Complicaties van levercirrose (littekenweefsel in lever)

De lever is een vitaal orgaan in het lichaam dat verantwoordelijk is voor talloze essentiële functies. Deze omvatten het verwerken en opslaan van voedingsstoffen uit voedsel, de productie van nieuwe eiwitten en gal, en het verwijderen van afvalstoffen uit het bloed. Levercirrose is een ernstige aandoening waarbij de leverfunctie geleidelijk afneemt door de vorming van littekenweefsel. Dit littekenweefsel vervangt gezond leverweefsel, verstoort de bloedstroom en kan uiteindelijk leiden tot leverfalen. Veel voorkomende oorzaken van levercirrose zijn chronisch alcoholmisbruik en chronische hepatitis (leverontsteking). Levercirrose kan leiden tot een breed scala aan complicaties, waaronder bloedstoornissen, opgezwollen buik (ascites) en leverkanker.

• Complicaties van levercirrose: Impact op andere organen
• Bloedstoornissen
• Galstenen en galwegstenen
• Gevoeligheid voor geneesmiddelen
• Hepatische encefalopathie
• Hormonale verstoringen als gevolg van levercirrose
• Langdurige complicaties van levercirrose
• Leverkanker
• Metabolische botaandoeningen
• Oedeem en ascites
• Complicatie: Peritonitis (buikvliesontsteking)
• Complicatie: Hepatorenaal syndroom
• Portale hypertensie
• Psychologische en mentale complicaties bij levercirrose
• Splenomegalie
• Varices
• Andere complicaties door levercirrose
• Preventie van complicaties bij levercirrose

Complicaties van levercirrose: Impact op andere organen

Levercirrose kan naast de lever zelf invloed hebben op verschillende andere organen in het lichaam, wat de gezondheid van patiënten verder kan verslechteren. Deze complicaties vereisen vaak intensieve behandeling en medische opvolging om de progressie van de ziekte te beheersen.

Verstoorde bloedstolling

Levercirrose beïnvloedt de productie van stollingsfactoren, wat leidt tot een verhoogd risico op bloedingen. Patiënten kunnen gemakkelijk blauwe plekken krijgen, en er bestaat een verhoogd risico op inwendige bloedingen, wat levensbedreigend kan zijn.

Nierfunctieproblemen

Bij levercirrose komt het vaak voor dat de nierfunctie verslechtert door een combinatie van factoren zoals portale hypertensie en hepatorenaal syndroom. Dit kan leiden tot acute nierinsufficiëntie, wat onmiddellijke medische interventie vereist.

Bloedstoornissen

Levercirrose kan leiden tot verschillende bloedstoornissen. Patiënten kunnen last krijgen van anemie (tekort aan rode bloedcellen), trombocytopenie (tekort aan bloedplaatjes), en stollingsstoornissen. De lever speelt een cruciale rol in de productie van eiwitten die nodig zijn voor een goede bloedstolling. Bij levercirrose is deze functie verminderd, wat kan leiden tot een verhoogde neiging tot blauwe plekken en bloedingen. Patiënten kunnen ook last krijgen van fibrinolyse (het afbreken van fibrine, een belangrijk bloedstollingseiwit) en diffuse intravasale stolling (verspreide bloedstolsels in de bloedvaten).

Galstenen en galwegstenen

Bij levercirrose kan de gal niet vrijuit stromen vanuit de galblaas door de verstoorde leverstructuur. Dit kan leiden tot de vorming van galstenen (harde afzettingen van gal) en galwegstenen, wat pijn in de buik kan veroorzaken, vaak aangeduid als buikpijn of galkoliek.

Gevoeligheid voor geneesmiddelen

De lever speelt een essentiële rol bij het metabolisme en de afbraak van medicijnen. Wanneer de leverfunctie aangetast is door cirrose, kan de afbraak van geneesmiddelen vertraagd zijn, wat leidt tot een ophoping van geneesmiddelstoffen in het lichaam. Dit kan de effectiviteit en bijwerkingen van medicijnen beïnvloeden.

