Bruikbare tips voor vrouwen in de overgang

Elke vrouw komt vroeg of laat in de overgang. Een aantal vrouwen (zo'n 20%) heeft daar weinig of geen last van. De meeste vrouwen ondervinden echter hinder van het schommelende oestrogeen- en progesteronniveau in deze fase van hun leven. Aan sommige klachten is iets te doen. Belangrijk is te weten dat wat er allemaal in lijf en geest gebeurt, te maken heeft met de overgang. Dat scheelt een hoop stress en angst. Veelvoorkomende klachten zijn opvliegers, nachtzweren, droge slijmvliezen, depressiviteit, angst, onzekerheid, vermoeidheid en slecht slapen.

Geestelijke overgang

Er gebeurt zoveel in een vrouwenlichaam tijdens de overgang dat vrouwen soms niet weten wat hen overkomt. Ze kunnen volledig van slag raken. Niet zelden zijn vrouwen hierdoor angstig. Een opvlieger voelt hetzelfde als angst of paniek. Dat is niet zo vreemd want in beide gevallen is sprake van een adrenaline-stoot. Veel vrouwen worden door de overgang wat hypochondrisch omdat ze hun eigen lichaam niet meer lijken te kennen en het vertrouwen erin verliezen. Het zou goed zijn als vrouwen hierop beter worden voorbereid. Vreemd genoeg is er nog altijd veel meer te doen over puberteit, zwangerschap en menstruatie dan over de overgang.

Start van de overgang

Velen weten niet dat vrouwen hiermee al rond hun veertigste verjaardag voor het eerst te maken krijgen. Halverwege de veertig begint de overgang vaak echt goed op gang te komen. Het is ook de middelbare leeftijd waardoor een soort geestelijke overgang naar de derde fase op gang komt. Men gaat steeds meer nadenken over de laatste fase van het leven. Al met al raken veel vrouwen hun grip op het oude vertrouwde kwijt. Ze maken een ingewikkeld lichamelijk en geestelijk proces door. Om hier goed mee om te gaan is het verstandig om veel te lezen over wat de overgang inhoudt, hoe andere vrouwen haar ervaren en wat de mogelijke klachten kunnen zijn. Een overgangsconsulent of gynaecoloog kan veel onzekerheid wegnemen en goede tips geven.

Opvliegers en nachtzweten

Het temperatuurcentrum in de hersenen van de vrouw kan ontregeld raken door het schommelen van de hormonen. Dat leidt tot de bekende opvliegers en tot nachtzweten. Ook ervaren veel vrouwen dat het voelen van warmte en kou verandert. Er zijn extremere schommelingen en de combinatie warmte - adrenaline zorgt voor onaangename sensaties. Dit zijn bij uitstek de klachten die met hormoontherapie kunnen worden bestreden. Hormonen kunnen gedurende een aantal jaren veilig gebruikt worden. Ze kunnen een steun in de rug zijn om het heftige overgangsproces iets te verlichten, maar er moeten geen wonderen van worden verwacht. Voor het laatste nieuws over (de veiligheid van) hormoongebruik kan men terecht op de website NVOG of de door specialisten opgezette website vrouwenindeovergang

De invloed van alcohol, koffie en thee

Daarnaast is het verstandig om niet teveel alcohol te gebruiken. Ook het drinken van hete koffie of thee kan het probleem verergeren. Koud afdouchen wil nog weleens helpen en een aantal baantjes zwemmen aan het begin van de dag (liefst buiten) is ook een aanrader.

Slapen

Veel vrouwen merken de eerste verschijnselen van de overgang doordat ze minder goed gaan slapen. Ze slapen lichter, worden vaker wakker of worden 's ochtends veel vroeger wakker dan normaal. Dit is erg vervelend. Vrouwen voelen zich hierdoor moe, energieloos en uit het lood geslagen. Soms helpt het om af en toe een kort middagdutje te doen. Ook wandelen, fietsen of zwemmen kan helpen.

Melatonine of slaappil

Daarnaast kan men kiezen voor melatonine. Dit lichaamseigen stofje is in vele varianten verkrijgbaar bij de drogist. Het kan langdurig worden gebruikt en is niet verslavend. Als dat ook niets doet, kan het verstandig zijn om incidenteel een slaappil te gebruiken. Uiteraard dient men hier verstandig mee om te gaan.

Voeding

Een lichaam in de overgang is hard aan het werk. Een goede voeding is hierbij onontbeerlijk. Omdat de bloedsuikerspiegel nogal kan wisselen is het aan te raden goed verdeeld over de dag te eten. Dat begint al bij een goed ontbijt. Wie weinig eetlust heeft of last heeft van misselijkheid kan kiezen voor yoghurt of kwark met wat fruit, muesli en een theelepel lijnzaad. Verder kunnen vrouwen in deze fase het beste kiezen voor veel fruit, groente en licht verteerbaar vlees (gevogelte of vis). Als supplementen kunnen visoliecapsules, vitamine D en magnesium goede diensten bewijzen.

Prikkels

Met de hormonenstorm in het lichaam kan er een groot gevoel van onrust, energieloosheid, futloosheid, somberheid en angst ontstaan. Alle extra prikkels die hierbij komen, zoals werk- of zorgdruk, lawaai en licht, extreme warmte of kou en emotionele zaken brengen een vrouw meer uit balans. Het belangrijkste advies aan vrouwen met overgangsklachten zou dan ook moeten zijn: zorg goed voor jezelf, neem gas terug, doe niet teveel op een dag, schrap (sociale) activiteiten, zorg voor voldoende rust in huis en houd een regelmatig dag- en nachtritme aan. Bespreek dit met mensen in de directe omgeving, zodat ze je met rust laten als dat nodig is. Er is in deze periode niets zo belangrijk als een begripvolle omgeving. Het gaat allemaal over, maar het valt soms niet mee.

Lees verder

• Psychische veranderingen bij vrouwen in de overgang
• Het hormoonbalansdieet van Ralph Moorman
• Hormoongebruik in de overgang: de voor- en nadelen
• Hoe lang duurt de overgang bij vrouwen?
• Burn-out of in de overgang: overgangsklachten niet herkend