Psoriasis (chronische huidziekte) rond het oog of de ogen
Psoriasis is een auto-immuunaandoening waarbij de huid chronisch schilfert en ontstoken is. Door een snelle huiddeling bouwen de huidcellen van het lichaam zich erg snel op, waardoor op diverse lichaamsgebieden schilferige vlekken ontstaan. Psoriasis tast bij ongeveer tien procent van de patiënten eveneens de ogen en het gebied rond de ogen aan. Heel wat behandelingsmogelijkheden zijn beschikbaar, maar een voorzichtige aanpak is vereist rond de gevoelige oogstructuren. Daarnaast is een regelmatige controle bij de oogarts noodzakelijk om de toestand van de huid te evalueren en complicaties te voorkomen. Op deze manier blijft het gezichtsvermogen intact en verbetert de levenskwaliteit van de patiënt.- Epidemiologie
- Mechanisme
- Oorzaken van chronische huidziekte
- Risicofactoren psoriasis rond de ogen
- Risicogroepen
- Symptomen en oogproblemen
- Alarmsymptomen
- Diagnose en onderzoeken
- Behandelingen van het oog
- Topische behandelingen
- Fototherapie (lichttherapie)
- Medicijnen voor psoriasis
- Prognose
- Complicaties
- Preventie
- Praktische tips voor het omgaan met psoriasis rond het oog of de ogen
- Raadpleeg een dermatoloog
- Gebruik milde en veilige huidverzorgingsproducten
- Beperk wrijven en krabben
- Zorg voor een goede hydratatie van de huid
- Bescherm je huid tegen de zon
- Vermijd triggerfactoren
- Volg strikt het behandelingsplan
- Misvattingen rond psoriasis rond het oog of de ogen
- Psoriasis rond het oog is besmettelijk
- Psoriasis rond het oog wordt veroorzaakt door slechte hygiëne
- Psoriasis rond het oog kan volledig genezen worden
- Psoriasis rond het oog is slechts een huidprobleem
- Psoriasis rond het oog leidt altijd tot ernstige complicaties
- Alle behandelingen voor psoriasis werken even goed rond het oog
- Psoriasis rond het oog wordt alleen beïnvloed door externe factoren
Epidemiologie
Psoriasis is een chronische huidaandoening die wereldwijd miljoenen mensen treft. De prevalentie van psoriasis varieert, afhankelijk van geografische regio's en genetische factoren. Ongeveer 2-3% van de wereldbevolking wordt getroffen door psoriasis, met een significant aantal van deze patiënten die ook symptomen rond de ogen ontwikkelen.Prevalentie van Psoriasis in het algemeen
De meeste gevallen van psoriasis ontwikkelen zich tussen de leeftijd van 15 en 35 jaar, maar het kan op elke leeftijd voorkomen. Er is een lichte oververtegenwoordiging van psoriasis bij mensen met een Europese afkomst, terwijl het minder vaak voorkomt bij mensen van Afrikaanse of Aziatische afkomst.
Prevalentie van Psoriasis rond het Oog
Psoriasis kan zich op verschillende delen van de huid ontwikkelen, inclusief de ogen. De frequentie van psoriasis rond het oog varieert, maar wordt geschat op ongeveer 10-15% van de patiënten met psoriasis die ooggerelateerde symptomen vertonen. Dit kan onder andere leiden tot ooglidpsoriasis, conjunctivitis of zelfs ernstigere oogaandoeningen.
Mechanisme
Psoriasis is een auto-immuunziekte die wordt gekarakteriseerd door een overmatige productie van huidcellen. Deze aandoening wordt veroorzaakt door een abnormale reactie van het immuunsysteem, wat leidt tot een versnelde huidcelgroei.Immuunrespons en ontsteking
Het mechanisme van psoriasis is gekoppeld aan een abnormale activatie van T-cellen, die ontstekingen en celproliferatie stimuleren. Dit leidt tot de zichtbare schilfering en ontsteking van de huid. Wanneer psoriasis zich rond de ogen manifesteert, kunnen de delicate huidstructuren in dit gebied worden aangetast, wat leidt tot ontstekingen zoals ooglidpsoriasis.
Verband met genetische factoren
Er zijn meerdere genetische factoren die het risico op psoriasis beïnvloeden. Onderzoek heeft aangetoond dat bepaalde genen die betrokken zijn bij het immuunsysteem een rol spelen in de ontwikkeling van psoriasis, zowel op de huid als rond de ogen.
