Gespleten nagels: oorzaken gebarsten of splijtende nagels

Last van ingescheurde, gespleten nagels? Veel medische aandoeningen kunnen de vorm of de textuur van je nagels beïnvloeden. Broosheid van de nagels, wat betekent dat de nagels kwetsbaar zijn en gemakkelijk kunnen scheuren, splijten en breken, kan worden gezien als teken van veroudering of als reactie op het langdurige gebruik van nagellak of blootstelling aan vochtige omstandigheden (inclusief frequent zwemmen of afwassen). Sommige ziekten worden geassocieerd met veranderingen in de nagels, zoals gespleten nagels. Dunne en broze nagels kunnen bijvoorbeeld een teken zijn van hypothyreoïdie, een trage schildklier. De term 'onychoschizis', 'onychoschisis' of 'onychoschizia' verwijst naar het splijten van de nagels, evenals broze of zachte nagels. Het nemen van biotine-supplementen kan in sommige gevallen van broze nagels helpen, evenals het aanbrengen van vochtinbrengende middelen nadat je handen en nagels in het water zijn geweest.

• Gespleten nagels verticaal en in de lengte
• Ingescheurde nagels door vocht
• Gespleten nagel door trauma
• Chemicaliën
• Gespleten nagels door trage schildklier
• Splijtende nagel voor voedingstekorten
• IJzertekort
• Vitamine B-tekort
• Nagelpsoriasis
• Veroudering
• Andere oorzaken gebarsten of splijtende nagels
• Behandeling van gespleten nagels
• Vocht
• Verwonding en nagelbijten
• Chemische stoffen
• Hypothyreoïdie
• IJzergebrek
• Vitamine B-deficiëntie
• Psoriasis van de nagels
• Tips om gebarsten nagels te voorkomen
• Houd je nagels droog
• Betracht goede nagelhygiëne
• Vermijd agressieve nagelverzorgingsproducten
• Breng een beschermende laag aan
• Huisarts raadplegen
• Alarmsymptomen
• Casus: Gespleten nagels
• Patiënt
• Klachten
• Onderzoek
• Diagnose
• Behandeling
• Advies
• Prognose

Gespleten nagels verticaal en in de lengte

De medische term voor gespleten nagels is 'onychoschizis' (of soms ook 'onychoschizia'). Bij gespleten nagels of nagelsplijting gaat het vaak om horizontale splijting van de top van de nagelplaat, veelal veroorzaak door een trauma, het gebruik van agressieve nagellak of nagellakverwijderaar (nagellakremover), of ijzergebrek. Een nagel kan ook in het midden van de nagel longitudinaal gespleten zijn, dat wil zeggen in de lengte, wat bijvoorbeeld kan optreden bij lichen planus, een ontstekingsreactie van de huid en de slijmvliezen. Het kan ook worden gezien bij 'habit tick' / 'washboard nails', nagels waarbij alleen in het midden groeven ontstaan van beneden naar boven. De nagels lijken hierdoor op een ouderwets wasbord, vandaar de benaming. Het komt ook voor bij een een veel voorkomende groeistoornis van de nagel, te weten de mediane canaliforme nageldystrofie van Heller. Hierbij is de nagelplaat in de lengterichting gespleten. Schilfering en verdikking van de nagelriem kunnen ook te zien zijn.

Ingescheurde nagels door vocht

De meeste gevallen van gespleten nagels of nagelsplijting worden veroorzaakt door vocht. Herhaaldelijk bevochtigen van je handen, bijvoorbeeld door schoonmaakwerkzaamheden of veelvuldig zwemmen, kan ervoor zorgen dat de nagels uitdrogen. Te veel vocht kan ook de nagels verzwakken, verzachten en broos maken.

Gespleten nagel door trauma

Door verwondingen aan de nagel kunnen ze splijten en scheuren. Nagelbijten is een veel voorkomende boosdoener. Het beschadigt vingernagels en maakt deze vatbaar voor extra schade. Het gebruik van je vingernagels als gereedschap voor schrapen en wrikken, als je aan het klussen of knutselen bent, kan ook nagelverwondingen veroorzaken. Nagels kunnen ook breken en splijten tijdens normale dagelijkse activiteiten.

Chemicaliën

Chemicaliën, inclusief huishoudelijke reinigingsmiddelen, kunnen vingernagels uitdrogen. Gekleurde nagellak, kleefstoffen die worden gebruikt in plaknagels en in sommige nagellakremovers, vooral als het aceton bevat, kunnen allemaal nagelschade veroorzaken.

