Verzakking endeldarm: operatie, symptomen en behandeling

Een verzakking van de endeldarm wordt endeldarmverzakking of rectumprolaps genoemd. Oorzaken van deze aandoening zijn langdurige obstipatie, zwangerschap en bevalling of aanhoudende diarree. Symptomen van een verzakking van de endeldarm zijn pijn tijdens het poepen, slijm of bloedafscheiding van het uitstekende weefsel, ontlastingsincontinentie, een verlies van drang om te poepen en bemerken dat er iets uit de anus steekt na het afvegen. Vaak ervaren mensen ook een drukkend of zwaar gevoel in de onderbuik, vooral na langdurig staan of tillen. Dit kan gepaard gaan met een constant ongemak of het gevoel niet volledig te kunnen legen tijdens de stoelgang. Behandeling van een endeldarmverzakking bestaat in milde gevallen uit dieetmaatregelen en medicatie. In ernstiger gevallen biedt een operatie uitkomst. Bij tijdige diagnose en de juiste behandeling is de prognose van een endeldarmverzakking vaak gunstig, en de meeste mensen ervaren een aanzienlijke verbetering van hun klachten.

• Wat is een endeldarmverzakking?
• Vóórkomen
• Soorten
• Gedeeltelijke verzakking
• Volledige verzakking
• Interne verzakking
• Wat gebeurt er precies bij een endeldarmverzakking?
• Oorzaken van een verzakking van de endeldarm
• Risicofactoren voor endeldarmverzakking
• Risicogroepen voor endeldarmverzakking
• Symptomen van een verzakking van de endeldarm
• Onderzoek en diagnose
• Behandeling van een endeldarmverzakking
• Conservatieve behandeling bij milde klachten
• Operatieve behandeling: wanneer conservatieve maatregelen onvoldoende zijn
• Alternatieve operatietechniek: een snede in de buik
• Risico’s en complicaties van de operatie
• Herstel en nazorg
• Langetermijnresultaten
• Praktische tips en zelfzorgmaatregelen
• Drink voldoende water
• Eet vezelrijke voeding
• Vermijd zwaar tillen
• Gebruik een voetenbankje bij het toilet
• Vermijd persen tijdens de stoelgang
• Maak gebruik van laxeermiddelen als dat nodig is
• Draag ondersteunend ondergoed
• Voer bekkenbodemoefeningen uit
• Vermijd langdurig staan of zitten
• Gebruik eventueel een klysma
• Raadpleeg een bekkenbodemfysiotherapeut
• Overweeg een operatie als laatste optie
• Prognose
• Preventie

Wat is een endeldarmverzakking?

Lisa, een 48-jarige vrouw, moeder van twee tieners, had al een tijdje het gevoel dat er "iets niet klopte" daar beneden. Het begon met een ongemakkelijk gevoel, alsof ze constant iets moest corrigeren, maar ze wuifde het weg. Wie heeft er tijd om stil te staan bij een beetje ongemak als je de hele dag door aan het jongleren bent met werk, een gezin en een huishouden? Maar op een dag, na het tillen van een zware doos met kerstversiering, voelde ze plots een vreemde druk in haar onderbuik. Ze beschreef het later als "alsof er iets uit me werd geduwd." Verontrust, maar niet meteen in paniek, besloot ze online te zoeken wat er aan de hand kon zijn.

Na een paar nachten Googelen en wat schrikbarende termen, maakte ze toch maar een afspraak bij haar huisarts. De diagnose kwam sneller dan verwacht: een rectumprolaps, oftewel een endeldarmverzakking. Lisa was geschokt. Ze had geen idee dat dit een veelvoorkomend probleem was, vooral bij vrouwen die een zware bevalling of langdurige obstipatie hadden meegemaakt. Haar arts legde rustig uit dat het niets was om je voor te schamen en dat er verschillende behandelopties waren, variërend van bekkenbodemoefeningen tot operaties. Dit gaf Lisa hoop, al voelde ze zich nog steeds een beetje opgelaten door het hele idee. Uiteindelijk besloot ze haar ervaring te delen met vriendinnen en was verbaasd over hoeveel vrouwen zich in haar verhaal herkenden.

Een endeldarmverzakking wordt ook wel een rectumprolaps genoemd en is een verzakking van de endeldarm of het rectum. We spreken van een prolaps als weefsel dat zich normaal binnen in het lichaam bevindt, door een bestaande opening naar buiten uitpuilt. De dikke darm gaat over in de endeldarm (rectum), welke vlak boven de anus ligt. De endeldarm is een tijdelijke opslagplaats voor ontlasting. Wanneer de endeldarm vol is, ontstaat het gevoel van aandrang. Er wordt een onderscheid gemaakt tussen een inwendige en een uitwendige rectumprolaps, waarbij de endeldarm naar buiten komt. Bij een inwendige rectumprolaps blijft de endeldarm in het lichaam.

