Palmoplantaire pustulose: Blaren op handen en/of voeten
Palmoplantaire pustulose is een chronische auto-immuunziekte waarbij de handpalmen en/of voetzolen getroffen worden. De patiënt krijgt op de aangetaste gebieden namelijk diverse pijnlijke en jeukende zweren, puisten of blaren. Hierdoor is de patiënt niet meer goed in staat om bepaalde vrijetijds- of beroepsactiviteiten uit te voeren (wandelen, gereedschap gebruiken, …). De symptomen van de aandoening zijn wel te verlichten met enkele behandelingen, al komen bij veel patiënten wel opflakkeringen voor.- Synoniemen van palmoplantaire pustulose
- Oorzaken: Auto-immuunaandoening
- Risicofactoren van huidaandoening
- Ziekte
- Opflakkeringen
- Geassocieerde aandoeningen
- Symptomen
- Alarmsymptomen
- Diagnose en onderzoeken
- Behandeling
- Klachten verminderen
- Immuunsysteem onderdrukken
- Prognose
- Complicaties
- Preventie
- Praktische omgangstips voor palmoplantaire pustulose
- Behandeling van palmoplantaire pustulose
- Preventie en huidverzorging
- Misvattingen rond palmoplantaire pustulose
- Palmoplantaire pustulose is hetzelfde als eczeem
- De aandoening wordt altijd veroorzaakt door allergieën
- Palmoplantaire pustulose is altijd pijnlijk
- Er is geen behandeling voor palmoplantaire pustulose
- Palmoplantaire pustulose kan eenvoudig worden genezen met huismiddeltjes
- Deze aandoening komt alleen voor bij ouderen
- Palmoplantaire pustulose heeft geen effect op de kwaliteit van leven
Synoniemen van palmoplantaire pustulose
Palmoplantaire pustulose (PPP) kent enkele andere bewoordingen in de medische literatuur zoals:- chronic recalcitrant vesiculo-pustular acral dermatitis
- palmoplantar pustulosis
- psoriasis pustulosa palmoplantaris
- pustulosis palmaris et plantaris
- ziekte van Andrews-Barber
Oorzaken: Auto-immuunaandoening
Palmoplaintaire pustulose is een niet-besmettelijke auto-immuunaandoening waarbij het afweersysteem ten onrechte gezonde huidcellen van de handen en voeten aanvalt. De precieze oorzaak is niet bekend, maar wel zijn meerdere risicofactoren geïdentificeerd die bijdragen aan de ontwikkeling van de aandoening.
Roken leidt sneller tot de ziekte en ook tot opflakkeringen van de aandoening / Bron: Geralt, PixabayRisicofactoren van huidaandoening
Ziekte
Veel voorkomende risicofactoren voor palmoplantaire pustulose zijn onder meer:- de aanwezigheid van een andere auto-immuunziekte
- een familiegeschiedenis van palmoplantaire pustulose
- een familiegeschiedenis van psoriasis (chronische huidziekte met droge huid en schilfers)
- een geschiedenis van roken
- geslacht: vrouwen zijn vaker dan mannen aangetast
- roken
Opflakkeringen
De opflakkeringen van palmoplantaire pustulose ontstaan sneller door volgende factoren:- het gebruik van sommige medicijnen, zoals steroïden
- infecties, met name streptokokkeninfecties (type bacteriën)
- roken
- spanning
Geassocieerde aandoeningen
Mogelijk is er een verband tussen psoriasis en palmoplantaire pustulose. Patiënten met palmoplantaire pustulose hebben namelijk volgens bepaalde wetenschappers een hogere kans op het krijgen van een vorm van psoriasis waarbij ze palmoplantaire pustulosus aanzien als een aparte entiteit. Andere wetenschappers melden dat palmoplantaire pustulose een vorm van psoriasis is. Coeliakie (maag- en darmproblemen door het eten van gluten), schildklieraandoeningen en diabetes mellitus type 1 (allen auto-immuunziekten), tonsillitis (ontsteking van keelamandelen) veroorzaakt door streptokokkenbacteriën en het SAPHO-syndroom (synovitis-acne-pustulosis-hyperostosis-osteomyelitis) komen eveneens vaker voor bij patiënten met palmoplantaire pustulose.Symptomen
De patiënt ontwikkelt symptomen aan beide handpalmen en/of voetzolen die voor elke patiënt weer anders zijn. Bij de meeste patiënten beginnen de symptomen met een zachtere en rode huid aan de handen en handpalmen. Op de rode gebieden vormen zich met vocht gevulde puisten, blaren en huidzweren (pustels) die vaak openbarsten. De vaak pijnlijke en jeukende huidletsels zijn gevuld met witte of gele pus en komen en gaan. Ze drogen uit, wat een bruine, schilferige, gebarsten (gebarsten huid), verdikte en droge huid veroorzaakt. Wanneer puisten op de voeten verschijnen, is het wandelen bemoeilijkt. Ook leveren andere fysieke activiteiten vaak problemen op voor patiënten met palmoplantaire pustulose. Bepaalde beroepen waarbij de patiënt de handen moet gebruiken of veel moet wandelen, zijn bijvoorbeeld niet raadzaam voor patiënten met de huidaandoening.Alarmsymptomen
