Costochondritis: symptomen, oorzaken, behandeling & prognose

Costochondritis is een ontsteking van het kraakbeen in de ribbenkast of ribkraakbeen. Bij costochondritis is meestal het kraakbeen ontstoken bij de tweede, derde of vierde rib. De aandoening veroorzaakt plaatselijke pijn op de borst die je kunt opwekken door op het kraakbeen aan de voorkant van je ribbenkast te duwen. Costochondritis is een relatief onschuldige aandoening en verdwijnt meestal binnen enkele maanden zonder behandeling. De oorzaak is anno 2024 nog niet bekend, maar er zijn verschillende factoren die kunnen leiden tot costochondritis, zoals te veel fysieke inspanning of een verkeerde houding. Costochondritis is een veel voorkomende oorzaak van pijn op de borst bij kinderen, tieners en adolescenten. Het is goed voor 10 tot 30 procent van alle pijn op de borst bij kinderen. Costochondritis moet onderscheiden worden van het syndroom van Tietze, dat gepaard gaat met een plaatselijke zwelling in het pijnlijke gebied (de kruising van de ribben en het borstbeen).

• Wat is costochondritis?
• Synoniemen
• Oorzaken
• Letsel
• Lichamelijke overbelasting
• Artritis
• Infectie
• Tumoren
• Risicofactoren
• Symptomen van costochondritis
• Alarmsymptomen
• Onderzoek en diagnose
• Behandeling van costochondritis
• Medicijnen
• Fysiotherapie
• Chirurgische en andere procedures
• Zelfzorg en huismiddeltjes
• Prognose
• Preventie

Wat is costochondritis?

Costochondritis is een ontsteking van het kraakbeen dat een rib verbindt met het borstbeen. De pijn die dit veroorzaakt kan sterk lijken op die van een hartaanval of een andere hartaandoening. Soms gaat de pijn gepaard met zwelling (syndroom van Tietze). Costochondritis heeft meestal geen duidelijke oorzaak. Costochondritis verdwijnt meestal vanzelf, hoewel het misschien enkele weken of langer aanhoudt. De behandeling richt zich op pijnverlichting.

Synoniemen

Costochondritis wordt ook wel borstwandpijn, costosternaal syndroom of costosternale chondrodynie genoemd.

Oorzaken

Costochondritis is een ontstekingsproces, vaak zonder duidelijke oorzaak. Een enkele keer kan costochondritis echter worden veroorzaakt door:

Letsel

Een klap op de borst of ander trauma kan costochondritis veroorzaken.

Lichamelijke overbelasting

Zwaar tillen, zware inspanning en ernstige, aanhoudende hoest zijn in verband gebracht met costochondritis.

Artritis

Costochondritis kan in verband worden gebracht met specifieke problemen, zoals artrose, reumatoïde artritis (RA. met gewrichtsontsteking ofwel artritis) en de ziekte van Bechterew of spondylitis ankylopoetica.

Infectie

Verschillende soorten infectieziekten kunnen costochondritis veroorzaken:

• Virussen: costochondritis komt vaak voor bij virale luchtweginfecties (of door overbelasting als gevolg van hoest door de infectie).
• Bacteriën: costochondritis kan ontstaan na een operatieve ingreep als gevolg van een bacteriële infectie.
• Schimmels: het komt slechts zelden voor dat een schimmel de boosdoener is.

Tumoren

Zowel goedaardige als kwaadaardige tumoren kunnen costochondritis veroorzaken. Kanker kan naar het gewricht reizen (uitzaaien) vanuit een ander deel van het lichaam, zoals de borst, schildklier of long.

Risicofactoren

Costochondritis komt het vaakst voor bij vrouwen en bij mensen ouder dan 40 jaar. Het syndroom van Tietze treedt meestal op bij tieners en jongvolwassene in gelijke mate bij mannen en vrouwen.

Symptomen van costochondritis

Symptomen van costochondritis zijn:

• pijn op de borst
• de pijn komt vooral voor aan de linkerkant van je borstbeen
• het gaat om scherpe of drukkende pijn
• het heeft vaak effect op meer dan één rib
• de pijn kan uitstralen naar je rug of buik
• er kan pijn zijn bij diep ademhalen of hoesten.
• de meest voorkomende pijnplaatsen zijn je vierde, vijfde en zesde ribben

Alarmsymptomen

Bel je huisarts als zich een of meer van de volgende symptomen voordoen:

• problemen met ademhalen
• hoge koorts
• tekenen van infectie zoals roodheid, pus en toegenomen zwelling aan de ribgewrichten
• blijvende of verergerde pijn ondanks (pijn)medicatie
• misselijkheid
• zweten
• duizeligheid

Onderzoek en diagnose

Tijdens het lichamelijk onderzoek voelt de arts aan je borstbeen en bekijkt hij of zij of er plekken zijn die pijn doen of dat er zwelling en roodheid is opgetreden. De arts kan je ribbenkast of je armen ook op bepaalde manieren bewegen om te proberen je symptomen te activeren.

