Stijve nek: oorzaken en hoe kom je hier vanaf?

Iedereen heeft wel eens last van een stijve nek. Vastzittende spieren kunnen ontstaan als gevolg van een verkeerde houding of een bepaalde lichamelijke klus. Het kan ook het gevolg zijn van stress, griep of kou. Stress is een van de belangrijkste oorzaken van een stijve nek, omdat je dan voortdurend bepaalde spieren aanspant. Het kan een grote invloed hebben op het dagelijkse leven. Hoe ontstaat een stijve nek en wat kun je eraan doen?

Spierpijn

Iedereen heeft wel eens last van spierpijn en stijfheid. Het komt met name voor in de rug, maar ook de nek is vaak aangedaan. Vaak word je wakker met een stijve nek en je hebt misschien in een verkeerde houding gelegen. Het draaien of buigen met het hoofd voelt pijnlijk aan. Soms weet je wel wat de oorzaak is, bijvoorbeeld door sporten, tuinieren of klussen. Het kan het dagelijkse functioneren behoorlijk belemmeren. Vele mensen geven aan dat ze beter zouden functioneren als ze geen last hadden van een stijve nek.

Oorzaken

Een van de belangrijkste oorzaken van een stijve nek is een verkeerde werk- of slaaphouding. Door spieren die vastzitten, wordt de beweeglijkheid van de nek belemmerd en bewegen doet vaak pijn. Door de verkeerde belasting van de nekspieren, zijn ze verzuurd. Spieren hebben een afvalproduct, melkzuur genaamd, dat normaal gesproken wordt afgevoerd. Als deze stof zich ophoopt in de spieren door een verkeerde belasting, hoopt dit zich op in het spierweefsel waardoor er nekklachten (spierpijn) ontstaan. Andere veel voorkomende oorzaken voor een stijve nek zijn:

• Kou vatten op de nekspieren
• Het maken van een onverwachte verkeerde beweging
• Te zware belasting van de nekspieren
• Griep
• Spierverrekking
• Sporten
• Stress
• Slijtage van de nekwervels
• Whiplash

Is het ernstig?

Als het gaat om spierpijn, gaat het meestal vanzelf over in enkele dagen. In sommige gevallen is het niet zo onschuldig, als er bijvoorbeeld sprake is van een hersenvliesontsteking. Dit wordt ook wel nekkramp genoemd, omdat de ziekte zich uit in een vastzittende nek. Vooral voor kinderen is deze aandoening gevaarlijk omdat ze vatbaarder zijn. Bij het vermoeden van een hersenvliesontsteking moet je zo snel mogelijk naar de dokter, omdat het levensgevaarlijk is.

Stress

Een belangrijke en veel voorkomende oorzaak van een stijve nek is stress. Dit gaat meestal gepaard met klachten in de schouders en soms met rugklachten. Door de langdurige hoge werkdruk en de stress, zijn deze spiergroepen voortdurend gespannen. Daardoor kunnen de afvalstoffen uit de spieren niet meer worden afgevoerd en verzuren de spieren. Nekspieren staan normaal gesproken al onder een bepaalde spanning, dus het is lastig om deze te laten herstellen. Een stijve nek ontwikkelt zich vaak geleidelijk.

Ontspanningsoefeningen bij stress en stijve nek

Als je veel stress hebt door werk, verhuizing, relatieproblemen of wat anders, is het belangrijk om rustmomenten in te lassen waarbij je lekker ontspant. Voor ieder is deze ontspanning weer anders. Zo kun je bijvoorbeeld van je af praten tegen vrienden of partner, een boek lezen, lekker wandelen of uitgaan. Dit kan enorm opluchten. Als je een lange, drukke en stressvolle werkdag hebt, is het belangrijk om tijdens de dag te ontspannen. Dit kan bijvoorbeeld door ontspanningsoefeningen. Zie hieronder:

Nek- en schouderspieren ontspannen

Ga lekker op je bureaustoel zitten en zet beide voeten op de grond. Leg je handen ontspannen op je bovenbenen en adem diep in. Trek je schouders hierbij zo hoog mogelijk op, tot aan je oren als dat mogelijk is. Adem rustig uit en laat je schouders weer langzaam naar beneden zakken en herhaal dit 5 keer.

