Spitz naevus: goedaardige roze-rode moedervlek bij kinderen

Spitz naevus: goedaardige roze-rode moedervlek bij kinderen Een Spitz naevus is een goedaardige, veelal rozerood bol gezwelletje, met glad oppervlak. Het komt overwegend bj kinderen voor en minder vaak bij jongvolwassenen of op latere leeftijd. Het is (nog) onduidelijk hoe deze moedervlek ontstaat. Een Spitz naevus moet niet verward worden met een melanoom. De exacte diagnose kan alleen door middel van weefselonderzoek worden bevestigd. Behandeling bestaat uit het volledig verwijderen van de afwijking. Tot 1948 werd een Spitz naevus een goedaardig juveniel melanoom genoemd en werd het behandeld als een melanoom. Vervolgens identificeerde dr. Sophie Spitz (1910 -1956), een patholoog, een afzonderlijke klasse van niet-kwaadaardige (dus goedaardige) moedervlekken, die bekend werd als Spitz naevi. De prognose van een Spits naevus is gunstig wanneer deze is ontstaan op de kinderleeftijd.

Kernpunten: goedaardige roze-rode moedervlek bij kinderen

  • Een spitz naevus is een goedaardige moedervlek.
  • Meestal ontstaat een spitz naevus voor de leeftijd van 2 jaar, maar ze komen ook bij volwassenen voor.
  • Het ziet eruit als een rozerood tot bruinrood bol of ovaal gezwelletje, ongeveer 3-5 mm of groter.
  • De diagnose wordt gesteld op 'het blote oog' en bevestigd door weefselonderzoek.
  • Een spitz naevus kan operatief verwijderd worden.

Sophie Spitz / Bron: Onbekend, Wikimedia Commons (Publiek domein)Sophie Spitz / Bron: Onbekend, Wikimedia Commons (Publiek domein)

Wat is een Spitz naevus?

De Spitz naevus is een vrij zeldzame moedervlek, die voor het eerst werd beschreven door Sophie Spitz in 1948. Deze goedaardige moedervlek komt vooral maar niet uitsluitend bij kinderen voor. Het kan sterk lijken op een melanoom, een vorm van huidkanker die uitgaat van pigmentcellen die pigmentkorrels maken; deze cellen worden 'melanocyten' genoemd. De Spitz naevus is echter goedaardig en geen melanoom. Aanvankelijk werd deze afwijking 'juveniel melanoom' genoemd. Aangezien het evenwel om een goedaardige afwijking leek te gaan, die zich ook bij volwassenen kan manifesteren, werd deze naam vervangen door 'Spitz-naevus'.¹

Synoniemen

Andere benamingen van een Spitz naevus zijn:
  • epitheloïdcelnaevus; en
  • spoelcelnaevus.

Vóórkomen

Spitz naevi zijn relatief zeldzaam. De incidentie van Spitz naevi is 7 per 100.000 mensen. Ze komen vooral voor bij kinderen en adolescenten, maar ze kunnen ook worden gezien bij volwassenen. De incidentie van Spitz naevi daalt gestaag met de leeftijd. Een kleine 30% van de gevallen doet zich voor bij patiënten ouder dan 30 jaar, maar slechts 8,5% is ouder dan 45 jaar. Vrouwen hebben het iets vaker dan mannen.

Oorzaak

Een Spitz naevus is een type melanocytische naevus, dat wil zeggen een moedervlek samengesteld uit melanocyten, een bepaald type huidcel dat melanine-bevattende organellen produceert en verantwoordelijk is voor de huidskleur.

Symptomen Spitz naevus

Roze-rode huidtumor

Een Spits naevus ziet eruit als een roze-rode, halfbolvormige zwellinkje met een glad oppervlak, die kleiner is dan 1 cm in doorsnede. De klassieke Spitz-naevus kenmerkt zich door de volgende symptomen:
  • een ronde tot ovale huidtumor
  • scherpe begrenzing
  • licht verheven
  • solitair (dus één tumor)
  • symmetrisch van opbouw
  • homogeen van kleur en aspect
  • roze-rood van kleur
  • glad oppervlak, soms verruceus (wratachtig, fluwelig oppervlak, hobbelig)
  • schilfering, crustae of erosies zijn uitzonderlijk

Voorkeursplekken

Voorkeurslocaties zijn het gelaat (bij kinderen) en de ledematen (bij volwassenen). De afwijking kan overal op de huid voorkomen.

Onderzoek en diagnose

Van alle Spitz-naevi wordt grofweg 80% gediagnosticeerd vóór het 20e levensjaar; een enkele is reeds bij de geboorte aanwezig.

Weefselonderzoek

De diagnose wordt op het oog gesteld, maar weefselonderzoek is nodig om de diagnose met zekerheid te kunnen stellen.

