Aandoeningen die lijken op chronische huidziekte psoriasis
Psoriasis is een veelvoorkomende chronische huidaandoening met kenmerkende symptomen. Diverse andere huidaandoeningen hebben vergelijkbare symptomen waardoor de arts soms een foute diagnose plakt op de auto-immuunaandoening. De patiënt bemerkt dit meestal omdat de symptomen verergeren of omdat de behandeling niet werkt. Een huidbiopsie bevestigt de aanwezigheid van psoriasis. Soms is het echter voor een dermatoloog (huidarts) ook dan nog moeilijk om de juiste diagnose te stellen. Enkele aandoeningen waarvan de symptomen doen denken aan psoriasis zijn bijvoorbeeld ringworm, eczeem en liesschimmel.
Soorten en symptomen van chronische huidaandoening psoriasis
Er zijn vijf hoofdtypen
psoriasis, met een reeks verschillende symptomen.
Erythrodermische psoriasis
Dit is een agressieve vorm van psoriasis die wijdverspreide
huidschilfering, intense verbranding van de huid,
koorts,
rillingen,
spierzwakte, ernstige jeuk, een snelle pols en een
ontsteking veroorzaakt. Sommige patiënten zijn niet in staat om warm te blijven dus
onderkoeling treedt dan snel op. Dit type psoriasis vereist onmiddellijke medische zorg omdat het levensbedreigend is. De meeste mensen die dit type psoriasis ontwikkelen, hebben al een ander type psoriasis.
Guttate psoriasis
Wanneer een patiënt dit type psoriasis krijgt, verschijnen plotseling heel kleine, schilferige, zalmkleurige tot roze
bultjes op de huid. De bultjes verschijnen vaak op de romp, de
benen en de armen. Soms ontwikkelen zich ook bultjes op het
gezicht, de hoofdhuid en de
oren. Meestal zijn ze slechts tijdelijk aanwezig. Wanneer
psoriasis guttata verdwijnt, komt dit niet meer terug. Kinderen en jongvolwassenen die een infectie hebben gehad, zoals een
keelontsteking, zijn het vaakst aangetast door dit type psoriasis.
Inverse psoriasis
Bij inverse psoriasis (
psoriasis inversa) ontstaan droge, rode, schilferige plekken in de huidplooien, zoals de
oksels en geslachtsorganen. Inverse psoriasis veroorzaakt dunnere schubben dan plaque psoriasis. De huid is
pijnlijk en er is verder weinig of geen zilverwitte coating op de getroffen huidgebieden.
Plaque psoriasis (psoriasis vulgaris)
Plaque psoriasis zorgt ervoor dat de huidcellen sneller vermenigvuldigen dan normaal. Symmetrische, heldere delen van een
ontstoken huid met dikke zilverwitte schilferige plaques die jeuken, karakteriseren deze vorm van psoriasis. Deze plekken van verschillende grootte ontstaan meestal op de buitenste ellebogen en de knieën, de onderrug, de
handen en de hoofdhuid. Ongeveer 80 procent van de mensen met psoriasis heeft plaque psoriasis.
Pustuleuze psoriasis
Bij
pustuleuze psoriasis vormen zich met pus gevulde
blaasjes op de huid vlakbij of in rode vlekken. Jeuk, pijn en schilfers komen ook voor. Vooral de
vingers, voetzolen en
handpalmen zijn aangetast.
Patiënten met psoriasis ontwikkelen mogelijk eveneens het
Köbner-fenomeen, waarbij zich gebieden met psoriasis ontwikkelen op plaatsen waar een huidletsel is opgetreden.
Risicofactoren voor psoriasis
Psoriasis tast mannen en vrouwen in gelijke mate aan. De chronische huidziekte ontwikkelt zich vaak tussen de 15 en 35 jaar, maar is op elke leeftijd mogelijk aanwezig. Af en toe zijn zelfs baby’s aangetast door psoriasis. Psoriasis komt verder vaker voor bij blanken dan bij mensen met een donkere huidskleur. Mensen met een familielid met psoriasis hebben ook meer kans om de huidaandoening te krijgen. Ook
andere risicofactoren voor psoriasis zijn bekend.
Diagnose en onderzoeken
De patiënt moet steeds een nauwkeurige geschiedenis geven van zijn klachten. Des te meer informatie de arts krijgt, des te groter de kans dat de patiënt een correcte diagnose krijgt. Dit is vooral belangrijk bij
huidaandoeningen zoals psoriasis. Een arts stelt meestal een diagnose op basis van de medische geschiedenis en de visuele beoordeling van de huid. Een visuele inspectie is misschien niet genoeg. Als de arts niet zeker weet wat de diagnose is, zijn verdere diagnostische onderzoeken nodig zoals een dermoscopie of een
huidbiopsie. Bij een huidbiopsie neemt de arts een klein stukje van de huid weg en stuurt hij dit naar een lab voor verdere testen.
Huidziekten die lijken op psoriasis
Eczeem
Artsen verwarren psoriasis soms met
eczeem en omgekeerd. De huidletsels lijken namelijk sterk op elkaar wanneer de arts enkel een visueel onderzoek uitvoert. De arts bespreekt meestal ook de
medische geschiedenis van een patiënt, die vaak hetzelfde is voor psoriasis en eczeem. Een dermatoloog bekijkt de specifieke symptomen en de locatie. Eczeem treft vaker dan psoriasis de binnenkant van de armen en knieën. Psoriasis komt vaak voor op de buitenkant van de ellebogen en de knieën, de onderrug en de hoofdhuid. Psoriasis tast bovendien vaker goed gedefinieerde huidgebieden aan dan eczeem.
