Naevus van Ota: symptomen en behandeling blauwe moedervlek

De naevus van Ota is een goedaardige huidafwijking met hyperpigmentatie die in het gelaat voorkomt en soms ook in het oogwit. Deze blauw gekleurde moedervlek wordt meestal gezien onder Aziatische volkeren en dan voornamelijk bij vrouwen. De oorzaak van de neavus van Ota is onbekend, maar het kan het gevolg zijn van een abnormale opeenstapeling van melanocyten tijdens de foetale ontwikkelingsfase. De naevus van Ota is dus een verworven pigmentafwijking. Het geeft vaak geen significante complicaties, maar bij sommige individuen veroorzaakt het cosmetische problemen. Een naevus van Ota in het oog wordt ook geassocieerd met een hoger risico op glaucoom en bepaalde vormen van oogkanker. Behandeling is over het algemeen niet nodig bij een naevus van Ota, tenzij het cosmetische problemen veroorzaakt, in welk geval een laserchirurgie nuttig kan zijn. De prognose van een naevus of Ota is over het algemeen uitstekend met of zonder behandeling, aangezien deze huidafwijkingen vaak goedaardig zijn.

• Wat is de naevus van Ota?
• Synoniemen
• Vóórkomen
• Risicofactoren
• Oorzaak naevus van Ota
• Symptomen: blauwe moedervlek
• Complicaties
• Syndromen
• Onderzoek en diagnose
• Naevus van Ota behandeling
• Preventie
• Prognose

Wat is de naevus van Ota?

Deze huidafwijking werd voor het eerst beschreven door de Japanse arts dr. Ota, in 1939. De naevus van Ota is een doorgaans goedaardige blauwe moedervlek op een gelaatshelft, vaak rond het oog. De naevus van Ota behoort samen met de naevus van Ito (welke op het schouderblad voorkomt) en de mongolenvlek (laag op de rug), en thans archipelvlek genoemd, tot de zogeheten dermale melanosen. Mensen met de Naevus van Ota hebben verhoogde hoeveelheden melanine (pigment) en melanine producerende cellen (melanocyten) in en om hun ogen. Meestal is de afwijking te vinden op één gelaatshelft, maar heel soms komt de moedervlek voor op beide gelaatshelften. Het komt ook voor dat er blauwe tot donkerbruine verkleuringen van het oogwit te zien zijn. Mensen met de Naevus van Ota hebben een grotere kans op de ontwikkeling van maligne melanomen van het intraoculaire en centrale zenuwstelsel (bijvoorbeeld het choroidale melanoom, een kanker die een deel van het oog aantast). Hoewel intraoculaire melanomen bij deze personen meer voorkomen, komt het vermoedelijk slechts in 4% van de gevallen voor. Mensen met de Naevus van Ota moeten periodiek worden onderzocht door een oog(kanker)specialist en een neuroloog.

Synoniemen

De naevus van Ota staat ook wel bekend als Ota's nevus en naevus fuscocoeruleus ophthalmomaxillaris.

Vóórkomen

De naevus van Ota is een huidaandoening die in de helft van de gevallen al bij de geboorte aanwezig is, of anders binnen de eerste twee levensjaren. Bij de andere helft ontstaat het pas vóór de veertigste levensjaar. Zowel mannen als vrouwen kunnen het krijgen, maar bij vrouwen komt het echter veel vaker voor dan bij mannen in een verhouding van 5:1. Iedereen op de wereld kan een naevus van Ota krijgen, maar deze afwijking komt vaker voor onder de Japanse bevolking en andere Aziatische volken in vergelijking met Europeanen, Amerikanen of Afrikanen.

Risicofactoren

Anno 2024 zijn er geen duidelijke risicofactoren geïdentificeerd voor de naevus van Ota. Deze goedaardige blauw gekleurde moedervlek komt echter vaker voor bij:

• Vrouwen (bijna 85% van de gevallen komen voor bij vrouwen);
• Mensen uit Japan en sommige andere Aziatische landen.

