Spider naevus (spinnenkop): kleine adertjes op benen/gezicht

Een spider naevus, ook wel spinnenkop of spinadertje genoemd, is een onschuldige vaataandoening, waarbij er verwijde vaatjes of kleine adertjes op de huid zichtbaar zijn. Spinadertjes kunnen onder meer voorkomen in het gezicht en op de benen. Spinadertjes worden vaak als cosmetisch storend ervaren, maar zijn op zich goed te behandelen. De spider naevi werd voor het eerst beschreven in 1869 door de Engelse arts Erasmus Wilson, die ze op de huid van een tollenaar signaleerde. Ze worden beschreven als 'spinnenkoppen' of 'spinadertjes' vanwege hun uiterlijk; het uitwaaierende rode patroon lijkt op het lichaam van een spin. De oorzaak wordt niet in alle gevallen volledig begrepen, maar ze komen in sommige families vaker voor. Sommige gevallen zijn gerelateerd aan zwangerschap, gebruik van anticonceptiepillen of gewichtstoename.

• Wat is een spider naevus?
• Synoniemen
• Vóórkomen
• Oorzaken spinnenkop
• Spinnenkop op dijen, enkels, kuiten, benen en gezicht
• Symptomen: kleine adertjes op benen en gezicht
• Wanneer huisarts inschakelen?
• Onderzoek en diagnose
• Vraaggesprek en lichamelijk onderzoek
• Differentiële diagnose
• Behandeling van spider naevus
• Verwijderen met sclerotherapie
• Weghalen met laserbehandeling
• Verloop en prognose
• Preventie

Wat is een spider naevus?

Oppervlakkige adertjes, spider naevi of spinnenkopjes genoemd, doen zich voor wanneer kleine aderen zich onder het oppervlak van de huid verzamelen, waardoor rode, blauwe of paarse verkleuringen ontstaan. Spider naevi danken hun naam door de vorm van de verkleuringen; het lijken net kleine spinnetjes op de huid. Sommige gevallen van spider naevi kunnen zeer klein zijn. Anderen zijn groter en vallen meer op. Je kunt ze als cosmetisch storend ervaren, maar ze zijn ongevaarlijk en een behandeling wordt meestal alleen om cosmetische redenen gedaan. Er is geen medische noodzaak om een spider naevi te verwijderen.

Synoniemen

Spider naevi staat ook bekend onder de volgende benamingen:

• spider nevi
• spinnenkop
• spinadertje
• naevus araneus
• naevus arachnoidius
• spider angioma
• spider nevus
• tache stellaire
• étoile vasculaire

Vóórkomen

15-20% van alle mensen heeft één of meer spin-naevi. Meerdere spin naevi zijn meer indicatief voor een onderliggende ziekte. Ze komen vaak voor bij kinderen, met name op schoolleeftijd. Spinnekoppen komen bij mannen en vrouwen even vaak voor. Spider naevi kunnen zich ook tijdens de zwangerschap ontwikkelen of bij gecombineerde hormonale anticonceptie. Het voorkomen van slechts één of enkele spinnenkopjes komt vaker voor bij vrouwen. Er zijn waarschijnlijk geen raciale verschillen in prevalentie, maar ze zijn minder duidelijk op een donkerdere huid.

Oorzaken spinnenkop

Een spider naevus of spinnenkop kan een aanwijzing zijn voor een onderliggende ziekte, met name alcoholische levercirrose, maar kan ook voorkomen bij gezonde personen, vooral zwangere vrouwen, of als reactie op geneesmiddelen. Hoewel anno 2024 de oorzaak onbekend is, is het vermoedelijk een manifestatie van een verstoorde balans van geslachtshormonen. Dit kan een verhoogde oestradiol / vrije testosteron-verhouding veroorzaken. Als alternatief kunnen ze, met name bij alcoholische cirrose, het gevolg zijn van serumvasculaire groeifactoren in combinatie met alcohol, leidend tot neovascularisatie (nieuwgroei van de kleine bloedvaten), vooral bij jongere patiënten bij wie ze vaker voorkomen.

Spinnenkop op dijen, enkels, kuiten, benen en gezicht

Spinnenkoppen komen het meest voor op de dijen, enkels en kuiten, dus op de benen. Maar spider naevus kan ook elders op het lichaam voorkomen, zoals het gezicht of de handen.

Symptomen: kleine adertjes op benen en gezicht

Rode of blauwachtig-paarse bloedvaatjes verschijnen, meestal op de benen of dijen, maar soms op het gezicht, onderarmen of handen. Spinnenkoppen veroorzaken meestal geen symptomen als jeuk of pijn, maar veroorzaken soms een licht dof ongemak of een branderig gevoel.

