Bruine afscheiding: oorzaken van bruine vaginale afscheiding

Bruine afscheiding: oorzaken van bruine vaginale afscheiding Bruine afscheiding komt relatief vaak voor. Er zijn meerdere oorzaken van (rood-)bruine afscheiding, slijmverlies of vocht uit de vagina, met bijkomende symptomen en klachten. Bruine vaginale afscheiding duidt vaak op een natuurlijk proces in het vrouwelijk lichaam. Bruine of lichtbruine vaginale afscheiding wordt veroorzaakt doordat er een kleine hoeveelheid bloed met je afscheiding meekomt. Bruine afscheiding kan soms voorkomen aan het begin van je ongesteldheid, maar ook aan het einde van je ongesteldheid is het bloed meer gemengd met slijmvlies en je normale afscheiding. Ook dan kleurt je menstruatie vaak wat donkerder. Bruine afscheiding is in veel gevallen een normaal verschijnsel, maart soms kan er een andere oorzaak aan ten grondslag liggen, zoals het gebruik van de pil, een infectie of een seksueel overdraagbare aandoening (soa). Als je afscheiding stinkt of het gaat gepaard met jeuk, roodheid of andere klachten zoals buikpijn, dan moet je contact opnemen met je huisarts.

Bruine vaginale afscheiding / Bron: Ruigsantos/Shutterstock.comBruine vaginale afscheiding / Bron: Ruigsantos/Shutterstock.com

Vaginale afscheiding

Normale vaginale afscheiding

Vaginale afscheiding is een onschadelijk en natuurlijk verschijnsel voor het vrouwelijke lichaam. De wand van de vagina en de baarmoederhals maken vocht en slijm en het overtollige slijm en vocht dat wordt geproduceerd door de vaginale wand en baarmoederhals kom naar buiten. Vaginale afscheiding is de manier van het lichaam om het vaginale gebied te reinigen en het vaginale milieu gezond te houden. Met de vaginale afscheiding worden dode huidcellen en bacteriën uit het vaginale gebied verwijderd. De binnenkant van de vagina reinigt zichzelf. Deze zelfreinigende methode voorkomt infecties. Normale vaginale afscheiding is vloeibaar, doorzichtig en witachtig. Als het is opgedroogd, wordt het een beetje geel. Het kan wat zuur ruiken, maar veelal is het reukloos.

Hormoonschommelingen

De schommelingen in de hormonen (oestrogeen en progesteron), is grotendeels verantwoordelijk voor veranderingen op zowel mentaal als fysiek gebied tijdens de verschillende fasen van de menstruatiecyclus. Het is gebruikelijk dat de kleur, textuur, en de hoeveelheid vaginale afscheiding varieert, afhankelijk van het stadium van de cyclus. Je kunt bijvoorbeeld tijdens de ovulatiefase een toename in de afscheiding bemerken. Daarnaast wordt tijdens de eisprong het slijmvlies van de baarmoedermond dunner en daardoor verandert de afscheiding ook: het wordt dunner en meer plakkerig.

Bruine afscheiding en buikpijn / Bron: Andrey Popov/Shutterstock.comBruine afscheiding en buikpijn / Bron: Andrey Popov/Shutterstock.com

Symptomen bruine vaginale afscheiding

Bruine vaginale afscheiding kan gepaard gaan met de volgende symptomen:
  • buikpijn
  • vaginale pijn
  • een stinkende geur
  • een stinkende vagina
  • koorts
  • vaginale jeuk
  • onverklaarbaar gewichtsverlies
  • plasproblemen zoals vaak plassen (pollakisurie) en veel plassen (polyurie)
  • vaginale krampen
  • vermoeidheid

Raadpleeg tijdig je huisarts, zeker als bruine afscheiding gepaard gaat met andere klachten.

Hoe ziet bruine afscheiding eruit?

Net zoals er verschillende kleuren en soorten vaginale afscheiding zijn, zijn er ook verschillende soorten bruine afscheiding. Bruine afscheiding ziet er vaak uit als dik bruin slijm. Maar de kleur van de bruine afscheiding kan variëren van lichtbruin tot donkerbruin, met allerlei kleurschakering zoals roodbruin, etc.

