Morbide obesitas: Complicaties door ernstige obesitas

Morbide obesitas is een ernstige aandoening waarbij patiënten een abnormaal hoge body mass index (BMI) van 40 of hoger hebben. Deze aandoening wordt gekenmerkt door een extreme hoeveelheid overtollig lichaamsvet, vaak in combinatie met gezondheidsproblemen zoals diabetes mellitus (suikerziekte) en een verhoogde bloeddruk. Patiënten met morbide obesitas ondervinden vaak moeite bij het uitvoeren van dagelijkse activiteiten, zoals wandelen en ademen, en hebben een verhoogd risico op veel ernstige gezondheidsproblemen. Hoewel morbide obesitas een ernstige aandoening is, kan het vaak worden voorkomen en effectief behandeld. Professionele behandelingen kunnen onder meer bestaan uit verhoogde lichaamsbeweging, een aangepast dieet, medicatie en/of chirurgie.

• Wat is morbide obesitas?
• Oorzaken van overtollig veel lichaamsvet
• Risicofactoren
• Symptomen
• Diagnose en onderzoeken
• BMI
• Percentage van lichaamsvet
• Bloedonderzoek
• Behandeling
• Dieet en lichaamsbeweging
• Medicatie bij gewichtsverlies
• Chirurgie
• Prognose
• Complicaties van (morbide) obesitas
• Preventie
• Leven met morbide obesitas
• Medische behandeling en gewichtsverlies
• Psychologische ondersteuning en leefstijlveranderingen
• Misvattingen rond morbide obesitas: complicaties door ernstige obesitas
• Morbide obesitas is alleen een cosmetisch probleem
• Obesitas kan eenvoudig worden opgelost door minder te eten en meer te bewegen
• Morbide obesitas veroorzaakt altijd pijn
• Morbide obesitas is het gevolg van luiheid of gebrek aan discipline
• Een operatie is altijd de snelste oplossing voor morbide obesitas
• Obesitas heeft geen invloed op de levensverwachting

Wat is morbide obesitas?

Morbide obesitas is een ernstige aandoening waarbij patiënten een abnormaal hoge body mass index (BMI) hebben van 40 of hoger. Deze aandoening kenmerkt zich door een extreme hoeveelheid overtollig lichaamsvet in combinatie met gezondheidsproblemen zoals diabetes mellitus (suikerziekte) en een verhoogde bloeddruk. Patiënten met morbide obesitas ondervinden vaak moeilijkheden bij dagelijkse activiteiten, zoals wandelen en ademen, en hebben een verhoogd risico op ernstige gezondheidsproblemen. De aandoening kan in veel gevallen worden voorkomen en goed behandeld met professionele hulp, waaronder meer lichaamsbeweging, een aangepast dieet, medicatie en/of chirurgie.

Volgende BMI-classificatie is gangbaar:

• normaal: 19.0-24.9
• overgewicht: 25.0-29.9
• obesitas (ernstig overgewicht): 30.0-34.9
• ernstige obesitas (of morbide obesitas bij gezondheidscomplicaties = comorbiditeiten): 35.0-39.9
• morbide obesitas: 40.0 of hoger

Oorzaken van overtollig veel lichaamsvet

Patiënten met morbide obesitas consumeren meer calorieën dan hun lichaam kan verbranden en gebruiken. Het lichaam slaat de overtollige calorieën op als vet. Naarmate de patiënt meer calorieën verbruikt, vergroot de vetopslag, wat leidt tot obesitas of, in het ergste geval, morbide obesitas.

Risicofactoren

Morbide obesitas komt vaker voor onder bepaalde omstandigheden.

Genetische factoren
Patiënten met een familiegeschiedenis van obesitas of morbide obesitas hebben een verhoogd risico om zelf ook zwaarlijvig te worden.

Geslacht
Veel vrouwen hebben moeite met het verliezen van gewicht na de zwangerschap en zijn vatbaar voor gewichtstoename tijdens de menopauze.

Leeftijd
Naarmate volwassenen ouder worden, vertraagt het metabolisme en ontstaat vaak een sedentaire levensstijl (zittende levensstijl), wat kan leiden tot gewichtstoename.

