Aandoeningen die lijken op chronische huidziekte psoriasis

Psoriasis is een veelvoorkomende chronische huidaandoening met kenmerkende symptomen. Diverse andere huidaandoeningen hebben vergelijkbare symptomen waardoor de arts soms een foute diagnose plakt op de auto-immuunaandoening. De patiënt bemerkt dit meestal omdat de symptomen verergeren of omdat de behandeling niet werkt. Een huidbiopsie bevestigt de aanwezigheid van psoriasis. Soms is het echter voor een dermatoloog (huidarts) ook dan nog moeilijk om de juiste diagnose te stellen. Enkele aandoeningen waarvan de symptomen doen denken aan psoriasis zijn bijvoorbeeld ringworm, eczeem en liesschimmel.

• Soorten en symptomen van chronische huidaandoening psoriasis
• Erythrodermische psoriasis
• Guttate psoriasis
• Inverse psoriasis
• Plaque psoriasis (psoriasis vulgaris)
• Pustuleuze psoriasis
• Epidemiologie, oorzaken en risicofactoren van psoriasis
• Symptomen en alarmsymptomen van psoriasis
• Diagnose en onderzoeken bij psoriasis
• Behandeling van psoriasis
• Prognose en complicaties van psoriasis
• Preventie van psoriasis
• Vergelijking met andere huidziekten die op psoriasis lijken
• Eczeem
• Huidkanker
• Lupus
• Liesschimmel
• Pityriasis rosea
• Seborreïsche dermatitis
• Tinea versicolor
• Urticaria (galbulten)
• Lichen planus versus psoriasis
• Erythema multiforme versus psoriasis
• Ziekte van Grover versus psoriasis
• Sarcoïdose versus psoriasis
• Lichen sclerosus versus psoriasis
• Cutane T-cellymfoom (mycosis fungoides) versus psoriasis
• Dermatomyositis versus psoriasis

Soorten en symptomen van chronische huidaandoening psoriasis

Psoriasis is een chronische auto-immuunziekte die zich op verschillende manieren kan manifesteren, afhankelijk van het type. Er zijn vijf hoofdtypen psoriasis, elk met specifieke symptomen en kenmerken.

Erythrodermische psoriasis

Erythrodermische psoriasis is een zeldzame maar ernstige vorm van psoriasis. Deze aandoening veroorzaakt wijdverspreide huidschilfering, intense roodheid, ernstige jeuk, koorts, rillingen, spierzwakte en een snelle pols. Onderkoeling is een mogelijk gevolg, omdat de huid de lichaamstemperatuur niet goed kan reguleren. Deze vorm van psoriasis kan levensbedreigend zijn en vereist onmiddellijke medische aandacht. Meestal ontwikkelen mensen die dit type krijgen al een ander type psoriasis.

Guttate psoriasis

Guttate psoriasis wordt gekenmerkt door het plotseling verschijnen van kleine, schilferige, zalmkleurige of roze bultjes op de huid. Deze bultjes verschijnen vaak op de romp, de benen, en de armen, maar kunnen ook het gezicht, de hoofdhuid, en de oren aantasten. Guttate psoriasis komt vaak voor bij kinderen en jongvolwassenen, vooral na een keelontsteking. Deze vorm van psoriasis kan spontaan verdwijnen zonder terug te komen.

Inverse psoriasis

Inverse psoriasis, ook bekend als psoriasis inversa, veroorzaakt gladde, rode en ontstoken huidplekken in lichaamsplooien zoals de oksels, de lies, en de geslachtsdelen. In tegenstelling tot andere vormen van psoriasis, zijn de schilfers dunner en minder prominent. De huid is vaak pijnlijk en gevoelig, maar vertoont weinig of geen zilverwitte schubben.