Oorzaken van chronische huidziekte
Psoriasis is een niet-besmettelijke en niet-allergische huidaandoening die door erfelijkheidscomponenten veroorzaakt is. Het immuunsysteem speelt hierbij wellicht een rol. De precieze oorzaak van de ziekte is niet bekend. Bij een psoriasispatiënt vernieuwt het huidoppervlak zich sneller dan bij een gezonde persoon. De dode cellen hopen zich vervolgens op op het huidoppervlak, wat resulteert in schilfering en dunne, witte vlekken op de huid. De ziekte is daarnaast bij een aantal patiënten gekenmerkt door nagelafwijkingen aan de voeten en handen.
Roken vormt een risicofactor voor oogproblemen bij psoriasis / Bron: Geralt, PixabayRisicofactoren psoriasis rond de ogen
De huiduitslag rond de ogen komt vaker tot stand in een aantal situaties.- Positieve familiegeschiedenis[/B]: Bij een positieve familiegeschiedenis van de huidziekte verschijnt de ziekte vaker. Ook wanneer iemand zelf al psoriasis heeft, leidt dit sneller tot ooggerelateerde symptomen.
- Infecties: Wanneer de patiënt kampt met een infectie, werkt het immuunsysteem minder goed. Daardoor ontwikkelt hij sneller psoriasis.
- Medicatie: Bepaalde medicijnen dragen bij aan de totstandkoming van psoriasis.
- Obesitas: Overgewicht brengt veel gezondheidscomplicaties met zich mee. Ook psoriasis wordt vaker gezien bij mensen met overgewicht.
- Roken: Roken draagt sneller bij aan de totstandkoming van psoriasis en verergert bovendien de klachten.
- Stress: Stress en angst tasten het immuunsysteem aan, waardoor een patiënt zich sneller presenteert met de chronische huidaandoening.
- Weer: Droog weer is eveneens een risicofactor.
Risicogroepen
Niet iedereen met psoriasis ontwikkelt symptomen rondom de ogen, maar bepaalde patiëntengroepen hebben een verhoogd risico.Ouderen en Psoriasis
Hoewel psoriasis meestal begint in de vroege volwassenheid, kunnen ook ouderen een verhoogd risico hebben op het ontwikkelen van psoriasis rondom de ogen, vooral als de aandoening zich voor het eerst op latere leeftijd voordoet.
Patiënten met een verzwakt immuunsysteem
Mensen die immuunsuppressieve therapieën ondergaan, bijvoorbeeld na orgaantransplantaties, hebben een verhoogd risico op psoriasis, inclusief op de ogen.
Diverse ooginfecties komen mogelijk tot stand bij psoriasis / Bron: Marco Mayer, Wikimedia Commons (CC BY-SA-4.0)Symptomen en oogproblemen
De ooggerelateerde symptomen van psoriasis zijn gelijkaardig aan de andere klachten die bij psoriasis optreden. De symptomen zijn soms mild, maar in ernstige gevallen is het voor de patiënt erg moeilijk om bepaalde dagelijkse activiteiten uit te voeren. Volgende oogproblemen treden op bij psoriasis rond de ogen:- Blefaritis: ontsteking van de ooglidranden waardoor pijn ontstaat bij het bewegen van de oogleden en het openen en sluiten van de oogleden bemoeilijkt is, maar ook jeukende ogen en een zanderig gevoel in de ogen zijn kenmerkend
- Conjunctivale hyperemie
- Conjunctivitis (oogbindvliesontsteking)
- Droge ogen en een droge of gebarsten huid rond de ogen
- Een droge huid rond de ogen
- Ectropion (naar buiten gedraaide oogleden)
- Een droog hoornvlies met gestippelde keratitis (hoornvliesontsteking)
- Pijnlijke oogleden
- Rode, schilferige gezwellen rond de ogen
- Trichiasis (naar binnen groeiende oogharen)
- Wrijving van wimpers tegen de oogbol
Alarmsymptomen
Bij psoriasis rond de ogen kunnen alarmsymptomen optreden die wijzen op ernstige complicaties. Deze omvatten:- Ernstige pijn in of rond de ogen
- Plotselinge roodheid van het oog
- Snel verlies van het gezichtsvermogen
- Gevoeligheid voor licht (fotofobie)
Wanneer deze symptomen optreden, is onmiddellijk medisch ingrijpen vereist om verdere schade aan het gezichtsvermogen te voorkomen.
