Spierbiopsie: Verwijdering van stukje weefsel uit spier

Een spierbiopsie is een medische procedure waarbij de arts een klein stukje spierweefsel verwijdert voor verder onderzoek. Dit is vooral nodig voor het opsporen van aandoeningen, maar ook is het mogelijk om dankzij het wegnemen van een stukje weefsel uit een spier bepaalde effecten van medicijnen op te volgen of het verschil tussen en zenuw- en spieraandoening te bepalen. Voor de procedure zijn meestal geen specifieke voorbereidingen vereist. De aandoening verloopt zo goed als pijnloos, al ervaart de patiënt soms achteraf nog wel wat pijn of kampt hij af en toe met enkele bijwerkingen zoals een bloeding of een infectie.

• Indicatie van weefselmonster van spier
• Aandoeningen opsporen
• Problemen opvolgen
• Zekerheid van spieraandoening
• Tegenindicatie van verwijdering van spierbiopt
• Voor de spierbiopsie
• Tijdens het wegnemen van het spierweefsel
• Naaldbiopsie
• Open biopsie
• Resultaten van onderzoek
• Normale resultaten
• Abnormale resultaten
• Risico’s van medische procedure

Indicatie van weefselmonster van spier

Aandoeningen opsporen

Een spierbiopsie is nuttig voor het identificeren of detecteren van volgende mogelijke aandoeningen:

• ontstekingsziekten van de spieren zoals polymyositis (auto-immuunaandoening met spierzwakte) of dermatomyositis (aandoening met huiduitslag en spierproblemen)
• bindweefsel- en bloedvataandoeningen zoals polyarteritis nodosa (bloedvatziekte met variabele symptomen)
• infecties die de spieren treffen zoals trichinose (parasitaire infectieziekte met symptomen aan maag, darmen en spieren) of toxoplasmose (infectie met symptomen aan hersenen en ogen)
• erfelijke spieraandoeningen zoals spierdystrofie of aangeboren myopathie
• metabolische spierdefecten

Problemen opvolgen

De arts zet mogelijk een biopsie van een spier in om de effecten van medicijnen, toxines (gifstoffen) of elektrolytische aandoeningen na te gaan.

Zekerheid van spieraandoening

Een spierbiopsie is soms nodig om het verschil tussen zenuw- en spieraandoeningen te bepalen.

Tegenindicatie van verwijdering van spierbiopt

Wanneer een spier recentelijk beschadigd is geraakt, zoals door een naald bij een elektromyografie (meting van de elektrische spieractiviteit) is een spierbiopsie niet aangewezen. Het wegnemen van spierweefsel is evenmin aanbevolen wanneer een spier door een reeds bestaande aandoening is aangetast, zoals bij zenuwcompressie (beknelde zenuw).

Voor de spierbiopsie

Naast een volledige medische geschiedenis voert de arts een volledig lichamelijk onderzoek uit om er zeker van te zijn de patiënt zich in een goede gezondheid bevindt voordat hij de procedure ondergaat. Mogelijk is een bloedonderzoek nodig of zijn andere diagnostische testen vereist. De arts moet verder wel op de hoogte zijn van gevoeligheden of allergische reacties op geneesmiddelen, latex, tape of anesthetica (lokaal en algemeen). De arts moet verder over alle informatie beschikken inzake de genomen medicijnen, supplementen en kruidengeneesmiddelen. Meestal hoeft de patiënt geen speciale voorbereidingen te nemen voor de biopsie van het spierweefsel. Als de patiënt anesthesie krijgt, is het belangrijk dat hij de instructies van de arts opvolgt, zoals niets eten of drinken voor het onderzoek.

Tijdens het wegnemen van het spierweefsel

Deze patiënt is meestal wakker wanneer de arts de spierbiopsie uitvoert, al is het wel mogelijk dat de arts de patiënt eerst een kalmerend medicijn toedient. De patiënt moet tijdens de procedure zo stil mogelijk blijven liggen. De arts past eerst een verdovend medicijn (lokale anesthesie) toe op het biopsiegebied. De arts injecteert dit verdovingsmiddel, wat soms een branderig gevoel of stekend gevoel veroorzaakt bij de patiënt. Dit gevoel verdwijnt snel omdat het gebied gevoelloos wordt. Er zijn twee soorten spierbiopsie met name een naaldbiopsie en een open biopsie. Na beide soorten biopsie stuurt de arts het weefsel naar een laboratorium voor verder onderzoek.

Naaldbiopsie

Bij een naaldbiopsie plaatst de arts een naald in de spier. Wanneer de arts de naald terugtrekt (verwijdert), blijft er een stukje weefsel in de naald achter. Soms zijn er meerdere naaldprikken nodig om een voldoende groot monster te krijgen.

Open biopsie

Bij een open biopsie maakt de arts een kleine snede (incisie) in de huid en in de spier. Vervolgens verwijdert de arts het spierweefsel.

Resultaten van onderzoek

Normale resultaten

Wanneer een spierbiopt normaal is, is er geen schade aan of probleem met de spier.

Abnormale resultaten

Een spierbiopsie diagnosticeert onder andere volgende aandoeningen:

• aandoeningen waarbij een ontsteking van de bloedvaten betrokken is die daarnaast de spieren aantasten (necrotiserende vasculitis)
• een erfelijke spierziekte (Duchenne spierdystrofie of Becker spierdystrofie)
• een infectie veroorzaakt door een parasiet die leeft in rauw vlees (trichinose)
• een inflammatoire ziekte die spierzwakte, zwelling van gevoeligheid en weefselbeschadiging veroorzaakt (polymyositis)
• een spierontsteking (myositis)
• een spierziekte met een ontsteking en huiduitslag (dermatomyositis)
• een verlies van spiermassa (spieratrofie)
• een vernietiging van de spier (myopathische veranderingen)
• een zwelling, ontsteking en verdikking van spierweefsel onder de huid (fascia) (eosinofiele fasciitis)
• traumatische spierschade
• verlamde spieren
• verschillende spierdystrofieën
• weefselsterfte van de spier (necrose)
• zenuwproblemen die de spieren treffen

Risico’s van medische procedure

Een spierbiopsie gaat doorgaans gepaard met weinig risico’s of bijwerkingen. Soms krijgen patiënten echter te maken met bloedingen, blauwe plekken en zeer zelden ook aan schade aan het spierweefsel of andere weefsels in het gebied. Is de huid gebroken (beschadigd), dan kampt een patiënt tevens sneller met een infectie. Tot slot is het verdoofde gebied soms nog ongeveer een week pijnlijk.

Lees verder

• Polymyositis: Auto-immuunaandoening met spierzwakte
• Spierblessures: Soorten letsels en verwondingen aan spieren
• Spieratrofie: Oorzaken van spierverlies (spierafbraak)
• Spierzwakte (zwakke spieren): Verminderde spierkracht
• Biopsie: Verwijderen van weefselmonster (biopt)