Psoriasis (chronische huidziekte) rond het oog of de ogen

Psoriasis is een auto-immuunaandoening waarbij de huid chronisch schilfert en ontstoken is. Door een snelle huiddeling bouwen de huidcellen van het lichaam zich erg snel op, waardoor op diverse lichaamsgebieden schilferige vlekken ontstaan. Psoriasis tast bij ongeveer tien procent van de patiënten eveneens de ogen en het gebied rond de ogen aan. Heel wat behandelingsmogelijkheden zijn beschikbaar, maar een voorzichtige aanpak is vereist rond de gevoelige oogstructuren. Daarnaast is een regelmatige controle bij de oogarts noodzakelijk om de toestand van de huid te evalueren en complicaties te voorkomen. Op deze manier blijft het gezichtsvermogen intact en verbetert de levenskwaliteit van de patiënt.

• Epidemiologie
• Oorzaken van chronische huidziekte
• Risicofactoren psoriasis rond de ogen
• Symptomen en oogproblemen
• Alarmsymptomen
• Diagnose en onderzoeken
• Behandelingen van het oog
• Topische behandelingen
• Fototherapie (lichttherapie)
• Medicijnen voor psoriasis
• Prognose
• Complicaties
• Preventie

Epidemiologie

Psoriasis is een veelvoorkomende aandoening die wereldwijd miljoenen mensen treft. Anno september 2024 wordt geschat dat ongeveer 2 tot 3% van de wereldbevolking aan deze chronische huidaandoening lijdt. De prevalentie verschilt per geografische regio en etniciteit. In Europa en Noord-Amerika komt psoriasis bijvoorbeeld vaker voor dan in Aziatische of Afrikaanse landen. Psoriasis kan op elke leeftijd optreden, maar begint vaak tussen de 15 en 35 jaar.

Oorzaken van chronische huidziekte

Psoriasis is een niet-besmettelijke en niet-allergische huidaandoening die door erfelijkheidscomponenten veroorzaakt is. Het immuunsysteem speelt hierbij wellicht een rol. De precieze oorzaak van de ziekte is niet bekend. Bij een psoriasispatiënt vernieuwt het huidoppervlak zich sneller dan bij een gezonde persoon. De dode cellen hopen zich vervolgens op op het huidoppervlak, wat resulteert in schilfering en dunne, witte vlekken op de huid. De ziekte is daarnaast bij een aantal patiënten gekenmerkt door nagelafwijkingen aan de voeten en handen.

Risicofactoren psoriasis rond de ogen

De huiduitslag rond de ogen komt vaker tot stand in een aantal situaties.

• Bgeschiedenis[/B]: Bij een positieve familiegeschiedenis van de huidziekte verschijnt de ziekte vaker. Ook wanneer iemand zelf al psoriasis heeft, leidt dit sneller tot ooggerelateerde symptomen.
• Infecties: Wanneer de patiënt kampt met een infectie, werkt het immuunsysteem minder goed. Daardoor ontwikkelt hij sneller psoriasis.
• Medicatie: Bepaalde medicijnen dragen bij aan de totstandkoming van psoriasis.
• Obesitas: Overgewicht brengt veel gezondheidscomplicaties met zich mee. Ook psoriasis wordt vaker gezien bij mensen met overgewicht.
• Roken: Roken draagt sneller bij aan de totstandkoming van psoriasis en verergert bovendien de klachten.
• Stress: Stress en angst tasten het immuunsysteem aan, waardoor een patiënt zich sneller presenteert met de chronische huidaandoening.
• Weer: Droog weer is eveneens een risicofactor.

Symptomen en oogproblemen

De ooggerelateerde symptomen van psoriasis zijn gelijkaardig aan de andere klachten die bij psoriasis optreden. De symptomen zijn soms mild, maar in ernstige gevallen is het voor de patiënt erg moeilijk om bepaalde dagelijkse activiteiten uit te voeren. Volgende oogproblemen treden op bij psoriasis rond de ogen:

• Blefaritis: ontsteking van de ooglidranden waardoor pijn ontstaat bij het bewegen van de oogleden en het openen en sluiten van de oogleden bemoeilijkt is, maar ook jeukende ogen en een zanderig gevoel in de ogen zijn kenmerkend
• Conjunctivale hyperemie
• Conjunctivitis (oogbindvliesontsteking)
• Droge ogen en een droge of gebarsten huid rond de ogen
• Een droge huid rond de ogen
• Ectropion (naar buiten gedraaide oogleden)
• Een droog hoornvlies met gestippelde keratitis (hoornvliesontsteking)
• Pijnlijke oogleden
• Rode, schilferige gezwellen rond de ogen
• Trichiasis (naar binnen groeiende oogharen)
• Wrijving van wimpers tegen de oogbol

Alarmsymptomen

Bij psoriasis rond de ogen kunnen alarmsymptomen optreden die wijzen op ernstige complicaties. Deze omvatten:

• Ernstige pijn in of rond de ogen
• Plotselinge roodheid van het oog
• Snel verlies van het gezichtsvermogen
• Gevoeligheid voor licht (fotofobie)

Wanneer deze symptomen optreden, is onmiddellijk medisch ingrijpen vereist om verdere schade aan het gezichtsvermogen te voorkomen.

