Achillespeesontsteking: symptomen, oorzaken en behandeling
Een achillespeesontsteking of tendinitis achillis is een overbelastingsblessure van de achillespees, de pees die van de kuitspier naar de hiel loopt. Een achillespeesontsteking komt het meest voor bij hardlopers die plotseling de intensiteit of duur van hun parcours hebben verhoogd. Het komt ook vaak voor bij mensen van middelbare leeftijd die alleen af en toe in het weekend sporten, zoals tennis of basketbal. De meeste gevallen van achillespeesontsteking kunnen worden behandeld met relatief eenvoudige zelfzorgmaatregelen. Het herstel kan enkele maanden duren. Meer ernstige gevallen van achillespeesontsteking kunnen leiden tot peesscheuren die chirurgisch herstel kunnen vereisen.
Een achillespeesontsteking (afgebeeld in het rood) /
Bron: Injurymap, Wikimedia Commons (CC BY-4.0)Wat is een achillespeesontsteking?
De achillespees bevestigt je kuitspieren aan het hielbot. Je gebruikt deze pees om te springen, lopen, rennen en staan op de bal van je voeten. Overbelasting van de achillespees komt vooral door activiteiten als hardlopen en springen en dit kan een pijnlijke ontsteking van de achillespees veroorzaken, bekend een achillespeesontsteking of tendinitis achillis. Er worden twee soorten achillespeesontsteking onderscheiden: insertie achillespeesontstekingen en niet-insertie achillespeesontsteking. Insertie achillespeesontsteking is ter hoogte van het hielbot waar de achillespees aanhecht aan het bot en wordt ook wel insertie-tendinopathie genoemd. De andere vorm heeft betrekking op vezels in het middelste deel van de pees en treft vooral jonge mensen die actief zijn. Middels zelfzorgmaatregelen kun je het euvel verhelpen. Als de thuisbehandeling echter niet werkt, is het belangrijk om naar je huisarts te gaan. Als de peesontsteking erger wordt, kan de pees scheuren. Mogelijk heb je medicijnen of een operatie nodig om de pijn te verlichten.
Symptomen
De klachten van een achillespeesontsteking ontstaan meestal geleidelijk en ontwikkelen zich gewoonlijk gedurende een aantal dagen of zelfs weken. Symptomen van een achillespeesontsteking kunnen bestaan uit:
- pijn, in het begin vaak mild en mogelijk alleen merkbaar na inspanning
- na verloop van tijd kan de pijn constant aanwezig zijn en ernstig worden
- pijn is heviger als je gedurende langere tijd hardloopt of bij het traplopen
- stijfheid en dit wordt meestal verlicht door activiteit
- traagheid van bewegen in het been
- gevoeligheid, vooral 's morgens en meestal gevoeld net boven waar de pees hecht aan het hielbot
- zwelling
Een achillespeesontsteking komt vaak voor bij hardlopers /
Bron: Istock.com/MartinanOorzaken van een achillespeesontsteking
Een achillespeesontsteking wordt veroorzaakt door herhaalde of intense belasting van de achillespees. Deze pees wordt gebruikt wanneer je loopt, rent, springt of op de bal van je voet staat. De structuur van de achillespees verzwakt naarmate je ouder wordt, waardoor hij kwetsbaarder kan worden voor letsels, vooral bij mensen die alleen in het weekend aan sport doen of die plotseling de intensiteit van hun hardloopprogramma's hebben verhoogd.
Risicofactoren
Een aantal factoren kan het risico op een achillespeesontsteking vergroten, waaronder:
- Meer mannen dan vrouwen worden erdoor getroffen.
- Het komt vaker voor als je ouder wordt.
- Platvoeten kan de achillespees zwaarder belasten.
- Obesitas en strakke kuitspieren kunnen ook de spanning van de pees vergroten.
- Hardlopen in versleten schoenen kan het risico verhogen.
- Peesklachten komen vaker voor bij koud weer dan bij warm weer, en hardlopen op heuvelachtig terrein kan je ook vatbaar maken voor letsel aan de achillespees.
- Mensen met psoriasis of hoge bloeddruk lopen een groter risico op het ontwikkelen van een achillespeesontsteking.