Meestal raken vrouwen in paniek als ze bruine afscheiding opmerken na onbeschermde geslachtsgemeenschap. Ze denken dan dat ze zwanger zijn. En hoewel het een van de symptomen van zwangerschap is, betekent het niet per se dat je zwanger bent.

Dit zijn de soorten bruine afscheiding:
  • bruine stinkende afscheiding
  • rozig bruin of meer roodbruin slijmverlies
  • donkerbruine afscheiding of bloedverlies
  • lichtbruine afscheiding
  • bruine vezelachtige afscheiding
  • dikke bruine afscheiding
  • bruine afscheiding die geleiachtig is
  • bruine kleverige afscheiding

Bruine afscheiding tijdens zwangerschap / Bron: Zerocool, PixabayBruine afscheiding tijdens zwangerschap / Bron: Zerocool, Pixabay

Oorzaken van (licht) bruine afscheiding

Wat zijn de mogelijke oorzaken van een lichtbruine vaginale afscheiding? Er zijn een paar redenen waarom vaginale afscheiding van een vrouw lichtbruin van kleur kan zijn. De drie meest voorkomende oorzaken zijn menstruatie, zwangerschap en de perimenopauze, de periode die vooraf gaat aan de menopauze en meestal een paar jaar duurt.

Menstruatie of ongesteldheid

Menstruatiebloed is niet altijd rood van kleur. Tijdens de ongesteldheid verandert het menstruatiebloed van kleur, waarbij op de dagen dat je het meeste bloed verliest deze vaak roder van kleur zal zijn. Aan het begin evenals aan het einde van je ongesteldheid is het bloed meer gemengd met slijmvlies en je normale afscheiding, waardoor je een meer bruine afscheiding ziet. Daarnaast is het zo dat afscheiding donkerder kleurt als het een tijdje in contact is geweest met de buitenlucht, bijvoorbeeld als je je ondergoed of inlegkruisje niet tijdig hebt verschoond. Voorts begint de eerste keer ongesteldheid vaak met lichte spotting of doorbraakbloeding, waarbij er vaak een beetje bruine afscheiding in je onderbroek te zien is.

Zwangerschap

Een roze tot bruin gekleurde afscheiding is een vroeg teken van de zwangerschap.

Perimenopauze

Perimenopauze kan een lichtbruine afscheiding, roze, of een gele afscheiding veroorzaken.

Implantatiebloeding of innestelingsbloeding

Dit is een vroeg teken van zwangerschap. De afscheiding kan lichtbruin, roze of rood zijn. Dit soort afscheiding is normaal en gebeurt meestal 10 -14 dagen na de bevruchting. De afscheiding wordt veroorzaakt doordat de bevruchte eicel zich innestelt in de baarmoeder.

Atrofische vaginitis, vaginale atrofie of urogenitale atrofie

Dit duidt op een ontsteking van de vagina door het slinken en dunner worden van de vaginawand en het droger worden van de vagina, veroorzaakt door de afwezigheid van het hormoon oestrogeen. Atrofische vaginitis kan een witte of lichtbruine afscheiding, pijn of jeuk in het vaginale gebied veroorzaken. Een vrouw kan ook last hebben van pijnlijke geslachtsgemeenschap, een branderig gevoel en, droogheid. Ook kunnen er lichte bloedingen na het vrijen optreden en kunnen er scheurtjes en kloofjes in de vaginawand ontstaan.

Baarmoederpoliep / Bron: Blausen.com staff, Wikimedia Commons (CC BY-SA-4.0)Baarmoederpoliep / Bron: Blausen.com staff, Wikimedia Commons (CC BY-SA-4.0)

Baarmoederpoliepen

Baarmoederpoliepen kunnen tussen de menstruaties door een waterige, bloederige afscheiding uit de vagina geven.

Soa's

Een lichtbruine afscheiding kan een vroeg symptoom zijn van een seksueel overdraagbare aandoening (soa) zijn. De meest voorkomende soa's, die afscheiding veroorzaken zijn chlamydia, trichomoniasis, gonorroe, en genitale wratten.