De pijn van costochondritis kan erg lijken op de pijn die wordt geassocieerd met hartaandoeningen, longaandoeningen, gastro-intestinale problemen en artrose. Hoewel er geen laboratorium- of beeldvormende tests zijn om de ​​diagnose van costochondritis te bevestigen, kan de arts bepaalde onderzoeken laten uitvoeren, zoals een Elektrocardiografie (ECG), röntgenfoto's, CT- of MRI-scan, om andere aandoeningen uit te sluiten.

Behandeling van costochondritis

Costochondritis verdwijnt meestal vanzelf, hoewel het misschien enkele weken of langer aanhoudt. De behandeling richt zich op pijnverlichting.

Medicijnen

De volgende medicijnen kan de arts voorschrijven:

• Niet-steroïdale anti-inflammatoire geneesmiddelen (NSAID's). Hoewel bepaalde medicijnen, zoals ibuprofen of naproxen zonder recept verkrijgbaar zijn, kan de arts sterkere varianten van deze niet-steroïde anti-inflammatoire geneesmiddelen voorschrijven. Bijwerkingen kunnen zijn: schade aan de maagwand en nieren.
• Opioïde. Als de pijn ernstig is, kan de arts medicijnen voorschrijven die codeïne bevatten of oxycodon. Deze middelen kunnen verslavend zijn.
• Antidepressiva. Tricyclische antidepressiva (middelen tegen depressie) worden vaak gebruikt om chronische pijn onder controle te houden, vooral als het je 's nachts wakker houdt.
• Middelen tegen epilepsie. De epilepsiemedicatie gabapentine is ook succesvol gebleken bij het beheersen van chronische pijn.

Fysiotherapie

Fysiotherapiebehandeling kan bestaan uit rekoefeningen. Zachte strekoefeningen voor de borstspieren kunnen nuttig zijn. Ook kan de fysiotherapeut zenuwstimulatie geven. In een procedure die transcutane elektrische zenuwstimulatie (TENS) wordt genoemd, stuurt een apparaat een zwakke elektrische stroom via kleefpleisters op de huid naar het pijngebied. De stroom kan pijnsignalen onderbreken of maskeren, waardoor ze je hersenen niet bereiken.

Chirurgische en andere procedures

Als conservatieve maatregelen niet werken, kan de arts voorstellen om verdovende medicatie en een corticosteroïd rechtstreeks in het pijnlijke gewricht te injecteren.

Zelfzorg en huismiddeltjes

Bepaalde zelfzorgmaatregelen kunnen ervoor zorgen dat je je meer senang voelt.

• Het gebruik van vrij verkrijgbare niet-steroïde ontstekingsremmende geneesmiddelen pijnstillers. Lees altijd eerst de bijsluiter voor gebruik.
• Koelen of verwarmen. Probeer meerdere keren per dag warme kompressen op het pijnlijke gebied te leggen. Koude kompressen kunnen ook nuttig zijn.
• Rust uit. Vermijd activiteiten die de pijnklachten verergeren.

Prognose

De prognose van idiopathische costochondritis is uitstekend en de meeste personen reageren goed op de behandeling. De aandoening kan terugkomen en enkele weken tot soms wel 1 jaar of langer duren. Uiteindelijk verdwijnen de symptomen spontaan zonder complicaties. Personen met terugkerende episodes kunnen worden verwezen naar een reumatoloog om mogelijke onderliggende reumatische ziekten uit te sluiten.

Preventie

Aangezien costochondritis vaak geen duidelijke oorzaak heeft, is er geen goede manier om het te voorkomen.

Lees verder

• Syndroom van Tietze: symptomen, oorzaak en behandeling
• Pijn achter borstbeen: oorzaken, symptomen en behandeling
• Pijn op de borst: links/rechts, pijn longen, hart, borstbeen
• Pijn op de borst: rechts, links, na eten en bij inademen
• Pijn aan de ribben: oorzaken van ribpijn of pijnlijke ribben