Hormonen - Gezonde tips

Het lichaam kent vele hormonen met diverse functies. De hormoonstoffen prostaglandinen worden aangemaakt door geslachtshormonen. De aanmaak en balans tussen de drie types prostaglandinen is mede door ons voedingspatroon verstoord. Een lage aanmaak blijkt in verband te staan met o.a. PMS, overgangsklachten, allergieën, reumatische artritis en psoriasis. Voeding (vetzuren) en supplementen (mineralen, vitamines) kunnen de aanmaak van deze hormonen verbeteren.

Hormonen, het hormonale stelsel

Het totale hormonale stelsel, de hormonen en de organen die de hormonen afgeven, wordt het endocriene systeem genoemd. Er is sprake van interactie tussen de afzonderlijke componenten van het endocriene systeem. De hypothalamus regelt de onderlinge communicatie van deze componenten.

Het lichaam kent vele hormonen met verschillende functies, zo zijn er o.a.:

• Hormonen die de bloedsuikerspiegel reguleren (insuline, adrenaline)
• Hormonen in het spijsverteringsstelsel (gastrine, cholecystokinine)
• Hormonen door de bijnieren geproduceerd (glucocorticoïden: cortisolen, androgenen aldosteron)
• Hormonen door de schildklier en bijschildklieren geproduceerd (calcitonine, thyroïden)
• Groeihormonen
• Geslachtshormonen (aanmaak van oa.prostaglandines, tromboxanen, leucotriënen, prostacyclinen)

In dit artikel wordt specifiek ingegaan op de prostaglandines, die ook wel mini-hormonen of hormoonstoffen worden genoemd. De aanmaak van prostaglandines staat mede onder invloed van de geslachtshormonen.

Geslachtshormonen en prostaglandinen

Geslachtshormonen hebben invloed op verschillende hormonen, waaronder de aanmaak van prostaglandinen. Er zijn tot nu toe meer dan 50 prostaglandinen ontdekt. Deze 'mini-hormonen' hebben specifieke functies op cellulair niveau en kunnen in drie verschillende hoofdgroepen worden onderverdeeld:

• PgE1 Prostaglandinen type 1
• PgE2 Prostaglandinen type 2
• PgE3 Prostaglandinen type 3

Vele moderne geneesmiddelen behoren tot deze groepen, of remmen juist de werking ervan (zoals oa. aspirine, steroïde ontstekingsremmers etc.).

Aanmaak prostaglandinen

Aanmaak van prostaglandinen is (mede) afhankelijk van oa:

• OnverzadigdeVetzuren uit de voeding
• Voedingsstoffen als Mineralen en Vitamines

Aanmaak van protaglandinenwordt verstoord door:

• Tekorten aan onverzadige vetzuren
• Tekorten aan voedingsstoffen (mineralen, vitamines)
• Stress (lichamelijk en geestelijk, door aanwezigheid adrenaline, cortisol)
• Lichaamsvreemde, belastende stoffen (o.a. chemische verontreiniging, additieven)
• Overmatig suiker- en alcoholgebruik
• Afwijkende bloedsuikerspiegel (diabetes, hypoglykemie, zie Hypoglykemie)
• Medicijngebruik (m.n hormoonpreparaten)
• Veroudering
• Straling (zoals röntgen, electromagnestisch en UV)

In het navolgende gedeelte zal de afkorting PgE (1,2, of 3) gehanteerd worden voor de 3 types Prostaglandinen.

Hormonen prostaglandinen in balans

De westerse leefwijze en het bijbehorende voedingspatroon is een factor die (mede) invloed heeft op een verstoring van de balans tussen de 3 hoofdgroepen:

• De aanmaak van PgE1 en PgE3 is doorgaans verlaagd
• De aanmaak van PgE2 (en ook van verwante stoffen) is doorgaans verhoogd

Lage aanmaak prostaglandinen

Een lage aanmaak van PgE1 wordt o.m. in verband gebracht met:

• Verstoorde hormoonhuishouding
• PMS
• Overgangsklachten
• Allergieën
• Eczeem

Een lage aanmaak van PgE3 wordt o.m. in verband gebracht met:

• Chronische ontstekingen (reumatische artritis)
• Verstoorde celdelingen (psoriasis).

Prostaglandinen Type 1

Voor de aanmaak van PgE1 wordt het DGLA (Dihomo Gamma Linoleenzuur) gebruikt. Het DGLA kan worden aangemaakt uit het GLA (Gamma Linoleenzuur), dat op zijn beurt weer uit LA (Linolzuur) kan worden gevormd. Bij veel mensen is de aanmaak van PgE1 verlaagd, mede door tekorten oftewel een lage inname van bepaalde voedingsstoffen. (Zie verder Omega vetzuren).

Voedingsstoffen die de aanmaak van PgE1 kunnen verbeteren zijn oa:

• GLA in:Teunisbloemolie, Borage olie (koudgeperste/onverhitte natuurlijke olie)
• Magnesium
• Vitamine B6

Prostaglandinen Type 2

De verhoogde aanmaak van PgE2 komt (mede) door de hoge inname van verzadigde vetten (oa. vlees en zuivelproducten). PgE2 wordt uit AA (arachidonzuur) gevormd.

Voedingsstoffen die de aanmaak van PgE2 verminderen zijn oa:

• EPA rijke voeding: Vette vissoorten
• Zink
• Vitamine E

Prostaglandinen Type 3

Voor de aanmaak van PgE3 wordt het DHA (docosahexaeenzuur) gebruikt. Het DHA kan worden aangemaakt uit EPA (EicosaPentAeenzuur), dat op zijn beurt weer uit ALA (Alfa Linoleenzuur) kan worden gevormd. Bij veel mensen is de aanmaak van PgE3 mede verlaagd, door een tekort aan oftewel een lage inname van bepaalde voedingsstoffen. Hierdoor zijn onmisbare enzymen in onvoldoende mate aanwezig.

Voedingsstoffen die de aanmaak van PgE3 verbeteren zijn o.a:

• EPA en DHA rijke voeding: Vette vissoorten (zie Omega vetzuren)
• ALA rijke voeding: Lijnzaad, Lijnzaadolie (koudgeperst, onverhit)
• EPA/DHA supplementen: Omega vetzuren (visolie) (DHA zit ook in algen)
• Magnesium
• Vitamine B6

Hormonen - Tips voor gezonde supplementen

Een specifiek homeopathisch middel dat inwerkt op herstel van de balans van bovengenoemde hormoonstoffen is 'Hormoon Balans' van Martina Medical Research. Homeopathische middelen, mineralen, vitamines en omega vetzuren zijn van verschillende merken verkrijgbaar bij drogist en apotheek. Bekende merken zijn o.a. BioHorma - A.Vogel, Orthica, Vitals, Biodynamics, AOV, Nutramin, KernGezond, NOW en vele anderen.

Lees verder

• Hormonen - Hormoonstelsel
• Hormonen - Hormoonproblemen & tips
• Schildklier - Te trage werking (hypothyreoïdie)
• Schildklier - Te snelle werking (hyperthyreoïdie)