Huig is dik en ontstoken (uvulitis): symptomen & behandeling

Wat te doen als je huig dik, rood en ontstoken is? De huig is dat lelletje achter in je mond in de keelholte. Als je slikt, sluit de huig de neusholte af. Wanneer je huig gezwollen, rood en pijnlijk is, of witte vlekken heeft, heb je uvulitis, een ontstoken huig. Dit kan leiden tot problemen met slikken en spreken. Een gezwollen huig kan het gevolg zijn van een bacteriële, virale of schimmelinfectie. Het kan ook te wijten zijn aan een allergische reactie, een droge mond of zure reflux. Je kunt ook na een operatie uvulitis ervaren vanwege de algehele anesthesie of schade door de beademingsbuis die in je keel aanwezig was. Zelfzorgmaatregelen, waaronder veel water drinken, gorgelen met warm zout water, keelpastilles of spray om de pijn te verdoven, en vrij verkrijgbare pijnstillende medicijnen, helpen vaak om de klachten binnen de perken te houden. Vaak is een huig die dik en ontstoken is, binnen twee weken weer hersteld. Soms is het nodig dat de huisarts medicijnen voorschrijft.

• Wat is een huig?
• Wat is uvulitis?
• Symptomen: gezwollen huig en keelpijn
• Oorzaken van een huig die dik en ontstoken is
• Omgevingsfactoren en leefstijl
• Gezwollen huig door allergie
• Medicatie
• Uitdroging
• Alcohol en roken
• Dikke huig door snurken
• Infecties
• Lupus
• Opgezwollen huig door trauma
• Dikke huig na verwijderen amandelen
• Genetische invloeden
• Risicofactoren voor een gezwollen huig
• Zelfzorg als de huig dik en ontstoken is
• Huisarts inschakelen bij een ontstoken huig
• Onderzoek en diagnose
• Behandeling van uvulitis
• Antibiotica bij infectie
• Antihistaminica of steroïden bij allergieën
• Behandeling van hereditair angio-oedeem
• Slaapapneusyndroom
• Preventie van een opgezette huig

Wat is een huig?

De huig, ook wel uvula genoemd, is het vlezige stuk weefsel dat over je tong aan de achterkant van je mond hangt. Het maakt deel uit van het zachte gehemelte. De huig is de uitloper van het zachte gehemelte. Het zachte verhemelte helpt bij het sluiten van je neus wanneer je slikt. De huig helpt voedsel naar je keel te duwen.

Wat is uvulitis?

Uvulitis is een ontsteking, wat gepaard gaat met pijn en zwelling, van de huig. Het kan irriterend en pijnlijk zijn, maar het is meestal tijdelijk. Als zwelling van de huig echter ernstig is, kan dit ervoor zorgen dat je niet meer goed kunt slikken. Het is niet gebruikelijk, maar een gezwollen huig kan de ademhaling belemmeren. Er zijn veel mogelijke oorzaken van uvulitis. Soms kan uvulitis worden verholpen met zelfzorg. Soms is een medische behandeling echter noodzakelijk.

Symptomen: gezwollen huig en keelpijn

Als je huig dik en ontstoken is als gevolg van uvulitis (huigontsteking), dan zal je huig rood, gezwollen en groter zijn dan normaal. Uvulitis kan ook gepaard gaan met de volgende klachten en symptomen:

• gezwollen huig
• rode huig
• rode vlekken, stippen of bultjes op de huig
• geïrriteerde huig
• een jeukende, branderige of zere keel of keelpijn
• vlekken in de keel
• snurken
• moeite met slikken
• moeite met ademhalen

Als een dikke en pijnlijke huig gepaard gaat met koorts of buikpijn, neem dan meteen contact op met je huisarts. Dit kan een indicatie zijn van een onderliggende medische aandoening die ogenblikkelijk moet worden behandeld.

Oorzaken van een huig die dik en ontstoken is

Er zijn veel mogelijke oorzaken van uvulitis. Een ontsteking is de reactie van je lichaam als het wordt aangevallen. Factoren die een ontsteking kunnen uitlokken zijn:

• omgevingsfactoren en leefstijlfactoren
• infectie
• trauma
• genetische invloeden

Omgevingsfactoren en leefstijl

Bepaalde omgevings- en leefstijlfactoren kunnen leiden tot een gezwollen huig. Deze factoren zijn onder meer de volgende.

Gezwollen huig door allergie

Inname of inhalatie van bepaalde allergenen, zoals stof (huisstofmijt), huidschilfers van dieren, stuifmeel (hooikoorts) of bepaald voedsel, kan bij sommige mensen allergische reacties veroorzaken. Een van deze reacties is zwelling in verschillende delen van het lichaam, waaronder de huig.

Medicatie

Bepaalde medicijnen kunnen bijwerkingen hebben die ertoe kunnen leiden dat de huig opzwelt.

