Korstjes op tepel: oorzaken korstjes (tijdens zwangerschap)

Korstjes op de tepel is een fenomeen waar vrij veel vrouwen wel eens last van hebben, in het bijzonder tijdens de zwangerschap. Het kan komen door iets onschuldigs als de kliertjes van Montgomery, die tijdens de zwangerschap prominenter aanwezig zijn. Gele korstjes tijdens de zwangerschap kunnen ook worden veroorzaakt door colostrum of voormelk. Dat is de eerste melk die je lichaam produceert. In de laatste weken van je zwangerschap kan er vaak al wat vocht uit je tepels komen en als dit opdroogt ontstaan er gelige korstjes. Een ernstige oorzaak van gele korstjes op de tepel is de ziekte van Paget aan de tepel, een zeldzame vorm van borstkanker.

• Wat zijn korstjes op de tepel?
• Epidemiologie
• Oorzaken van korstjes op de tepel tijdens zwangerschap
• Korstjes op tepel door de kliertjes van Montgomery
• Kleine puistachtige bolletjes op de tepelhof
• Wat te doen?
• Korstjes op tepel door colostrum
• Voormelk
• Van geelachtige melk naar wit-blauwe melk
• Ziekte van Paget
• Onderzoek en diagnose
• Kijk en Observeer
• Raadpleeg je verloskundige of arts
• Onderzoek op kliertjes van Montgomery
• Test op colostrum
• Uitsluiten van zeldzamere aandoeningen
• Controleer op infecties of eczeem
• Overweeg een dermatologisch onderzoek
• Behandeling van korstjes op de tepel tijdens de zwangerschap

Wat zijn korstjes op de tepel?

Stel je voor: je staat ’s ochtends voor de spiegel en merkt een klein, korstig plekje op je tepel. Het lijkt misschien onschuldig, maar het roept vragen op. Wat betekent dit? Moet je je zorgen maken? Voor veel mensen is dit een ongemakkelijk onderwerp, maar korstjes op de tepel zijn een veelvoorkomend en vaak behandelbaar probleem. Hieronder duiken we dieper in de mogelijke oorzaken en wat je eraan kunt doen.

Korstjes ontstaan wanneer de huid beschadigd raakt en zichzelf probeert te herstellen. Dit proces gaat gepaard met het vormen van een beschermend laagje over een wondje, scheurtje of geïrriteerd gebied. Op de tepel kan dit bijvoorbeeld gebeuren door wrijving, droge huid, of door een onderliggende medische oorzaak.

Epidemiologie

Stel je voor: je staat onder de douche en merkt ineens een korstje op je tepel. Niet echt een onderwerp om het bij de koffieautomaat over te hebben, maar toch iets wat vaker voorkomt dan je denkt. Korstjes op de tepel kunnen allerlei oorzaken hebben, van huidproblemen zoals eczeem tot irritaties door kleding of zelfs borstvoeding. Maar hoe vaak komt het nu eigenlijk voor, en wie heeft er meer kans op? Laten we erin duiken – niet letterlijk natuurlijk.

Verschillen tussen mannen en vrouwen
Korstjes op de tepel komen vaker voor bij vrouwen dan bij mannen. Logisch, want vrouwen hebben simpelweg meer met hun tepels te maken, denk aan borstvoeding en hormonale veranderingen. Ongeveer 10-20% van de vrouwen die borstvoeding geeft, ontwikkelt tepelkloven, wat vaak leidt tot korstvorming. Bij mannen komt het minder voor, maar ze zijn zeker niet immuun. Vooral mannen die intensief sporten, zoals hardlopers of wielrenners, melden regelmatig irritaties die tot korstjes leiden. Stel je voor dat je urenlang tegen een strak shirt aanschurkt – au!

In cijfers:

• Bij vrouwen: ongeveer 1 op de 10 ontwikkelt korstjes tijdens hormonale schommelingen.
• Bij mannen: naar schatting 2-3% van de mannelijke sporters heeft er last van, vooral door wrijving.

Kinderen versus volwassenen
Bij kinderen zijn korstjes op de tepel zeldzamer, maar ze komen voor. Denk aan huidaandoeningen zoals eczeem of infecties zoals impetigo (krentenbaard) die zich rondom de tepel kunnen manifesteren. Bij pubers kunnen hormonale veranderingen in combinatie met acne-achtige klachten ook een rol spelen.

