Lijnen van Beau: overdwarse groeven nagel / deuken nagel

De uitdrukking 'lijnen van Beau' verwijst naar diepe groeven of deuken die transversaal (overdwars) van de ene kant naar de andere kant van de nagel lopen. Lijnen van Beau kunnen zich voordoen aan de vingernagels en aan de teennagels. Het wordt veroorzaakt door een verstoring van de eiwitvorming in de nagelplaat, bijvoorbeeld door een onderliggende ziekte. De behandeling van lijnen van Beau richt zich op het onderliggende probleem. Er is geen specifieke behandeling nodig voor deze nagelafwijking, aangezien de groeven vanzelf verdwijnen naarmate de nagel groeit. De nagelafwijking werd voor het eerst beschreven in de medische literatuur in 1846 door de Franse arts Joseph Honoré Simon Beau.

• Lijnen van Beau
• Naamgeving en synoniemen
• Oorzaken overdwarse groeven of deuken in de nagel
• Trauma of aandoening
• Courante oorzaken
• Emotionele stress en angst
• Wie krijgen het?
• Symptomen lijnen van Beau
• Onderzoek en diagnose
• Groeven aflezen
• Lichamelijk onderzoek en vraaggesprek
• Behandeling lijnen van Beau
• Prognose en vooruitzichten

Lijnen van Beau

Lijnen van Beau zijn horizontale (transversale) diepe groeven in de nagelplaat. Deze groeven lopen overdwars van de ene kant van de nagel naar de andere kant van de nagel. Zij zijn het gevolg van een plotselinge onderbreking c.q. tijdelijke groeistoornis in de nagelmatrix, het weefsel waar de nagelplaat wordt aangemaakt welke zich bevindt aan de basis van het nagelapparaat. Lijnen van Beau kunnen na verloop van tijd uit de nagel groeien. Aangezien nagels niet zo snel groeien (vooral teennagels groeien langzaam), kan dat een tijdje duren.

Naamgeving en synoniemen

Lijnen van Beau worden ook wel striae transversae unguium van Beau genoemd. Het is vernoemd naar de Franse arts Joseph- Honoré-Simon Beau (1806 - 1865), die er voor het eerst over schreef.

Oorzaken overdwarse groeven of deuken in de nagel

Trauma of aandoening

Lijnen van Beau kunnen worden veroorzaakt door trauma of een lokale aandoening waarbij de nagelriem betrokken is. De lijnen kunnen variëren op basis van de breedte of diepte van de groef, wat de duur en de omvang van de schade weergeeft. Wanneer de Lijnen van Beau in alle nagels aanwezig zijn op dezelfde plek van de nagelplaat, dan ligt er waarschijnlijk een systemische oorzaak aan ten grondslag. Zij kunnen ook het resultaat zijn van metabole, inflammatoire of traumatische invloeden.

Courante oorzaken

Veel voorkomende oorzaken zijn:

• systemische of interne ziekten met hoge koorts zoals:
• mazelen
• roodvonk
• bof
• longontsteking
• ziekte van Kawasaki (een vasculitis, waarbij overwegend de grote slagaderen betrokken zijn en gepaard gaat met hoge koorts)
• hartinfarct en ischemie (onvoldoende doorbloeding)
• (ongecontroleerde) diabetes
  Subunguaal hematoom: bloeduitstorting onder de nagel / Bron: Drgnu23, Wikimedia Commons (CC BY-SA-3.0)
• chronische paronychia (nagelriemontsteking)
• onychia: een ontsteking van de matrix die vaak leidt tot pusvorming en verlies van de nagel
• carpaal tunnel syndroom (CTS), een aandoening die wordt veroorzaakt door compressie van de mediane zenuw in de carpale tunnel, wat van invloed kan zijn op de nagelgroei
• herhaald, gewoon trauma aan de nagelmatrix kan lijnen van Beau veroorzaken, bijvoorbeeld doordat je met een naburige vinger over een nagel wrijft, meestal te zien op de duim
• een subunguaal hematoom (bloeduitstorting onder de nagel) kan in de nagelmatrix drukken en van invloed zijn op de productie van nagelcellen
• een infectie of probleem in de nagelplooi, waar de nagel zich begint te vormen
• huidziekten, zoals chronisch eczeem of nagelprosiasis (eczeem in de huid rond de nagel (de proximale nagelvouw) kan een normale celdeling in de nagelmatrix tegengaan)
• geneesmiddelen:
• cytostatica (chemotherapie)
• bètablokkers (welke veel worden voorgeschreven aan hart- en vaatpatiënten)
• menstruatie: bij sommige vrouwen treden na iedere menstruatie lijnen van Beau op
• een acute nierziekte of leverziekte
• een lage bloeddruk of een shock
• een perifere vaatziekte / een verminderde bloedtoevoer naar de vingers zoals bijvoorbeeld door het fenomeen van Raynaud (wijzigingen in huidskleur met koude en pijn)
• een schildklieraandoening, zoals een traag werkende schildklier (hypothyreoïdie) waarbij je schildklier te weinig schildklierhormonen aanmaakt
• een verlaagd calciumgehalte in het bloed (hypocalciëmie)
• herhaaldelijk nagelbijten of pulken aan de nagels of nagelriemen
• ondervoeding zoals een zinktekort
• stress en Angst
• syfilis (een soa)