Hepatische encefalopathie

De lever is verantwoordelijk voor het verwijderen van schadelijke stoffen (toxines) uit het bloed. Bij levercirrose kunnen deze toxines, vooral ammoniak, zich ophopen in de hersenen, wat leidt tot een aandoening die bekend staat als hepatische encefalopathie. Dit kan ernstige gevolgen hebben voor het mentale functioneren van de patiënt. Symptomen van hepatische encefalopathie zijn onder andere:

• agitatie (rusteloosheid)
• bewusteloosheid
• concentratieproblemen
• een coma (in gevorderde stadia)
• stupor (extreme vermindering van geestelijke functies en lichamelijke onbeweeglijkheid) (laat stadium)
• vergeetachtigheid
• verwardheid (desoriëntatie in tijd, plaats en persoon)

Patiënten met hepatische encefalopathie hebben vaak adem die een zoete, rotfruitachtige geur heeft en kunnen last hebben van tremor (bevingen).

Hormonale verstoringen als gevolg van levercirrose

Levercirrose kan de hormonale balans in het lichaam verstoren, wat diverse complicaties kan veroorzaken, vooral bij oudere patiënten of diegenen met een vergevorderde ziekte.

Verhoogd oestrogeen bij mannen

Bij mannen met levercirrose kan een verminderde afbraak van oestrogeen leiden tot symptomen zoals borstvergroting (gynaecomastie) en verminderde vruchtbaarheid. Deze hormonale verstoringen moeten zorgvuldig worden gemonitord en indien nodig behandeld.

Verlies van menstruatie bij vrouwen

Bij vrouwen kan levercirrose leiden tot het uitblijven van de menstruatie (amenorroe), wat vaak het gevolg is van de verstoorde hormonale balans en de verminderde leverfunctie.

Langdurige complicaties van levercirrose

Levercirrose is een chronische aandoening die kan leiden tot langdurige gezondheidsproblemen, zelfs na een behandeling of behandeling van de onderliggende oorzaken.

Lange termijn gevolgen voor de cardiovasculaire gezondheid

Door de verminderde leverfunctie en de effecten van portale hypertensie kunnen patiënten met levercirrose een verhoogd risico hebben op hart- en vaatziekten, zoals hartfalen en arteriële hypertensie. Regelmatige controle van de cardiovasculaire gezondheid is cruciaal voor het voorkomen van ernstige complicaties.

Verhoogd risico op infecties

Patiënten met levercirrose hebben vaak een verzwakt immuunsysteem, wat hen vatbaarder maakt voor infecties zoals longontsteking, urineweginfecties en sepsis. Preventieve maatregelen en tijdige behandeling zijn essentieel om infecties te voorkomen en te behandelen.

Leverkanker

Leverkanker (meestal een hepatocellulair carcinoom) komt vaak voor bij patiënten met cirrose. Het risico op leverkanker is sterk afhankelijk van de oorzaak van de cirrose. Vooral bij cirrose veroorzaakt door virale hepatitis C of erfelijke hemochromatose (ijzerstapelingsziekte) is het risico verhoogd. Regelmatige controle door een arts is essentieel voor vroege detectie van leverkanker bij patiënten met cirrose.

Metabolische botaandoeningen

Levercirrose kan leiden tot metabole veranderingen die de botsterkte beïnvloeden. Tekorten aan essentiële voedingsstoffen zoals vitamine D, fosfaat en calcium kunnen bijdragen aan botproblemen. Dit kan resulteren in osteoporose (verlies van botmassa) en een verhoogd risico op botbreuken. De botten worden zwakker door afwijkingen in de botmassa en botstructuur.

Oedeem en ascites

Oedeem verwijst naar zwelling door vochtophoping. Bij ascites ontstaat deze vochtophoping in de buik, vaak als gevolg van portale hypertensie (hoge druk in de bloedvaten van de lever) en een laag albuminegehalte in het bloed. Albumine is een eiwit geproduceerd door de lever dat helpt vocht in de bloedvaten te behouden. Een tekort aan albumine leidt tot ademhalingsproblemen en ongemak. Ongeveer 85% van de patiënten met ascites lijdt aan levercirrose. De diagnose van ascites kan worden bevestigd door middel van een abdominale paracentese (het verwijderen van vocht uit de buikholte voor analyse) en bloedonderzoek. Behandelopties voor ascites omvatten een zoutarm dieet, diuretica (plaspillen), en/of antibiotica indien er sprake is van een infectie.

