Vermoeide ogen: symptomen pijn in ogen, tranen en roodheid

Vermoeide ogen is een andere term voor overbelaste ogen. Wanneer je vermoeide ogen hebt, voelen je ogen pijnlijk, prikkend, branderig, zwak of zwaar aan als gevolg van intensief gebruik. Zwaar vermoeide ogen kunnen ook leiden tot roodheid van het oog en je ogen kunnen droog aanvoelen en tranen. Soms gaan vermoeide ogen gepaard met hoofdpijn. Vermoeide ogen betreft geen aandoening of ziekte en vereist geen medische behandeling, maar je kunt wel maatregelen nemen om vermoeide ogen te voorkomen. Vermoeide ogen door beeldscherm komt vaak voor. Langdurig werken met een (spel)computer of smartphone is zeer ongunstig voor de ooggezondheid en zorgt voor het Computer Vision Syndrome (CVS). Dit verwijst naar de spanning op de ogen die optreedt als je langere tijd achtereen een computer gebruikt.

• Vermoeide ogen
• Symptomen: pijn in ogen, tranen en roodheid
• Veelvoorkomende oorzaken vermoeide ogen
• Zwaar vermoeide ogen door beeldscherm
• Oogvermoeidheid door vitamine A-tekort
• Erg zwak of juist fel licht
• Te weinig met de ogen knipperen
• Vermoeide ogen door onvoldoende slaap
• Vermoeide ogen door bril
• Overige factoren
• Behandeling van vermoeide ogen
• Voorkómen van vermoeide ogen
• Maatregelen die jezelf kan nemen
• Instellen van het beeldscherm
• Oogzorg
• Voeding
• Onderzoek door oogarts of orthoptist

Vermoeide ogen

Vermoeide ogen is een andere term voor overbelaste ogen. Je krijgt last van vermoeide ogen door intensief gebruik van je ogen, zoals bij het besturen van een auto voor langere tijd of langdurig lezen of werken op een computer. Klachten die daarbij optreden zijn ogen die pijnlijk, prikkend, branderig of zwaar aanvoelen. Vermoeide ogen kunnen tevens leiden tot roodheid van het oog en je ogen kunnen droog aanvoelen en tranen. Hoewel vermoeide ogen hinderlijk kunnen zijn, is het meestal niet ernstig en gaan de klachten weg zodra je je ogen de nodige rust gunt. In sommige gevallen kunnen vermoeide ogen wijzen op een onderliggende (oog)aandoening die behandeling behoeft. Je kunt zelf een aantal maatregelen nemen om vermoeide ogen te voorkomen.

Symptomen: pijn in ogen, tranen en roodheid

Veelvoorkomende symptomen van vermoeide ogen zijn onder meer:

• pijn in en rond de ogen, en vermoeide, brandende of jeukende ogen;
  Vermoeidheid door oogvermoeidheid / Bron: Istock.com/BartekSzewczyk
• droge ogen;
• tranende ogen;
• rug-, nek- en schouderpijn;
• algehele vermoeidheid;
• gevoel van zware ogen;
• roodheid van het oog;
• moeilijke focus;
• lichtschuwheid; en
• hoofdpijn.

De klachten nemen af na enkele uren rust.

Veelvoorkomende oorzaken vermoeide ogen

Veelvoorkomende oorzaken van vermoeide ogen zijn onder meer:

• Langdurig gebruik van een computer;
• Non-stop tv kijken;
• Precisiewerk;
• Lezen gedurende langere tijd;
• Andere activiteiten waarbij je gedurende een langere periode intens moet focussen en concentreren, zoals bij het besturen van een voertuig (vooral tijdens de schemering of in het donker);
• Blootstelling aan fel licht of schitteringen;
• Scherp zien in het donker of in schemerlicht.

