Buikpijn verplaatst zich: mogelijke oorzaken

Heb je last van buikpijn dan is het mogelijk dat de buikpijn zich verplaatst, bijvoorbeeld van het midden naar de rechter onderbuik of van links naar rechts. Voor een arts is het verloop van de pijn vaak een belangrijke indicatie van de oorzaak. Beschrijf daarom altijd duidelijk aan je huisarts waar de pijn begonnen is en hoe deze zich ontwikkeld heeft. Het is helemaal niet gek wanneer je niet heel duidelijk kunt aangeven wat nu precies de locatie van de pijn is. Soms blijft dit vaag. Bepaalde verplaatsingen van de pijn kunnen een indicatie zijn voor de oorzaak. Dit is bijvoorbeeld het geval bij een blindedarmontsteking, diverticulitis en pancreatitis.

Inhoud

• Oorzaak van buikpijn vinden begint bij de locatie
• Blindedarmontsteking: van de navel naar de rechter onderbuik
• Diverticulitis: van links naar het midden en/of rechts
• Pancreatitis: van de bovenbuik naar de rug

Oorzaak van buikpijn vinden begint bij de locatie

Buikpijn is een vervelende klacht waar je het liefste zo snel mogelijk vanaf wilt. Mogelijk heb je last van iets dat dwarszit in je darmen en is het na een toiletbezoek voorbij. Houdt de buikpijn meerdere dagen aan dan is dat voor veel mensen een reden om contact op te nemen met de huisarts voor een antwoord op de vraag wat de oorzaak van de pijn is en of er iets aan gedaan kan worden.

Een belangrijke indicatie voor de oorzaak van de pijn is de locatie. Zo kan bijvoorbeeld pijn rechts in de onderbuik duiden op een blindedarmontsteking terwijl pijn recht bovenin de buik kan duiden op galstenen of een leverontsteking. Dan zijn er ook nog veel oorzaken van buikpijn waarbij de pijn op veel plekken gelijktijdig gevoeld kan worden zoals prikkelbaredarmsyndroom (PDS), een chronische darminfectie of darmkanker. Maar wat kan het betekenen wanneer je de pijn de ene keer op de ene plek voelt en een dag later op een andere plek? Bij een aantal oorzaken van buikpijn is dit niet vreemd. Het kan voorkomen bij een blindedarmontsteking, diverticulitis en pancreatitis.

Verplaatst de buikpijn zich, beschrijf dit dan altijd duidelijk aan je huisarts. Deze kan uit de beschrijving van het verloop van de klachten vaak al veel leren. Denk niet dat het aan jou ligt dat je de locatie van de pijn niet nauwkeurig kunt aangeven. Dit hoeft zeker geen teken te zijn dat je je aanstelt of dat het allemaal wel meevalt. Het verplaatsen van de pijn kan soms een aanwijzing zijn voor een ernstige aandoening.

Blindedarmontsteking: van de navel naar de rechter onderbuik

Bij een blindedarmontsteking of appendicitis is er sprake van een bacteriële ontsteking van de appendix, een aanhangsel van de blindedarm. Er zijn aanwijzingen dat het aanhangsel enig nut heeft voor de darmflora, maar over het algemeen kun je dit orgaan prima missen. Alhoewel het verloop van een ontsteking per persoon kan verschillen beginnen de symptomen van een blindedarmontsteking normaliter met pijn rond de navel. Dit gaat vaak gepaard met misselijkheid en een gebrek aan eetlust. Daarnaast kan er sprake zijn van koorts, overgeven en diarree. Bij een klassieke blindedarmontsteking verplaatst de pijn zich in de loop van de tijd van de navel naar de rechter onderbuik. Er kan ook een irritatie ontstaan van de spier die loopt tussen de buikholte en het bovenbeen waardoor men de drang krijgt om een been opgetrokken te houden. Kenmerkend voor een blindedarmontsteking is dat je op de pijnlijke plek zowel last hebt bij het aanraken als bij het loslaten. Bij zwangere vrouwen kan de pijn wat hoger in de buik gevoeld worden omdat de darmen omhoog gedrukt worden door de baarmoeder.

Bij het vermoeden van een blindedarmontsteking is het belangrijk direct contact op te nemen met de huisarts. Wanneer de ontsteking namelijk 'doorbreekt' dan kan dit ernstige gevolgen hebben. Bloedonderzoek en een echo kunnen uitsluitsel geven over de oorzaak van de klachten.

Diverticulitis: van links naar het midden en/of rechts

Diverticulitis is de medische benaming voor een ontsteking van divertikels in de darmen. Een divertikel is een zakvorminge uitstulping in de darmwand. Ze komen het meeste voor in de dikke darm en zijn op zich onschuldig. Wanneer divertikels echter ontstoken raken kunnen ze voor veel pijnklachten zorgen. Diverticulitis geeft in het grootste deel van de gevallen pijnklachten aan de linkerkant van de buik. De pijn kan zich echter ook verplaatsten van links naar het midden of de rechterkant van de buik. Dit komt mede doordat de ontstoken divertikels zich over de gehele lengte van de dikke darm kunnen bevinden en de pijn kan toenemen onder invloed van passerende ontlasting. Door de ontsteking kan het gebeuren dat de darmen van slag raken en je last krijgt van diarree. Bepaalde voedingsmiddelen worden dan mogelijk niet goed verteerd. Deze 'harde stukjes' in de ontlasting veroorzaken pijn wanneer ze zich langs de ontstoken gebieden van de darm bewegen.

Diverticulitis moet vanzelf overgaan. Antibiotica bespoedigt het herstel niet. Om de darmen tot rust te laten komen wordt vaak aangeraden tijdelijk een vloeibaar dieet aan te houden tot de klachten minder worden.

Pancreatitis: van de bovenbuik naar de rug

Pancreatitis is de medische benaming voor een ontsteking van de alvleesklier. In meer dan de helft van de gevallen wordt een dergelijke ontsteking veroorzaakt door galstenen. Het kan echter ook komen door overmatig alcoholgebruik, ijzerstapeling, een te hoog calciumgehalte in het bloed of door een trauma. Bij pancreatitis begint de pijn meestal hoog in de bovenbuik. Vaak heeft men het gevoel dat de pijn erg diep ligt. Na verloop van tijd kan de pijn van de bovenbuik naar de rug trekken. Het is daarnaast niet ongewoon dat de pijn in vlagen komt: soms heb je er een dag last van, vervolgens een paar dagen niet waarna de pijn weer terugkeert.

Bij tekenen van een alvleesklierontsteking is het belangrijk om direct contact op te nemen met een arts. Onder invloed van de ontsteking kan weefsel gaan afsterven en dit moet dan snel operatief verwijderd worden. Ook is het belangrijk dat extra vloeistof per infuus wordt toegediend.

Lees verder

• Slijm bij de ontlasting, wat te doen?
• Vaak diarree: oorzaken en behandeling
• Verstopping van de darmen/obstipatie direct verhelpen
• Allergie voor gluten (coeliakie)? Eenvoudig zelf te testen
• Iberogast: helpt bij problemen met de spijsvertering en PDS