Plaque psoriasis (psoriasis vulgaris)

Plaque psoriasis is de meest voorkomende vorm van psoriasis, die ongeveer 80% van de patiënten treft. Het veroorzaakt dikke, zilverwitte schilferige plakken van ontstoken huid die vaak jeuken en pijn doen. Deze plaques verschijnen meestal symmetrisch op de ellebogen, knieën, onderrug, handen, en de hoofdhuid.

Pustuleuze psoriasis

Pustuleuze psoriasis wordt gekenmerkt door het verschijnen van met pus gevulde blaasjes op een rode huid. Deze blaasjes kunnen jeuk en pijn veroorzaken en de aangedane huidgebieden, zoals de vingers, voetzolen, en handpalmen, zijn vaak ernstig aangetast.

Epidemiologie, oorzaken en risicofactoren van psoriasis

Psoriasis komt wereldwijd voor en treft mannen en vrouwen in gelijke mate. De aandoening ontwikkelt zich meestal tussen de 15 en 35 jaar, maar kan op elke leeftijd ontstaan, inclusief bij baby's. Psoriasis komt vaker voor bij mensen met een lichte huidskleur en bij mensen met een familiegeschiedenis van psoriasis. Andere risicofactoren zijn onder meer roken, obesitas, en blootstelling aan kou of stress.

Symptomen en alarmsymptomen van psoriasis

Psoriasis veroorzaakt vaak jeuk, pijn en een branderig gevoel in de getroffen huidgebieden. De belangrijkste symptomen zijn het verschijnen van rode, schilferige plaques. Alarmsymptomen waarvoor onmiddellijke medische aandacht vereist is, zijn onder andere:

• Wijdverspreide huiduitslag met intense jeuk en pijn
• Koorts en koude rillingen in combinatie met huiduitslag
• Snelle verspreiding van plaques over het lichaam

Diagnose en onderzoeken bij psoriasis

Een grondige medische anamnese is essentieel voor de diagnose van psoriasis. De arts beoordeelt visueel de huid en kan aanvullende diagnostische tests uitvoeren, zoals een dermoscopie of een huidbiopsie. Bij een huidbiopsie wordt een klein stukje huid weggesneden en in een laboratorium onderzocht om de diagnose te bevestigen en andere aandoeningen uit te sluiten.

Behandeling van psoriasis

De behandeling van psoriasis varieert afhankelijk van het type en de ernst van de aandoening. Gangbare behandelingen zijn onder andere:

• Topische behandelingen zoals corticosteroïden, vitamine D-analogen en teerproducten
• Fototherapie met UVB- of PUVA-licht
• Systemische medicatie zoals methotrexaat, ciclosporine, of biologische geneesmiddelen

Het doel van de behandeling is om de symptomen onder controle te houden, ontstekingen te verminderen en de levenskwaliteit van de patiënt te verbeteren.

Prognose en complicaties van psoriasis

Psoriasis is een chronische aandoening zonder genezing, maar met de juiste behandeling kunnen de symptomen onder controle worden gehouden. Complicaties zijn onder meer psoriatische artritis, die gewrichtspijn en stijfheid veroorzaakt, en een verhoogd risico op andere aandoeningen zoals hartziekten, diabetes, en depressie.

Preventie van psoriasis

Hoewel psoriasis niet volledig te voorkomen is, kunnen sommige maatregelen helpen om opflakkeringen te minimaliseren, zoals het vermijden van triggers zoals stress, roken, overmatig alcoholgebruik en het behouden van een gezond gewicht.

Vergelijking met andere huidziekten die op psoriasis lijken

Psoriasis kan vaak verward worden met andere huidziekten vanwege de overeenkomstige symptomen. Hieronder enkele aandoeningen die psoriasis kunnen nabootsen:

Eczeem

Eczeem veroorzaakt, net als psoriasis, rode, schilferige huidplekken. Een belangrijk verschil is dat eczeem vaker voorkomt aan de binnenkant van de armen en knieën, terwijl psoriasis zich meestal aan de buitenkant van de ellebogen, knieën en onderrug manifesteert.

