Bloeddruk thuis meten: Bloeddrukmeters en correcte meting

De bloeddruk thuis meten gebeurt mogelijk op vraag van de arts. Dit is bijvoorbeeld nodig wanneer de patiënt een hoge bloeddruk heeft en de arts de bloeddruk van de patiënt wil opvolgen bij medicatiegebruik en aanpassingen in de levensstijl. Hiervoor is een bloeddrukmeter vereist. Op de markt is een breed scala van apparaten beschikbaar, maar het gekozen toestel moet van goede kwaliteit zijn en goed passen. De arts bespreekt met de patiënt hoe vaak de metingen nodig zijn. Meer meten dan gevraagd is niet nodig en veroorzaakt mogelijk onbedoeld angst bij de patiënt wanneer de waarden hoger of lager zijn dan verwacht. Dankzij enkele tips kiest de patiënt het juiste toestel en verkrijgt hij correcte metingen.

• Bloeddruk bestaat uit systolische en diastolische druk
• Systolische druk (bovendruk)
• Diastolische druk (onderdruk)
• Soorten bloeddrukmeters om de bloeddruk thuis te meten
• Manuele bloeddrukmeters
• Digitale bloeddrukmeters
• De keuze van het juiste toestel
• Tips voor een correcte meting van de bloeddruk
• Onderhoud apparaat
• Wanneer geen meting uitvoeren?

Bloeddruk bestaat uit systolische en diastolische druk

De bloeddruk is in feite de kracht waarmee het bloed druk uitoefent op de wand van de arteriën (slagaders). Bij het meten van de bloeddruk verkrijgt de arts steeds de systolische druk (bovendruk) en diastolische druk (onderdruk). De weergave gebeurt in mmHg (millimeters kwikdruk), waarbij eerst de systolische druk verschijnt (meestal tussen 120/80 mmHg) en dan daarna de diastolische druk (meestal tussen de 90/60 mmHg). Een voorbeeld van een bloeddrukmeting is 110/70 mm Hg.

Systolische druk (bovendruk)

De systolische druk is het gevolg van de druk die in de arteriën tot stand komt tijdens de samentrekking van het ventrikel (hartkamer). Het bloed vanuit het hart wordt in de arteriën gepompt. De hoogte van de systolische bloeddruk is voornamelijk afhankelijk van de hartkracht, de minimale druk van het bloed tegen de bloedvatwand.

Diastolische druk (onderdruk)

De diastolische druk is te wijten aan de druk die in het bloedvat ontstaat wanneer het hart zich ontspant. Hierbij oefent het bloed geen andere druk uit.

Soorten bloeddrukmeters om de bloeddruk thuis te meten

Manuele bloeddrukmeters

Manuele apparaten zijn voorzien van een manchet. Dit plaatst de patiënt rond de arm. Ook zit hierbij een rubberen knijpbol, en een meter die de bloeddruk meet. Een stethoscoop is nodig om het pulserende (kloppende) bloed door de slagader te horen. De patiënt ziet bij de meting van de bloeddruk de naald in het rond bewegen op een ronde wijzerplaat, waarbij de druk in de manchet stijgt of daalt. Bij correct gebruik zijn handmatige apparaten zeer nauwkeurig. Zij zijn echter niet standaard het aanbevolen type bloeddrukmeter voor thuisgebruik.

Digitale bloeddrukmeters

Een digitaal apparaat heeft ook een manchet aan boord die de patiënt rond de arm bevestigt. Om de manchet op te blazen, gebruikt de patiënt een rubberen knijpbol. Maar er zijn ook andere soorten beschikbaar waarbij de patiënt op een knop drukt en het opblazen vervolgens automatisch gebeurt. Nadat de manchet is opgeblazen, zal de druk langzaam wegzakken. Op het digitale scherm verschijnt automatisch de meting van de systolische en diastolische bloeddruk. De manchet loopt spontaan leeg wanneer de bloeddruk weergegeven is op het scherm. Bij de meeste apparaten moet de patiënt twee tot drie minuten wachten alvorens een nieuwe meting te kunnen uitvoeren. Een digitale bloeddrukmeter werkt niet zo nauwkeurig wanneer het lichaam in beweging is bij de meting. Ook zorgt een onregelmatige hartslag voor een minder nauwkeurige meting. Digitale bloeddrukmeters zijn echter de beste keuze voor de meeste patiënten.

De keuze van het juiste toestel

De belangrijkste tip is om een klinisch gevalideerd toestel aan te schaffen, zodat de patiënt zeker is van accurate resultaten. Een bloeddrukmeter waarbij de meting gebeurt op de bovenarm heeft sterk de voorkeur boven een type waarbij de meting gebeurt via de pols of de vinger. Een bovenarmbloeddrukmeter geeft namelijk meestal de meest accurate en consistente resultaten. De manchet moet voorts passen in het midden tussen de schouder en elleboog. Normaal gezien hebben de meeste bloeddrukmeters voor thuisgebruik een middelgrote manchet, maar soms is een andere maat noodzakelijk. Verder is een kwalitatief goed toestel aanbevolen, maar de prijs zegt niet steeds iets over de kwaliteit. Zo bieden sommige toestellen erg veel bijkomende functies, die de patiënt niet altijd nodig heeft. Zo zijn een pen en papier voldoende om metingen te noteren en hoeft dit niet steeds opgeslagen te worden.

Tips voor een correcte meting van de bloeddruk

Bij de meting is het nuttig om de arm te ondersteunen. De patiënt legt bijgevolg de bovenarm ter hoogte van het hart en hij plaatst de voeten op de grond. Voorts is de rug ondersteund en plaatst de patiënt de benen niet over elkaar. De beste tijd om de bloeddruk te meten is nadat de patiënt gedurende minstens vijf minuten heeft gerust. Bovendien is het voor het verkrijgen van een correcte meting noodzakelijk om zo stil mogelijk te blijven zitten en niet te praten. Dit geldt ook voor net na het uitlezen van de bloeddruk. De patiënt gebruikt best steeds dezelfde arm voor de bloeddrukmeting omdat het steeds wisselen van de arm ook wisselende resultaten geeft. De bovenkledij mag tevens niet te gespannen zijn. De patiënt neemt overigens bij voorkeur twee of drie metingen met steeds een tussenpauze van enkele minuten. Vervolgens neemt hij het gemiddelde van deze metingen als eindresultaat.

Onderhoud apparaat

Het juist kalibreren van het toestel waarbij de meting automatisch gebeurt, is daarnaast om de twee jaar nodig. Op deze manier blijven de resultaten correct. De patiënt stuurt daarom het toestel terug naar de fabrikant om de twee jaar.

Wanneer geen meting uitvoeren?

De bloeddruk meten is geen goed idee in een aantal omstandigheden met name:

• binnen de dertig minuten na het drinken van cafeïne
• binnen de dertig minuten na het gebruik van een tabaksproduct
• in een stressvolle periode (dit geeft een tijdelijke verhoging van de bloeddruk)
• net na het eten van een grote maaltijd

Lees verder

• Hypertensie (verhoogde bloeddruk): Soorten en symptomen
• Hypotensie (te lage bloeddruk): Symptomen en behandeling