Complicatie: Peritonitis (buikvliesontsteking)

Ascites kan leiden tot spontane bacteriële peritonitis, een ernstige ontsteking van het buikvlies veroorzaakt door een infectie van de ascitesvloeistof. Symptomen van peritonitis zijn onder andere verwardheid, koorts, koude rillingen, en buikpijn.

Complicatie: Hepatorenaal syndroom

Een andere ernstige complicatie van ascites bij gevorderde levercirrose is het hepatorenaal syndroom. Dit syndroom ontstaat wanneer de nieren de bloedstroom drastisch verminderen als reactie op veranderde bloedstroom in de lever. Symptomen van het hepatorenaal syndroom zijn onder andere donkere urine, oligurie (verminderde urineproductie), icterus (geelzucht), buikzwelling, mentale veranderingen zoals delirium, en misselijkheid met braken.

Portale hypertensie

Portale hypertensie is de verhoogde bloeddruk in de poortader, die bloed uit de maag, darmen, milt, galblaas en pancreas naar de lever transporteert. Bij levercirrose is de normale bloedstroom in deze aderen geblokkeerd, wat leidt tot verhoogde druk.

Psychologische en mentale complicaties bij levercirrose

Naast de fysieke complicaties kan levercirrose ook psychologische effecten hebben op patiënten, waaronder veranderingen in stemming en cognitieve functies.

Cognitieve achteruitgang door hepatische encefalopathie

Hepatische encefalopathie, veroorzaakt door de ophoping van toxines in het bloed als gevolg van leverfalen, kan leiden tot verwardheid, geheugenproblemen en gedragsveranderingen. Dit kan de kwaliteit van leven van patiënten ernstig verminderen en vereist zorgvuldige behandeling.

Depressie en angst

De fysieke belasting van levercirrose en de impact op de levenskwaliteit kunnen bijdragen aan de ontwikkeling van depressie en angst bij patiënten. Het is belangrijk om deze psychologische complicaties tijdig te herkennen en te behandelen om het welzijn van de patiënt te verbeteren.

Splenomegalie

Door portale hypertensie kan de milt vergroot raken, een aandoening die bekend staat als splenomegalie. Dit kan leiden tot de ophoping van witte bloedcellen en bloedplaatjes in de milt.

Varices

Varices zijn spataderen die ontstaan door portale hypertensie. Deze verwijdde bloedvaten vormen zich vaak in de slokdarm (slokdarmspataderen) of in het bovenste gedeelte van de maag. Varices kunnen scheuren, wat leidt tot ernstige bloedingen. Symptomen hiervan kunnen zijn bloedingen of zwarte en teerachtige ontlasting.

Andere complicaties door levercirrose

Levercirrose kan leiden tot aanvullende complicaties zoals hartproblemen, nierfalen, insulineresistentie (cellen die ongevoelig zijn voor insuline), en diabetes mellitus type 2.

Preventie van complicaties bij levercirrose

Hoewel levercirrose niet volledig omkeerbaar is, zijn er stappen die patiënten kunnen nemen om de ontwikkeling van complicaties te vertragen en de algehele gezondheid te verbeteren.

Regelmatige medische opvolging

Het regelmatig bezoeken van artsen voor controles en het uitvoeren van benodigde testen (zoals bloedonderzoeken, echografieën en leverbiopten) helpt bij het tijdig identificeren van complicaties, zodat deze adequaat behandeld kunnen worden.

Voedingsaanpassingen en levensstijlaanpassingen

Een evenwichtig voedingspatroon en een gezonde levensstijl zijn van cruciaal belang voor het beheren van levercirrose. Patiënten moeten zich houden aan specifieke voedingsaanpassingen om de leverfunctie te ondersteunen en verdere schade te voorkomen.

Lees verder

• Levercirrose (cirrose) door hepatitis of alcoholmisbruik
• Ascites: Vochtophoping in buik door ziekten aan o.a. lever
• Hepatische encefalopathie: Hersenaandoening door leverziekte
• Alcoholische leverziekte: Vetlever, hepatitis en cirrose
• Alcoholische neuropathie: Symptomen aan o.a. armen en benen