Huidkanker

Huidkanker, zoals melanoom, basaalcelcarcinoom, of plaveiselcelcarcinoom, kan soms worden verward met psoriasis. Wanneer de arts huidkanker vermoedt, zijn verdere onderzoeken, zoals een huidbiopsie, noodzakelijk om een nauwkeurige diagnose te stellen.

Lupus

Lupus is een auto-immuunziekte die zowel de huid als inwendige organen kan aantasten. Lupus en psoriasis kunnen vergelijkbare huiduitslag veroorzaken, maar lupus komt minder vaak voor en is vaak ernstiger.

Liesschimmel

Liesschimmel, veroorzaakt door een schimmel, lijkt op inverse psoriasis, omdat beide aandoeningen gladde, rode vlekken in huidplooien veroorzaken. Echter, schimmelinfecties zijn meestal beter gedefinieerd en vaak jeukend.

Pityriasis rosea

Pityriasis rosea veroorzaakt, net als plaque psoriasis, schilferige huiduitslag. Echter, pityriasis rosea begint vaak met één grote ovale vlek, gevolgd door meerdere kleinere vlekken, wat niet kenmerkend is voor psoriasis.

Seborreïsche dermatitis

Seborreïsche dermatitis veroorzaakt vettige, schilferige plekken op de hoofdhuid en gezicht, die lijken op psoriasis, maar dunner en vetter van aard zijn. Seborreïsche dermatitis heeft ook een voorkeur voor de hoofdhuid, terwijl psoriasis meestal dikkere schubben en een bredere verspreiding heeft.

Tinea versicolor

Tinea versicolor, een schimmelinfectie, veroorzaakt kleine, rode of schilferige vlekken op de huid. Deze aandoening kan soms worden verward met psoriasis guttata, hoewel de plekken bij tinea versicolor meestal minder scherp begrensd zijn.

Urticaria (galbulten)

Urticaria, ook wel bekend als galbulten, veroorzaakt jeukende, verheven plekken op de huid die tijdelijk verschijnen en verdwijnen. In tegenstelling tot psoriasis, veranderen de plekken van urticaria snel van vorm en verdwijnen ze binnen enkele uren of dagen zonder schilfering.

Lichen planus versus psoriasis

Lichen planus is een chronische ontstekingsziekte die zowel de huid als de slijmvliezen kan aantasten. Net als psoriasis veroorzaakt lichen planus vaak jeukende, verheven, schilferige plekken op de huid. Deze aandoening verschijnt vaak op de binnenkant van de polsen, enkels en de rug. De laesies hebben vaak een purperrode kleur met een karakteristiek patroon van witte lijnen, bekend als Wickham's striae. Hoewel lichen planus niet besmettelijk is, kan het leiden tot langdurige ongemakken. De diagnose wordt meestal bevestigd door middel van een huidbiopsie, en de behandeling bestaat vaak uit topische corticosteroïden, net zoals bij psoriasis.

Erythema multiforme versus psoriasis

Erythema multiforme is een acute, zelflimiterende huidaandoening die gekenmerkt wordt door symmetrische, rode vlekken die vaak in concentrische ringen voorkomen, een uiterlijk dat vaak wordt vergeleken met een schietschijf. Deze uitslag kan soms lijken op de plaques van psoriasis, vooral wanneer ze zich op de handen of voeten voordoen. Erythema multiforme wordt vaak geassocieerd met infecties, zoals herpes simplex, of met het gebruik van bepaalde medicijnen. Een verschil met psoriasis is dat erythema multiforme vaak plotseling optreedt en gepaard kan gaan met systemische symptomen zoals koorts. De diagnose wordt bevestigd door klinische beoordeling en soms door huidbiopsie.

