Duizeligheid: de symptomen, oorzaken en behandeling

Duizeligheid is een algemene omschrijving voor veel verschillende gevoelens. Het gevoel van duizeligheid, of een "duizeling" kan zeer bekend zijn per individu, maar toch erg moeilijk te beschrijven. Wat zijn de oorzaken? Wat zijn de symptomen? En hoe moeten we ermee opgaan?

Wanneer komt duizeligheid voor?

Vertigo is een medische Griekse term dat het gevoel van spinnen, wervelende of bewegen omschrijft, hetzij van jezelf of je omgeving. Dit is hetzelfde gevoel dat je zou kunnen hebben nadat je zou uitstappen uit een draaimolen. Verscheidene ziekten van de evenwichtsorganen van het binnenoor kunnen duizeligheid veroorzaken, of het kan een symptoom zijn van een tumor of een beroerte. Duizeligheid kan worden veroorzaakt door iets heel lichts of veroorzaakt worden door iets wat mogelijk levensbedreigend is. Redenen waarom een persoon gewoonweg even duizelig zou kunnen zijn:

• flauwvallen of bijna flauwvallen, zoals bijvoorbeeld bij het zien van bloed of als je overstuur bent vanwege een emotionele gebeurtenis
• flauwvallen of bijna flauwvallen als je te snel opstaat of als je te lang op je benen staat
• als je nog erg zwak bent als je de griep, een verkoudheid of andere ziekte hebt gehad
• bij zeeziekte of reisziekte
• misselijkheid of braken
• verwarring
• vermoeidheid of overdag slaperigheid zijn

Oorzaken van duizeligheid

Duizeligheid kan worden toegeschreven aan diverse oorzaken. Soms vinden zorgverleners geen specifieke redenen bij een getroffen iemand, maar de oorzaken van duizeligheid die gevaarlijk kunnen zijn zouden niet moeten worden uitgesloten.

Oorzaken als bijvoorbeeld:

• hoge bloeddruk: als deze veel te hoog is, kan er schade aan de hersenen worden veroorzaakt.
• lage bloeddruk: die meerdere gevolgen kan hebben, waaronder hartfalen, interne bloedingen, bloedarmoede en bijwerkingen van medicijnen.

Duizeligheid veroorzaakt door hart- en vaatziekten gaat gepaard met onder meer:

• hartaanval, hartritmestoornissen, te snelle hartslag of een te trage hartslag
• verzwakt, te oude, of zieke hartspier, giftige stoffen of geneesmiddelen die de snelheid of de kracht van het hart beïnvloeden

Oorzaken van duizeligheid uit hersenziekten of aandoeningen gaan gepaard met onder meer:

• beroerte, tumoren, hoofdpijn, migraine of hyperventilatie
• flauwvallen wordt veroorzaakt door een verlies van bloedtoevoer naar de hersenen dat een verlies van bewustzijn veroorzaakt
• dementie omvat een ziekte veroorzaakt door verwarring of een veranderde gemoedstoestand, zoals medicijnen, drugs of alcohol

Duizeligheid veroorzaakt door medicatie

Bijna alle medicijnlijsten hebben duizeligheid als een mogelijke bijwerking staan. Voorbeelden hiervan zijn:

• medicijnen voor de bloeddruk, kalmerende middelen, antidepressiva, pijnstillers en sommige antibiotica

Duizeligheid veroorzaakt door metabolische aandoeningen, zoals bijvoorbeeld:

• hypoxie (laag zuurstofgehalte in het bloed)
• lage bloedsuikerspiegel, inclusief een reactie op insuline
• uitdroging door toedoen van vele oorzaken

Duizeligheid bij veroudering, zoals bijvoorbeeld:

• verminderde kracht voor oefeningen of activiteiten
• verminderd vermogen om de bloedcirculatie te compenseren voor het snel opstaan naar een rechtopstaande positie
• een verminderde bloedtoevoer naar de hersenen, hart en andere organen, veroorzaakt door aderverkalking
• duizeligheid kan bij vrouwen ook optreden als een symptoom van de menopauze

Symptomen van duizeligheid

Met duizeligheid, kan de persoon die zich zwak voelt, makkelijker flauwvallen, zwak, misselijk, verward, moe, onhandig, uit balans, of een combinatie van deze beleven. Deze persoon kan een gevoel waarnemen zoals, draaien, schommelen, of wervelen, van zichzelf of van de kamer (mogelijke vertigo). Bijna elk symptoom of groep van symptomen gaan samen met duizeligheid. Deze zijn afhankelijk van de uiteindelijke oorzaak, zoals bijvoorbeeld:

• flauwvallen (licht in het hoofd) of feitelijke flauwvallen
• gevoel van zwakte
• verwarring
• vermoeidheid
• uit balans zijn
• hoofdpijn of bepaalde pijn op je hoofd
• gevoelloosheid in het gezicht
• pijn in de ogen, verlies of verandering van gezichtsvermogen, blinde vlekken, twinkelende lichtjes
• droge mond
• oorsuizen of verminderd gehoor
• borst: pijn (beklemming, knijpen, branden, of druk), kortademigheid, hartkloppingen, pijn in kaak
• buik: misselijkheid, braken, pijn, krampen
• extremiteiten (armen en benen): tintelingen, zwakte, onhandigheid of zwakte, snelle, langzame of onregelmatige polsen

Behandeling van duizeligheid

Duizeligheid die je zelf thuis kunt behandelen en voorkomen

Duizeligheid kan een symptoom van iets gevaarlijk zijn en er moet altijd een huisarts voor worden ingeschakeld. Thuis is het raadzaam voor de patiënt om het volgende te doen:

• Zorg dat je genoeg drinkt, regelmatig eet, en voldoende rust neemt.
• Zorg dat je rustig en langzaam opstaat, omdat snel omstaan kan helpen om de duizeligheid van positie te laten veranderen.
• Geruststelling kan een angstig persoon helpen die zich duizelig voelt.
• Maak uw huis veilig voor een persoon met chronische duizeligheid.
• Een reling, een rollator of stok zijn veiligheidsmaatregelen die kunnen helpen om letsel bij de patiënt te voorkomen.
• Voorkom valpartijen en check tapijten en vloerbedekking.
• Een huisarts kan een professionele consultant aanbevelen die je huis komt bekijken en veiliger maken.

Medische behandelingen bij duizeligheid

De behandeling is afhankelijk van de oorzaak van duizeligheid bij de patiënt.

• Artsen kunnen een spoedbehandeling beginnen, misschien voor een hartaanval of beroerte, een noodsituatie bloedtransfusie, of een operatie.
• Vaak worden er bepaalde speciale vloeistoffen gegeven om uitdroging te behandelen.
• De patiënt kan medicijnen krijgen om koorts tegen te gaan of te behandelen tegen infecties.
• De patiënt kan meteen aan het zuurstof.
• Als uit het bloedonderzoek blijkt dat de patiënt abnormale bloedwaarden heeft, zal dit worden gecorrigeerd.
• Andere behandelingen voor een bepaalde ziekte kan worden gestart.

Het is dus altijd wel verstandig om je goed te laten informeren en desnoods bij een ziekenhuis te laten behandelen. Hiermee garandeer je jouw verlenging van het leven wellicht weer een stukje.

Lees verder

• Cortisol en Stress: Hoe blijf je gezond
• De oorzaken en gevolgen van slapeloosheid
• De oorzaken van hoofdpijn
• Gezonder bewegen!
• Het voorkomen van lichamelijk klachten