Niet kunnen poepen: klachten en symptomen bij verstopping

Niet kunnen poepen: klachten en symptomen bij verstopping Niet kunnen poepen of moeilijk kunnen poepen is een veel voorkomende klacht. Het niet kunnen poepen kan optreden bij zowel kinderen als volwassenen. Veel mensen hebben weleens last van verstopping, ook 'obstipatie' genoemd. De officiële definitie van obstipatie is: 'Obstipatie is een voor de betrokkene abnormaal veranderd ontlastingspatroon waarbij te weinig, te harde en/of te moeilijk produceerbare ontlasting wordt geloosd'.¹ Bij obstipatie blijft de ontlasting te lang in de dikke darm, waardoor je last krijgt van een uitblijvende, moeilijke, harde, pijnlijke of trage ontlasting. Je kunt kortom niet meer goed poepen. Wat zijn de belangrijkste oorzaken van niet kunnen poepen?

Niet kunnen poepen/poepen lukt niet


Buikpijn, obstipatie en niet kunnen poepen / Bron: Andrey Popov/Shutterstock.comBuikpijn, obstipatie en niet kunnen poepen / Bron: Andrey Popov/Shutterstock.com

Niet kunnen poepen: wat is obstipatie?

Ieder mens heeft een eigen ontlastingspatroon, ook wel 'defecatiepatroon' genoemd. Hoe vaak je precies moet poepen, verschilt van mens tot mens. Er zijn mensen die meerdere keren per dag moeten poepen, terwijl anderen maar twee of drie keer per week een grote boodschap hoeven doen. De vertering van ons voedsel begint reeds in de mond en in het gehele spijsverteringsstelsel wordt voedsel afgebroken. Tijdens dit proces wordt er tevens vocht aan de voedselbrij onttrokken en dan vooral in de dikke darm, waarna de voedselbrij naar de endeldarm wordt doorgevoerd. Wanneer echter de voedselbrij te lang in de dikke darm aanwezig blijft, wordt er te veel vocht onttrokken waardoor de ontlasting harder wordt en het moeilijker voor je wordt om te poepen. Veel mensen hebben slechts incidenteel last van obstipatie, terwijl anderen er chronisch (langdurig) last van hebben, hetgeen je kwaliteit van leven behoorlijk kan beïnvloeden.

Wat zijn de klachten en symptomen bij verstopping?

Obstipatie wordt gekenmerkt door harde, droge ontlasting en niet kunnen poepen. Vaak kost het je veel moeite om de ontlasting kwijt te raken. Je slaagt er alleen in door hard te persen, waardoor je last kunt krijgen van aambeien. Als gevolg van verstopping kun je ook last krijgen van (krampende) buikpijn en een harde opgezette buik. Wanneer je darm heel vol zit, kan er overloopdiarree (paradoxale diarree) ontstaan, waarbij zachte ontlasting zijn weg vindt langs de verstopping. Poepvegen in je ondergoed en vieze luchtjes kunnen het resultaat zijn.

Wanneer de huisarts raadplegen als poepen niet lukt?

Een kortdurende verstopping is vaak geen reden tot paniek. Het is belangrijk om in de volgende gevallen naar de huisarts te gaan:
  • bij aanhoudende verstopping, dat wil zeggen als de klachten langer dan twee weken aanhouden;
  • als je bloed bij de ontlasting aantreft;
  • als je last krijgt van aambeien of scheurtjes in de anus;
  • bij een plotseling veranderd ontlastingspatroon;
  • Als je het gevoel hebt dat de darm niet volledig wordt geleegd;
  • als je naast obstipatie ook last hebt van andere klachten, zoals buikpijn, onverklaarbaar gewichtsverlies, geen of weinig eetlust of koorts.