- Bepaalde soorten antibiotica, fluoroquinolonen genaamd, zijn in verband gebracht met een grotere kans op achillespeesontsteking.
MRI-scan /
Bron: Istock.com/© james steidlOnderzoek en diagnose
Ten behoeve van de diagnose zal de huisarts vragen stellen over de symptomen en een lichamelijk onderzoek uitvoeren. De arts zal de achterkant van de enkel en de pees licht aanraken om de bron van de pijn of ontsteking te lokaliseren. De arts zal ook de voet en enkel testen om te zien of de bewegingsvrijheid en flexibiliteit beperkt zijn. Beeldvormende onderzoek, bijvoorbeeld een röntgenfoto, MRI-scan of echografie, kan andere mogelijke oorzaken van pijn en zwelling detecteren en eventuele schade aan de pees beoordelen.
Behandeling van een ontsteking van de achillespees
De behandeling van een achillespeesontsteking is gericht op het verlichten van pijn en het verminderen van zwelling. De keuze van de behandeling hangt af van de ernst van de aandoening en of je een professionele atleet bent. De arts zal waarschijnlijk een combinatie van strategieën voorstellen.
Ice-pack
Bij pijn kun je de pees koelen met een ice-pack. Dit gaat ook zwelling en ontsteking tegen.
Rust
Rust geeft het weefsel de tijd om te genezen. Het type rust dat nodig is, hangt af van de ernst van de symptomen. In milde gevallen kan dit betekenen dat de intensiteit van een training wordt verminderd, maar in ernstige gevallen kan volledige rust gedurende dagen of weken nodig zijn.
De voet hoger leggen
Als je de voet hoger legt dan het hart, kan zwelling verminderen.
Ibuprofen /
Bron: Martin SulmanPijnstilling
Pijnstilling kan met
paracetamol of met niet-steroïde ontstekingsremmende geneesmiddelen (NSAIDS), zoals ibuprofen, welke pijn en zwelling kunnen verminderen. Mensen met
astma,
nieraandoeningen of
leveraandoeningen dienen eerst een arts te raadplegen voordat zij NSAID's gebruiken.
Corticosteroïd-injectie
Een corticosteroïd-injectie door de arts kan de zwelling van de pezen verminderen en de pijn verlichten.
Compressieverbanden en orthesen
Enkelsteunen en inlegzooltjes kunnen het herstel bespoedigen, omdat ze de spanning van de pees wegnemen.
ESWT
ESWT staat voor Extracorporal Shock Wave Therapy en is een gefocusseerde medische schokgolfbehandeling en kan ook toegepast worden bij een achillespeesontsteking.
Chirurgie
Chirurgie kan de schade aan de pees herstellen als gevolg van achillespeesontsteking. Een operatieve ingreep zal worden overwogen als de pijn zes maanden of langer aanhoudt. De meest gebruikelijke procedure is gastrocnemiusrecessie. Deze operatie is een verlenging van de kuitspieren om de enkel een grotere bewegingsvrijheid te geven.
Prognose
Herstel hangt af van hoe ernstig de peesontsteking is. Het kan enkele maanden duren voordat de pijn verdwijnt, zelfs bij een vroege behandeling. Als de pijn niet binnen 6 maanden verdwijnt, kan een operatie noodzakelijk zijn. Degenen die een operatie ondergaan, kunnen mogelijk niet terugkeren naar competitieve sporten of minstens 12 maanden niet hardlopen. Sommigen kunnen hun oude sportactiviteiten nooit meer oppakken. Preventie en vroege behandeling zijn de beste manier om problemen op de lange termijn te voorkomen.
Achillespeesontsteking en wandelen: wat kan wel en wat kan niet? /
Bron: Istock.com/monkeybusinessimagesAchillespeesontsteking en wandelen: Stap voor stap naar herstel
Heb je last van een achillespeesontsteking en vraag je je af of wandelen nog wel een goed idee is? Het kan een lastige balans zijn: je wilt in beweging blijven, maar tegelijkertijd je pees niet overbelasten. Die scherpe pijn bij elke stap is een waarschuwing van je lichaam om rustig aan te doen. Maar hoe ga je daar verstandig mee om?
