Bleke tong (bleke tongkleur): oorzaken witte laag op tong

Een normale, gezonde tong is rozerood van kleur en een bleke tong wijst op een afwijking. Een bleke tong kan simpelweg komen door een droge mond als gevolg van te weinig drinken (uitdroging), maar er kan ook sprake zijn van een vitamine B12-tekort, mondschimmel of slechte mondhygiëne. De kleur, textuur en vochtigheid van je tong zijn een indicatie van wat er zich in je lichaam afspeelt. 'Je tong is rijkelijk voorzien van bloedvaten. Dankzij een constante stroom speeksel wordt het constant schoongemaakt waardoor schadelijke bacteriën in de mond worden beperkt. Als een persoon zich echter niet goed voelt, kan een probleem vaak worden opgespoord door simpelweg naar de tong te kijken. De tong van een gezond persoon is roze of rozerood van kleur, beweegt vrij en is lichtvochtig. Als een tong van kleur of textuur verandert, dan is het verstandig om de oorzaak daarvan te achterhalen en maatregelen te nemen om deze oorzaak weg te nemen. Raadpleeg bij aanhoudende klachten altijd je huisarts.

• Oorzaken van een bleke tong
• Bleke tong door een vitamine B12-tekort
• Oorzaken
• Symptomen
• Witte laag over de tong door een droge mond
• Droge mond
• Verschijnselen
• Bleke tongkleur en andere symptomen door mondschimmel
• Mondschimmel
• Symptomen van een schimmelinfectie in de mond
• Bleke tongkleur door slechte mondhygiëne
• Onderzoek en diagnose
• Klachten bespreken
• Lichamelijk onderzoek
• Oorzaken opsporen
• Bloedonderzoek
• Monduitstrijkje
• Behandeling van een bleke tong
• Zorg voor goede mondhygiëne
• Vitamine B12 aanvullen
• Droge mond verbeteren
• Mondschimmel behandelen
• Prognose
• Schimmelinfectie (zoals spruw)
• Vitaminetekort of bloedarmoede
• Slechte mondhygiëne
• Complicaties
• Aanhoudende schimmelinfecties (spruw)
• Ernstig vitaminetekort
• Mondhygiëneproblemen en tandbederf
• Verlies van smaak
• Verspreiding van infecties

Oorzaken van een bleke tong

Kijk in de spiegel, open je mond en steek je tong uit. Wat zie je? Als je gezond bent en je tong gezond is, zou het roze moeten zijn. Soms, wanneer er een probleem is in je lichaam of met je gezondheid, verandert je tong van kleur. Als je tong er lichter uitziet dan normaal, kan dit te wijten zijn aan een van de volgende vijf bleketongoorzaken.

Bleke tong door een vitamine B12-tekort

Vitamine B12, ook bekend als cobalamine, is een belangrijke in water oplosbare vitamine. Het speelt een essentiële rol bij de productie van rode bloedcellen en DNA en het is tevens belangrijk voor de goede werking van het zenuwstelsel.

Oorzaken

Er zijn veel oorzaken voor een vitamine B12-tekort. Planten maken geen vitamine B12. De enige voedingsmiddelen die het leveren zijn vlees, eieren, gevogelte, zuivelproducten en ander voedsel van dieren. Strikte vegetariërs en veganisten lopen een hoog risico om een ​​B12-tekort te ontwikkelen als ze geen granen eten die verrijkt zijn met de vitamine of een vitaminesupplement innemen. Mensen met obesitas die een maagverkleining hebben ondergaan, hebben ook een lagere vitamine B12-waarde omdat vitamine B12 veel minder goed wordt opgenomen. Dit komt de maag het eiwit intrinsic factor niet meer maakt na deze operatie. Intrinsieke factor is evenwel nodig voor de opname van vitamine B12 uit het voedsel.