Vóórkomen

Een verzakking van de endeldarm komt vaker voor dan je denkt en het treft zowel mannen als vrouwen, jong en oud. En nee, het is niet alleen een "oud vrouwtjesding."

Laten we er wat dieper in duiken – op een luchtige manier natuurlijk, want wie zegt dat statistieken saai moeten zijn?

Komt het vaker voor bij vrouwen? Jazeker.
Bij vrouwen komt endeldarmverzakking veel vaker voor dan bij mannen. En waarom? Vaak heeft dat te maken met bevallingen en een zwakkere bekkenbodem. Ongeveer 1 op de 10 vrouwen boven de 50 krijgt er in enige mate mee te maken. Maar mannen zijn zeker niet immuun – zij maken zo’n 10-15% van de gevallen uit. En jongens, dit gebeurt niet alleen als je op leeftijd bent. Ook jongere mannen met bijvoorbeeld chronische obstipatie of zwaar fysiek werk kunnen ermee te maken krijgen.

Bij kinderen? Zeldzaam, maar het kan. Dit komt vaker voor bij kinderen met aandoeningen zoals cystische fibrose, spina bifida, of neurologische problemen. In die gevallen speelt genetica vaak een rol.

Nederland en België: hoe zit dat hier?
In Nederland hebben we gelukkig goede data. Bij volwassenen boven de 50 wordt de prevalentie geschat op 0,5 tot 1%. Klinkt laag, maar dat zijn nog steeds duizenden mensen. In België zien we vergelijkbare cijfers. Interessant is dat vrouwen in stedelijke gebieden, waar je minder zwaar fysiek werk hebt, iets minder risico lopen dan vrouwen op het platteland.

En dan onze overzeese gebiedsdelen? Hier wordt het lastig, want harde cijfers ontbreken vaak. Wat wel duidelijk is: in warmere klimaten waar mensen minder vezelrijk eten (denk aan veel bewerkt voedsel), zie je vaker obstipatie en daardoor ook meer kans op verzakkingen. Ook de toegang tot medische zorg speelt hier een rol.

En wereldwijd?
In ontwikkelingslanden zie je een andere dynamiek. Daar worden vrouwen vaak op jonge leeftijd moeder en hebben ze soms meer dan vijf bevallingen – dat verhoogt het risico aanzienlijk. In India, bijvoorbeeld, is rectumprolaps bij vrouwen boven de 40 bijna 3-4 keer zo prevalent als in Nederland. In Westerse landen, zoals de VS en Europa, zijn de cijfers stabieler, vooral dankzij betere zorg en voeding.

Een bijzonder contrast: in landen waar mensen veel vezels eten, zoals Japan, zie je minder vaak verzakkingen. Toch hebben Japanse ouderen door hun hogere levensverwachting weer een iets groter risico, simpelweg omdat ze langer leven.

En de genetische factor?
Oké, nu wordt het een beetje nerdy, maar blijf even bij me. Genetica speelt een grotere rol dan je misschien denkt. Als jouw moeder of oma een verzakking had, is de kans groter dat jij dat ook krijgt. Studies suggereren dat 30-40% van de gevallen een genetische component heeft. Vooral als je bindweefsels van nature zwakker zijn – hallo, syndroom van Ehlers-Danlos – dan ben je vatbaarder.

Andere risicofactoren: lifestyle en omgeving
Maar het is niet alleen genetica. Je levensstijl doet er ook toe. Chronische obstipatie, zwaar tillen (hallo, sportschoolfanaten die zonder goede techniek deadliften!), roken, en overgewicht zijn allemaal boosdoeners. Ook de menopauze is een grote factor. En wist je dat zelfs je houding op het toilet uitmaakt? Ja, de beroemde "hurkpositie" die in sommige landen normaal is, kan helpen verzakkingen te voorkomen. Misschien iets om over na te denken.

Casus: Carla’s verhaal
Carla, een 52-jarige vrouw uit Rotterdam, merkte na haar derde bevalling dat ze steeds vaker het gevoel had dat ze "iets moest terugduwen." Ze negeerde het lange tijd – drukke baan, gezin, je kent het wel – maar het werd steeds erger. Uiteindelijk durfde ze naar de dokter. De diagnose: een matige rectumprolaps. Ze besloot fysiotherapie te proberen en paste haar dieet aan met meer vezels en water. Gelukkig hielp dat, en ze hoefde geen operatie. Carla deelt haar verhaal nu in haar vriendinnengroep, en geloof het of niet: drie van hen herkenden de symptomen meteen.