Diagnose en onderzoeken

De diagnose van psoriasis rond de ogen wordt meestal gesteld op basis van klinische symptomen. De arts voert een grondig oogonderzoek uit om de mate van ontsteking te bepalen en mogelijke complicaties, zoals uveïtis, uit te sluiten. In sommige gevallen kan een biopsie van de huid worden genomen om andere aandoeningen uit te sluiten.

Behandelingen van het oog

Diverse behandelingsopties bestaan voor psoriasis zoals topische geneesmiddelen (direct toegepast op de huid), fototherapie (behandeling via licht) en systemische medicijnen. Hoewel deze opties apart toe te passen zijn, is veelal een combinatie van behandelingen nodig om psoriasis effectief te behandelen. Indien nodig is een andere leefstijl bovendien nuttig. De meeste behandelingen voor ooggerelateerde problemen als gevolg van psoriasis zijn uitsluitend bedoeld voor de oogstructuren. Dit betekent dat medicatie dat bruikbaar is voor de huidproblemen elders op het lichaam, niet toepasbaar is op of rond de ogen. Medisch advies is bijgevolg steeds vereist wanneer patiënten met psoriasis kampen met problemen in of rond de ogen. Een arts volgt tot slot steeds de patiënt nauwkeurig op.

Topische behandelingen

Topische (op de huid aangebrachte) crèmes en zalven zijn effectief in de behandeling van milde psoriasis. Het verdient echter de aanbeveling om goed de richtlijnen van de arts en apotheker op te volgen, want niet alle crèmes en zalven voor de behandeling van psoriasis zijn bruikbaar voor het gevoelige gebied rond de ogen. Daarnaast is het overmatig gebruik van deze producten rond de ogen een risicofactor voor cataract (staar: troebele ooglens) of glaucoom (verhoogde oogdruk met mogelijk schade aan de oogzenuw). Dit is vooral het geval bij het gebruik van steroïde medicijnen (krachtige ontstekingsremmende geneesmiddelen).

Fototherapie (lichttherapie)

Lichttherapie is inzetbaar bij psoriasis rond de ogen. Wel moet de arts goed kijken naar de gewenste stralingsdosis omdat de symptomen verergeren bij een te hoge stralingsdosis. Bovendien is fototherapie een risicofactor voor huidbeschadiging en huidkanker. Daarom gebeurt lichttherapie onder strikte medische begeleiding en mag de patiënt niet zelf onder een zonnebank gaan zitten zonder overleg met de arts.

Medicijnen voor psoriasis

In ernstige gevallen schrijft de arts medicijnen voor zoals:

• biologicals (medicijnen gemaakt van levende organismen)
• immuunsysteemonderdrukkers zoals methotrexaat retinoïden, een medicijn dat is afgeleid van vitamine A

Medicatie tast de gezondheid van de ogen aan, dus regelmatige oogcontroles zijn nodig. In het ergste geval zijn de ogen ontstoken door de medicatie waardoor een aangepaste behandeling vereist is.

Prognose

Hoewel psoriasis niet kan worden genezen, zijn de symptomen vaak goed onder controle te houden met de juiste behandeling en regelmatige medische begeleiding. Patiënten die vroegtijdig worden behandeld voor ooggerelateerde symptomen hebben over het algemeen een goede prognose, met minimale impact op het gezichtsvermogen. Echter, zonder behandeling kunnen complicaties zoals uveïtis leiden tot blijvende oogschade en verlies van het gezichtsvermogen.

Complicaties

Psoriasis rond de ogen kan leiden tot verschillende complicaties als de aandoening niet goed wordt beheerd. Deze complicaties omvatten:

• Uveïtis: Een ontsteking van de uvea (het middelste deel van het oog), wat kan leiden tot blijvende schade en verlies van het gezichtsvermogen.
• Glaucoom: Verhoogde oogdruk die de oogzenuw kan beschadigen.
• Cataract: Troebeling van de ooglens, wat het zicht kan verminderen.
• Secundaire infecties: Door de ontsteking en beschadiging van de huid rond de ogen kunnen bacteriële infecties ontstaan.

Preventie

Hoewel psoriasis een chronische aandoening is, kunnen bepaalde maatregelen helpen om opflakkeringen te voorkomen of te verminderen:

• Ooghygiëne: Regelmatig schoonhouden van de ogen en oogleden om blefaritis en andere ontstekingen te voorkomen.
• Stressmanagement: Stress kan psoriasis verergeren, dus ontspanningstechnieken zoals yoga, meditatie en ademhalingsoefeningen kunnen helpen om opflakkeringen te voorkomen.
• Bescherming tegen de zon: UV-straling kan psoriasis verergeren, dus het dragen van een zonnebril en het gebruik van zonnebrandcrème kan de symptomen helpen verminderen.
• Gezonde levensstijl: Een gezond dieet en regelmatige lichaamsbeweging kunnen bijdragen aan het verminderen van ontstekingen en het versterken van het immuunsysteem.

Lees verder

• Psoriasis: Chronische huidziekte met droge huid en schilfers
• Huiduitslag rond ogen: Oorzaken, symptomen en behandelingen
• Psoriasis bij kinderen: Soorten van chronische huidziekte
• Psoriasis guttata: Druppelvormige vlekken op huid met jeuk
• Psoriasis: Uitlokkende factoren van opflakkering huidziekte