Huidkanker
Sommige vormen van
huidkanker zoals een
melanoom, een
basaalcelcarcinoom of een
plaveiselcelcarcinoom, veroorzaken eveneens schilferende, ruwe of verheven plekken op de huid. Vermoedt de arts echter dat de patiënt lijdt aan huidkanker, dan zet hij diagnostische onderzoeken in en dan is de diagnose snel duidelijk.
Lupus
Lupus en psoriasis zijn beide
auto-immuunziekten. Beiden veroorzaken een
huiduitslag, hoewel lupus ook de inwendige organen aantast. Lupus komt ook minder vaak voor en is ernstiger dan psoriasis. Artsen verwarren lupus mogelijk met
psoriatrische artritis (symptomen aan huid en
gewrichten), omdat beide aandoeningen
gewrichtspijn veroorzaken.
Liesschimmel
Liesschimmel (tinea cruris) is een schimmelinfectie die veroorzaakt is door de schimmel tinea cruris. Dit schimmelorganisme veroorzaakt een schilferige uitslag aan huidplooien en op plaatsen waar zweet zich ophoopt. De vaakst aangetaste gebieden zijn de lies, de oksels en de geslachtsorganen. Dit zijn dezelfde plekken die getroffen worden door inverse psoriasis. Gladde, rode, glanzende vlekken op huidplooien (zoals aan de achterkant van de knie), onder de arm of rond de lies, zijn echter kenmerkend bij inverse psoriasis.
Pityriasis rosea
Zowel
pityriasis rosea en plaque psoriasis veroorzaken plekken met een schilferige uitslag op de huid. Pityriasis rosea kenmerkt zich echter door één grote, schilferige vlek en kleinere vlekjes.
Pityriasis rubra pilaris
Pityriasis rubra pilaris verwijst naar een groep huidaandoeningen die ontstekingen en schilfering veroorzaken. Net als bij plaque psoriasis ontwikkelen zich symptomen van pityriasis rubra pilaris op de handpalmen, de hoofdhuid en de voetzolen. Patiënten hebben bovendien dikkere
nagels en
nagelverkleuringen. Een huidarts gebruikt een dermatoscopie om het onderscheid te maken tussen psoriasis en pityriasis rubra pilaris. Een huidbiopsie is in principe niet nodig.
Ringworm
Een schimmel veroorzaakt
ringworm. Ringworm en psoriasis veroorzaken beiden rode, schilferige huidvlekken. Bij ringworm zijn de vlekken echter meer cirkelvormig en uniform dan bij psoriasis.
Seborreïsche dermatitis
Seborreïsche dermatitis is een vorm van eczeem die vaak de hoofdhuid aantast. Het veroorzaakt een ruwe, geschubde huid op het gezicht en de hoofdhuid. Seborreïsche dermatitis heeft vergelijkbare symptomen met psoriasis op de hoofdhuid, zoals:
- een schilferende huid op de hoofdhuid
- gebieden met roodheid van de hoofdhuid
- plekken met een jeukende hoofdhuid die soms ontstoken zijn
Psoriasis veroorzaakt vaker dikke schubben op de huid, terwijl seborreïsche dermatitis dunnere, enigszins vettig ogende huidschilfers veroorzaakt.
Tinea versicolor
Tinea versicolor is een schimmelinfectie die kleine, rode, soms schilferige vlekken op de huid veroorzaakt. Artsen verwarren deze
schimmelinfectie op de huid mogelijk met psoriasis guttata, die vergelijkbare kleine rode markeringen produceert.
Andere aandoeningen die psoriasis nabootsen
Erythrodermische psoriasis
Erythrodermische psoriasis is een ernstige vorm van psoriasis, waarbij wijdverspreide gebieden met rode, zeer pijnlijke,
jeukende huidgebieden tot uiting komen. Een wijdverspreide
roodheid van de huid (erytheem) komt hierbij tot stand, hetgeen ook een kenmerk is van psoriasis.
Inverse psoriasis
Inverse psoriasis doet soms ook denken aan:
- dermatofytose, een schimmelinfectie
- goedaardige familiale chronische pemphigus, een genetische aandoening die blaasjes op de huid veroorzaakt
- intertrigineuze cutane candidiasis
- keratosis follicularis, een genetische aandoening die papels (bultjes) veroorzaakt rond de hoofdhuid, het voorhoofd en de borst
Plaque psoriasis
Artsen verwarren plaque psoriasis mogelijk met één van de volgende aandoeningen:
- inflammatoire lineaire verruceuze epidermale naevus, een genetische huidaandoening.
- lichenoïde dermatitis, waarbij de huid van een patiënt leerachtig wordt
- mycosis fungoides, een zeldzaam type huidkanker
- secundaire syfilis, die een huiduitslag en gezwollen lymfeklieren en koorts veroorzaakt
Pustuleuze psoriasis
Pustuleuze psoriasis onderscheidt zich door de witte blaren op de huid van een patiënt, meestal op de handen of
voeten. Artsen verwarren deze vorm van psoriasis soms met een systemische infectie, of met een ziekte die soortgelijke witte blaren veroorzaakt zoals acute gegeneraliseerde exanthemateuze pustulosis.
Lees verder