Conclusie: het taboe doorbreken
Een endeldarmverzakking klinkt misschien als iets waar je niet over praat bij de koffieautomaat, maar het is zoveel minder zeldzaam dan je denkt. Of je nu in Nederland woont of op Curaçao, jong of oud bent, man of vrouw: het kan iedereen treffen. Het belangrijkste is dat je je klachten serieus neemt en hulp zoekt. Want er zijn oplossingen – en ja, je bent echt niet de enige.

Soorten

Er zijn drie soorten endeldarmverzakking:

Gedeeltelijke verzakking

Een gedeeltelijke verzakking wordt ook mucosale prolaps genoemd. Hierbij zakt alleen het slijmvlies van de endeldarm uit en komt tijdens het poepen met het persen naar buiten.

Volledige verzakking

De hele wand van het rectum is verzakt en steekt meestal uit de anus. In het begin kan dit alleen tijdens de stoelgang optreden. Uiteindelijk kan het ook plaatsvinden wanneer je staat of loopt. En in sommige gevallen kan het verzakte weefsel de hele tijd buiten het lichaam blijven.

Interne verzakking

Een interne verzakking of intussusceptie van het rectum is een verzakking van de rectumwand zonder uitstulping door de anus naar buiten.

Wat gebeurt er precies bij een endeldarmverzakking?

Laten we beginnen met de basis: een endeldarmverzakking ontstaat als de structuren die je endeldarm normaal op hun plek houden, falen. Het klinkt simpel, maar er zit een hele keten van processen achter. Denk aan spieren, bindweefsel, zenuwen – alles werkt samen als een soort team. Maar als er een zwakke schakel is, begint het mis te gaan.

Stel je voor: je bekkenbodem is een soort hangmatje, gemaakt van spieren en ligamenten, die je organen netjes op hun plek houdt. Als dat hangmatje te veel wordt belast – door bevallingen, zware fysieke inspanning, chronische hoest of obstipatie – dan begint het langzaam door te zakken. En je endeldarm? Die zoekt het laagste punt op.

De rol van de bekkenbodemspieren
Je bekkenbodemspieren spelen een hoofdrol in dit verhaal. Ze zorgen voor steun, maar ook voor controle over je sluitspieren. Als die spieren verslappen of beschadigd raken, bijvoorbeeld door een zware bevalling of ouderdom, krijg je een probleem. Een endeldarmverzakking begint vaak met die verzwakte spieren die hun werk niet meer kunnen doen. En let op: dit proces gaat niet van de ene op de andere dag. Het kan jaren duren voordat je klachten merkt.

Een goed voorbeeld? Linda, een 45-jarige moeder van drie. Na haar laatste bevalling merkte ze dat ze minder controle had over haar ontlasting. Ze gaf de schuld aan "die pittige bevalling" en dacht dat het vanzelf wel beter zou worden. Maar toen ze een paar jaar later een drukkend gevoel kreeg na lang staan, bleek dat haar bekkenbodemspieren zwaar verzwakt waren.

Bindweefsel en ligamenten: de stille kracht (of zwakte)
Naast spieren speelt bindweefsel ook een belangrijke rol. Dit weefsel werkt als een soort elastiek dat alles op z’n plek houdt. Maar wat gebeurt er als dat elastiek zijn rek kwijt is? Juist, dan zakt alles langzaam naar beneden. Sommige mensen hebben van nature zwakker bindweefsel. Dit kan erfelijk zijn. Als je moeder of oma een verzakking had, is de kans groter dat jij daar ook mee te maken krijgt.

Bijvoorbeeld bij Marijke, een 50-jarige vrouw uit Breda. Ze ontdekte dat zowel haar moeder als tante op latere leeftijd met verzakkingen te maken hadden. En wat bleek? Ze hadden allemaal een genetische aanleg voor zwakker bindweefsel. Marijke wist hierdoor dat ze extra moest letten op haar lichaam – en daar heb je dus een stukje preventie.

Zenuwen in de knel
Een ander belangrijk detail dat vaak wordt vergeten, is het zenuwstelsel. Je bekkenbodemspieren krijgen signalen van zenuwen om aan te spannen of te ontspannen. Als die zenuwen beschadigd raken, bijvoorbeeld door een operatie of neurologische aandoening, kun je die controle verliezen. Dit komt minder vaak voor, maar het kan een belangrijke factor zijn bij mensen met complexe klachten.