Polycysteus ovariumsyndroom (PCOS)

Het polycysteus ovariumsyndroom (PCOS) is een aandoening waarbij een hormonale disbalans optreedt. Het meest voorkomende symptoom van PCOS is onregelmatige menstruatie of afwezige maandstonden, ofschoon het ook kan leiden tot bruine doorbraakbloedingen, overmatige haargroei op het gezicht of het lichaam, acne of een vette huid, moeite om zwanger te raken, plekken met een donkere, verkleurde en gewichtstoename (dikker worden).

Contactbloeding

Je kunt ook een beetje bloeden door contactbloeding, doordat er ergens een bloedvaatje is geknapt tijdens het vrijen, door een wondje in de vagina of een afwijking aan de baarmoedermond, bijvoorbeeld een slijmvliesbobbeltje (poliep). Bloedverlies na het vrijen kan ook komen door een ontsteking van de baarmoedermond, bijvoorbeeld door chlamydia, of door afwijkende cellen die kunnen wijzen op een voorstadium van baarmoederhalskanker wijzen.

Vreemd lichaam (voorwerp)

Een slecht ruikende, bruine afscheiding kan ook verschijnen wanneer per ongeluk een vreemd voorwerp in de vagina achterblijft. Dit gebeurt bijvoorbeeld door achterblijvende tampons, condooms, anticonceptieringen enzovoort. Vrouwen die een bruine afscheiding en vaginale geurtjes opmerken, raadplegen bij voorkeur hun huisarts.

Na een uitstrijkje

Na afloop van een inwendig onderzoek ten behoeve van bijvoorbeeld een uitstrijkje, kun je iets meer last hebben van afscheiding en soms ook wat bloedverlies. De arts geeft je om die reden direct na het onderzoek mogelijk een inlegkruisje

Het gebruik van de pil

Een beetje bruine afscheiding tijdens pilgebruik komt geregeld voor (zie onder).

Bruine afscheiding door de anticonceptiepil / Bron: BruceBlaus, Wikimedia Commons (CC BY-SA-4.0)Bruine afscheiding door de anticonceptiepil / Bron: BruceBlaus, Wikimedia Commons (CC BY-SA-4.0)

Bruine afscheiding door pilgebruik

De anticonceptiepil staan bekend als de meest populaire vorm van anticonceptie voor vrouwen. De pil slikken is een betrouwbare methode om zwangerschap te voorkomen. Sommige vrouwen krijgen last van bijwerkingen als hoofdpijn, gespannen borsten, emotioneel of somber worden, een beetje bloedverlies tussen de menstruaties door en het vasthouden van vocht. Normaal gesproken verdwijnen deze verschijnselen meestal na een paar maanden pilgebruik.

'Oud bloed'

Bruine afscheiding kan een signaal zijn van een aantal hormonale veranderingen als gevolg van het gebruik van de pil. In de meeste gevallen is bruine afscheiding 'oud bloed'. Vrouwen die de pil gebruiken klagen vaak over bruine afscheiding en het wordt dan ook beschouwd als een van de typische bijwerkingen van de anticonceptiepil.

Baarmoederslijmvlies en pilgebruik

Het gebruik van de pil verandert de normale hormoonbalans van de menstruele cyclus en de vorming van de hypofysehormonen FSH (Follikel Stimulerend Hormoon) en LH (Luteïniserend Hormoon) worden geremd, waardoor de follikelrijping en de eisprong niet tot stand komt. Lage niveaus van beide hormonen (FSH en LH) zijn verantwoordelijk voor verlaagde concentraties oestrogenen en progesteron. Dit zijn steroïde hormonen die verantwoordelijk zijn voor het verdikken (oestrogeen), ontwikkelen en onderhoud (progesteron) van het endometrium of baarmoederslijmvlies, de bedekkende laag van de binnenzijde van de baarmoeder. Op sommige plekken kan het baarmoederslijmvlies af en toe een beetje bloeden. Als je jarenlang de pil slikt, kan het baarmoederslijmvlies zo dun en fragiel worden dat het gemakkelijk gaat bloeden.