Niet kunnen poepen oorzaak

Het komt vaak voor dat je enkele dagen geen ontlasting hebt. Dit kan veel oorzaken hebben. Wat vaak voorkomt is een kortdurende verstopping als gevolg van verandering in de voeding of tijdens een ziekte, waarbij je bedrust moet houden. Ook kun je last hebben van verstopping als gevolg van een verandering van de vertrouwde omgeving (bijvoorbeeld in het begin van de vakantie). Een andere veel voorkomende oorzaak is (emotionele) spanning. Als gevolg van boosheid, verdriet of stress op het werk, kunnen de spieren van je dikke darm reageren door te verkrampen. Maar ook tijdens de zwangerschap of na een bevalling, kun je last hebben van obstipatie. Een kortdurende obstipatie kan zich ook voordoen tijdens een vermageringsdieet. Bovenvermelde voorbeelden zijn (bijna) allemaal situaties waarin je lichaam zich aan moet passen aan de nieuwe situatie, wat enkele dagen kan duren.

Lichaamsbeweging zet je dikke darm aan tot bewegen / Bron: Istock.com/michaeljungLichaamsbeweging zet je dikke darm aan tot bewegen / Bron: Istock.com/michaeljung
Langdurige verstopping
Een langdurige obstipatie hangt vaak samen met verkeerde leef- en eetgewoonten, zoals:
  • verkeerde voeding (met weinig vezels, terwijl deze onmisbaar zijn voor een gezonde spijsvertering),
  • te weinig lichaamsbeweging (voor een goede darmwerking is regelmatig bewegen belangrijk), of
  • te weinig vochtopname (voldoende drinken zorgt voor een soepele ontlasting en goede stoelgang).

Overige oorzaken
Het negeren van aandrang door je ontlasting te lang op te houden, kan ook zorgen voor harde en droge ontlasting doordat de ontlasting langer in de dikke darm blijft. Verder hebben sommige geneesmiddelen verstopping als bijwerking. Kalmerende middelen, sommige pijnstillers en slaapmiddelen kunnen invloed hebben op de stoelgang. Minder bekend is dat verstopping het gevolg kan zijn van verkeerd gebruik van de bekkenbodemspieren. Vooral wanneer je moeite hebt de bekkenbodemspieren te ontspannen, kan obstipatie ontstaan. Obstipatie kan soms ook voorkomen bij een ziekte of eens chronische aandoening. Zo hebben patiënten met het prikkelbare darmsyndroom (PDS) afwisselend last van diarree en obstipatie en een traag werkende schildklier kan geregeld voor obstipatie zorgen.

Volkoren spaghetti / Bron: Martin SulmanVolkoren spaghetti / Bron: Martin Sulman

Niet kunnen poepen: tips

Vezels, drinken en bewegen

Een manier om de darmen in beweging te houden, is door dagelijks voldoende vezels binnen te krijgen. Vezels zorgen voor een goede stoelgang. Voedingsvezelsmaken de ontlasting volumineuzer en zachter, zodat het makkelijker de darmen passeert. Verhoog geleidelijk de hoeveelheid vezels in je voeding totdat je dagelijks ten minste 30 tot 40 gram vezels binnenkrijgt. Volkorenproducten (volkorenbrood, volkoren pasta), groenten, fruit en peulvruchten bevatten veel vezels. Beperk voedingsmiddelen die veel vet en weinig vezels bevatten, zoals kaas en andere zuivelproducten, verwerkte voedingsmiddelen, en vlees. Ze kunnen obstipatie verergeren. Drink daarnaast genoeg water en doe dagelijks aan lichaamsbeweging. Dit zet ook je darmen aan tot beweging.

Vers fruit / Bron: Istock.com/karelnoppeVers fruit / Bron: Istock.com/karelnoppe

Psylliumzaad of sterculiagom

Als je er niet in slaagt om voldoende vezels te eten, kun je als aanvulling psylliumzaad of sterculiagom innemen. Dit zijn natuurlijke vezels die de ontlasting meer water laten opnemen. De ontlasting wordt zachter en zwelt wat op, hetgeen de stoelgang stimuleert.