Chronische druk en obstipatie: de sluipmoordenaar
Heb je ooit uren op het toilet gezeten en jezelf afgevraagd of dat kwaad kon? Nou, dat kan dus. Chronische obstipatie – of gewoon heel hard persen – oefent een constante druk uit op je bekkenbodem. Op lange termijn kan dat leiden tot verzakking. Hetzelfde geldt voor mensen met chronische hoest, zoals bij rokers of mensen met COPD. Die druk is vergelijkbaar met het duwen tegen een deur die al half los zit: op een gegeven moment gaat-ie open.

Waarom zie je het meer bij vrouwen?
Dit is een belangrijk punt. Vrouwen hebben simpelweg een anatomisch nadeel. De bekkenbodem moet niet alleen de endeldarm ondersteunen, maar ook de baarmoeder en blaas. En bij een bevalling worden die structuren vaak flink opgerekt of zelfs beschadigd. Combineer dat met hormonale veranderingen tijdens de menopauze (minder oestrogeen betekent minder veerkracht in je weefsels), en je hebt een recept voor verzakkingen.

Hoe begint het?
Meestal start het met subtiele signalen. Een zwaar gevoel in je onderbuik na lang staan of tillen. Of het gevoel dat je niet helemaal leeg bent na een toiletbezoek. Dat laatste kan ook komen doordat de endeldarm een "kink" maakt door de verzakking. Het is alsof je een tuinslang doorknikt – de ontlasting kan er niet makkelijk doorheen.

Neem het verhaal van Pieter, een 62-jarige man. Hij had jarenlang last van obstipatie en dacht dat het gewoon bij het ouder worden hoorde. Totdat hij merkte dat hij steeds meer moest persen en soms zelfs iets moest terugduwen na een toiletbezoek. De diagnose? Een rectumprolaps.

Het sneeuwbaleffect
Een endeldarmverzakking gaat vaak samen met andere verzakkingen. Als de blaas of baarmoeder ook verzakt, ontstaat er een domino-effect. Alles in je bekkenholte is namelijk met elkaar verbonden. Als één deel begint te zakken, trekt het de rest vaak mee. Dit maakt de behandeling soms ingewikkelder.

Samenvatting: een samenspel van factoren
Een endeldarmverzakking ontstaat door een combinatie van zwakke spieren, uitgerekt bindweefsel, beschadigde zenuwen, en chronische druk. Of je nu een zware bevalling hebt gehad, jarenlang obstipatie hebt genegeerd, of simpelweg pech hebt met je genen, het kan iedereen overkomen. Het goede nieuws? Het is niet onomkeerbaar, en met de juiste zorg kun je er vaak veel aan doen. Maar het begint allemaal met bewustzijn – en luisteren naar je lichaam.

Oorzaken van een verzakking van de endeldarm

Een endeldarmverzakking wordt veroorzaakt door verzwakking van de spieren en gewrichtsbanden die het rectum op zijn plaats houden. Bij de meeste mensen met een verzakte endeldarm, is de anale sluitspier zwak. De precieze oorzaak hiervan is onbekend. Deze kwetsbaarheid kan aangeboren zijn maar ook veroorzaakt worden door onder meer zwaar tillen, krachtsport en hevig persen bij het poepen. Een endeldarmverzakking wordt geassocieerd met de volgende factoren en omstandigheden:

• (meerdere) vaginale bevallingen (daardoor kan het (steun)weefsel sterk uitrekken en zelfs inscheuren);
• gevorderde leeftijd (met het ouder worden neemt de elasticiteit en spierkracht van de steunweefsels af, maar ook de verminderde aanmaak van vrouwelijke geslachtshormonen tijdens de overgang kan van invloed zijn omdat de weefsels dan wat dunner en zwakker worden);
• langdurige obstipatie (verstopping);
• langdurige diarree;
• hevig persen bij de stoelgang;
• zwangerschap;
• eerdere operatie;
• chronische hevige hoestaanvallen, bijvoorbeeld door:
• Cystic Fibrosis (CF), ook wel taaislijmziekte genoemd
• Chronische obstructieve longziekten (COPD)
• multiple sclerose (MS)
• verlamming (paraplegie)
• een veel te hoog lichaamsgewicht (overgewicht/obesitas)

Risicofactoren voor endeldarmverzakking

Endeldarmverzakking komt niet uit de lucht vallen; het is vaak een samenspel van verschillende factoren. Sommige dingen heb je zelf in de hand, zoals je levensstijl, maar andere – zoals je genen – kun je helaas niet veranderen. Hieronder vind je een overzicht van de belangrijkste risicofactoren en hoe je ermee om kunt gaan.