Een andere reden voor bruine afscheiding tijdens het gebruik van de pil, kan gelegen zijn in het missen van een aantal pillen. Gemiste pillen verstoren de hormonale mechanismen en dit kan inwerken op het baarmoederslijmvlies. Als je de pil iedere dag op precies dezelfde tijd neemt, dan kan dat helpen om bruine afscheiding te voorkomen.

Dagelijks voldoende water drinken / Bron: Mimagephotography/Shutterstock.comDagelijks voldoende water drinken / Bron: Mimagephotography/Shutterstock.com

Bruine afscheiding voorkomen tijdens het gebruik van de anticonceptiepil

De volgende adviezen kunnen helpen om bruine afscheiding tijdens het gebruik van de anticonceptiepil te voorkomen:
  • Slik de pil iedere dag op een vast tijdstip (behalve in de stopweek), zoals voorgeschreven. Ben je één pil of twee pillen vergeten: neem de laatste pil alsnog in binnen 12 uur.
  • Bij vrouwen die niet de pil innemen zoals voorgeschreven, kunnen de hormoonspiegels in het lichaam veranderen en bruine afscheiding uitlokken.
  • Gebruik alleen de anticonceptiepil die door de huisarts is voorgeschreven.
  • Drink voldoende water zodat afvalstoffen tijdig worden afgevoerd.
  • Indien blijkt dat door jarenlang de pil te slikken jouw baarmoederslijmvlies zo dun en fragiel is geworden dat het gemakkelijk gaat bloeden, dan kun je (in overleg met de huisarts besluiten) een maand te stoppen met de pil. Gedurende deze maand zal het baarmoederslijmvlies onder invloed van je eigen hormonen weer voldoende uitgroeien. Als je na die stopmaand ongesteld wordt, kun je weer aanvangen met het gebruik van de pil en je zult zien dat je jarenlang gevrijwaard zal zijn van tussentijds bloedverlies.

Oorzaken van donkerbruine afscheiding

Er zijn een aantal veelvoorkomende oorzaken dat een vrouw een donkerbruine vaginale afscheiding kan hebben. Meestal is het niet ernstig, maar er zijn een paar oorzaken waarbij het belangrijk is een afspraak met je huisarts te maken als het gepaard gaat met andere symptomen die kunnen wijzen op een ernstige onderliggende aandoening.

Zwangerschap

Een donkerbruine afscheiding is meestal implantatie bloeden. De kleur kan variëren van roze, rood tot licht of donkerbruin. Tijdens de innesteling van de bevruchte eicel worden de bloedvaatjes die door de baarmoederwand lopen licht beschadigd, hetgeen wat bloedverlies tot gevolg kan hebben. Meestal merkbaar als roze afscheiding op, rood bloedverlies of een licht- tot donkerbruine afscheiding. Deze bruine afscheiding vindt vaak één tot twee dagen na de innesteling plaats en het heeft deze kleur omdat het gaat om oud bloed. Sommige vrouwen zien deze afscheiding aan voor een menstruatie.

Ovulatie of eisprong

Veertien dagen voordat je ongesteld moet worden, vindt de eisprong plaats. Dit kan gepaard gaan met ovulatiebloeding: rood bloedverlies of een bruinkleurige afscheiding op ongeveer de veertiende dag na de eerste dag van de laatste menstruatie.

Overgang

De hormoonproductie wordt onregelmatiger naarmate de overgang nadert. Er wordt daardoor soms veel baarmoederslijmvlies opgebouwd en afgestoten, hetgeen een sterke bloeding geeft.

Asherman syndroom

Bij het syndroom van Asherman zitten de voor- en achterwand van de baarmoeder aan elkaar vast als gevolg van verklevingen, hetgeen kan resulteren in klachten als bruine afscheiding, pijn in de onderbuik en menstruatiestoornissen.