Oorzaak naevus van Ota

De oorzaak van de naevus van Ota is anno 2024 onbekend. Sommige onderzoekers veronderstellen echter dat het kan ontstaan ​​door abnormale accumulatie van melanocyten (cellen die melanine produceren) in het foetale ontwikkelingsstadium. Het is geen erfelijke afwijking, ook al is het een aangeboren aandoening.

Symptomen: blauwe moedervlek

De algemene kenmerken van de naevus van Ota zijn:

• Het is een goedaardige huidafwijking met hyperpigmentatie;
• De huidvlek kan blauwachtig zijn tot blauwbruin van kleur;
• Meestal is het aanwezig op één gelaatshelft, meestal rond het oog, maar soms zijn beide zijden van het gezicht betrokken;
• In tweederde van de gevallen wordt de sclera van het oog (het witte gedeelte van het oog) aangetast. Dan tref je blauwe tot donkerbruine verkleuringen in het oog aan. De aandoening kan eenzijdig of bilateraal zijn, wat betekent dat een oog of beide ogen kunnen worden beïnvloed;
• De naevus van Ota kan ook in de mond optreden, in het verhemelte;
• In uitzonderlijke gevallen worden de verkleuringen ook aangetroffen worden in de binnenste oor en in de hersenvliezen.

Complicaties

Complicaties doen zich zelden voor bij mensen met een naevus van Ota. Alle complicaties komen voort uit de aanwezigheid van grote hoeveelheden pigmentcellen op afwijkende locaties.

Syndromen

Voorts kan de naevus van Ota deel uitmaken van een aantal zeldzame syndromen, onder meer:

• naevus pigmentovascularis;
• Sturge-Weber syndroom; en
• Klippel-Trenaunay syndroom.

Onderzoek en diagnose

Een naevus van Ota wordt gediagnosticeerd op basis van een volledig lichamelijk onderzoek met beoordeling van de medische voorgeschiedenis. Andere onderzoeken die kunnen worden uitgevoerd zijn:

• Dermoscopie: een diagnostisch hulpmiddel waarmee een dermatoloog de huid onderzoekt met behulp van een speciale vergrootglas. Het instrument is vooral nuttig bij bestudering van gepigmenteerde plekken.
• Met een Woods lamp kan de arts de verandering in huidpigmentatie nader onderzoeken.
• Seriële foto's, die kunnen helpen bij het vaststellen van veranderingen in de huidafwijkingen die mettertijd optreden.
• Een huidbiopsie kan uitgevoerd. Hierbij neemt de arts ene stukje weefsel weg voor onderzoek onder de microscoop. In de meeste gevallen is een biopsie niet nodig. Maar het kan worden uitgevoerd als er een verdacht plekje aanwezig is, om bijvoorbeeld een melanoom uit te sluiten.

Naevus van Ota behandeling

Vanuit medisch oogpunt is behandeling niet nodig. Vanuit cosmetisch oogpunt kan besloten worden om de plek te behandelen. De enige zinvolle en werkzame therapie is verwijdering middels een pigmentlaser. Na gemiddeld drie tot vier behandelingen, met een rustpauze van 2-3 maanden tussen elke behandeling, zal de plek verbleken en meestal minder zichtbaar worden. De verkleuring verdwijnt nooit helemaal door laserbehandeling.

Preventie

Er is anno 2024 een manier bekend om de naevus van Ota te voorkomen.

Prognose

De prognose van de naevus of Ota is uitstekend, zelfs als er geen behandeling wordt gegeven en alleen periodieke controle wordt uitgevoerd, aangezien het een goedaardige huidaandoening is. Qua verkleuring moet opgemerkt worden dat in de eerste levensjaren deze alleen maar toeneemt. De naevus van Ota zal nóóit spontaan verdwijnen.

Lees verder

• Huidaandoeningen A-Z: symptomen, oorzaak en behandeling
• Huiduitslag met rode vlekken, puntjes en bultjes op de huid
• Uitslag in het gezicht: op de wangen, kin, neus en voorhoofd
• Naevus van Becker: symptomen, behandeling en verwijderen
• Naevus spilus: goedaardige aangeboren gespikkelde moedervlek