Risicogroepen voor endeldarmverzakking

Sommige mensen lopen meer risico op een endeldarmverzakking dan anderen. Dat heeft te maken met je levensfase, je geslacht, je beroep en zelfs waar je woont. De tabel hieronder geeft een overzicht van de groepen die extra alert moeten zijn op symptomen.


Deze tabellen geven je een goed overzicht van wie er risico loopt en waarom. Herken je jezelf of iemand anders? Goed nieuws: er zijn gelukkig manieren om het te voorkomen of te behandelen. Een gezonde levensstijl en tijdig hulp zoeken maken een wereld van verschil!

Symptomen van een verzakking van de endeldarm

De belangrijkste klachten van een ennldarmverzakking kunnen zijn:

• moeizame ontlasting;
• gevoel van blokkade tijdens het poepen;
• een balgevoel rondom de anus en/of vagina, het gevoel dat je op een bal zit;
• verlies van slijm of bloed;
• incontinentie voor ontlasting (je kunt de ontlasting niet meer ophouden) en winden (je kunt winden niet meer inhouden en laat ze ongewild gaan);
• de noodzaak om met behulp van de vingers de ontlasting te manipuleren om deze kwijt te kunnen;
• de endeldarm kan in zijn geheel via de anus naar buiten komen (= uitwendige endeldarmverzakking);
• constant een gevoel tot aandrang en vele toiletbezoeken op één dag;
• veelvuldig persen om ontlasting kwijt te raken;
• pijn in de rug, buik, bekken (bekkenpijn) of rondom de anus.

Onderzoek en diagnose

De arts zal de rectale verzakking diagnosticeren door vragen aan je te stellen over je symptomen en medische problemen en operaties die je in het verleden hebt gehad. Hij of zij zal ook een lichamelijk onderzoek doen, waaronder het controleren van het rectum op los weefsel en om te ontdekken hoe sterk de anale sfincter (sluitspier) samentrekt. Mogelijk is er aanvullend onderzoek nodig om andere aandoeningen uit te sluiten, bijvoorbeeld een sigmoidoscopie (een kijkonderzoek waarbij de arts met een endoscoop via de anus het begin van de endeldarm bekijkt en het laatste deel van de dikke darm), een colonoscopie (darmonderzoek) of een bariumklysma (een onderzoek waarbij de arts een röntgenfoto maakt van de dikke darm en het rectum door barium dat hij inbrengt via een klysmakatheter). Deze onderzoek kunnen tumoren, zweren (ulcera) of abnormaal nauwe gebieden in de dikke darm opsporen.

Behandeling van een endeldarmverzakking

Conservatieve behandeling bij milde klachten

Bij milde klachten van een endeldarmverzakking kun je in veel gevallen beginnen met een conservatieve behandeling. Dit betekent dat er nog geen operatieve ingreep nodig is, maar dat de klachten worden aangepakt door aanpassingen in je leefstijl en het gebruik van medicatie. Denk hierbij aan:

• Dieetmaatregelen: vezelrijke voeding en voldoende vochtinname om obstipatie te voorkomen, waardoor de druk op de endeldarm vermindert.
• Medicatie: het gebruik van laxantia (middelen die de stoelgang bevorderen) kan helpen om de darmfunctie te optimaliseren.
• Bekkenfysiotherapie: in sommige gevallen kan dit verlichting bieden. Bekkenfysiotherapie richt zich op het versterken van de bekkenbodemspieren en het verbeteren van de controle over deze spieren. Hierdoor kan de druk op de endeldarm worden verminderd en de klachten afnemen.

Conservatieve behandeling kan vooral nuttig zijn in het beginstadium van een endeldarmverzakking of bij mensen die geen zware ingreep willen of kunnen ondergaan.

Operatieve behandeling: wanneer conservatieve maatregelen onvoldoende zijn

Als dieetmaatregelen, medicatie en bekkenfysiotherapie onvoldoende effect hebben, kan een operatieve ingreep noodzakelijk zijn. De meest toegepaste operatie bij een endeldarmverzakking is een kijkoperatie, ook wel bekend als een laparoscopische rectovaginopexie.

Tijdens deze ingreep wordt er een kunststofmesh (een matje) geplaatst tussen de endeldarm en omliggende structuren om de darm weer in de juiste positie te brengen. Bij vrouwen wordt dit matje niet alleen aan de endeldarm, maar ook aan de vaginatop gehecht. Bij mannen wordt het matje bevestigd aan de prostaat. Het geheel wordt vervolgens vastgemaakt aan het staartbeen (coccyx) om het stevig op zijn plaats te houden. Hierdoor wordt de endeldarm weer gestabiliseerd en verminderen de klachten.