Zwaar vermoeide ogen door beeldscherm

Langdurig computergebruik is de meest voorkomende oorzaak voor vermoeide ogen. Dit wordt ook wel het Computer Vision Syndroom (CVS) genoemd. Maar in feite kun je van alle bezigheden waarbij je langdurig ingespannen moet kijken, last krijgen van vermoeide ogen en bijkomende klachten. Vaak zijn de klachten verholpen door een aantal keer te knipperen en je ogen even rust te gunnen.

Oogvermoeidheid door vitamine A-tekort

Naast bovenstaande factoren, kan ook een tekort aan vitamine A, slaapgebrek, stress, of een allergie vermoeide ogen tot gevolg hebben. Daarnaast kunnen je ogen droog worden als traanfilm een slechte kwalitatieve of kwantitatieve kwaliteit heeft. Droge ogen geeft aanleiding tot de volgende klachten:

• roodheid;
• jeukende ogen;
• branderig, zanderig of schraal gevoel;
• vermoeide ogen; en
• soms overmatig tranen.

Erg zwak of juist fel licht

Erg zwak of zeer helder licht veroorzaakt ook vermoeide ogen, vooral als deze omstandigheden langere tijd aanwezig is. De kunstmatige verlichting van elektronische apparaten, zoals computerschermen en televisies lijken misschien niet erg helder, maar in de nabijheid van en over lange periodes is het belastend voor het oog. Fel zonlicht zonder voldoende beschermende bril kan aanzienlijke vermoeidheid van de ogen veroorzaken binnen enkele minuten. Ook is het erg vermoeiend voor je ogen om te gaan lezen bij onvoldoende licht, bijvoorbeeld als het schemert.

Te weinig met de ogen knipperen

Onderzoek heeft aangetoond dat mensen de neiging hebben om minder met hun ogen te knipperen wanneer ze deelnemen aan activiteiten die al hun aandacht vereist, vooral wanneer het op korte afstand is. Dit gebeurt dan ook vaak met lezen, tv kijken, het spelen van videogames, het gebruik van computers en mobiele apparaten. Knipperen is belangrijk voor het vocht in het oog.

Vermoeide ogen door onvoldoende slaap

De voordelen van voldoende slaap op de lichamelijke en geestelijke gezondheid zijn alom bekend, maar wat we vaak niet beseffen is hoe belangrijk slaap is voor de gezondheid van het oog. Door onvoldoende slaap krijgen je ogen onvoldoende rust om te herstellen op ongeveer dezelfde manier als andere lichaamsdelen worden beïnvloed. Bovendien leidt slaaptekort regelmatig tot droge ogen.

Vermoeide ogen door bril

Een niet (goed) gecorrigeerde brilafwijking kan ook vermoeide ogen veroorzaken. Ga naar de opticien als je vermoedt dat dit de oorzaak is van je klachten.

Overige factoren

Voorts kunnen je ogen ook vermoeid raken door de airconditioning, centrale verwarming en (sigaretten)rook.

Behandeling van vermoeide ogen

Over het algemeen bestaat de behandeling van vermoeide ogen uit het aanbrengen van veranderingen in je dagelijkse gewoonten of omgeving. Soms is een behandeling nodig voor een onderliggende oogaandoening. Voor sommige mensen helpt het dragen van een bril die is voorgeschreven voor specifieke activiteiten, zoals voor computergebruik of om te lezen, om van de klachten af te komen. De (huis)arts kan aanraden om regelmatig oogpauzes te nemen en oefeningen te doen. Door regelmatig bepaalde oefeningen te doen met je ogen die betrekking hebben op verschillende afstanden kun je voorkomen dat je ogen overbelast en vermoeid raken.

Voorkómen van vermoeide ogen

Hieronder worden een paar adviezen aangereikt om vermoeide ogen te voorkomen. Wanneer deze maatregelen onvoldoende soelaas bieden, is het verstandig contact op te nemen met je huisarts of oogarts. Het komt soms voor dat een onderliggende medische aandoening oogvermoeidheid veroorzaakt, welke verdere behandeling vereist.