De symptomen van een spider naevus zijn:

• meestal asymptomatisch (d.w.z. zonder symptomen)
• zelden bloeden ze na een klein trauma
• het zijn kleine laesies met een aantal kleine bloedvaatjes
• de plekjes lijken op een spin
• het midden heeft een diameter van ongeveer 1 mm en de hele laesie is ongeveer 5-10 mm breed
• stevige druk met een glasplaatje of iets kleins, zorgt ervoor dat het spinnenkopje verdwijnt en wanneer de druk wordt opgeheven, wordt deze snel opnieuw gevuld uit de centrale arteriolen
• spinnenkoppen komen het vaakst voor op het gezicht, onder de ogen en op de jukbeenderen
• andere voorkeursplekken zijn de handen, onderarmen en oren
• een spider naevus kan op de romp voorkomen, of op de hoofdhuid, nek en armen
• bijna alle spider naevi komen voor op het bovenste deel van het lichaam

Wanneer huisarts inschakelen?

Spinnenkoppen zijn niet schadelijk voor je algehele gezondheid. Als je ze cosmetisch storend vindt of als ze pijnlijk of gevoelig worden, raadpleeg dan je huisarts over de mogelijkheid van behandeling.

Onderzoek en diagnose

Vraaggesprek en lichamelijk onderzoek

De diagnose wordt door de arts op het blote oog gesteld. De arts zal met de top van zijn of haar vinger de ader geheel wegdrukken en bij het loslaten komt het adertje met haar vertakkingen weer terug. De arts zal vragen naar welke medicijnen je gebruikt, omdat deze leverschade kunnen veroorzaken. Hij of zij zal ook informeren naar alcoholgebruik. Voor de meeste gezonde jonge mensen met een enkele laesie, of slechts een paar, en vooral kinderen, is geen onderzoek vereist. Zo nodig controleert de arts de leverfunctie (leverfunctieonderzoek).

Differentiële diagnose

Spider naevi kan worden onderscheiden van andere huidafwijkingen met een soortgelijk uiterlijk door op de spinnenkop te drukken waarna deze leegloopt en daarna los te laten waarna deze zich opnieuw met bloed vult vanuit het centrum naar buiten. Een spider naevi kan sterke gelijkenis vertonen met de volgende huidaandoeningen:

• Kersenwratjes zijn grotere rode vlekken zonder uit te stralen en komen vooral bij oudere mensen voor.
  Een vlakke hemangioom bij een baby / Bron: Gstk, Wikimedia Commons (CC BY-SA-4.0)
• Insectenbeten, maar deze verdwijnen vaak weer snel en kunnen jeuken.
• Er zijn verwijde kleine bloedvaten te zien bij teleangiëctasie. De ziekte van Rendu-Osler-Weber (ROW) is een aandoening waarbij meerdere gebieden van telangiëctasieën voorkomen.
• Hemangiomen: goedaardige woekeringen van bloedvaten.

Behandeling van spider naevus

Een spider naevus heeft geen behandeling nodig. Bij sommige mensen kunnen steunkousen de omvang van bestaande spinnenkoppen verminderen en helpen nieuwe te voorkomen. De twee meest voorkomende cosmetische behandelingen voor een spider naevus zijn sclerotherapie en laserbehandeling.

Verwijderen met sclerotherapie

Sclerotherapie of sclerocompressietherapie is de behandeling van spinnenkoppen door er een irriterende stof in te spuiten. Het behandelde gebied kan een paar dagen gevoelig zijn en het kan blauwe plekken veroorzaken, maar na enkele weken zijn deze vervaagd.

Weghalen met laserbehandeling

Tijdens de laserbehandeling worden er laserpulsen afgegeven aan de spinnenkopjes en door de warmte van de laser worden de vaatwanden vernietigd. De bloedvaten worden uiteindelijk door het lichaam geresorbeerd.

Verloop en prognose

Een spider naevus kan permanent aanwezig zijn of na enkele maanden of jaren verdwijnen, vooral als ze worden veroorzaakt door zwangerschap of bepaalde medicijnen.

Als je een cosmetische behandeling voor de spinnenkoppen hebt gehad, kun je over het algemeen een verbetering van 50% tot 90% verwachten. Er zijn mogelijk meerdere behandelingssessies nodig om het gewenste resultaat te bereiken. Na de behandeling kan een lichte verkleuring van de huid achterblijven gedurende weken of zelfs zo lang als een jaar voordat het is vervaagd. In veel gevallen verdwijnen spider naevi volledig, maar ze kunnen terugkeren.

Preventie

Omdat de oorzaken van spider naevi anno 2024 niet volledig wordt begrepen, kunnen ze niet altijd worden voorkomen. Het is handig om een ​​gezond gewicht te behouden en lichamelijk actief te blijven.

Lees verder

• Spider naevi: oorzaken & rode spinnetjes op huid verwijderen
• Huidaandoeningen A-Z: symptomen, oorzaak en behandeling
• Leverschade: symptomen, oorzaken & gevolgen schade aan lever
• Leverproblemen: symptomen, oorzaak, behandeling en preventie
• Huidvlekken: onschuldige vlekken op de huid - rood en bruin