Gespleten nagels door trage schildklier

Het splijten van nagels kan worden veroorzaakt door hypothyreoïdie (een trage schildklier), een aandoening waarbij de schildklier langzaam werkt en niet genoeg hormonen produceert. Andere symptomen van hypothyreoïdie zijn gevoel van zwakte, vermoeidheid, onbedoelde gewichtstoename, gewrichtspijn, slechte haargroei en broos haar, en zware menstruaties.

Splijtende nagel voor voedingstekorten

IJzertekort

Bloedarmoede of anemie door ijzertekort kan resulteren in broze nagels. IJzer is de belangrijkste bouwsteen van hemoglobine. Hemoglobine zorgt ervoor dat zuurstof en kooldioxide in de rode bloedcel kan worden opgenomen. IJzergebreksanemie kan ook koude handen en voeten, een bleke huid, hoofdpijn en een slechte eetlust veroorzaken.

Vitamine B-tekort

Je lichaam heeft vitamine B nodig ten behoeve van gezonde nagels. Vooral een vitamine B8-tekort kan leiden tot broos haar en broze nagels, die snel splijten.

Nagelpsoriasis

Psoriasis vulgaris is een huidaandoening met schilfers, roodheid en jeuk. Psoriasis van de nagels komt ook voor en is moeilijk te behandelen. Nagelpsoriasis kan leiden tot broze nagels die sneller gaan splijten.

Veroudering

Door het verouderen worden je vingernagels dunner, hetgeen ze vatbaar maakt voor een splijting. Je teennagels verdikken gewoonlijk naarmate je ouder wordt.

Andere oorzaken gebarsten of splijtende nagels

Enkele andere mogelijke oorzaken van gespleten nagels zijn:

• bacteriële infecties
• leverziekten
• nierziekten
• huidkanker
• het Sjögren-syndroom, een chronische reumatische systemische auto-immuunziekte
• sarcoïdose, een ziekte waarbij spontaan ontstekingen ontstaan in verschillende organen en weefsels van het lichaam
• bepaalde medicijnen: chemotherapie voor de behandeling van kanker en bepaalde medicijnen voor het behandelen van acne

Behandeling van gespleten nagels

Vocht

Vingernagels kunnen worden beschermd tegen vocht door handschoenen te dragen bij activiteiten waarbij de handen worden ondergedompeld in water, zoals afwassen. Ook wordt aanbevolen om een vochtinbrengende en beschermende nagellotion te gebruiken die lanoline bevat om droge en broze nagels tegen te gaan. Lanoline uit schapenwol staat bekend om de helende en verzachtende werking voor huid en haren.

Verwonding en nagelbijten

Door je nagels kort te houden en ze met een nagelvijl in een ronde vorm te vijlen, kun je voorkomen dat het splijten en scheuren erger wordt. En gebruik je nagels niet als gereedschap en vermijd nagelbijten.

Chemische stoffen

De effecten van chemicaliën kunnen worden opgeheven door de blootstelling te beperken en de nagels na contact met deze stoffen te hydrateren. Een keer per week een laagje heldere nagellak aanbrengen, kan volgens het American Osteopathic College of Dermatology ook schade voorkomen.

Hypothyreoïdie

Hypothyreoïdie is goed te behandelen met een synthetisch schildklierhormoon.

IJzergebrek

Een dieet met ijzerrijk voedsel of ijzersupplementen kan het tekort verhelpen, maar een arts moet worden geraadpleegd om het probleem te diagnosticeren bij vermoeden van ijzergebreksanemie.

Vitamine B-deficiëntie

Neem bepaalde voedingsmiddelen op in je dieet om voldoende vitamine B binnen te krijgen, zoals groenten, granen, vlees en noten.

Psoriasis van de nagels

Vaak is een zalfbehandeling de eerste keuze bij nagelpsoriasis. Indien de psoriasis in de nagelwortel zit, is het mogelijk om dit te behandelen met corticosteroïdeninjecties in de nagelwortel. In sommige gevallen zal de arts je tabletten of capsules voorschrijven, bijvoorbeeld methotrexaat of acitretine.

Tips om gebarsten nagels te voorkomen

Als je je nagels voorzichtig behandelt, kun je gespleten nagels helpen voorkomen. Overweeg deze eenvoudige tips en maatregelen:

Houd je nagels droog

Herhaald of langdurig contact met water kan bijdragen aan het splijten en barsten van vingernagels. Draag met katoen gevoerde rubberen handschoenen bij het afwassen, schoonmaken of het gebruik van agressieve chemicaliën.

Betracht goede nagelhygiëne

Houd je vingernagels kort, maar ook weer niet te kort, en knip ze recht af. Wanneer je handcrème gebruikt, wrijf dan de lotion ook in je vingernagels en nagelriemen. Je kan ook een speciale nagelcrème gebruiken. Bijt niet in je vingernagels en trek geen velletjes los van je nagelriemen.

