Ernstig overgewicht: morbide obesitas

Overgewicht staat op dit moment volop in de belangstelling vanwege het toenemend aantal mensen met overgewicht. Ook het aantal mensen met een ernstig overgewicht, ook wel morbide obesitas genoemd neemt hard toe. Mensen met morbide obesitas hebben aanzienlijke risico’s op gezondheidsproblemen of ernstige ziekten door het extreme overgewicht. Het verhoogt de kans op hart- en vaatziekten, suikerziekte en onvruchtbaarheid. Daarnaast kunnen er ook psychische klachten ontstaan.

Wanneer heb je morbide obisitas

Obesitas wordt door de wereldgezondheidsorganisatie inmiddels erkend als een ernstige chronische aandoening. Men spreekt van morbide obesitas indien je Body Mass Index (BMI) hoger is dan 40 of meer. Een BMI van 20 tot 25 wordt als normaal beschouwd. Je kunt je BMI zelf uitrekenen door je gewicht in kilo’s te delen door je lichaamslengte in het kwadraat. Bij iemand met een lichaamslengte van 1.80 meter en 140 kg is het de volgende berekening: 140 delen door 3,24 (1,8 x 1,8) = BMI 43,2. Deze persoon lijdt dus aan morbide obesitas.

Oorzaken

Het is algemeen bekend dat als er meer energie in het lichaam binnen komt dan het verbrandt dat dit opgeslagen wordt in de vorm van lichaamsvet. Dit wordt een positieve energiebalans genoemd. Mensen met morbide obesitas nemen grote hoeveelheden vaak ongezond voedsel tot zich. Daarnaast kan het zijn dat iemand erfelijke aanleg heeft om dik te worden. Omgevingsfactoren zoals eetgedrag, bewegingsgedrag, gewoonten en opvoeding spelen hierbij een belangrijke rol. Iemand kan ook een stofwisselingsziekte hebben zoals hypothyreoïdie (te traag werkende schildklier). Daarnaast spelen psychische aspecten ook vaak een rol. Iemand kan zijn verdriet bijvoorbeeld wegeten om zich beter te voelen.

Gevolgen

Morbide obitas kan veel lichamelijk klachten met zich meebrengen en zelfs het leven aanzienlijk verkorten. Het verhoogt de kans op aandoeningen zoals: diabetes, hart- en vaatziekten, hoge bloeddruk, slaapapneu (ademstilstand tijdens de slaap), bepaalde soorten van kanker, gewrichtspijn, rugpijn en galstenen en onvruchtbaarheid. Daarnaast kan iemand omdat hij niet lekker in zijn vel zit psychische en sociale problemen krijgen vanwege de schaamte voor zijn lichaam.

Ingrijpen

Voor iemand met een ernstig overgewicht is afvallen erg moeilijk. Het lichaam is aan de omvang gewend geraakt en probeert dit in stand te houden. Door de vetlaag verbrandt het lichaam minder energie om de lichaamswarmte te behouden. Sporten is moeilijk vanwege de omvang en door het negatieve zelfbeeld troost de persoon zich vaak met eten. Om deze negatieve vicieuze cirkel te doorbreken is medisch ingrijpen vaak noodzakelijk. Omdat een operatie altijd risicovol is, zal er eerst gekeken worden naar andere manieren om gewicht te verliezen zoals het volgen van een dieet, bewegingstherapie, medicatie of psychologische zorg.

Maagverkleining

Iemand met een BMI van boven de 40 komt in aanmerking voor een maagband. Indien zelf afvallen niet meer mogelijk is kom je aanmerking voor bariatrisch zorg. Een bariatrische chirurg heeft als doel om d.m.v. chirurgie het gewicht te doen afnemen. In tegenstelling tot het operatief verkleining van de maag is een maagband veiliger. Deze ingreep is terug te draaien. Een maagband wordt om het bovenste deel van de maag geplaatst waardoor de maaginhoud kleiner wordt. De maag kan niet veel eten meer bevatten en je zit snel vol. In het begin zal je moeten wennen aan het vol zitten. Je lichaam moet leren een gevoel van verzadiging te herkennen. Bij een gevoel van vol zitten zul je moeten stoppen met eten. Ook al heb je een maagband, het is belangrijk om een gezond eetpatroon te ontwikkelen.
Een drastische ingreep is de maag operatief verkleinen door een deel van de maag te verwijderen. Meestal wordt dit gedaan bij andere aandoeningen zoals maagkanker of maagzweer. Soms wordt dit toegepast bij iemand met een ziekelijk overgewicht. Daarbij wordt ook een deel van de dunne darm verwijderd zodat er minder voedingsstoffen opgenomen worden in het lichaam. Meer over een maagverkleinig is te lezen in: Overwegingen maagoperatie bij overgewicht.

Na gewichtsverlies

Nadat de kilo’s eraf vliegen raak je vaak gemotiveerd en zelfverzekerd. Je zult merken dat het gewichtsverlies voordelen heeft, zowel medisch als sociaal. Het is belangrijk de motivatie vast te houden en een gedisciplineerde levensstijl erop na te houden. Chirurgie is niet de genezing van morbide obesitas, het is een hulpmiddel om je gewicht onder controle te krijgen en te houden.

Lees verder

• Help ik ben eetverslaafd: wat moet ik doen?
• Gevolgen voor de gezondheid door overgewicht
• Overwegingen maagoperatie bij overgewicht
• Wat te doen om een eetbui te kunnen overwinnen
• Niet af kunnen vallen door aanleg in je genen