Lactulose en macrogol

Als het dagelijks innemen van extra natuurlijke vezels onvoldoende zoden aan de dijk zetten, kan de huisarts zo nodig lactulose of macrogol voorschrijven. Deze middelen trekken vocht naar de darmholte, waardoor de ontlasting dunner en zachter wordt en de darmen beter gaan bewegen en kneden. Indien nodig kan de huisarts kortdurend een extra middel voorschrijven om de darm te prikkelen, zoals bisacodyl of sennosiden. Bij erge verstopping en niet kunt poepen, kunnen sommige middelen samen worden ingenomen, zoals lactulose samen met bisacodyl. Eventueel een zetpil bisacodyl om de eerste harde ontlasting weg te krijgen. Een klysma die je aanbrengt in de anus werkt nog sneller.

Noot:
  1. J.A.H. Eekhof e.a. (red.): Kleine kwalen in de huisartsenpraktijk, vijfde geheel herziene druk, tweede oplage, Elsevier Gezondheidszorg, Amsterdam, 2010, p.543.

Lees verder

© 2013 - 2024 Tartuffel, het auteursrecht van dit artikel ligt bij de infoteur. Zonder toestemming is vermenigvuldiging verboden. Deze informatie is van informatieve aard en geen vervanging voor professioneel medisch advies. Per 2021 gaat InfoNu verder als archief, artikelen worden nog maar beperkt geactualiseerd.
Gerelateerde artikelen
Gehurkt poepen: hoe kan men de stoelgang verbeteren?Gehurkt poepen: hoe kan men de stoelgang verbeteren?Poepen doen we zittend op het toilet, zodat we ons ontspannen of persend van de ontlasting ontdoen. Doordat we een zitte…
Obstipatie (verstopping) bij kinderenObstipatie (verstopping) bij kinderenIn de dikke darm wordt de ontlasting ingedikt totdat het kind aandrang krijgt om te poepen. Als het kind last heeft van…
Rechtopstaand kun je het beste de ontlasting ophoudenDoor te staan kan men veel beter de ontlasting onder controle houden. Er zit namelijk een zekere spier om de endeldarm h…
Kind wil niet op de wc plassen of poepenKind wil niet op de wc plassen of poepenAls een kind wel weet wanneer hij of zij moet plassen, maar dit alleen in een luier wil doen, dan hebben we te maken met…

Astma bij kinderen: oorzaken, symptomen, behandelingAstma bij kinderen: oorzaken, symptomen, behandelingAstma is een chronische aandoening van de luchtwegen en veroorzaakt een gevoel van ademnood en verstikking. Bij astma is…
Niet kunnen plassen: oorzaken urineretentie man en vrouwNiet kunnen plassen: oorzaken urineretentie man en vrouwNiet kunnen plassen, wat is er aan de hand? Urineretentie is het onvermogen om je blaas te ledigen, waardoor een ophopin…
Bronnen en referenties
  • Inleidingsfoto: OpenClipart Vectors, Pixabay
  • J.A.H. Eekhof e.a. (red.): Kleine kwalen in de huisartsenpraktijk, vijfde geheel herziene druk, tweede oplage, Elsevier Gezondheidszorg, Amsterdam, 2010.
  • Afbeelding bron 1: Andrey Popov/Shutterstock.com
  • Afbeelding bron 2: Istock.com/michaeljung
  • Afbeelding bron 3: Martin Sulman
  • Afbeelding bron 4: Istock.com/karelnoppe
Tartuffel (2.972 artikelen)
Laatste update: 18-05-2023
Rubriek: Mens en Gezondheid
Subrubriek: Aandoeningen
Bronnen en referenties: 6
Per 2021 gaat InfoNu verder als archief. Het grote aanbod van artikelen blijft beschikbaar maar er worden geen nieuwe artikelen meer gepubliceerd en nog maar beperkt geactualiseerd, daardoor kunnen artikelen op bepaalde punten verouderd zijn. Reacties plaatsen bij artikelen is niet meer mogelijk.
Medische informatie…
Deze informatie is van informatieve aard en geen vervanging voor professioneel medisch advies. Raadpleeg bij medische problemen en/of vragen altijd een arts.