Vermijd agressieve nagelverzorgingsproducten

Beperk het gebruik van nagellakremover. Wanneer je nagellakremover gebruikt, kies dan voor een acetonvrije formule.

Breng een beschermende laag aan

Het aanbrengen van een nagelverharder kan helpen de nagels te versterken. Vooral als je last hebt van hele zwakke nagels die snel inscheuren, kan een nagelverharder effectief zijn. Een voorbeeld is 'Herome Extra Sterk Nagelverharder'.

Huisarts raadplegen

Als al je inspanningen om gespleten en ingescheurde vingernagels te voorkomen geen vruchten afwerpt, is het raadzaam om een afspraak te maken met je huisarts. Sommige onderzoeken suggereren dat het voedingssupplement biotine of vitamine B8 kan helpen zwakke of broze nagels te versterken en te herstellen.

Alarmsymptomen

Het is belangrijk om bij een ernstige nagelsplijting je huisarts te raadplegen, zodat de oorzaak opgehelderd kan worden. Indien één of meer van volgende symptomen aanwezig zijn, is het belangrijk om een arts te raadplegen omdat dan mogelijk een medische behandeling nodig is vanwege een onderliggende ziekte of aandoening:

• een ernstig gebarsten nagel
• een blauwe of paarse kleur van de nagel (zonder dat er sprake is geweest van een trauma)
• een nagelinfectie
• een witte kleur die onder nagels verschijnt
• horizontale ribbels op de nagels
• ingegroeide teennagels en/of ingegroeide vingernagels
• pijnlijke nagels
• vervormde nagels

Casus: Gespleten nagels

Patiënt

Nina, 29 jaar, verkoopmedewerkster.

Klachten

Nina heeft sinds enkele maanden last van gespleten nagels aan haar handen. Ze merkt dat haar nagels broos zijn en makkelijk scheuren, vooral aan de uiteinden. Geen pijn of andere symptomen.

Onderzoek

• Anamnese: Nina is niet bekend met allergieën of eerdere nagelproblemen. Ze gebruikt vaak nagellak en nagellakremover. Haar dieet is redelijk, maar ze eet weinig groenten en fruit. Geen recente ziekten of medicatie.
• Fysiek onderzoek: Broze, gespleten nagels met zichtbare horizontale scheuren. Geen tekenen van infectie of schimmelinfectie. Huid rond de nagels ziet er gezond uit.
• Laboratoriumonderzoek: Niet direct noodzakelijk, maar bloedonderzoek kan worden overwogen om voedingsdeficiënties uit te sluiten.

Diagnose

Onychoschisis (gespleten nagels), waarschijnlijk door overmatig gebruik van nagellakremover en mogelijke voedingsdeficiënties.

Behandeling

Vochtinbrengende crèmes: Nina wordt geadviseerd om vochtinbrengende crèmes of nagelolie op de nagels en nagelriemen aan te brengen om ze te versterken en te hydrateren.
Biotine-supplementen: Nina zou er verstandig aan doen om biotine-supplementen te nemen om de gezondheid van haar nagels te verbeteren.
Nagelverzorging: Nina dient overmatig gebruik van nagellak en nagellakremover te vermijden. Gebruik van een milde, acetonvrije nagellakremover, heeft de voorkeur.

Advies

• Voeding: de arts adviseert Nina om meer groenten, fruit en eiwitten in haar dieet op te nemen om de algehele gezondheid van haar nagels te ondersteunen.
• Nagelverzorging: Regelmatig vijlen van de nagels helpt om scheuren te voorkomen. Ook is het raadzaam om handschoenen te dragen bij huishoudelijk werk om nagelbeschadiging te voorkomen.
• Medische follow-up: Nina moet terugkomen als de nagels niet verbeteren na enkele maanden behandeling of als er nieuwe symptomen optreden zoals pijn of tekenen van infectie.

Prognose

Met de juiste zorg en voedingsaanpassingen kunnen Nina's nagels binnen enkele maanden verbeteren. Het handhaven van goede nagelverzorgingspraktijken en een gezond en gevarieerd dieet zijn essentieel om verdere schade te voorkomen.

Lees verder

• Broze nagels: oorzaken en behandeling van brokkelige nagels
• Gezonde nagels krijgen: vitamine C, B8, ijzer en zink
• Soorten nagelafwijkingen: symptomen, oorzaak en behandeling
• Nagelriemontsteking (paronychia): symptomen en behandeling
• Blauwe nagels of blauwe nagel: oorzaken en wat te doen?