Alternatieve operatietechniek: een snede in de buik

Als een kijkoperatie om welke reden dan ook niet mogelijk is, kan de operatie via een traditionele methode worden uitgevoerd. Dit betekent dat er een snede in de buik wordt gemaakt om toegang te krijgen tot het operatiegebied. Deze methode wordt vooral toegepast bij patiënten waarbij een laparoscopie niet veilig of haalbaar is.

Risico’s en complicaties van de operatie

Zoals bij elke chirurgische ingreep zijn er ook bij deze operatie risico’s en mogelijke complicaties. De meest voorkomende complicaties zijn:

• Nabloeding: er kan bloedverlies optreden, zowel tijdens als na de operatie.
• Wondinfectie: de operatiewond kan ontstoken raken, wat extra zorg en mogelijk antibiotica vereist.
• Trombose: er kan een bloedstolsel ontstaan, meestal in de benen, dat kan leiden tot een longembolie.
• Longontsteking: vooral bij oudere of minder mobiele mensen is dit een risico na een operatie.
• Darmletsel: tijdens de operatie kan per ongeluk schade aan de darm ontstaan.

Herstel en nazorg

De operatie zelf neemt doorgaans 2 tot 3 uur in beslag. Na de ingreep blijf je meestal enkele dagen in het ziekenhuis voor observatie en herstel. Zodra je naar huis mag, krijg je duidelijke instructies mee voor de nazorg. Een controleafspraak wordt meestal gepland 2 tot 3 weken na de operatie om te beoordelen hoe het herstel verloopt.

Tijdens het herstelproces is het belangrijk om lichamelijke inspanningen, zoals zwaar tillen of intensief sporten, te vermijden. Dit geeft je lichaam de kans om goed te genezen en voorkomt dat de endeldarm opnieuw verzakt. Daarnaast kan het nuttig zijn om tijdens de eerste weken zachte, vezelrijke voeding te eten en voldoende water te drinken om je stoelgang soepel te houden.

Langetermijnresultaten

De resultaten van een operatie bij een endeldarmverzakking zijn over het algemeen goed. Veel mensen ervaren na de ingreep een aanzienlijke vermindering van hun klachten en een verbetering van hun kwaliteit van leven. Het blijft echter belangrijk om een gezonde levensstijl aan te houden en eventuele bekkenbodemoefeningen voort te zetten om het resultaat op de lange termijn te behouden.

Praktische tips en zelfzorgmaatregelen

Een endeldarmverzakking, oftewel rectale prolaps, kan behoorlijk vervelend en zelfs pijnlijk zijn. Veel mensen schrikken als ze merken dat er iets niet helemaal goed zit "daar beneden". Toch is het een aandoening waar je zeker niet mee hoeft rond te blijven lopen, en het goede nieuws is dat er verschillende manieren zijn om ermee om te gaan. Of je nu net de eerste symptomen ervaart of al langer met deze klacht worstelt, met wat eenvoudige aanpassingen kun je het ongemak vaak flink verminderen.

Het belangrijkste is om te weten dat je zelf veel invloed kunt uitoefenen op hoe je met een verzakking omgaat. Kleine aanpassingen in je dagelijkse routine kunnen een wereld van verschil maken. Denk bijvoorbeeld aan een betere stoelgang, minder druk op je bekkenbodem en het vermijden van overbelasting. Met een beetje zelfzorg kun je niet alleen verlichting vinden, maar ook erger voorkomen.

In dit artikel gaan we praktisch aan de slag. Geen zweverige adviezen of ingewikkelde medische termen, maar concrete tips waarmee je direct aan de slag kunt. Van voeding tot houding, en van hulpmiddelen tot professionele begeleiding—alles wat je nodig hebt om je leven weer een stuk comfortabeler te maken. Want zeg nou zelf, iedereen verdient het om zich lekker in zijn vel te voelen, toch?

Of je nu zelf met een endeldarmverzakking te maken hebt of iemand in je omgeving wilt ondersteunen, deze twaalf praktische tips helpen je op weg. Zet die eerste stap, wees lief voor jezelf, en ontdek wat werkt. Samen zorgen we ervoor dat deze aandoening je dagelijkse leven zo min mogelijk in de weg staat. Klaar om aan de slag te gaan? Laten we beginnen!

