Babyeczeem: Huidaandoening bij baby's en jonge kinderen

Eczeem is een huidaandoening die mogelijk ook baby’s treft in de eerste paar maanden van het leven. Babyeczeem tast mogelijk het hele lichaam aan, maar de handen, het gezicht en de nek zijn de meest getroffen gebieden bij baby's. De veel voorkomende huidaandoening presenteert zich met een rode, droge, jeukende en gebarsten huid die soms barst en gaat bloeden. De behandeling van de aandoening bestaat uit het toepassen van crèmes, zalven en kleine veranderingen in de omgeving. Babyeczeem verdwijnt normaal gesproken voordat het kind de tienerjaren bereikt, maar soms houdt de huidaandoening aan tot in de tienerjaren en volwassenheid.

• Synoniemen
• Epidemiologie van huidziekte
• Oorzaken
• Risicofactoren
• Symptomen: Droge, rode, schilferige en jeukende huid
• Locatie
• Kenmerken
• Diagnose en onderzoeken
• Behandeling
• Baden
• Irriterende stoffen vermijden
• Kledij kiezen
• Koel houden
• Krabben voorkomen
• Topische steroïden toepassen
• Anti-jeukmiddelen
• Anti-inflammatoire crèmes en zalven
• Prognose
• Complicaties
• Preventie

Synoniemen

Babyeczeem is ook bekend als

• atopisch eczeem bij baby’s
• atopische dermatitis bij baby’s
• infantiele atopische dermatitis
• kindereczeem

Epidemiologie van huidziekte

Babyeczeem is een zeer veel voorkomende en behandelbare huidaandoening die meestal het eerst verschijnt bij kinderen voor vijfjarige leeftijd. Circa 13% van alle kinderen lijdt aan eczeem.

Oorzaken

Eczeem ontstaat wanneer het lichaam te weinig vetcellen (ceramiden) aanmaakt. Wanneer een patiënt onvoldoende vetcellen heeft, verliest de huid vocht (water) en wordt de huid erg droog. De oorzaken van babyeczeem zijn onduidelijk anno september 2024.

Risicofactoren

Vermoedelijk resulteert de aandoening uit een combinatie van genetische factoren en omgevingsfactoren.

Allergenen
Sommige artsen zijn van mening dat koemelk, pinda's, eieren of bepaalde vruchten eczeem verergert. Een baby wordt ook blootgesteld aan deze voedingsmiddelen als haar moeder deze eet voordat ze borstvoeding geeft.

Droge huid
Een te droge huid is vatbaar voor een huiduitslag en opflakkeringen van eczeem.

Chemische irriterende stoffen
Natuurlijke of kunstmatige chemicaliën in alledaagse producten, veroorzaken sneller een uitbraak van eczeem. Deze chemicaliën zijn te vinden in diverse producten zoals shampoos, zepen, wasmiddelen en desinfectiemiddelen of oppervlaktereinigers.

Genen
Als een ouder eczeem heeft, heeft een baby veel meer kans om deze huidaandoening ook te krijgen.

Huisstofmijt
Langdurige blootstelling aan huisstofmijt verhoogt de kans op eczeem bij zuigelingen. Het verminderen van het aantal huisstofmijten in het huis maakt weinig verschil voor de frequentie en ernst van eczeemaanvallen na de eerste diagnose.

Overmatig gebruik antibiotica
Het overmatig gebruik van antibiotica tast het immuunsysteem aan.

Overmatige hitte
De hitte van de zomer, evenals de hitte van een warm bad veroorzaken sneller babyeczeem en kindereczeem. Ook zweten veroorzaakt sneller eczeem, dus het dragen van niet-ademende kledij (kleding gemaakt van wol of synthetische vezels) veroorzaakt sneller uitbarstingen van de huidaandoening.

Steriele omgevingen
Steriele omgevingen bereiden het immuunsysteem van een baby niet voldoende voor.

Stress
Baby’s zijn mogelijk extreem geïrriteerd door eczeem. Stress verergert de aandoening.

Vocht op de huid
Ook vocht op de huid is een risicofactor voor babyeczeem. Vocht op de huid is afkomstig van zweet, melk, speeksel of natte luiers.

Voeding
Sommige voedingsmiddelen veroorzaken sneller een ontsteking van de huid bij baby’s en kinderen, zoals geraffineerde suiker, gefrituurd voedsel en vleeswaren.

Symptomen: Droge, rode, schilferige en jeukende huid

Locatie

Bij jonge baby's zijn de hoofdhuid, het gezicht (gezichtseczeem), de oren (ooreczeem) en de nek de meest getroffen gebieden. Bij oudere baby’s zijn de armen en benen vaker aangetast, vooral rond de ellebogen en knieën, evenals het luiergebied.