Maatregelen die jezelf kan nemen

Enkele maatregelen die vermoeide ogen kunnen voorkomen en de gevolgen van vermoeide ogen kunnen verminderen, zijn onder meer:

• Controleer de verlichting op onaangepaste verlichtingssterkte, dat wil zeggen te veel of te weinig licht. Een hoge mate van contrast is inspannender voor je ogen. Een te groot contrast tussen bijvoorbeeld scherm en achtergrond is vermoeiend voor je ogen. Zorg bij lezen, werken op de computer en tv-kijken dat de kamer gelijkmatig verlicht is.
• Voorkom lichtreflecties op het scherm.
• Neem voldoende korte pauzes, weg van de werktaken, ongeacht of je nu op de computer bezig bent of met fijn borduurwerk.
• Wissel ook vaak af in taken.
• Ontspan regelmatig je ogen door in de verte te kijken of bepaalde oefeningen te doen: knipperen of ronddraaien met je ogen of je ogen te sluiten.
• Beperk het totale beeldschermwerk (werk èn privé) tot maximaal zes uur per dag.
• Zorg ervoor dat je bril- of contactlenzenrecept actueel is.
• Voorkom een lage luchtvochtigheid (droge lucht).
• Rook niet en begeef je niet in een rokerige ruimte.

Instellen van het beeldscherm

Het is belangrijk dat je beeldscherm recht voor je staat en dat de bovenrand van het scherm op ooghoogte is. De afstand tussen je ogen en het beeldscherm is als volgt:


Plaats het beeldscherm altijd recht voor je, waarbij de bovenrand van het beeldscherm op ooghoogte staat. Deze instelling zorgt ervoor dat je met een licht gebogen nek van 10 à 15 graden naar het midden van het scherm kijkt. Vermijd teveel achtergrondlicht (contrast) door het beeldscherm haaks op het raam te plaatsen. Dit is minder vermoeiend voor de ogen. Zorg daarbij voor een goed contrast, waarbij je donkere letters gebruikt op een lichte achtergrond. Tot slot is goede verlichting belangrijk, waarbij spiegeling op het beeldscherm wordt voorkomen.

Oogzorg

• Breng een washandje gedrenkt in warm water aan op de vermoeide, droge ogen en houd je ogen daarbij gesloten.
• Gebruik kunsttranen voor je ogen wanneer ze droog aanvoelen.
• Voorkom droge ogen door een luchtbevochtiger te gebruiken.
• Als je aanhoudend last hebt van vermoeide ogen, is het verstandig een arts te bezoeken om een onderliggende medische aandoening uit te sluiten.

Voeding

Het is belangrijk om te zorgen voor gezonde voeding voor de ogen en je gezichtsvermogen. Er zijn voedingsmiddelen die in het bijzonder goed zijn voor je gezichtsvermogen, zoals donkere bladgroenten, oranje paprika, zwarte bessen en bosbessen.

Onderzoek door oogarts of orthoptist

Als het probleem niet verdwijnt met bovenvermelde maatregelen, is het zinvol om een afspraak te maken met de oogarts voor een volledig oogonderzoek. De arts kan onderzoeken of de symptomen het gevolg zijn van een probleem met de oogspieren. Ook kan de oogarts zo nodig het bril- of contactlensrecept te vernieuwen of een bril voor te schrijven voor het computergebruik, een zogeheten computerbril. Indien nodig zal verwijzing naar een orthoptist volgen. Volwassenen en kinderen met bijvoorbeeld klachten over hoofdpijn na inspanning van de ogen en met leesproblemen kunnen terecht bij de orthoptist. De orthoptist onderzoekt onder meer de samenwerking van de ogen en de werking van de oogspieren

Lees verder

• Branderige ogen: oorzaken en symptomen van prikkende ogen
• Droge ogen: symptomen, oorzaak en behandeling droge ogen
• Oogaandoeningen: rood oog/rode ogen; jeuk/afscheiding/tranen
• Strontje in het oog: symptomen, oorzaak en behandeling
• Glaucoom: symptomen, behandeling en glaucoom operatie