Medicatiegebruik
Sommige antidepressiva en bètablokkers (medicijnen die de hartslag en bloeddruk verlagen) kunnen gewichtstoename veroorzaken. Ook andere medicijnen kunnen bijdragen aan overgewicht.

Medische aandoeningen
Sommige medische problemen veroorzaken obesitas, zoals het syndroom van Cushing (overmatige cortisolproductie) of het Prader-Willi-syndroom.

Mentale factoren
Stress en angst verhogen de productie van het stresshormoon cortisol, wat leidt tot vetopslag en gewichtstoename.

Persoonlijke gewoonten
Consumptie van vet- en suikerrijk voedsel in combinatie met een laag activiteitenniveau dragen vaak bij aan obesitas.

Slaapgewoonten
Slaapgebrek kan bijdragen aan gewichtstoename.

Symptomen

Bij morbide obesitas ontstaan vaak gezondheidsproblemen zoals diabetes mellitus (suikerziekte) of hypertensie (verhoogde bloeddruk).

Andere symptomen zijn:

• ademhalingsproblemen
• gemakkelijk buiten adem zijn
• moeilijk lopen
• overmatige vetophopingen rond het lichaam

Diagnose en onderzoeken

Een arts bevraagt de patiënt met morbide obesitas over de gewichtsgeschiedenis, gewichtsverliesmethoden, en eet- en bewegingsgewoonten. Ook wordt informatie over medicatiegebruik en eventuele onderliggende aandoeningen verzameld. Op basis van deze informatie worden verdere onderzoeken uitgevoerd.

BMI

De arts bepaalt het BMI van de patiënt. BMI is een schatting en geen exacte maatstaf voor lichaamsvet. Sommige patiënten (zoals atleten) kunnen een hoge BMI hebben zonder ongezond te zijn, terwijl bodybuilders een hoge BMI hebben maar weinig lichaamsvet.

Percentage van lichaamsvet

De arts meet het lichaamsvetpercentage met behulp van huidplooimeting, bio-elektrische impedantie, of een water- of luchtverplaatsingsapparaat. Deze hulpmiddelen helpen bij het berekenen van het vetpercentage.

Bloedonderzoek

Een bloedonderzoek is nodig om mogelijke oorzaken van overgewicht te identificeren, zoals bijwerkingen van medicatie en gerelateerde gezondheidsproblemen bij morbide obesitas.

Behandeling

Morbide obesitas kan behandeld worden met diverse opties zoals chirurgie, dieet, lichaamsbeweging en/of medicijnen.

Dieet en lichaamsbeweging

Gewicht verliezen door dieet en lichaamsbeweging is niet altijd eenvoudig. Professioneel advies van een arts en diëtist / voedingsdeskundige is noodzakelijk. Zorgverstrekkers stellen haalbare doelen en adviseren over veilige oefeningen, vooral bij beperkte mobiliteit door morbide obesitas.

Medicatie bij gewichtsverlies

Vrij verkrijgbare medicijnen en supplementen worden doorgaans niet aanbevolen vanwege gebrek aan wetenschappelijk bewijs voor effectiviteit en mogelijke gezondheidsrisico's. Artsen kunnen echter geneesmiddelen voorschrijven voor ernstig overgewicht. Na het stoppen van deze medicijnen kan gewichtstoename optreden, tenzij er blijvende veranderingen in voeding en lichaamsbeweging worden aangebracht.

Chirurgie

Chirurgie is een optie voor patiënten die geen succes boeken met dieet en lichaamsbeweging. Artsen bespreken de voor- en nadelen en risico's van chirurgische ingrepen zoals een maagring of gastric bypass. Bij succesvolle behandeling kan ook overtollige huid verwijderd worden.

Prognose

Onbehandeld kan morbide obesitas leiden tot ernstige gezondheidsproblemen, waarvan sommige invaliderend of zelfs fataal kunnen zijn. Wanneer de aandoening tijdig wordt aangepakt, kan morbide obesitas vaak succesvol worden omgekeerd en kunnen complicaties aanzienlijk worden verminderd. Dieet en lichaamsbeweging vormen de meest effectieve langetermijnoplossingen voor het omkeren van morbide obesitas.