Bij volwassenen spelen daarentegen meer factoren mee, zoals hormonale schommelingen, borstvoeding, of huidirritatie door strakke kleding of bepaalde stoffen. Vooral vrouwen in de vruchtbare leeftijd of mannen en vrouwen die aan krachttraining doen (hallo, strakke sportkleding!) rapporteren vaker korstjes.

Een leuk weetje: baby's kunnen ook korstjes ontwikkelen als ze tepelkloofjes bij hun moeder irriteren tijdens borstvoeding, wat soms een vicieuze cirkel veroorzaakt.

Klimaat en geografische verschillen
Het klimaat speelt een grotere rol dan je misschien denkt. In koude, droge klimaten – zoals Nederland in de winter – hebben mensen sneller last van droge huid en eczeem, wat korstvorming kan veroorzaken. Daarentegen zien we in tropische klimaten, zoals de Nederlandse overzeese gebieden (bijvoorbeeld Curaçao), meer irritaties door hitte en zweten. Zand, zout water, en vochtige omstandigheden dragen bij aan huidproblemen.

In België lijken de cijfers vergelijkbaar met Nederland, maar wereldwijd zijn er verschillen: in landen met minder toegang tot hygiënische omstandigheden of dermatologische zorg, zoals in delen van Afrika of Azië, worden korstjes vaker veroorzaakt door infecties zoals schimmelinfecties of impetigo.

• Voorbeeld: in Nederland wordt ongeveer 1% van de mensen jaarlijks behandeld voor eczeem rond de tepels. In tropische landen zien we juist dat korstjes vaker gelinkt zijn aan schimmelinfecties, met prevalentiepercentages tot 3-5%.

De rol van genetica en andere factoren
Genetica kan ook een rol spelen. Mensen met een familiegeschiedenis van huidziekten zoals eczeem of psoriasis hebben een hoger risico op huidproblemen, inclusief korstjes op de tepel. Daarnaast kunnen hormonale gevoeligheden genetisch bepaald zijn, wat verklaart waarom sommige vrouwen tijdens de menstruatiecyclus of zwangerschap sneller huidirritaties ontwikkelen.

Andere factoren:

[

• Voeding: Tekorten aan vitamines zoals A (retinol) of E kunnen je huid kwetsbaarder maken.
• Leefstijl: Langdurig dragen van synthetische kleding of overmatig gebruik van irriterende zepen vergroot het risico op irritaties.
• Stress: Het klinkt misschien cliché, maar stress kan huidproblemen verergeren, ook rond je tepels.

En nu? Wat kun je ermee?
Of je nu man of vrouw bent, kind of volwassene, korstjes op je tepel zijn meestal geen reden tot paniek, maar ze kunnen wel ongemakkelijk zijn. Als het blijft aanhouden of gepaard gaat met andere symptomen zoals pijn of afscheiding, is het verstandig om even langs de huisarts te gaan. En laten we eerlijk zijn: je tepels verdienen het om goed verzorgd te worden, toch?

Oorzaken van korstjes op de tepel tijdens zwangerschap

Korstjes op de tepel tijdens de zwangerschap is iets waar vrij veel zwangere vrouwen last van hebben. De vorming van gele korstjes aan de tepels die ontstaan tijdens de zwangerschap hebben vaak een evidente oorzaak, namelijk de productie van voormelk, ook 'colostrum' genoemd. Zo wordt de melk genoemd die de eerste paar dagen na een bevalling door de borsten van een vrouw wordt geproduceerd. Verder kan uit de klieren van Montgomery (te zien als kleine bultjes in de tepelhof) reeds tijdens de zwangerschap een talgachtige afscheiding komen. Na het opdrogen van deze substantie, kunnen er kleine korstjes achterblijven op je tepels.