Drink voldoende water

Water. Simpel, maar oh zo belangrijk! Een goed gehydrateerd lichaam betekent een soepel werkende darm, en dat is precies wat je nodig hebt als je een endeldarmverzakking hebt. Te weinig water? Dan wordt je ontlasting harder dan je lief is, en daar zit niemand op te wachten. Neem bijvoorbeeld Anneke, een drukke moeder van twee die altijd vergeet haar waterfles bij te vullen. Resultaat: harde ontlasting, persen en pijn. Toen ze eenmaal begon met minstens 1,5 tot 2 liter per dag, merkte ze binnen een week verschil. Het hoeft geen liters tegelijk te zijn; verspreid het over de dag. Voeg wat citroen toe voor een frisse twist, en voilà: een simpel ritueel dat je darmen dolgelukkig maakt!

Eet vezelrijke voeding

Vezels zijn je beste vrienden als het gaat om je stoelgang. Denk aan volkorenbrood, groenten, fruit, en vergeet vooral niet die heerlijke peulvruchten. Ze werken als een soort spons in je darmen: ze nemen water op en maken je ontlasting zacht en makkelijk door te schuiven. Lisa, een jonge vrouw die kampte met een verzakking na haar bevalling, ontdekte dat een simpele aanpassing in haar ontbijt al een wereld van verschil maakte. Havermout met wat kiwi en een scheutje lijnzaad zorgde ervoor dat haar ochtendroutine veel soepeler verliep. Maak het leuk en gevarieerd—een kleurrijk bord doet wonderen!

Vermijd zwaar tillen

Tillift voor zware gewichten? Laat die taak maar aan iemand anders over! Te veel druk op je bekkenbodem kan de situatie verergeren. Kijk naar Henk, een fervent doe-het-zelver die weigerde hulp te vragen toen hij zijn tuin opnieuw wilde aanleggen. Resultaat: nog meer last van zijn verzakking. Sinds hij zichzelf dat zware werk bespaart en het zware tillen aan professionals overlaat, voelt hij zich veel beter. Soms is het een kwestie van keuzes maken en trots even opzij zetten. Je gezondheid gaat voor, altijd!

Gebruik een voetenbankje bij het toilet

Een voetenbankje? Het klinkt misschien kinderachtig, maar het is een gamechanger. Met je knieën iets hoger dan je heupen creëer je een optimale hoek voor je darmen. Simpel gezegd: het maakt de boel een stuk makkelijker om "los te laten". Neem Petra, een 45-jarige docent die altijd last had van obstipatie. Ze schafte zo’n simpel voetenbankje aan voor haar badkamer, en ze zweert erbij. Het is geen grote investering, maar het effect kan gigantisch zijn. Plus, wie wil er nu nog langer zitten worstelen op het toilet? Tijd besparen én comfort winnen—dat klinkt als een win-winsituatie.

Vermijd persen tijdens de stoelgang

Persen, het lijkt zo onschuldig, maar je darmen zijn er echt niet blij mee. Hoe harder je perst, hoe meer druk je zet op die gevoelige plekken, en dat kan de verzakking alleen maar erger maken. Neem het voorbeeld van Johan, een drukke IT’er die altijd haast had op het toilet. Door stress en een gebrek aan tijd zat hij zichzelf letterlijk in de problemen te persen. Toen hij zijn routine veranderde—met meer rust en een goed ontbijt met vezels—ging alles een stuk soepeler. Dus: neem je tijd, adem diep in, en laat je lichaam zijn werk doen zonder duw- en trekwerk.

Maak gebruik van laxeermiddelen als dat nodig is

Soms heb je gewoon een beetje extra hulp nodig. Laxeermiddelen kunnen dan echt je redder in nood zijn, vooral als je merkt dat je ontlasting te hard of te onregelmatig is. Maar let op: gebruik ze alleen als het echt moet en in overleg met een arts. Zo voorkom je dat je lichaam eraan went. Evelien, een moeder van drie, gebruikte tijdelijk een mild laxeermiddel nadat ze van haar verzakking hoorde. Dit gaf haar de rust om haar nieuwe dieet met gezonde voeding op te bouwen zonder continu buikpijn te hebben. Haar tip? Combineer het met veel water en een goed eetpatroon voor het beste resultaat.

Draag ondersteunend ondergoed

Ondersteunend ondergoed klinkt misschien niet sexy, maar geloof me, het doet wonderen. Denk aan een stevig slipje dat je buik en bekkenbodem een beetje extra steun geeft. Anja, een actieve vrouw in de bloei van haar leven, ontdekte dat een simpel steunslipje haar bewegingsvrijheid enorm vergrootte. Of je nu aan het wandelen bent of een drukke dag op het werk hebt, die extra steun maakt een groot verschil. Combineer het met een comfortabele outfit, en niemand die het merkt—behalve jij, wanneer je je een stuk prettiger voelt.