Alarmsymptomen van palmoplantaire pustulose zijn onder andere de aanwezigheid van blaren of pustels op de handen en voeten, die vaak gepaard gaan met jeuk en pijn. Deze blaren kunnen leiden tot schilfering en verdikking van de huid.Diagnose en onderzoeken
De arts onderzoekt de huid van de patiënt en bekijkt de huidletsels. Hij stelt ook vragen over de familiegeschiedenis van psoriasis of palmoplantaire pustulose, alsook of andere mogelijke risicofactoren aanwezig zijn. Verder is een huidafkrabsel of een biopsie van de huid nodig. De arts wil hiermee namelijk infecties en aandoeningen uitsluiten met een gelijkaardig klinisch beeld.Behandeling
Vochtinbrengende crème verlicht mogelijk klachten / Bron: Kiyok, Wikimedia Commons (CC BY-SA-3.0)Klachten verminderen
Een effectief bewezen behandeling bestaat niet voor palmoplantaire pustulose anno oktober 2020. De aandoening is lastig te behandelen omdat de symptomen bij veel patiënten komen en gaan. Wel is het mogelijk om de symptomen te verlichten. Enkele veel voorkomende behandelingsopties zijn:- fototherapie (behandeling via licht)
- orale (via de mond ingenomen) retinoïden
- topische (op de huid aangebrachte) steroïde crèmes of zalven
- topische teerzalf
- vochtinbrengende crèmes
Niet altijd verminderen de klachten bij een behandeling; soms moet de patiënt daarom meerdere behandelingen uittesten of anders zijn een combinatie van behandelingen nodig alvorens de huidletsels en bijkomende tekenen verminderen.
Immuunsysteem onderdrukken
Verder zet de arts mogelijk medicatie in om de activiteit van het immuunsysteem te verminderen zoals methotrexaat, cyclosporine of immunosuppressieve therapie (behandeling met als doel om het immuunsysteem te onderdrukken).Prognose
De aandoening is chronisch en opflakkeringen komen voor. De patiënt heeft bijgevolg rustigere perioden die gevolgd worden door nieuwe blaarvorming op de handen of voeten. Niet alle patiënten ervaren echter opflakkeringen want bij sommige patiënten gebeurt slechts één episode met symptomen om daarna niet meer terug te komen. Doorgaans helpen wijzigingen in de levensstijl en enkele preventieve stappen om minder snel en minder ernstigere opflakkeringen te krijgen.Complicaties
Door de blaren, zweren en andere huidletsels aan de handen en/of voeten ontstaan soms enkele complicaties die leiden tot een verminderde kwaliteit van leven zoals:- krabben of een intense jeuk aan de handen en voeten (door de jeuk)
- problemen met lopen of andere activiteiten waarbij de patiënt moet bewegen
- slaapproblemen door de pijn
Preventie
Door het nemen van enkele maatregelen is het mogelijk om de ernst en frequentie van het aantal opflakkeringen te verminderen. Dit is mogelijk door:- badschuim en douchegels te vermijden
- de getroffen huidgebieden schoon te houden
- de handen en voeten vaak te laten rusten
- de huid te beschermen tegen chemicaliën, water en mogelijk irriterende stoffen
- een verwonding aan de huid te vermijden
- een vochtinbrengende zeep te gebruiken
- katoenen sokken te dragen
- salicylzuur- of ureumcrèmes op de voeten te gebruiken om barstjes te voorkomen
- schoenen gemaakt van synthetische producten te vermijden
- te stoppen met roken
Praktische omgangstips voor palmoplantaire pustulose
Palmoplantaire pustulose is een huidaandoening die zich uit in pijnlijke blaren en pustules (puisten) op de handpalmen en/of voetzolen. Het kan leiden tot ongemak en mobiliteitsproblemen door de pijn.Behandeling van palmoplantaire pustulose
Topische behandelingen, zoals corticosteroïdencrèmes of immunosuppressiva, kunnen helpen de ontsteking en blaren te verminderen. In sommige gevallen kunnen orale medicaties zoals retinoïden worden voorgeschreven om de aandoening onder controle te krijgen.Patiënten kunnen ook baat hebben bij het gebruik van verzachtende crèmes of zalven om de huid te kalmeren en de jeuk te verlichten.
