Stofje in het oog: wat kun je het beste doen?

Als je een klein vuiltje in het oog hebt, lijkt het wel alsof er een rotsblok in zit. Het oog kan rood en geïrriteerd raken, met name in een situatie waar je minder traanvocht hebt, zoals buiten in de wind. Normaal gesproken worden je ogen schoongespoeld door het traanvocht. Dan knipper je een paar keer en het vuiltje is verdwenen. In sommige situaties blijft het vuiltje in het oog zitten, omdat het onder het ooglid komt of achter de contactlens. In dat geval moet je heel voorzichtig proberen het vuiltje alsnog te verwijderen. Mocht dit zelf niet lukken, raadpleeg dan je huisarts.

Geïrriteerde ogen

Mensen die last hebben van droge ogen, hebben sneller last van een vuiltje in het oog. Droge ogen kunnen ontstaan als gevolg van een verminderde traanproductie, het dragen van contactlenzen, buiten in de wind en in ruimtes met airco. Daarnaast kunnen ogen geïrriteerd raken door slaapgebrek, allergieën en sigarettenrook. Het oog kan gaan jeuken, branden en lichtgevoelig worden. Oogleden kunnen aanvoelen als schuurpapier en het oogwit kan rood worden. Als je dan een stofje in het oog krijgt, kan dat behoorlijk irriteren.

Vuiltje in het oog

Normaal gesproken zorgt het traanvocht dat je oog wordt schoongespoeld als je knippert, het voedt daarnaast ook de cellen in het oog en gaat het effect van uitdroging door de droge lucht tegen. Als er te weinig traanvocht is, leidt dit tot geïrriteerde ogen. Voel je een vuiltje in je ogen, probeer eerst goed te knipperen. Het gaat vaak om een piepklein stofje dat amper zichtbaar is, maar het voelt aan als een groot stuk vuil. Wat je kunt doen om het vuiltje uit je oog te krijgen is het volgende:

Ooglid optillen

Trek je bovenste oogwimper omhoog zodat het loslaat van de oogbol en rol even met je ogen. Mocht je niet genoeg traanvocht hebben, kun je eventueel kunsttranen gebruiken. Sommige mensen kunnen hun bovenste ooglid helemaal naar buiten klappen. Dan is het vuiltje soms gemakkelijker te verwijderen.

Oog spoelen

Niet iedereen houdt ervan om het ooglid op te tillen. Wil je het niet of het lukt niet, spoel je oog dan uit. Was je handen, laat een beetje lauwwarm water in je handpalmen lopen en dompel je gesloten ogen in het water. Open je ogen onder water om het vuiltje weg te spoelen.

Contactlenzen

Mocht je contactlenzen dragen en een vuiltje in het oog krijgen, haal de lens er dan even uit. Maak de lens schoon met de gebruikelijke vloeistof. Kijk daarna of je nog een vuiltje kunt zien op de lens. Spoel de lens nog een keer goed voordat je hem weer aanbrengt in het oog. Een vuiltje onder de lens kan schade toebrengen aan het hoornvlies.

Verzacht jeukende ogen

Wanneer je ogen jeuken kun je een koud, nat washandje op je gesloten ogen leggen. Dit helpt ook tegen rode ogen. Het zorgt ervoor dat de bloedvaten samentrekken. Wat je ook kunt doen om irritatie te verzachten is twee gebruikte theezakjes ongeveer een kwartier op gesloten oogleden leggen. Het hydrateert daarnaast je ogen ook.

Houd je ogen vochtig

Met name in de winter als de verwarming aanstaat kan de luchtvochtigheid laag zijn. Zo kun je een luchtbevochtiger aanschaffen en plaatsen in de ruimte waar je de meeste tijd doorbrengt. Daarnaast gebruiken veel mensen kunsttranen om de ogen vochtig te houden. Er bestaan verschillende soorten hiervan, kies bij voorkeur kunsttranen zonder conserveringsmiddelen.

Preventief

Slaapgebrek kan leiden tot droge en rode ogen omdat de bloedvaatjes opzwellen. Zorg daarom voor voldoende slaap. Bananen bevatten veel kalium en daarom kun je dagelijks een banaan eten tegen droge ogen. Het kalium zorgt ervoor dat het natriumpeil op peil blijft en de afgifte van vocht in de cellen gereguleerd wordt. Tranen bevatten naast water ook vet en slijm. Zorg dat er voldoende omega-3-vetzuren in je voeding voorkomt. Dit zit onder andere in vette vis en walnoten.

Geneesmiddelen

Sommige geneesmiddelen kunnen als bijwerking hebben dat slijmvliezen droger worden, waaronder ook van de ogen. Tot de medicijnen die hiervoor kunnen zorgen behoren vaak: antihistaminica, antidepressiva, bloeddrukregulerende geneesmiddelen en kalmerende middelen.

Bescherm je ogen

Zwembaden die chloor bevatten kunnen de ogen irriteren. Gebruik in dat geval een zwembril. Verder kun je de ogen beschermen tegen de ultraviolette stralen door een zonnebril te dragen. Een zonnebril beschermt de ogen ook tegen uitdroging van de wind. Vermijd rokerige en stoffige ruimtes en pas op dat er geen make-up of crème in de ogen komt.

Naar de dokter

Wanneer je het vuiltje niet zelf kunt verwijderen of er komt een vlekje op je pupil, ga dan naar je huisarts. Misschien kan hij je zelf helpen of anders doorverwijzen naar de spoedeisende hulp. Ga ook naar de dokter als je na het verwijderen van het vuiltje nog het gevoel blijft houden dat er wat in zit of als je oog blijft of als je slecht ziet. Er is een kans dat het hoornvlies is beschadigd. Vaak is in dat geval een behandeling met oogdruppels nodig om een infectie te voorkomen en de pijn te verzachten.

Lees verder

• Geïrriteerde ogen: wat kun je hieraan doen
• Oogaandoening: hoornvliesontsteking
• Oogbeschadiging door contactlenzen
• Oogklachten door stress: oorzaken en behandeling
• Kunsttranen tegen droge ogen