Mogelijke oorzaken op een rijtje:

• Kliertjes van Montgomery: Vergrote en meer zichtbare kliertjes die tijdens de zwangerschap normaal zijn en een beschermende olie produceren.
• Colostrum: De eerste melk die afscheidt kan opdrogen en gele korstjes veroorzaken.
• Droge huid: Veranderingen in hormonale niveaus kunnen de huid rond de tepel uitdrogen, wat korstjes kan veroorzaken.
• Infecties: Bacteriële of schimmelinfecties kunnen leiden tot ontsteking en korstvorming op de tepel.
• Tepeleczeem: Een huidaandoening die jeuk en ontsteking kan veroorzaken, wat kan leiden tot korstjes op de tepel.
• Allergische reacties: Reacties op huidverzorgingsproducten, wasmiddelen of stoffen kunnen jeuk en korstjes veroorzaken.
• Ziekte van Paget: Een zeldzame vorm van borstkanker die korstjes op de tepel kan veroorzaken, vaak gepaard met andere symptomen zoals jeuk en veranderingen in de huid.
• Hormonale veranderingen: Zwangerschapshormonen kunnen veranderingen in de huidstructuur en textuur veroorzaken, wat kan leiden tot korstjes.
• Verhoogde wrijving: Verandering in de grootte en vorm van de borsten kan wrijving en irritatie veroorzaken, wat korstjes kan bevorderen.
• Huidirritaties: Overmatige blootstelling aan vocht of chemische stoffen kan de huid rond de tepel irriteren en korstjes veroorzaken.

Hieronder worden een aantal oorzaken nader toegelicht.

Korstjes op tepel door de kliertjes van Montgomery

Kleine puistachtige bolletjes op de tepelhof

De kliertjes van Montgomery zijn te herkennen aan kleine puistachtige bolletjes op de tepelhof (rond de tepel). Tijdens de zwangerschap kunnen deze kliertjes prominenter aanwezig zijn en groter worden. Af en toe kan er een crème-achtige substantie uitkomen. Deze substantie dient om de huid rondom de tepelhof soepel en zacht te houden, waardoor de tepels niet uitdrogen. Het beschermt de tepels niet alleen tegen uitdroging, maar ook tegen ziekteverwekkers als bacteriën en schimmels. Na het opdrogen van deze substantie kunnen er kleine korstjes rond de tepel achterblijven. Dat is een normaal verschijnsel, waar je dus niet gek van hoeft op te kijken.

Wat te doen?

Het is belangrijk om je tepels goed schoon te houden. Hoe kun je het beste je tepels en tepelhof verzorgen? Spoel deze regio af met lauw water. Insmeren met crème of zalf is niet nodig en kan zelfs nadelige effecten hebben, zoals verstopping van poriën en overgevoeligheidsreacties.

Korstjes op tepel door colostrum

Voormelk

Colostrum is de benaming van de eerste melk die je lichaam produceert. In de laatste weken van je zwangerschap kan er vaak al wat vocht uit je tepels komen. Dit vocht ziet er doorzichtig uit en is gelig van kleur. Aan het einde van je zwangerschap zijn de melkklieren reeds begonnen met het aanmaken van voedsel voor je baby, maar zonder zuigreflex waardoor de melk wordt afgenomen zijn de borsten nog niet in staat echte melk te produceren. Na de geboorte verandert het colostrum allengs in echte moedermelk.

Van geelachtige melk naar wit-blauwe melk

Colostrum bevat veel afweerstoffen en is qua voedingsstoffen en hoeveelheid heel mooi afgestemd op de behoefte van je kind. Het heeft ook een laxerende werking, waardoor de spijsvertering van je kindje goed op gang kan komen. In de eerste dagen na de bevalling verandert de samenstelling van je voeding en na ongeveer tien dagen heeft het colostrum plaatsgemaakt voor dunnere wit-blauwe moedermelk.

Ziekte van Paget

De ziekte van Paget van de tepel is een zeldzame vorm van borstkanker. De ziekte van Paget begint op de tepel en strekt zich uit tot de donkere cirkel van huid (tepelhof) rond de tepel. Deze vorm van borstkanker komt het meeste voor bij vrouwen die ouder zijn dan 50. Symptomen zijn onder meer schilferige huid op de tepel, roodheid, een tintelend of branderig gevoel, strokleurige of bloederige tepelafscheiding en (gele) korstjes.

Onderzoek en diagnose

Korstjes op de tepel, vooral tijdens de zwangerschap, kunnen verschillende oorzaken hebben. Hoewel het vaak onschuldig is, is het belangrijk om een helder beeld te krijgen van wat er speelt. Hier is hoe je te werk kunt gaan:

Kijk en Observeer

Begin met een nauwkeurige inspectie. Let op de kleur, textuur en het aantal korstjes. Zijn ze geelachtig, schilferig of lijken ze op een korst? Is er ook jeuk of pijn? Deze observaties kunnen een belangrijke aanwijzing geven over de oorzaak.

