Tinea corporis (lichaamsschimmel): Ringvormige huiduitslag

Tinea corporis (lichaamsschimmel): Ringvormige huiduitslag Tinea corporis is de medische term voor "lichaamsschimmel". Deze besmettelijke huidinfectie tast vooral de onbehaarde lichaamsdelen aan, vaak in de vorm van ringworm, omdat vaak sprake is van een ringvormige huiduitslag. Een arts is door de typische ringvormige uitstraling van de huidschimmel meestal al in staat om op basis van de klinische symptomen een diagnose te stellen, maar verdere onderzoeken zijn soms toch nodig om zeker te zijn van de ziekte en andere huidaandoeningen uit te sluiten. De behandeling van tinea corporis bestaat uit een antimycoticumkuur, waardoor de schimmels gedood worden. De vooruitzichten voor behandelde patiënten zijn doorgaans zeer goed. Onbehandeld vergroot de huidinfectie en ontstaat mogelijk een secundaire infectie. De belangrijkste sleutels in het voorkomen van tinea corporis bestaan uit het hanteren van een goede hygiëne en het meteen (laten) behandelen van besmette dieren en mensen.

Epidemiologie lichaamsschimmel

Tinea corporis is een huidinfectie die zowel mannen als vrouwen treft. Vrouwen in de vruchtbare leeftijd krijgen vaker te maken met tinea corporis als gevolg van de grotere frequentie van contact met geïnfecteerde kinderen. In principe treft de huidschimmel alle leeftijdsgroepen, maar preadolescenten zijn het vaakst getroffen. Tinea corporis die tot stand komt door contact met dieren, komt voorts vaker voor bij kinderen. Soms ontstaat tinea corporis secundair aan tinea capitis (hoofdschimmel: schimmelinfectie op de hoofdhuid). Dit gebeurt meestal bij kinderen omdat tinea capitis vaker voorkomt bij deze populatie.

Oorzaken huidschimmel: Dermatofyten

Dermatofyten

Dermatofyten, een bepaald soort schimmels, leven op de bovenste huidlaag (hoornlaag). Deze dringen mogelijk door door de haarzakjes en veroorzaken dan tinea corporis. Tinea corporis resulteert uit een verscheidenheid van dermatofyten, zoals T. rubrum (de vaakst voorkomende oorzaak). T. tonsurans, Trichophyton mentagrophytes, Trichophyton interdigitale, Trichophyton verrucosum, Microsporum canis en Microsporum gypseum veroorzaken eveneens infecties. Tinea imbricata (tropische ringworm met concentrische ringenvorming in de huid) is het gevolg van Trichophyton concentricum.

Contact met katten vergroot de kans op de infectie / Bron: George Ag., Flickr (CC BY-ND-2.0)Contact met katten vergroot de kans op de infectie / Bron: George Ag., Flickr (CC BY-ND-2.0)
Verspreiding infectie
De verspreiding van tinea corporis gebeurt door nauw contact of door direct contact met een object dat de patiënt met tina corporis heeft aangeraakt zoals een borstel, kledij, de bodem van een zwembad of douche, een douchemuur, … Ook dieren zoals boerderijdieren, cavia’s, honden en katten zijn in staat om de ziekte te verspreiden.

Risicofactoren schimmelinfectie

De schimmels gedijen het beste in warme, vochtige gebieden. Ze komen vaker tot stand wanneer een persoon:
  • kleine huid- of nagelverwondingen heeft
  • langere tijd met een natte huid rondloopt (bijvoorbeeld door het zweten)
  • nauw contact heeft met andere personen (zoals bij contactsporten)
  • zich niet vaak wast of de haren niet wast

Patiënten met een zwak immuunsysteem zoals diabetici (mensen met suikerziekte) zijn vaker aangetast door de besmettelijke huidinfctie.

Symptomen: Ringvormige huiduitslag

De huiduitslag is bij tinea corporis aanwezig op de armen, de benen, het gezicht of andere blootgestelde lichaamsdelen. Lichaamsschimmel presenteert zich meestal met licht jeukende, rode, asymmetrische, schilferige vlekken en puistjes met in het midden een open vlek en een voortschrijdende, rode, schilferige, opstaande rand. Langzaam wordt de uitslag ringvormig en vergroten en verergeren de huidletsels. Soms zijn blaasjes of puistjes in de rand aanwezig. Ringworm van het gezicht (tinea faciei: schimmelinfectie met rode vlekken aan het gezicht) ontstaat vaak na het gebruik van topische corticosteroïden (op de huid aangebrachte krachtige ontstekingsremmende medicijnen). Meestal zijn de letsels roder en minder schilferig dan rompletsels, en ontstaat jeuk na blootstelling aan zonlicht. Bij ringworm aan de oksels, krijgt de patiënt okselpijn. Verschijnt ringworm in de buurt van het oog, dan is een droge huid rond de ogen mogelijk.

Diagnose en onderzoeken

Lichamelijk en diagnostisch onderzoek

De arts bekijkt de ringvormige huiduitslag. De centrale open vlek is geen standaard kenmerk, en daarom moet de arts alle asymmetrische schilferige letsels afschrapen en onder een microscoop laten onderzoeken op de aanwezigheid van de lichaamsschimmel. Ook is een cultuur van de huidschimmel nuttig om de schimmel op te sporen. Voor de bevestiging van de diagnose is een huidbiopsie vereist.