Pelvic Inflammatory Disease / Bron: Alila Medical Media/ShutterstockPelvic Inflammatory Disease / Bron: Alila Medical Media/Shutterstock

Pelvic Inflammatory Disease

Pelvic inflammatory disease (PID) duidt op een ontsteking in het kleine bekken ten gevolge van verspreiding van micro-organismen vanuit de vagina en de baarmoederhals naar het baarmoederslijmvlies, de eileiders en aangrenzende structuren. In 60% van de gevallen is er een soa in het spel. PID veroorzaakt in de regel cyclische symptomen, aan het einde van de menstruatie of enkele dagen daarna. De eerste symptomen bestaan vaak uit verhoging, lichte tot matige buikpijn, onregelmatig vaginaal bloedverlies en een vies ruikende vaginale afscheiding. Naarmate de infectie zich verspreidt, wordt de pijn in de onderbuik heviger. Dit kan gepaard gaan met misselijkheid en braken. Onbehandeld kan het leiden tot onvruchtbaarheid.

Baarmoederhalskanker

Baarmoederhalskanker is veruit de meest ernstige ziekte die wordt geassocieerd met een donkerbruine afscheiding (of bleke, waterige, roze, bruine, bloederige of stinkende afscheiding). Baarmoederhalskanker wordt verspreid door het HPV-virus (humaan papillomavirus). Andere symptomen van baarmoederhalskanker kan zijn verlies van eetlust, gewichtsverlies, pijn in de benen, pijn in het bekken (bekkenpijn), en vermoeidheid.

Baarmoederhalskanker / Bron: Designua/Shutterstock.comBaarmoederhalskanker / Bron: Designua/Shutterstock.com
Wanneer je last hebt van andere symptomen of wanneer de vaginale afscheiding langer duurt dan een paar dagen, is het verstandig om je huisarts te raadplegen.

Wanneer medische hulp inschakelen?

Als je ongewone afscheiding hebt naast bepaalde andere symptomen, raadpleeg dan zo snel mogelijk je huisarts. De symptomen om bedacht op te zijn, zijn onder meer:

Als je je zorgen maakt of je (bruine) afscheiding normaal is, maak dan een afspraak om met je huisarts om dit te bespreken.

Urineonderzoek bij bruine afscheiding / Bron: Angellodeco/ShutterstockUrineonderzoek bij bruine afscheiding / Bron: Angellodeco/Shutterstock

Onderzoek en diagnose

Wanneer je je huisarts ziet in verband met abnormale vaginale afscheiding, krijg je een lichamelijk onderzoek, inclusief een bekkenonderzoek. Dat is geen prettig onderzoek, want je ligt met je benen wijd bij een arts, maar het doet geen pijn. De arts zal je ook verschillende vragen stellen over je symptomen, je menstruatiecyclus en je seksuele activiteiten. In veel gevallen kan een infectie worden gedetecteerd door het onderzoek.

Soms is aanvullend onderzoek nodig. Middels een uitstrijkje kan de arts voorstadia van baarmoederhalskanker opsporen. Je afscheiding kan ook onder een microscoop worden onderzocht om een ​​infectieus agens aan te wijzen. Er kan een een bloedonderzoek, urinetest of een uitstrijkje worden gedaan bij vermoeden van een soa. Zodra de oorzaak bekend is, kan de arts een behandeling instellen.

Zelfzorgmaatregelen vaginale afscheiding

Voorkom infecties, betracht goede hygiëne en draag ademend katoenen (of linnen) ondergoed. Gebruik geen vaginale douches, omdat ze de afscheiding erger kunnen maken door nuttige bacteriën te verwijderen. Betracht ook veilige seks en bescherm jezelf tegen soa's. Om de kans op schimmelinfecties als gevolg van antibiotica te verminderen, eet yoghurt met levende en actieve culturen.