Aandoeningen die de voedselabsorptie verstoren, zoals coeliakie of de ziekte van Crohn, kunnen onder meer een B12-tekort veroorzaken. Zo kan ook het gebruik van maagzuurremmers, die de zuurproductie in de maag verminderen (zuur is nodig om vitamine B12 te absorberen), problemen geven. Dit treedt eerder op bij oudere mensen als gevolg van de vermindering in maagzuurproductie die vaak optreedt bij het ouder worden.

Symptomen

Een bleke tongkleur is slechts één symptoom van een vitamine B12-tekort. Andere symptomen zijn: erg moe voelen, moeite hebben met concentreren en zich zwak voelen. Als je denkt dat je een B12-tekort heeft, is het belangrijk om je huisarts te raadplegen voor diagnose en behandeling.

Witte laag over de tong door een droge mond

Droge mond

In sommige gevallen kan een bleke tong wit zijn of lijkt de tong een witte laag te hebben. Wanneer de tong wit is, komt dit meestal doordat de mond droog is en de papillen groter kunnen worden en er bacteriën en voedselresten kunnen ophopen. Een droge mond kan af en toe ervoor zorgen dat de tong wit is. Wanneer je een droge mond en droge keel hebt, maken de speekselklieren niet genoeg speeksel om de mond goed te bevochtigen. Zonder voldoende speeksel is het moeilijk om overtollige bacteriën, voedselresten en andere substanties weg te spoelen uit de mond.

Verschijnselen

Een verandering in tongkleur is niet het enige symptoom van een droge mond. Andere symptomen zijn keelpijn, verdikt speeksel en slechte adem. De eerste stap naar het behandelen van een droge mond is uitzoeken wat de oorzaak is. Daarom is het belangrijk om naar je huisarts of tandarts te gaan als je vermoedt dat een chronische droge mond de oorzaak is van je problemen.

Bleke tongkleur en andere symptomen door mondschimmel

Mondschimmel

Hoewel mondschimmel de kleur van de tong zelf niet zal veranderen, kan het witte vlekken op het oppervlak van de tong veroorzaken, waardoor de tong er bleek of licht van kleur uitziet.

Symptomen van een schimmelinfectie in de mond

In de beginfase hoeft mondschimmel geen symptomen veroorzaken. Naarmate de tijd verstrijkt en de schimmel blijft groeien, kunnen de volgende symptomen optreden:

• romige witte bultjes op de tong, de binnenkant van de wangen, het tandvlees of de amandelen;
• lichte bloeding wanneer de bultjes worden afgeschraapt;
• pijn op de plaats van de bobbels;
• droge, gebarsten huid in de mondhoeken;
• moeite met slikken.

Bleke tongkleur door slechte mondhygiëne

Een witte tong kan zich ook ontwikkelen wanneer je niet een goede mondhygiëne beoefent. Als je niet twee keer per dag je tanden poetst en je tanden stookt, kan de opbouw van bacteriën het oppervlak van de tong verkleuren.

Onderzoek en diagnose

Een bleke tong of een witte laag op je tong kan je behoorlijk laten schrikken als je in de spiegel kijkt, maar vaak is het gelukkig iets onschuldigs. Toch is het slim om even langs de dokter te gaan als je er last van hebt, zeker als het langer blijft aanhouden. Hier is wat je kunt verwachten bij het onderzoek en de diagnose:

Klachten bespreken

De arts begint met vragen over je symptomen. Sinds wanneer is je tong verkleurd? Heb je andere klachten, zoals vermoeidheid, slechte adem, of een droge mond? Ook wordt gevraagd naar je eet- en leefgewoontes, zoals of je rookt, genoeg water drinkt, en of je mondhygiëne op orde is.

Lichamelijk onderzoek

De arts zal vervolgens je tong onderzoeken. Je steekt je tong uit en de arts bekijkt de kleur, textuur en of er een dikke witte laag op ligt. Hij of zij kan ook met een spatel licht op de tong drukken om te zien of er iets onder de laag zit dat de oorzaak kan zijn van de verkleuring.

