt. De behandeling is afhankelijk van het type huidkanker, waar het zit en hoe groot deze is. Hoe wordt huidkanker behandeld?:

• bij plaveiselcarcinoom wordt een kleine operatie uitgevoerd of wordt de plaats bestraald;
• bij basaalcelcarcinoom kan de huidkanker worden verwijderd door het weg te snijden, te bevriezen middels stikstof, wegbranden, bestralen of lichttherapie.

Melanoom

Bij een melanoom wordt altijd begonnen met de verwijdering van de gehele verdachte plek. Daarbij is het de vraag hoe dik de melanoom werkelijk is. Op basis van een inschatting van de arts kan dan nog meer huid en weefsel worden verwijderd. Gewoonlijk kan de melanoom compleet worden weggenomen. Indien er geen uitzaaiingen zijn dan is een nabehandeling vaak niet nodig. Wordt er een opgezette lymfeklier aangetroffen dan wordt deze aanvullend preventief verwijderd voor onderzoek. Op basis van de resultaten van het aanvullende onderzoek kan de vervolg behandeling worden bepaald. Dit kan bestraling en/of chemotherapie zijn.
Laat je bij een veranderende huidvlek altijd informeren door de huisarts of medisch specialist.

Lees verder

• Je hebt een knobbeltje gevoeld, een indicatie van kanker
• Hoe kun je kanker voorkomen?
• Acute myeloïde leukemie (AML), levensbedreigende bloedkanker
• Ziekte van Kahler: plasmacelkanker, botpijn, osteoporose
• Levensverwachting na behandeling kanker