Raadpleeg je verloskundige of arts

Neem contact op met je verloskundige of arts voor een professionele evaluatie. Zij kunnen je informeren over de normale veranderingen tijdens de zwangerschap en je geruststellen of doorverwijzen voor verder onderzoek.

Onderzoek op kliertjes van Montgomery

Tijdens de zwangerschap kunnen de kliertjes van Montgomery op je tepels zichtbaarder worden. Deze kleine, bultige kliertjes produceren een vetachtige substantie die je tepels beschermt en hydrateert. Een arts kan je uitleggen of deze veranderingen normaal zijn.

Test op colostrum

Als je in de laatste weken van je zwangerschap bent, kan je al colostrum afscheiden. Dit eerste melk is dik en gelig. Als dit opdroogt, kunnen er korstjes ontstaan. Dit is meestal onschuldig en kan worden bevestigd door een arts door het colostrum te testen en de symptomen te beoordelen.

Uitsluiten van zeldzamere aandoeningen

Een arts kan ook onderzoeken of er sprake is van zeldzamere aandoeningen, zoals de ziekte van Paget. Dit betreft een vorm van borstkanker die zich uit in de huid van de tepel en vaak gepaard gaat met andere symptomen zoals jeuk, bloedingen of veranderingen in de huid. Er kunnen aanvullende onderzoeken nodig zijn, zoals een biopt of beeldvorming, om deze aandoening uit te sluiten.

Controleer op infecties of eczeem

Soms kunnen korstjes worden veroorzaakt door een infectie of eczeem. Je arts kan een huidanalyse uitvoeren om te controleren op ontstekingen of andere dermatologische problemen die behandeld moeten worden.

Overweeg een dermatologisch onderzoek

Als de oorzaak nog steeds onduidelijk is, kan een dermatoloog ingeschakeld worden voor een gedetailleerd onderzoek. Dit kan helpen bij het identificeren van huidaandoeningen of andere afwijkingen die mogelijk verantwoordelijk zijn voor de korstjes.

Behandeling van korstjes op de tepel tijdens de zwangerschap

De volgende behandelingen kunnen worden toegepast bij tepelkorstjes tijdens de zwangerschap:

• Natuurlijke hydratatie: Gebruik een milde, natuurlijke moisturizer om de huid te hydrateren en uitdroging te voorkomen.
• Oplossen van colostrum: Houd de tepels schoon en droog. Gebruik zachte, ademende materialen om het opdrogen van colostrum te verminderen en korstjes te voorkomen.
• Milde reinigers: Kies voor een zachte, hypoallergene zeep en vermijd agressieve schoonmaakmiddelen die de huid kunnen irriteren.
• Kledingkeuze: Draag ademende, losse kleding die geen extra wrijving op de tepel veroorzaakt. Vermijd strakke beha's of synthetische stoffen.
• Huidverzorging: Gebruik kalmerende lotions met natuurlijke ingrediënten zoals aloë vera of kamille om de huid te verzachten en te kalmeren.
• Vermijden van allergenen: Identificeer en vermijd mogelijke allergenen zoals parfum of bepaalde wasmiddelen die huidirritatie kunnen veroorzaken.
• Zorg voor goede hygiëne: Houd het gebied rond de tepel schoon en droog om infecties en verdere irritatie te voorkomen.
• Koele kompressen: Breng een koel kompres aan op de tepels om jeuk en ontsteking te verlichten.
• Medische zalf: Raadpleeg je arts voor een milde, medicinale zalf als de korstjes aanhouden of verergeren.
• Regelmatige controle: Blijf in contact met je verloskundige of arts om de voortgang te volgen en om eventuele zorgwekkende veranderingen tijdig te signaleren.

Lees verder

• Tepeleczeem: droge, schilferige stukjes huid tepel-tepelhof
• Klachten aan tepel: oorzaken en symptomen van tepelproblemen
• Ziekte van Paget aan de tepel: symptomen en behandeling
• Tepelkloven: behandelen, voorkomen en verzorgen zalf & crème
• Tepel en tepelhof: functie & symptomen van tepelaandoeningen