Differentiële diagnose

Vergelijkbare ziektebeelden zijn:

Alarmsymptomen

Raadpleeg meteen een arts als je een moedervlek hebt die:
  • wijzigt in grootte, vorm of kleur
  • er anders uitziet dan andere moedervlekken op je huid
  • een onregelmatige rand heeft
  • jeuk of pijn veroorzaakt
  • niet symmetrisch is
  • zich verspreidt naar het omliggende gebied
  • roodheid of zwelling buiten zijn grenzen veroorzaakt
  • groter is dan 6 millimeter in omvang
  • bloed of vocht verlies (een bloedende moedervlek)

Behandeling van een Spitz naevus

Behandeling bestaat uit excisie. Dit betekent dat de moedervlek onder plaatselijke verdoving wordt verwijderd. Een nacontrole is niet nodig.

Prognose

De meerderheid van Spitz naevi verdwijnen na een paar jaar.

Noot:
  1. J.L. Bron, E.H. Jaspars, B.G. Molenkamp, S. Meijer, W.J. Mooi en P.A.M. van Leeuwen. Drie patiënten met op Spitz-naevus gelijkende afwijkingen die later een melanoom bleken te zijn. Ned Tijdschr Geneeskd. 2005;149:1852-8

Lees verder

© 2011 - 2024 Tartuffel, het auteursrecht van dit artikel ligt bij de infoteur. Zonder toestemming is vermenigvuldiging verboden. Deze informatie is van informatieve aard en geen vervanging voor professioneel medisch advies. Per 2021 gaat InfoNu verder als archief, artikelen worden nog maar beperkt geactualiseerd.
Gerelateerde artikelen
Spitz naevus: Goedaardig type roze moedervlek op gezichtSpitz naevus: Goedaardig type roze moedervlek op gezichtEen Spitz naevus is een zeldzaam type moedervlek op de huid. Dit roze of ander uniform gekleurd huidletsel treft meestal…
Naevus spilus: Lichtbruine moedervlek met donkere spikkelsNaevus spilus: Lichtbruine moedervlek met donkere spikkelsOngeveer 1% van de pasgeborenen komt ter wereld met een naevus spilus. Deze huidaandoening is een type moedervlek (naevu…
Moedervlekken (en hun gevaar)Veel lichamen zijn er mee bezaaid, moedervlekken. Of je ze nu mooi vind of niet, ze maken deel uit van je lichaam en dus…
Halo naevus: Goedaardige moedervlek met witte ring op rompHalo naevus: Goedaardige moedervlek met witte ring op rompEen halo moedervlek is een moedervlek die is omgeven door een ring (halo-ring) die lichter van kleur is dan de huidskleu…

Family Free: doorbreken van de vicieuze hiv-cirkelIn het straatarme Mopani-district in Zuid-Afrika zorgt de relatief kleine, zeer flexibele, Nederlandse hulporganisatie '…
Uitgestelde posttraumatische stressstoornis (PTSS)Uitgestelde posttraumatische stressstoornis (PTSS)PTSS. Ofwel: Posttraumatische stressstoornis. Mensen die een traumatische gebeurtenis meemaken, kunnen nog lange tijd aa…
Bronnen en referenties
  • Inleidingsfoto: The Armed Forces Institute Of Pathology, Wikimedia Commons (Publiek domein)
  • DermNet New Zealand. Spitz naevus. https://www.dermnetnz.org/topics/spitz-naevus/ (ingezien op 21-1-2018)
  • Dr. R.I.F. van der Waal, prof. dr. H.A.M. Neumann (red.): Praktische dermatologie - Klinische atlas met 470 afbeeldingen in kleur, Prelum uitgevers, Houten, 2009.
  • Healthline. What Is Spitz Nevus? https://www.healthline.com/health/spitz-nevus (ingezien op 2-1-2019)
  • J.L. Bron, E.H. Jaspars, B.G. Molenkamp, S. Meijer, W.J. Mooi en P.A.M. van Leeuwen. Drie patiënten met op Spitz-naevus gelijkende afwijkingen die later een melanoom bleken te zijn. Ned Tijdschr Geneeskd. 2005;149:1852-8
  • Afbeelding bron 1: Onbekend, Wikimedia Commons (Publiek domein)
Tartuffel (2.971 artikelen)
Laatste update: 20-05-2023
Rubriek: Mens en Gezondheid
Subrubriek: Aandoeningen
Bronnen en referenties: 6
Per 2021 gaat InfoNu verder als archief. Het grote aanbod van artikelen blijft beschikbaar maar er worden geen nieuwe artikelen meer gepubliceerd en nog maar beperkt geactualiseerd, daardoor kunnen artikelen op bepaalde punten verouderd zijn. Reacties plaatsen bij artikelen is niet meer mogelijk.
Medische informatie…
Deze informatie is van informatieve aard en geen vervanging voor professioneel medisch advies. Raadpleeg bij medische problemen en/of vragen altijd een arts.