Lees verder

© 2015 - 2024 Tartuffel, het auteursrecht van dit artikel ligt bij de infoteur. Zonder toestemming is vermenigvuldiging verboden. Deze informatie is van informatieve aard en geen vervanging voor professioneel medisch advies. Per 2021 gaat InfoNu verder als archief, artikelen worden nog maar beperkt geactualiseerd.
Gerelateerde artikelen
Zwanger worden: billingsmethode (bestuderen afscheiding)Zwanger worden: billingsmethode (bestuderen afscheiding)Wanneer je zwanger worden wilt, zul je erg nieuwsgierig zijn naar het tijdstip van je eisprong. Op het moment van je eis…
Oorzaken van veel afscheidingOorzaken van veel afscheidingAls u last heeft van veel afscheiding kan u behoorlijk schrikken. Over het algemeen is veel afscheiding niet normaal. Ve…
Oorzaken van roze afscheidingOorzaken van roze afscheidingMeestal is afscheiding wit van kleur, echter soms kunt u roze afscheiding hebben. In de meeste gevallen zal het ontstaan…
Oorzaken van stinkende afscheidingOorzaken van stinkende afscheidingAls u last heeft van een stinkende afscheiding, kunt u zich behoorlijk schamen. Terwijl een stinkende afscheiding tot ee…

Uitwendige correctie scheef staand stuitje (os coccygis)Uitwendige correctie scheef staand stuitje (os coccygis)Wie zich met pijn in het stuitje naar de huisarts wendt krijgt vaak het advies het nog even aan te kijken met paracetamo…
Acne en het behandelenAcne en het behandelenAcne is een huidaandoening die niet alleen zeer vervelend is, maar het is ook iets waar veel mensen last van hebben. Acn…
Bronnen en referenties
  • Inleidingsfoto: istock.com/RicardoImagen
  • Healthline. What Causes Vaginal Discharge? https://www.healthline.com/symptom/vaginal-discharge (ingezien op 28-1-2018)
  • http://www.babytjes.nl/menstruatie-ovulatie-en-zwanger-worden.html
  • http://www.libresse.nl/mijn-menstruatie/mijn-eerste-menstruatie/ongesteld-zijn/help-mijn-bloed-is-niet-rood-maar-bruin-is-dit-raar/
  • http://www.avogel.nl/Indicaties/In-de-overgang-special/Bruine-afscheiding-overgang-menstruatie.php
  • http://mens-en-gezondheid.infonu.nl/aandoeningen/114336-vaginale-afscheiding-bruine-gele-en-bloederige-afscheiding.html
  • http://www.md-health.com/Brown-Vaginal-Discharge.html
  • https://www.thuisarts.nl/vaginaal-bloedverlies/ik-heb-vaginaal-bloedverlies-na-vrijen-contactbloeding
  • http://www.erasmusmc.nl/cs-patientenzorg/2419534/2419537/214086/214165312/6154753-07_06aiAbnormaalvag1.pdf
  • http://www.merckmanual.nl/mmhenl/sec22/ch248/ch248a.html
  • https://www.mchaaglanden.nl/stimulansz/ziekten-a-z/asherman-syndroom
  • Ritely. Brown Discharge: What It Is, Its Causes, and Its Prevention. https://ritely.com/brown-discharge/ (ingezien op 26-9-2018)
  • Afbeelding bron 1: Ruigsantos/Shutterstock.com
  • Afbeelding bron 2: Andrey Popov/Shutterstock.com
  • Afbeelding bron 3: Zerocool, Pixabay
  • Afbeelding bron 4: Blausen.com staff, Wikimedia Commons (CC BY-SA-4.0)
  • Afbeelding bron 5: BruceBlaus, Wikimedia Commons (CC BY-SA-4.0)
  • Afbeelding bron 6: Mimagephotography/Shutterstock.com
  • Afbeelding bron 7: Alila Medical Media/Shutterstock
  • Afbeelding bron 8: Designua/Shutterstock.com
  • Afbeelding bron 9: Angellodeco/Shutterstock
Tartuffel (2.972 artikelen)
Laatste update: 17-01-2024
Rubriek: Mens en Gezondheid
Subrubriek: Aandoeningen
Bronnen en referenties: 21
Per 2021 gaat InfoNu verder als archief. Het grote aanbod van artikelen blijft beschikbaar maar er worden geen nieuwe artikelen meer gepubliceerd en nog maar beperkt geactualiseerd, daardoor kunnen artikelen op bepaalde punten verouderd zijn. Reacties plaatsen bij artikelen is niet meer mogelijk.
Medische informatie…
Deze informatie is van informatieve aard en geen vervanging voor professioneel medisch advies. Raadpleeg bij medische problemen en/of vragen altijd een arts.