Oorzaken opsporen

Afhankelijk van wat de arts ziet, kunnen er verschillende oorzaken zijn voor de bleke of witte tong. Vaak wijst een witte laag op een slechte mondhygiëne of schimmelinfectie (zoals spruw). Een bleke tong kan te maken hebben met bloedarmoede of een gebrek aan bepaalde vitamines, zoals ijzer of B12.

Bloedonderzoek

Als er een vermoeden is van bloedarmoede of een vitaminetekort, volgt er een bloedonderzoek. Dit geeft duidelijkheid over je ijzer- of vitaminegehalte. Bij een tekort krijg je vaak voedingssupplementen voorgeschreven om je waarden weer op peil te brengen.

Monduitstrijkje

Als de arts denkt dat je een schimmelinfectie hebt, wordt er soms een klein uitstrijkje van je tong genomen voor verder onderzoek. Dit gebeurt vooral bij hardnekkige of onduidelijke gevallen, en geeft snel uitsluitsel over wat er precies aan de hand is.

Behandeling van een bleke tong

Zorg voor goede mondhygiëne

Goede mondhygiëne resulteert in een mond die er gezond uitziet en ruikt. Dit betekent:

• Je tanden zijn schoon en vrij van tandaanslag;
• Je tandvlees is roze en doet geen pijn (pijnlijk tandvlees) en gaat niet bloeden (bloedend tandvlees) als je borstelt of flost;
• Slechte adem is geen constant probleem.

Het onderhouden van een goede mondhygiëne is een van de belangrijkste dingen die je kunt doen voor je tanden en tandvlees. Een gezond gebit zorgt er niet alleen voor dat je er goed uitziet en dat je je goed voelt, maar ook dat je goed kunt eten en spreken. Goede mondgezondheid is belangrijk voor je algehele welzijn. Dagelijkse preventieve zorg, inclusief goed poetsen en flossen, helpt problemen in de kiem te smoren.

Naast twee keer per jaar voor controle de tandarts bezoeken, zijn er eenvoudige stappen die iedereen kan nemen om het risico op het ontwikkelen van tandbederf, tandvleesaandoeningen en andere gebitsproblemen aanzienlijk te verminderen. Deze zijn:

• Twee keer per dag grondig poetsen en dagelijks flossen en tandenstoken;
• Het eten van een uitgebalanceerd dieet en het beperken van tussendoortjes;
• Gebruik van tandheelkundige producten die fluoride bevatten, waaronder tandpasta;
• Spoelen met een fluoride mondspoeling als de tandarts dat aanbeveelt of anders de mond spoelen met zuiveringszout.

Vitamine B12 aanvullen

Een ernstig vitamine B12-tekort kan op twee manieren worden gecorrigeerd: wekelijkse vitamine B12-injectie of dagelijks hooggedoseerde B12-pillen. Een mild B12-tekort kan worden gecorrigeerd met een standaard multivitamine. Bij veel mensen kan een vitamine B12-tekort worden voorkomen. Als je een strenge vegetariër of veganist bent, is het belangrijk om brood, ontbijtgranen of andere granen te eten die zijn verrijkt met vitamine B12, of neem een dagelijkse aanvulling. Een standaard multivitamine levert 6 microgram, meer dan genoeg om te voorzien in de dagelijkse behoefte van het gemiddelde lichaam.

Droge mond verbeteren

De behandeling van een droge mond hangt af van de onderliggende oorzaak. Het is allereerst belangrijk om dagelijks voldoende te drinken om uitdroging en een droge mond te voorkomen. Verandering van medicijnen. Als een droge mond wordt veroorzaakt door bepaalde medicijnen,dan kan je overleggen met je huisarts om te kijken wat de oplossing is. Een ander medicijn of de dosering aanpassen kan dan helpen. Voorts kan getracht worden de speekselproductie te verbeteren door bijvoorbeeld te zuigen op suikervrije snoep of het kauwen op suikervrije kauwgom, of door voedingsmiddelen te eten die de speekselproductie stimuleren. Bij gevorderde klachten kan de arts kunstmatig speeksel voorschrijven.