Uitdroging

Gebrek aan voldoende vocht in je lichaam (uitdroging) kan leiden tot uvulitis. Sommige mensen krijgen een gezwollen huig als gevolg van te veel alcohol drinken en uitdroging. Alcohol heeft een vochtafdrijvend effect en veel alcoholgebruik kan tot uitdroging leiden.

Alcohol en roken

Het inademen van bepaalde stoffen die giftig zijn voor je lichaam kan leiden tot veel reacties, waaronder een gezwollen huig. Vooral tabaksrook irriteert de keel en de huid en kan sneller voor een droge mond en droge keel zorgen. Ook veelvuldig alcoholgebruik kan een geïrriteerde, dikke en ontstoken huig veroorzaken.

Dikke huig door snurken

Snurken kan het gevolg zijn van een gezwollen huig. In zeldzame gevallen kan het ook een oorzaak zijn, vooral als het snurken zware trillingen veroorzaakt die de huig irriteren. Soms is er sprake van snurken in combinatie met het slaapapneusyndroom.

Infecties

Bepaalde infecties kunnen leiden tot irritatie van de huig en uvulitis veroorzaken. Voorbeelden van virale infecties die kunnen leiden tot uvulitis zijn verkoudheid, griep, ziekte van Pfeiffer (een andere benaming is klierkoorts, vanwege opgezette klieren), en kroep. De meest voorkomende bacteriële infectie is bacteriële keelontsteking, waardoor de huig geïrriteerd, dik en ontstoken kan raken. Vaak gaat het hierbij om streptococcus-bacteriën (streptokokkeninfectie). Als je amandelontsteking of tonsillitis hebt, kan een ernstige ontsteking ervoor zorgen dat de amandelen tegen de huig duwen. Hierdoor kan je huig geïrriteerd en opgezwollen raken. Bepaalde seksueel overdraagbare aandoeningen (soa's) zouden mogelijk kunnen leiden aan uvulitis. Mensen van wie het immuunsysteem is aangetast door hiv en genitale herpes lopen een groter risico op mondschimmel, wat kan leiden tot een gezwollen huig.

Lupus

Lupus is een auto-immuunziekte, met symptomen in allerlei organen. Er ontstaan ontstekingen, meestal in de huid en de gewrichten, maar ook in andere organen en ook de huid kan dik en gezwollen zijn.

Opgezwollen huig door trauma

Je huig kan geïrriteerd en opgezwollen raken door een verwonding of trauma. Een trauma aan de huig kan worden veroorzaakt door een medische aandoening of een chirurgische ingreep. Frequent braken of zure reflux door gastro-oesofageale refluxziekte (GORZ) kan ervoor zorgen dat je keel en huig geïrriteerd raken. Je huig kan tijdens een intubatie (het inbrengen van een beademingsbuis) beschadigd raken, bijvoorbeeld tijdens een operatie. Je huig kan ook verwond raken tijdens een tonsillectomie, een ingreep waarbij je amandelen, die zich aan beide zijden van je huig bevinden, verwijderd worden.

Dikke huig na verwijderen amandelen

Bij het verwijderen van amandelen (tonsillectomie of amandelen knippen) kan er een nabloeding ontstaan en bij kinderen kan, vooral als de neus- en keelamandelen erg groot waren, na de operatie een zogeheten open neusspraak bestaan. Ook kan de stem wat hoger klinken. Deze veranderde stem is meestal tijdelijk; soms is gedurende korte tijd logopedische hulp nodig. Bij het herstel van deze operatie kun je soms ook te maken krijgen met een gezwollen huig als gevolg van de gebruikte anesthesie (narcose).

Genetische invloeden

Een ongewone aandoening die hereditair angio-oedeem wordt genoemd, kan zwelling van de huig en keel veroorzaken, evenals zwelling van het gezicht, de handen en de voeten. Het komt voor bij 1 op 10.000 tot 1 op 50.000 mensen, en het is daarmee en zeldzame aandoening.

Er bestaat ook een zeldzame genetische aandoening waarbij de huig groter is dan normaal. Het is vergelijkbaar met uvulitis, maar het is geen uvulitis en wordt niet veroorzaakt door een ontsteking. Net als bij uvulitis kan het de ademhaling verstoren. In tegenstelling tot uvulitis is een operatie echter de enige optie wanneer behandeling nodig is.