Ziekte van Grover versus psoriasis

De ziekte van Grover, ook bekend als transiënte acantholytische dermatosis, is een relatief zeldzame aandoening die plotselinge uitbraken van jeukende, rode bultjes veroorzaakt, voornamelijk op de borst en rug. Hoewel deze symptomen aanvankelijk op psoriasis kunnen lijken, zijn de bultjes bij de ziekte van Grover kleiner en meer gelokaliseerd. De ziekte van Grover komt vaker voor bij oudere mannen en wordt vaak uitgelokt door warmte en zweten. Een huidbiopsie helpt om deze aandoening te onderscheiden van psoriasis, en de behandeling richt zich op het verminderen van jeuk en ontsteking met topische corticosteroïden.

Sarcoïdose versus psoriasis

Sarcoïdose is een systemische aandoening die wordt gekenmerkt door de vorming van granulomen, kleine ontstekingsknobbeltjes, in verschillende organen, waaronder de huid. Huidmanifestaties van sarcoïdose kunnen soms lijken op psoriasis vanwege de aanwezigheid van schilferige, rode plaques. Sarcoïdose laesies zijn echter meestal dieper en kunnen een paarsachtige tint hebben. De aandoening kan ook andere organen aantasten, zoals de longen en lymfeklieren, wat kan helpen om het te onderscheiden van psoriasis. De diagnose wordt bevestigd door middel van een biopsie van de aangetaste huid of organen. Behandeling van huid-sarcoïdose omvat vaak corticosteroïden of immunosuppressiva.

Lichen sclerosus versus psoriasis

Lichen sclerosus is een chronische huidaandoening die voornamelijk de genitaliën en anale regio aantast, maar ook op andere delen van het lichaam kan voorkomen. Het veroorzaakt gladde, witte vlekken die kunnen verdikken en schilferen, wat soms verward kan worden met psoriasis. Lichen sclerosus gaat vaak gepaard met intense jeuk en pijn, vooral in de getroffen gebieden. Deze aandoening komt vaker voor bij vrouwen en kan leiden tot complicaties zoals littekenvorming of vernauwing van de huid. De diagnose wordt bevestigd door een klinisch onderzoek en huidbiopsie, en de behandeling bestaat meestal uit sterke topische corticosteroïden.

Cutane T-cellymfoom (mycosis fungoides) versus psoriasis

Cutane T-cellymfoom, ook bekend als mycosis fungoides, is een zeldzame vorm van huidkanker die aanvankelijk lijkt op chronische huiduitslag of eczeem. De ziekte kan plaques veroorzaken die visueel sterk lijken op psoriasis, met rode, schilferige laesies die overal op het lichaam kunnen voorkomen. Naarmate de ziekte vordert, kunnen de laesies dikker worden en zich verspreiden, wat de diagnose moeilijker maakt. Een huidbiopsie is essentieel om cutane T-cellymfoom te onderscheiden van psoriasis. Behandeling varieert afhankelijk van het stadium en kan bestraling, chemotherapie of andere gerichte therapieën omvatten.

Dermatomyositis versus psoriasis

Dermatomyositis is een zeldzame inflammatoire ziekte die spierzwakte en huiduitslag veroorzaakt. De huiduitslag kan soms lijken op psoriasis vanwege de roodheid en schilfering, vooral in gebieden zoals de knokkels, ellebogen en knieën. Een kenmerkend teken van dermatomyositis is de aanwezigheid van heliotrope uitslag rond de ogen, wat niet voorkomt bij psoriasis. Naast huidproblemen veroorzaakt dermatomyositis ook spierzwakte en pijn. De diagnose wordt gesteld door middel van een combinatie van klinisch onderzoek, bloedtesten, en soms spier- of huidbiopsie. Behandeling omvat vaak corticosteroïden en immunosuppressiva.

Lees verder

• Psoriasis: Uitlokkende factoren van opflakkering huidziekte
• Psoriasis bij kinderen: Soorten van chronische huidziekte
• Psoriasis guttata: Druppelvormige vlekken op huid met jeuk
• Parapsoriasis: Kleine of grote plaques met huidletsels
• Psoriasis: Chronische huidziekte met droge huid en schilfers