Stijve nek masseren met vingers

Je kunt je vastzittende nekspieren heel goed zelf masseren. Ga met je linkerarm achter je hoofd langs en pak met je hand je nek vast. Kneed vervolgens met je vingers je nek en ga van boven je nek tot aan het sleutelbeen. Na één minuut kun je de oefening herhalen met je rechterarm.

Losschudden van nek en schouders

Ga staan en ontspan je nek en schouders door met je armen en handen te schudden. Probeer je schouders laag te houden. Doe dit tien tot twaalf seconden.

Draaien van je nek

Houd je armen ontspannen naast het lichaam. Draai met je hoofd naar rechts, waarbij je met je wang je schouder probeert te raken. Houd dit enkele seconden vast en doe hetzelfde met de andere wang. Daarna kun je hetzelfde doen, maar dan met het hoofd naar voren en naar achteren te buigen.

Stretchen nek- en schouderspieren (zittend)

Ga op je (bureau)stoel zitten en vouw je handen in elkaar. Strek ze naar voren waarbij je handpalmen naar voren wijzen en houd dit ongeveer tien seconden vast. Adem rustig in en uit. Dezelfde oefening kun je doen als je de armen maar boven strekt.

Stretchen nek en schouderspieren (staand)

Ga rechtop staan en trek met je rechterhand de linkerarm achter je rug. Buig je hoofd langzaam naar rechts. Houd het ongeveer tien seconden vast waarbij je rustig ademhaalt. Daarna kun je de andere arm op dezelfde wijze strekken. Hetzelfde kun je uitvoeren met de armen omhoog, waarbij je de vingers strekt.

Gevolgen van een stijve nek

Als je langdurig last hebt van een stijve nek, kan de pijn verder uitstralen naar de schouders en de rug. Verder kan er hoofdpijn en zelfs duizeligheid ontstaan. Hierdoor probeer je bepaalde bewegingen misschien te vermijden en beweeg je krampachtig, waardoor de klachten alleen maar verergeren. Probeer niet in een vicieuze cirkel te komen en doe er op tijd wat aan. Door de pijn kan het zijn dat je niet meer je normale dagelijkse dingen kunt doen, zoals huishouden, tuinieren of sporten. Het kan een flinke impact hebben op je sociale leven.

Stijve nek zelf verhelpen

Naast de oefeningen, kun je ook op andere wijze wat aan je stijve nek doen. Zo kan een warme douche of bad verlichting bieden. Het ontspant de spieren en zorgt voor een betere doorbloeding waardoor afvalstoffen sneller worden afgevoerd. Indien de pijn erg vervelend is en blijft aanhouden, kun je een pijnstiller nemen. Dit kan bijvoorbeeld een manier zijn om de nacht goed door te komen. Sommige mensen hebben baat bij het smeren van een natuurlijk middel, een gewrichtsgel om het weefsel te herstellen. Een voorbeeld is een gewrichtgel van A. Vogel. Deze is verkrijgbaar bij de drogist, apotheek en gezondheidswinkel.

Naar de huisarts

Wanneer je langer last houdt van een stijve nek, en je hebt zelf al geprobeerd er wat aan te doen, dan is het raadzaam om naar de dokter te gaan. Hij beoordeelt of er misschien fysiotherapie nodig is om de lichaamshouding te verbeteren. Bij hevige pijn kan er een pijnstiller worden voorgeschreven die sterker is dan een paracetamol. Bij het vermoeden van een hersenvliesontsteking, moet er zo snel mogelijk een dokter geraadpleegd worden.

Lees verder

• Verkouden: Verkoudheid: wat zijn de klachten en wat kun je doen (special)
• Oorklachten door verkoudheid
• Oorpijn: wat kun je er zelf tegen doen
• Slijmvliesontsteking in de neus bij chronische verkoudheid
• Hoofdpijn: wat kun je hier zelf aan doen?
• Lichamelijke klachten als gevolg van stress