Met een professionele behandeling en aanpassing van levensstijl kunnen patiënten hun gezondheid verbeteren, hun gewicht aanzienlijk verminderen en hun algehele levenskwaliteit verhogen. Het succes van de behandeling hangt af van verschillende factoren, waaronder de naleving van het dieet en de oefeningen, de aard van de medische interventies, en de motivatie en ondersteuning van de patiënt.

Complicaties van (morbide) obesitas

Patiënten met morbide obesitas lopen een verhoogd risico op diverse complicaties, waaronder:

• abnormale bloedlipidemetingen
• artritis (gewrichtsontsteking)
• artrose van gewrichtsdragende gewrichten
• diabetes mellitus type 2
• een beroerte
• een depressie
• een hartziekte
• hoge bloeddruk (hypertensie)
• galstenen (harde afzettingen in de galblaas met galkoliek)
• gastro-oesofageale reflux
• het metabool syndroom (risicofactoren voor diabetes mellitus en hart- en vaatziekten)
• obesitas hypoventilatiesyndroom
• osteoartritis
• reproductieve problemen zoals onvruchtbaarheid
• slaapapneu
• sommige vormen van kanker
• urinaire stressincontinentie (lekkage van urine door beweging)

Preventie

De beste manier om morbide obesitas te voorkomen is door een combinatie van regelmatige, matige tot intense lichaamsbeweging met een gezonde en evenwichtige voeding. Aanbevolen activiteiten zijn onder andere fietsen, joggen, lopen, roeien, touwtje springen, wandelen, yoga, zwemmen, enzovoort.

Een gezonde voeding bestaat idealiter uit:

• beperkte hoeveelheden suiker
• een laag aantal calorieën
• groene groenten
• kleinere, meer frequente maaltijden
• vers, niet-verwerkt fruit

Door deze leefstijlfactoren te integreren in het dagelijks leven, kan de kans op het ontwikkelen van morbide obesitas aanzienlijk worden verminderd.

Leven met morbide obesitas

Morbide obesitas is een ernstige aandoening die vaak gepaard gaat met tal van complicaties, zoals hartziekten, diabetes en gewrichtsproblemen. Het omgaan met morbide obesitas vereist een holistische benadering van gewichtsverlies, gezondheidsbeheer en emotionele ondersteuning.

Medische behandeling en gewichtsverlies

Een intensieve benadering van gewichtsverlies is noodzakelijk, en dit kan een combinatie zijn van voedingsaanpassingen, lichaamsbeweging en in sommige gevallen chirurgische ingrepen zoals bariatrische chirurgie. Het gebruik van gewichtsverliesmedicijnen kan ook een optie zijn voor sommige patiënten, afhankelijk van hun gezondheidssituatie.

Het is belangrijk om een team van zorgverleners te hebben, waaronder een arts, een diëtist en een psycholoog, om het proces van gewichtsverlies te begeleiden. Regelmatige medische controles helpen om gezondheidscomplicaties, zoals hoge bloeddruk, diabetes en gewrichtsproblemen, te monitoren.

Psychologische ondersteuning en leefstijlveranderingen

Naast fysieke behandelingen speelt emotionele en psychologische ondersteuning een cruciale rol in het succes van gewichtsverlies. Therapie kan helpen bij het omgaan met de onderliggende oorzaken van overeten, zoals emotioneel eten of verslaving aan voedsel.

Levensstijlveranderingen moeten gericht zijn op het ontwikkelen van gezonde gewoonten die kunnen worden volgehouden op lange termijn, zoals het eten van een evenwichtig voedingspatroon en het regelmatig uitvoeren van lichaamsbeweging. Het vinden van een ondersteunend netwerk, zoals steungroepen of online gemeenschappen, kan het proces vergemakkelijken.

Misvattingen rond morbide obesitas: complicaties door ernstige obesitas

Morbide obesitas is een ernstige aandoening waarbij een persoon een extreem hoog gewicht heeft, wat kan leiden tot een breed scala aan gezondheidsproblemen. Er bestaan echter veel misvattingen over de oorzaken en gevolgen van morbide obesitas, wat het moeilijk maakt om de juiste interventies en behandelingen te vinden.