Differentiële diagnose

Het microscopisch onderzoek van de schilferige letsels of een stukje weefsel van een huidletsel is nodig om de diagnose te bevestigen, omdat de huidaandoening sterk lijkt op de symptomenreeks van volgende aandoeningen:

Behandeling tinea corporis met antischimmelmiddel

Het is belangrijk dat de patiënt de huid schoon en droog houdt. Hij past verder topische crèmes toe die miconazol, clotrimazol, ketoconazol, terbenifine of oxiconazol bevatten. De patiënt neemt bij ernstige symptomen wel orale antimycotica (antischimmelmedicijnen). Wanneer de behandeling ingezet is, mag een kind weer naar school. De verspreiding van de infectie voorkomen is mogelijk door persoonlijke voorwerpen niet te delen met anderen, alsook door zich direct te laten behandelen alsook om geïnfecteerde dieren te laten behandelen.

Prognose huidinfectie

De lichaamsschimmel verdwijnt bij 70-100% van de patiënten binnen vier weken na het gebruik van de antifungale crèmes (schimmeldodende crèmes). De patiënt krijgt echter soms terug te maken met een nieuwe infectie.

Complicaties op huid

De ringvormige huiduitslag gaat gepaard met jeuk, waardoor sommige patiënten gaan krabben. Dit brengt een secundaire bacteriële infectie met zich mee. De infectie verspreidt zich voorts zonder behandeling mogelijk naar de voeten, de hoofdhuid, de lies of de nagels.

Lees verder

© 2017 - 2024 Miske, het auteursrecht van dit artikel ligt bij de infoteur. Zonder toestemming is vermenigvuldiging verboden. Deze informatie is van informatieve aard en geen vervanging voor professioneel medisch advies. Per 2021 gaat InfoNu verder als archief, artikelen worden nog maar beperkt geactualiseerd.
Gerelateerde artikelen
Tinea incognito: Schimmelinfectie huid door corticosteroïdeTinea incognito: Schimmelinfectie huid door corticosteroïdeTinea incognito (tinea incognita) is een schimmelinfectie van de huid waarvoor de klinische presentatie is gewijzigd doo…
Ringworm: symptomen en behandeling tinea corporisRingworm: symptomen en behandeling tinea corporisTinea corporis of ringworm is een oppervlakkige schimmelziekte van de gladde onbehaarde huid, met een typische ringvormi…
Tinea manuum (handschimmel): Schimmelinfectie van handTinea manuum (handschimmel): Schimmelinfectie van handTinea manuum is een besmettelijke schimmelinfectie van de handen veroorzaakt door dermatofyten, een schimmelsoort. De hu…
Pityriasis rosea: Moedervlek en vurige huiduitslag op rompPityriasis rosea: Moedervlek en vurige huiduitslag op rompPityriasis rosea is een veel voorkomende goedaardige huiduitslag van onbekende oorsprong die vooral adolescenten en jong…

Pityriasis versicolor: Huidinfectie met schilferige vlekkenPityriasis versicolor: Huidinfectie met schilferige vlekkenPityriasis versicolor (tinea versicolor, zomergist) is een chronische niet-besmettelijke huidinfectie die vooral de romp…
Blaasontsteking zelf behandelen: natuurlijke behandelingBlaasontsteking zelf behandelen: natuurlijke behandelingBij een blaasontsteking is het slijmvlies van de blaas ontstoken. De medische benaming van blaasontsteking is 'cystitis'…
Bronnen en referenties
  • Inleidingsfoto: Publiek Domein, Wikimedia Commons (PD)
  • Geraadpleegd op 18 maart 2017:
  • Coëlho, Medisch Zakwoordenboek, digitale editie, versie 2010
  • Differential Diagnoses, http://emedicine.medscape.com/article/1091473-differential-diagnoses#showall
  • Overview, http://emedicine.medscape.com/article/1091473-overview#showall
  • Ringworm (tinea corporis), http://patient.info/health/ringworm-tinea-corporis
  • RINGWORM (TINEA CORPORIS), http://www.huidziekten.nl/folders/nederlands/ringworm.htm
  • Ringworm / Tinea corporis, https://www.huidarts.com/aandoeningen/ringworm-tinea-corporis/
  • Tinea corporis, boek: Clinical Medicine, Door: Parveen Kumar, Michael Clark, Uitgever: Elsevier, ISBN: 9780702029936, blz. 1232
  • Tinea corporis, https://medlineplus.gov/ency/article/000877.htm
  • Afbeelding bron 1: George Ag., Flickr (CC BY-ND-2.0)
Miske (4.039 artikelen)
Laatste update: 01-04-2020
Rubriek: Mens en Gezondheid
Subrubriek: Aandoeningen
Bronnen en referenties: 11
Per 2021 gaat InfoNu verder als archief. Het grote aanbod van artikelen blijft beschikbaar maar er worden geen nieuwe artikelen meer gepubliceerd en nog maar beperkt geactualiseerd, daardoor kunnen artikelen op bepaalde punten verouderd zijn. Reacties plaatsen bij artikelen is niet meer mogelijk.
Medische informatie…
Deze informatie is van informatieve aard en geen vervanging voor professioneel medisch advies. Raadpleeg bij medische problemen en/of vragen altijd een arts.