Groeipijnen: Spierpijn & spierkrampen aan benen bij kinderen

Een kleuter of jong kind met groeipijnen ervaart spierkrampen en pijnlijke spieren in beide benen. De pijn doet zich meestal voor in de late namiddag of ’s avonds, maar de pijnen veroorzaken soms ook slaapstoornissen. Groeipijnen gaan vaak vanzelf voorbij en veroorzaken geen schade aan botten of spieren. Diverse tips zijn voorhanden om de pijnklachten te verminderen. Het is echter wel belangrijk om de aandoening eerst goed te laten diagnosticeren door de arts om andere aandoeningen uit te kunnen sluiten. De aandoening leidt niet tot ernstige complicaties en verdwijnt bij de meeste kinderen vanzelf.

• Epidemiologie
• Oorzaken van groeipijn
• Symptomen: Spierpijn en spierkrampen in beide benen
• Alarmsymptomen bij groeipijnen
• Diagnose en onderzoeken
• Behandeling
• Prognose van aandoening bij kinderen
• Complicaties
• Preventie

Epidemiologie

Groeipijnen komen veel voor bij kinderen, vooral tussen de leeftijd van 3 en 12 jaar. Het is een veelvoorkomende klacht en wordt vaak gezien in de pediatrische praktijk. Studies tonen aan dat ongeveer 10% tot 30% van de kinderen groeipijnen ervaart. Er lijkt geen significant verschil te zijn in prevalentie tussen jongens en meisjes, hoewel sommige studies suggereren dat meisjes iets vaker worden getroffen. De incidentie van groeipijnen neemt gewoonlijk af naarmate het kind ouder wordt en zich in de adolescentie bevindt.

Oorzaken van groeipijn

De exacte oorzaak van groeipijnen is onbekend, maar ze worden vaak toegeschreven aan de normale groei en ontwikkeling van de spieren en botten bij kinderen. De pijn wordt soms gezien in verband met de snelle groei van botten die mogelijk spanning op de omliggende spieren en pezen veroorzaakt. Hoewel groeipijnen niet direct worden veroorzaakt door de groei zelf, kunnen ze worden verergerd door fysieke activiteit of een verhoogde belasting van de benen. Andere mogelijke oorzaken kunnen spiervermoeidheid of een onbalans in spierkracht zijn.

Symptomen: Spierpijn en spierkrampen in beide benen

Groeipijn ervaart elk kind anders. De aandoening kenmerkt zich door spierpijn en spierkrampen in beide benen, vooral aan de voorkant van de dijen, de achterkant van de benen (kuiten) of achter de knieën. Sommige kinderen hebben veel pijnklachten, terwijl anderen weinig problemen ervaren. Bij de meeste kinderen komen de pijnklachten niet dagelijks tot stand. De pijn en spierkrampen zijn meestal voelbaar in de late namiddag en avond, vlak voor het eten en voor het slapen gaan. De pijnaanvallen houden gemiddeld vijf tot twintig minuten aan. Soms veroorzaken de groeipijnen ook slaapproblemen voor het kind door de ernstige beenpijn. Groeipijn verdwijnt in de ochtend. Wandelen en spelen zijn nog goed mogelijk voor het kind, en zwakte komt in principe ook niet voor. De pijn verergert niet bij het bewegen of sporten, hoewel de pijn bij een aantal kinderen wel verergert als ze erg veel gesport hebben.

Alarmsymptomen bij groeipijnen

Groeipijnen die in één been optreden, wijzen mogelijk op een ander, ernstiger probleem. Verder tasten de groeipijnen de spieren aan en net de gewrichten. Hinken of koorts komen in principe niet voor bij groeipijn dus wanneer dit wel gebeurt, is medisch advies nodig. Beenpijn in combinatie met één of meer van volgende symptomen vereist ook een bezoek aan de arts:

• een huiduitslag
• een letsel, zoals een valpartij
• een verlies van eetlust
• gewichtsverlies
• koorts
• mank lopen of moeilijk lopen
• rode, warme, pijnlijke, gezwollen gewrichten
• vermoeidheid
• zwakte

Diagnose en onderzoeken

Een arts diagnosticeert groeipijn door het kind te onderzoeken en vragen te stellen over de medische geschiedenis en de klachten. Het is belangrijk om andere mogelijke oorzaken van de pijn uit te sluiten. Als het kind groeipijnen heeft, onthult het lichamelijk onderzoek geen afwijkingen. De ledematen zijn immers niet pijnlijk bij aanraking en vertonen geen zichtbare afwijkingen. Een bloedonderzoek en röntgenfoto’s zijn meestal niet nodig.

Behandeling

De behandeling van groeipijnen hangt af van de ernst van de pijn:

• de beenspieren strekken (voor jongere kinderen is dit wel lastig)
• de benen masseren
• een warme doek of een verwarmingskussen op het pijnlijke been leggen (de huid mag niet verbranden en dit is niet bruikbaar tijdens de slaap)
• vrij verkrijgbare pijnstillers, zoals paracetamol of ibuprofen: De arts moet hiervoor de toestemming geven alsook informatie geven inzake de dosis. Aspirine is afgeraden omdat dit mogelijk het Reye-syndroom veroorzaakt, een levensbedreigende ziekte waarbij een zwelling van de hersenen en lever optreedt

Prognose van aandoening bij kinderen

De prognose voor kinderen met groeipijnen is over het algemeen goed. De pijn vermindert meestal naarmate het kind ouder wordt en de groeifasen voorbij zijn. Groeipijnen hebben geen langdurige gevolgen en zijn niet gerelateerd aan ernstige medische aandoeningen.

Complicaties

Er zijn doorgaans geen complicaties verbonden aan groeipijnen, aangezien ze een normale fase van de kinderlijke ontwikkeling vertegenwoordigen. Bij een juiste diagnose en adequate behandeling verdwijnen de symptomen meestal zonder blijvende effecten.

Preventie

Er zijn geen specifieke maatregelen voor het voorkomen van groeipijnen. Regelmatige lichaamsbeweging en een gezonde levensstijl kunnen echter helpen om de algehele fysieke gezondheid van een kind te ondersteunen, wat indirect kan bijdragen aan het verminderen van de frequentie van groeipijnen.

Lees verder

• Spierkrampen & spierspasmen: Oorzaken, soorten & behandeling
• Beenkrampen: Oorzaken en tips bij pijnlijke krampen in been
• Beenpijn: Oorzaken van pijnlijk been of pijnlijke benen
• Spierpijn: Oorzaken van pijn aan spieren (pijnlijke spieren)