Morbide obesitas is alleen een cosmetisch probleem

Een van de meest voorkomende misvattingen is dat morbide obesitas alleen invloed heeft op het uiterlijk van een persoon. In werkelijkheid brengt morbide obesitas ernstige gezondheidsrisico's met zich mee, zoals verhoogde kans op hart- en vaatziekten, diabetes type 2, en psychische stoornissen. Het gewicht kan ook druk uitoefenen op vitale organen, waardoor ademhalingsproblemen en slaapapneu kunnen ontstaan.

Obesitas kan eenvoudig worden opgelost door minder te eten en meer te bewegen

Hoewel het verminderen van calorie-inname en het verhogen van fysieke activiteit belangrijk zijn bij gewichtsverlies, is morbide obesitas veel complexer. Het is niet alleen een kwestie van wilskracht. Er spelen verschillende factoren een rol, waaronder genetische aanleg, hormonale onevenwichtigheden, en de invloed van de alcohol op eetgedrag. In sommige gevallen kan een medisch advies of een operatieve ingreep, zoals bariatrische chirurgie, nodig zijn om succesvol gewichtsverlies te bereiken.

Morbide obesitas veroorzaakt altijd pijn

Hoewel het voor sommige mensen met morbide obesitas moeilijk is om te bewegen, wat kan leiden tot gewrichtspijn, is het niet altijd het geval dat pijn het eerste symptoom is. Patiënten kunnen andere gezondheidsproblemen ervaren, zoals bloedonderzoeken die wijzen op ontstekingen in het lichaam, of een verhoogde bloeddruk. Het belangrijkste is dat obesitas kan leiden tot ernstige complicaties die niet altijd direct zichtbaar zijn, zoals verhoogde kans op hart- en vaatziekten en longproblemen.

Morbide obesitas is het gevolg van luiheid of gebrek aan discipline

Een andere misvatting is dat morbide obesitas het gevolg is van persoonlijke luiheid of een gebrek aan discipline. Dit is echter een stigmatiserende en onnauwkeurige kijk. Morbide obesitas kan het gevolg zijn van een combinatie van genetische factoren, omgevingsinvloeden, en psychologische factoren. Het is belangrijk om mensen met obesitas te ondersteunen in plaats van hen te beschuldigen, zodat zij de hulp krijgen die ze nodig hebben om hun gezondheid te verbeteren.

Een operatie is altijd de snelste oplossing voor morbide obesitas

Hoewel bariatrische chirurgie in sommige gevallen effectief kan zijn, is het niet altijd de juiste oplossing voor iedereen. De operatie kan leiden tot aanzienlijke gewichtsvermindering, maar zonder de nodige verandering in eetgewoonten en levensstijl, kunnen de gewichtsresultaten tijdelijk zijn. Bovendien brengt chirurgie risico’s met zich mee, zoals complicaties na de operatie of problemen met de medicatie die nodig is voor postoperatieve zorg. Daarom is het belangrijk dat mensen die een chirurgische ingreep overwegen goed geïnformeerd zijn over alle aspecten van de procedure.

Obesitas heeft geen invloed op de levensverwachting

Er bestaat de misvatting dat obesitas geen invloed heeft op hoe lang een persoon leeft. Studies tonen echter aan dat morbide obesitas de levensverwachting aanzienlijk kan verkorten, vooral wanneer het gepaard gaat met andere aandoeningen zoals spieren en gewrichtsproblemen, diabetes, of hersenen gerelateerde aandoeningen. Het is belangrijk om de langetermijngevolgen van obesitas serieus te nemen en preventieve maatregelen te nemen om gezondheidsproblemen te voorkomen.

Lees verder

• Obesitas (ernstig overgewicht): Complicaties zwaarlijvigheid
• Obesitas (zwaarlijvigheid): Risicofactoren voor overgewicht
• Obesitas: Medicijnen als oorzaak van zwaarlijvigheid
• Metabool syndroom: Symptomen met kans op o.a. diabetes