Diagnose en onderzoeken
De diagnose van psoriasis rond de ogen wordt meestal gesteld op basis van klinische symptomen. De arts voert een grondig oogonderzoek uit om de mate van ontsteking te bepalen en mogelijke complicaties, zoals uveïtis, uit te sluiten. In sommige gevallen kan een biopsie van de huid worden genomen om andere aandoeningen uit te sluiten.Behandelingen van het oog
Diverse behandelingsopties bestaan voor psoriasis zoals topische geneesmiddelen (direct toegepast op de huid), fototherapie (behandeling via licht) en systemische medicijnen. Hoewel deze opties apart toe te passen zijn, is veelal een combinatie van behandelingen nodig om psoriasis effectief te behandelen. Indien nodig is een andere leefstijl bovendien nuttig. De meeste behandelingen voor ooggerelateerde problemen als gevolg van psoriasis zijn uitsluitend bedoeld voor de oogstructuren. Dit betekent dat medicatie dat bruikbaar is voor de huidproblemen elders op het lichaam, niet toepasbaar is op of rond de ogen. Medisch advies is bijgevolg steeds vereist wanneer patiënten met psoriasis kampen met problemen in of rond de ogen. Een arts volgt tot slot steeds de patiënt nauwkeurig op.Topische behandelingen
Topische (op de huid aangebrachte) crèmes en zalven zijn effectief in de behandeling van milde psoriasis. Het verdient echter de aanbeveling om goed de richtlijnen van de arts en apotheker op te volgen, want niet alle crèmes en zalven voor de behandeling van psoriasis zijn bruikbaar voor het gevoelige gebied rond de ogen. Daarnaast is het overmatig gebruik van deze producten rond de ogen een risicofactor voor cataract (staar: troebele ooglens) of glaucoom (verhoogde oogdruk met mogelijk schade aan de oogzenuw). Dit is vooral het geval bij het gebruik van steroïde medicijnen (krachtige ontstekingsremmende geneesmiddelen).Fototherapie (lichttherapie)
Lichttherapie is inzetbaar bij psoriasis rond de ogen. Wel moet de arts goed kijken naar de gewenste stralingsdosis omdat de symptomen verergeren bij een te hoge stralingsdosis. Bovendien is fototherapie een risicofactor voor huidbeschadiging en huidkanker. Daarom gebeurt lichttherapie onder strikte medische begeleiding en mag de patiënt niet zelf onder een zonnebank gaan zitten zonder overleg met de arts.
Medicijnen voor psoriasis
In ernstige gevallen schrijft de arts medicijnen voor zoals:- biologicals (medicijnen gemaakt van levende organismen)
- immuunsysteemonderdrukkers zoals methotrexaat retinoïden, een medicijn dat is afgeleid van vitamine A
Medicatie tast de gezondheid van de ogen aan, dus regelmatige oogcontroles zijn nodig. In het ergste geval zijn de ogen ontstoken door de medicatie waardoor een aangepaste behandeling vereist is.
Prognose
De prognose van psoriasis rond de ogen hangt af van de ernst van de aandoening en de snelheid van interventie.Milde gevallen
In milde gevallen van ooglidpsoriasis is de prognose doorgaans goed, vooral wanneer de aandoening vroegtijdig wordt behandeld met topische therapieën zoals corticosteroïden of vitamine D-analogen.
Ernstige gevallen
Ernstigere gevallen die gepaard gaan met complicaties zoals conjunctivitis of keratitis kunnen een langere behandelingsperiode vereisen en kunnen blijvende schade aan het oog veroorzaken als ze niet tijdig worden behandeld.
Complicaties
Psoriasis rond de ogen kan leiden tot verschillende complicaties als de aandoening niet goed wordt beheerd. Deze complicaties omvatten:- Uveïtis: Een ontsteking van de uvea (het middelste deel van het oog), wat kan leiden tot blijvende schade en verlies van het gezichtsvermogen.
- Glaucoom: Verhoogde oogdruk die de oogzenuw kan beschadigen.
- Cataract: Troebeling van de ooglens, wat het zicht kan verminderen.
- Secundaire infecties: Door de ontsteking en beschadiging van de huid rond de ogen kunnen bacteriële infecties ontstaan.
Preventie
Hoewel psoriasis een chronische aandoening is, kunnen bepaalde maatregelen helpen om opflakkeringen te voorkomen of te verminderen:- Ooghygiëne: Regelmatig schoonhouden van de ogen en oogleden om blefaritis en andere ontstekingen te voorkomen.
- Stressmanagement: Stress kan psoriasis verergeren, dus ontspanningstechnieken zoals yoga, meditatie en ademhalingsoefeningen kunnen helpen om opflakkeringen te voorkomen.
- Bescherming tegen de zon: UV-straling kan psoriasis verergeren, dus het dragen van een zonnebril en het gebruik van zonnebrandcrème kan de symptomen helpen verminderen.
- Gezonde levensstijl: Een gezond dieet en regelmatige lichaamsbeweging kunnen bijdragen aan het verminderen van ontstekingen en het versterken van het immuunsysteem.