Kenmerken

Eczeem bij baby’s presenteert zich als een droge huid, rode huid, schilferige huid en jeukende huid. In ernstige gevallen veroorzaakt babyeczeem een pijnlijk barstje van de huid (gebarsten huid) waaruit pus en bloed lekt. Naarmate kinderen ouder worden, wordt de aangetaste huid minder rood, maar wel ruwer, dikker en harder (lichenificatie). Lichenificatie treedt ook op als gevolg van het aanhoudend krabben.

Diagnose en onderzoeken

Het diagnosticeren van eczeem bij baby's is relatief eenvoudig omdat de symptomen heel goed zichtbaar zijn en ook duidelijk wijzen in de richting van babyeczeem. Een arts onderzoekt de baby en beoordeelt of de symptomen het gevolg zijn van eczeem (atopische dermatitis) of contactdermatitis (allergisch eczeem). Contactdermatitis is namelijk een goed te behandelen huidaandoening die te wijten aan blootstelling aan allergenen (uitlokkende stoffen) of irriterende stoffen.

Behandeling

Wanneer de tekenen van babyeczeem duidelijk aanwezig zijn, moet de arts snel een behandeling inzetten zodat de symptomen niet verergeren of zich niet gaan verspreiden. De ouders moeten weten welke mogelijke oorzaken en uitlokkende factoren het babyeczeem veroorzaakt, en deze risicofactoren dan vermijden. Ook andere behandelingsopties zijn beschikbaar. Vooral bij bijzonder ernstige gevallen is overleg met een gespecialiseerde dermatoloog (huidarts) noodzakelijk.

Baden

Een geschikte baadroutine is essentieel voor het behandelen van babyeczeem. Het badwater moet lauw maar niet warm zijn en het baden zelf mag niet langer dan tien minuten duren. Na het baden dept (en niet wrijft!) de ouder de huid droog, en past hij vervolgens de voorgeschreven topische lotions en zalven toe.

Irriterende stoffen vermijden

Ouders verwijderen irriterende stoffen en bekende allergenen zoveel mogelijk uit het huishouden, zoals geurige producten, sigarettenrook, ...

Kledij kiezen

De baby moet gekleed worden in zachte katoenen kleding die 'ademt'.

Koel houden

De baby koel houden is aanbevolen zodat hij niet overmatig gaat zweten. Dit is mogelijk door het aanbrengen van koele kompressen (een nat, koel washandje), vooral op geïrriteerde plekken.

Krabben voorkomen

De ouders houden de vingernagels van de baby kort om het krabben te voorkomen. Dit beschadigt namelijk de huid en leidt tot verdere ontstekingen en huidinfecties waarvoor de arts antibiotica moet voorschrijven.

Topische steroïden toepassen

Milde topische steroïden (krachtige ontstekingsremmers die de ouders op de huid aanbrengen) zijn inzetbaar om de roodheid en pijn van de opflakkeringen van babyeczeem te verminderen. Deze steroïden zijn volkomen veilig wanneer de ouders deze correct en onder begeleiding van een arts toepassen. Ze zijn echter over het algemeen niet geschikt voor langdurig gebruik.

Anti-jeukmiddelen

Anti-jeukmiddelen verminderen de jeuk en ongemakken van eczeem.

Anti-inflammatoire crèmes en zalven

Ook het gebruik van anti-inflammatoire crèmes en zalven kan door de arts aanbevolen worden om de ontsteking van de huid te verminderen.

Prognose

In veel gevallen verdwijnt eczeem in de kinderjaren of de vroege tienerjaren. Echter, de huidaandoening kan aanhouden en in ernst toenemen, vooral als deze niet goed wordt behandeld. Bij een deel van de mensen verdwijnt eczeem helemaal niet en blijven ze de rest van hun leven last hebben van eczeem.

Complicaties

Eczeem kan de huid vatbaarder maken voor huidinfecties zoals bacteriële infecties. Bij langdurige infecties kan een arts antibiotica voorschrijven. Chronisch eczeem kan tot andere huidaandoeningen leiden, zoals:

• lichenificatie
• huidverdikking
• atopisch dermatitis

Preventie

Er zijn geen doeltreffende maatregelen voor het volledig voorkomen van babyeczeem, maar ouders kunnen wel enkele stappen ondernemen om de kans op uitbraken te verminderen en het ongemak van een baby te minimaliseren. Regelmatig controleren of het kind niet in contact komt met bekende allergenen en irriterende stoffen, het gebruik van milde huidverzorgingsproducten en het volgen van het advies van een arts kan het risico verminderen.

Lees verder

• Huiduitslag en huidafwijkingen bij baby's (pasgeborenen)
• Eczeem: Chronische huidziekte met droge en jeukende huid
• Droge huid: Oorzaken en behandeling van uitgedroogde huid
• Jeukende huid (pruritus): Oorzaken van jeukend huidgebied
• Eczeem op het gezicht: Behandeling van gezichtseczeem