Emotionele stress en angst

De aanleiding van emotionele stress zijn over het algemeen situaties die sterke negatieve emoties oproepen. Emotionele stress kan van invloed zijn op de gezondheid en groei van de nagels. Ernstige emotionele stress, zoals een scheiding, overlijden van een gezinslid of dierbare of baanverlies, kan lijnen van Beau veroorzaken. Angststoornissen zijn een andere mogelijke oorzaak.

Wie krijgen het?

Mensen van alle leeftijden en etnische achtergronden kunnen lijnen van Beau krijgen.

Symptomen lijnen van Beau

Lijnen van Beau kunnen optreden langs zowel de vingernagels als de teennagels. De groeven die zich uitstrekken over de nagelplaat overspannen vaak de gehele breedte. De betrokkenheid van meerdere nagels duidt op een systemische oorzaak, maar het verschijnsel kan in zo'n geval ook beperkt blijven tot slechts de duimnagels en grote teennagels. Bij een systemische oorzaak gaat het om ziekten die een aantal organen en weefsels, of het hele lichaam beïnvloedt.

Onderzoek en diagnose

Groeven aflezen

Aan de positie van de groeven op de nagelplaat kan je ongeveer aflezen wanneer de stoornis heeft plaatsgevonden. Vingernagels groeien namelijk met een snelheid van ongeveer 0,1 mm per dag en teennagels groeien 0,03 mm per dag. Als de groei in de matrix langer dan één tot twee weken wordt geremd, bestaat de kans dat de nagel loslaat. Dit fenomeen wordt 'onychomadesis' genoemd. Hierbij zitten de nagels aan het begin los. Een recidiverende ziekte zal herhaaldelijk lijnen van Beau veroorzaken. De lijnen worden dan onderbroken door normale nagelgroei.

Lichamelijk onderzoek en vraaggesprek

De (huis)arts stelt de diagnose op basis van de aanwezige symptomen, een uitgebreid vraaggesprek over eventuele bijkomende klachten en je medische geschiedenis. Zo nodig zal de arts vervolgonderzoek laten doen bij vermoeden van een onderliggend probleem, zoals bloedonderzoek en beeldvormend onderzoek.

Behandeling lijnen van Beau

Er is geen specifieke behandeling nodig om de groeven te laten verdwijnen. Normaal gesproken groeien lijnen van Beau uit; ze verdwijnen uiteindelijk aan het uiteinde van de nagel. De lijnen of groeven blijven zichtbaar totdat het aangedane gebied op de nagel is uitgegroeid (en je ze kunt afknippen). Dit duurt bij teennagels wat langer dan bij vingernagels.

Prognose en vooruitzichten

Tenzij de nagelmatrix opnieuw wordt getroffen, groeien de lijnen van Beau uit met de nagel en verdwijnen ze uiteindelijk. De volledige vervanging van een vingernagel duurt circa een half jaar. Bij teennagels duurt dit nog wat langer, aangezien teennagels langzamer groeien.

Lees verder

• Nagelpsoriasis: symptomen, oorzaken, behandeling en prognose
• Broze nagels: oorzaken en behandeling van brokkelige nagels
• Nagelriemontsteking (paronychia): symptomen en behandeling
• Mees' lines: witte horizontale lijnen in nagel teen/vinger
• Gele nagel-syndroom: symptomen, oorzaak en behandeling