Mondschimmel behandelen

Bij gezonde volwassenen en kinderen kan de huisarts antischimmelmiddelen aanbevelen die je op het aangedane gebied aanbrengt als gel, oplossing of als zuigtablet. Als dit geen soelaas biedt, kan medicatie worden gegeven die in je hele lichaam werkt, zogeheten systemische medicatie.

Prognose

De prognose voor een bleke tong of een witte laag op je tong is over het algemeen positief, vooral als de oorzaak tijdig wordt vastgesteld en behandeld. De meeste oorzaken, zoals een schimmelinfectie of vitaminetekort, zijn eenvoudig te verhelpen en herstellen snel met de juiste behandeling.

Schimmelinfectie (zoals spruw)

Bij een schimmelinfectie krijg je vaak antischimmelmedicatie voorgeschreven, zoals een mondgel of tabletjes. Binnen een paar dagen tot een week verdwijnen de witte plekken en keert je tong terug naar zijn gezonde, roze kleur.

Vitaminetekort of bloedarmoede

Als je tong bleek is door een tekort aan ijzer of vitamine B12, duurt het herstel iets langer, maar de prognose blijft goed. Met voedingssupplementen en een verbeterd dieet zie je meestal binnen enkele weken verbetering. Je energie komt terug, en je tong krijgt weer zijn normale kleur.

Slechte mondhygiëne

Is de witte laag op je tong het gevolg van een slechte mondhygiëne? Zodra je begint met regelmatig poetsen en eventueel een tongschraper gebruikt, verdwijnen de klachten vaak binnen enkele dagen. Blijf goed voor je mond zorgen om te voorkomen dat de witte laag terugkomt.

Complicaties

Een bleke tong of witte laag lijkt vaak onschuldig, maar zonder behandeling kunnen er complicaties optreden. Hier zijn enkele mogelijke gevolgen:

Aanhoudende schimmelinfecties (spruw)

Onbehandelde schimmelinfecties, zoals spruw, verspreiden zich soms naar andere delen van de mond en keel, wat slikproblemen en pijn veroorzaakt. In ernstige gevallen verspreidt de infectie zich verder in het lichaam, wat medische interventie vereist.

Ernstig vitaminetekort

Een bleke tong door bloedarmoede of een vitaminetekort, zonder behandeling, leidt tot verergering van de klachten. Vermoeidheid, duizeligheid en een verzwakt immuunsysteem zijn mogelijke gevolgen. Een langdurig tekort aan B12 veroorzaakt in sommige gevallen neurologische schade, zoals tintelingen of gevoelloosheid.

Mondhygiëneproblemen en tandbederf

Slechte mondhygiëne, waardoor een witte laag ontstaat, leidt uiteindelijk tot ernstigere mondproblemen zoals tandvleesontstekingen, slechte adem en tandbederf. Regelmatig poetsen en goed reinigen van de tong is essentieel om deze complicaties te vermijden.

Verlies van smaak

Een witte laag of schimmelinfectie tast de smaakpapillen aan. Dit leidt tot verlies of vervorming van de smaakbeleving, waardoor eten minder prettig wordt en smaken minder goed onderscheiden kunnen worden.

Verspreiding van infecties

Onderliggende infecties die een witte tong veroorzaken, verspreiden zich soms verder in het lichaam, vooral bij mensen met een verzwakt immuunsysteem. Dit vereist vaak intensieve medische behandeling.

Lees verder

• Witte aanslag op de tong: oorzaken en symptomen witte tong
• Tongaandoeningen: symptomen, oorzaak en behandeling
• Gele, rode, zwarte en witte tong: oorzaken en symptomen
• Witte tong: oorzaken en behandeling van wit beslagen tong
• Gele tong: oorzaken van gele tongaanslag of gele tongkleur