Voer bekkenbodemoefeningen uit

Bekkenbodemoefeningen, ook wel bekend als Kegels, zijn je geheime wapen tegen een verzakking. Het is even wennen, maar zodra je doorhebt hoe je die spieren moet aanspannen en ontspannen, wil je nooit meer zonder. Marieke, een yogadocente, had aanvankelijk moeite om de oefeningen goed uit te voeren. Maar na een paar sessies met een bekkenbodemtherapeut merkte ze al snel dat haar klachten afnamen. Wil je het proberen? Begin met een paar keer per dag korte aanspanningen—denk aan tien seconden vasthouden, en dan weer loslaten. Het is subtiel, maar super effectief. En het mooie is: je kunt het overal doen, zelfs in de rij bij de supermarkt.

Vermijd langdurig staan of zitten

Lang staan of zitten lijkt onschuldig, maar voor je bekkenbodem kan het een ramp zijn. Als je uren achter elkaar stilzit of staat, neemt de druk op je darmen toe en dat helpt niet bij een verzakking. Kijk naar Frank, een vrachtwagenchauffeur die door lange ritten constant zat en weinig bewoog. Hij kreeg steeds meer klachten, totdat zijn fysiotherapeut hem simpele tips gaf: elke 30 minuten even opstaan, een stukje lopen, of een paar kniebuigingen doen. Sindsdien voelt hij zich veel beter. Zelfs als je een kantoorbaan hebt, kun je dit aanpakken. Gebruik een sta-bureau of zet een wekker om jezelf eraan te herinneren om te bewegen. Je bekkenbodem zal je dankbaar zijn!

Gebruik eventueel een klysma

Soms zit alles letterlijk vast, en dan kan een klysma een uitkomst bieden. Het klinkt misschien spannend, maar het is vaak een simpele en veilige manier om je darmen een handje te helpen. Marleen, een verpleegkundige die na haar bevalling met een verzakking kampte, zweert erbij. Ze gebruikt het alleen als laatste redmiddel, bijvoorbeeld als ze merkt dat ze dagen niet goed naar het toilet kan. Let op: dit is geen dagelijkse oplossing, maar voor acute situaties is het super handig. Combineer het met een vezelrijk dieet en veel water, zodat je dit hulpmiddel zo min mogelijk nodig hebt.

Raadpleeg een bekkenbodemfysiotherapeut

Een specialist inschakelen kan echt een wereld van verschil maken. Bekkenbodemfysiotherapeuten zijn getraind om je te helpen je spieren beter te begrijpen en te versterken. Neem Sanne, een jonge moeder die dacht dat ze er alleen voor stond na haar diagnose. Maar na een paar sessies bij een bekkenbodemtherapeut ontdekte ze dat ze veel meer controle had over haar klachten dan ze dacht. Het draait om de juiste oefeningen, houding en ademhalingstechnieken. Dus voel je niet bezwaard om hulp te vragen—het is juist een teken van zelfzorg!

Overweeg een operatie als laatste optie

In sommige gevallen is een operatie onvermijdelijk, vooral als andere maatregelen niet helpen. Het klinkt misschien eng, maar voor veel mensen is het dé oplossing om hun kwaliteit van leven terug te krijgen. Henk, een man van middelbare leeftijd, worstelde jarenlang met een ernstige verzakking. Na veel wikken en wegen besloot hij tot een operatie. Het herstel was even pittig, maar de resultaten waren verbluffend. Hij kan weer wandelen, fietsen en genieten zonder constante pijn of ongemak. Natuurlijk is dit een grote stap, maar als je alle andere opties hebt geprobeerd, kan het precies zijn wat je nodig hebt om je leven weer op de rails te krijgen.

Prognose

Met een tijdige en juiste behandeling ondervinden de meeste mensen die een operatie ondergaan naderhand weinig of geen symptomen. Herstel is afhankelijk van verschillende factoren, zoals leeftijd, ernst van de verzakking, het type behandeling en je gezondheid.

Preventie

De volgende preventie maatregelen kun je nemen:

• Eet vezelrijk voedsel;
• Eet zo min mogelijk bewerkt voedsel;
• Drink elke dag voldoende vocht;
• Regelmatig bewegen;
• Niet persen tijdens het poepen;
• Verminder stress.

Lees verder

• Endeldarmverzakking: symptomen, oorzaak en behandeling
• Vaginaverzakking: vaginale verzakking klachten & behandeling
• Blaasverzakking of verzakte blaas: symptomen en behandeling
• Baarmoederverzakking: symptomen, oorzaken en behandeling
• Darmaandoeningen en darmproblemen: symptomen en oorzaken