Risicofactoren voor een gezwollen huig

Iedereen kan uvulitis krijgen, maar volwassenen krijgen het minder vaak dan kinderen. Je loopt een verhoogd risico als je:

• last van allergieën hebt
• rookt
• wordt blootgesteld aan chemicaliën en andere irriterende stoffen in de omgeving
• een verzwakt immuunsysteem hebt, waardoor je vatbaarder bent voor infecties

Zelfzorg als de huig dik en ontstoken is

Een gezwollen huig of een zere keel, is de manier van je lichaam om je te vertellen dat er iets mis is. Een paar zelfzorgmiddelen kunnen je helpen sterk te blijven en je geïrriteerde keel te kalmeren:

• Koel je keel door op ijslolly's te zuigen.
• Gorgelen met warm zout water (of water met zuiveringszout) om je droge, vlijmende keel te verzachten.
• Zorg voor een goede nachtrust en neem overdag voldoende rust.
• Stop met roken en drink geen alcohol.
• Zorg dat je voldoende vocht binnenkrijgt. Als je keel pijn doet als je drinkt, probeer dan gedurende de dag kleine hoeveelheden te drinken. Je urine moet licht van kleur zijn. Als het donkergeel of bruin is, drink je niet genoeg en ben je misschien uitgedroogd.

Huisarts inschakelen bij een ontstoken huig

Raadpleeg in de volgende gevallen je huisarts:

• als er ondanks de behandeling een verslechtering optreedt van de symptomen
• als je nieuwe symptomen ontwikkelt
• als je problemen hebt bij het openen van je mond of het draaien van je hoofd
• als je een hese stem krijgt
• als je niet goed meer kunt ademen

Onderzoek en diagnose

Als je last hebt van koorts of zwelling van de keel, ga dan naar je huisarts. Dit is hoogstwaarschijnlijk een teken dat er sprake is van een aandoening die medische behandeling vereist. de huisarts zal allerlei vragen stellen over je klachten, de medicijnen die je gebruikt, of je rookt en alcohol drinkt, of je onlangs bent blootgesteld aan chemicaliën of ongewone stoffen, etc. De huisarts zal daarna een lichamelijk onderzoek uitvoeren. Ook kan de huisarts een keelkweek uitvoeren, waarbij onderzoek wordt gedaan naar de groei van bacteriën in de keel. Mogelijk zal de arts ook een bloedonderzoek voorstellen en een allergietest.

Behandeling van uvulitis

Wanneer een verkoudheid je klachten veroorzaakt, verdwijnt de zwelling van de huig gewoonlijk vanzelf zonder behandeling. Als er wel een medische behandeling nodig is, dan hangt de behandeling af van de oorzaak. Gewoonlijk zal de behandeling van de onderliggende oorzaak de uvulitis verhelpen.

Antibiotica bij infectie

Virale infecties gaan normaal gesproken vanzelf weg zonder behandeling. Bij griep moet je goed uitzieken. Antibiotica kunnen bacteriële infecties behandelen. Maar vaak is een behandeling met antibiotica niet nodig.

Antihistaminica of steroïden bij allergieën

Als je positief test op een allergie, probeer het allergeen dan in de toekomst te vermijden. Artsen behandelen gewoonlijk allergieën met antihistaminica of steroïden. Anafylaxie is een ernstige allergische reactie. Artsen gebruiken epinefrine om deze reactie te behandelen.

Behandeling van hereditair angio-oedeem

De arts kan hereditair angio-oedeem behandelen met medicijnen die op het hormoonstelsel inwerken, zoals danazol, en het eiwit C1-remmer, verkrijgbaar onder de merknaam Cinryze.

Slaapapneusyndroom

Verwijderen van de huig bij snurken en/of het slaapapneusyndroom is soms geïndiceerd. De meest effectieve manier is het verwijderen van het grootste deel van de huig en het zachte gehemelte. Deze operatie heet uvulopalato-pharyngo-plastiek, ofwel UPPP. Dit verwijderen kan met een mes of een laser.

Preventie van een opgezette huig

De volgende maatregelen kunnen helpen om een dikke, opgezette huig te voorkomen:

• Vermijd alcohol. Als je te veel alcohol drinkt, kan je huig opzwellen.
• Stop met roken. Sigarettenrook is irriterend en als je er veel in je keel krijgt, kan dit ervoor zorgen dat je huig opzwelt.
• Neem allergiemedicatie. Omdat een gezwollen huig kan komen door een allergische reactie, moet je ervoor zorgen dat je allergiemedicijnen gebruikt als je allergisch ent en blootstelling aan allergenen vermijdt.
• Pak zure refluxproblemen aan. Als zure reflux bijdraagt ​​aan een gezwollen huig, probeer dan de symptomen te beheersen. Je kunt maagzuurremmers innemen, maar ook leefstijlaanpassingen maken, zoals kleinere en lichtere maaltijden en voedingsmiddelen vermijden die reflux veroorzaken. Je huisarts of diëtist kan je hierbij desgewenst helpen.

Lees verder

• Amandelontsteking: symptomen en oorzaak ontstoken amandelen
• Keelklachten: oorzaken van pijnlijke of kriebelende keel
• Keelontsteking: symptomen, oorzaken, behandeling & preventie
• Droge keel: oorzaken droge keel, mond en neus & wat te doen?
• Keelpijn: pijn bij slikken of zere keel, wat te doen? Tips!