Rust is goud waard, maar beweging is nodig
Een achillespeesontsteking is een blessure die om geduld vraagt. Rust is essentieel om de pees te laten herstellen, maar dat betekent niet dat je helemaal stil moet zitten. Wandelen kan helpen om de doorbloeding te stimuleren, wat het herstel bevordert – mits je het op de juiste manier aanpakt. Het draait allemaal om dosering: korte, rustige wandelingen op een vlakke ondergrond zonder teveel belasting.
Luister naar je lichaam
Elke stap die je zet met een ontstoken achillespees moet zorgvuldig voelen. Je lichaam laat je direct weten wanneer je te ver gaat. Voel je een scherpe pijn? Dan is het tijd om te stoppen en je pees wat rust te gunnen. Vermijd steile hellingen, sprintjes of lange afstanden, want die kunnen de ontsteking verergeren. Kies voor comfortabele, goed ondersteunende schoenen en wandel in een rustig tempo om de spanning op je pees zo laag mogelijk te houden.
Herstel begint bij een goede houding
Het is niet alleen de afstand die telt, maar ook hoe je loopt. Zorg voor een correcte houding en let erop dat je je voet goed afwikkelt bij elke stap. Een verkeerde staptechniek kan extra druk uitoefenen op je achillespees en de ontsteking verergeren. Kleine aanpassingen in je loopstijl kunnen een groot verschil maken in het herstelproces.
Wandel, maar ken je grenzen
Wandelen kan absoluut een onderdeel zijn van je herstel, maar overdrijf het niet. Korte sessies van 10 tot 15 minuten kunnen helpen om je pees soepel te houden zonder overbelasting. Langzaam opbouwen is de sleutel – en als de pijn toeneemt, weet je dat je een stap terug moet doen. Soms is een paar dagen volledige rust nodig voordat je weer kunt beginnen met lichte beweging.
Complicaties
Een achillespeesblessure kan meer dan een ongemak zijn; als je het niet op tijd aanpakt, kunnen de gevolgen vervelend en langdurig zijn. Eén van de grootste risico’s is dat een simpele ontsteking kan uitmonden in iets ernstigers, zoals een achillespeesruptuur. Laten we eens kijken naar de mogelijke complicaties en wat je kunt verwachten.
Achillespeesontsteking: De sluipende verzwakker
Een ontstoken achillespees, ook wel tendinitis genoemd, kan de pees zwak en kwetsbaar maken. De constante irritatie en ontsteking zorgen ervoor dat de pees minder flexibel wordt, waardoor de kans op een scheur toeneemt. Zonder behandeling kan de ontsteking chronisch worden, en elke stap kan aanvoelen alsof je pees op knappen staat. Dit is niet iets om te negeren—hoe langer je wacht, hoe groter het risico op ernstige schade.
Achillespeesruptuur: De pees kan het begeven
Als een achillespeesontsteking onbehandeld blijft, of als de pees al verzwakt is door overbelasting, kan er een volledige scheur ontstaan: een achillespeesruptuur. Bij een achillespeesruptuur is er sprake van een
gescheurde achillespees. Dit is geen lichte blessure – de pijn is vaak scherp en intens, en het voelt alsof je been ineens niet meer functioneert. Een ruptuur betekent meestal dat je niet meer op je voet kunt staan en directe medische aandacht nodig hebt. In de meeste gevallen is een operatie vereist om de pees weer te herstellen, gevolgd door maandenlange revalidatie.
Chronische pijn en zwakte
Zelfs als de pees niet volledig scheurt, kan een onbehandelde ontsteking leiden tot blijvende zwakte en chronische pijn. De achillespees kan littekenweefsel ontwikkelen, wat de flexibiliteit en kracht vermindert. Dit kan je vermogen om normaal te lopen, rennen of sporten blijvend aantasten.
Beperkte mobiliteit en lange hersteltijd
Bij ernstige complicaties, zoals een ruptuur, kan de hersteltijd flink oplopen. Het herstelproces duurt vaak maanden, en zelfs daarna is het niet gegarandeerd dat je weer op het oude niveau kunt functioneren. Mobiliteit kan beperkt blijven, en de pees blijft vaak gevoeliger voor toekomstige blessures.
Preventie
Hoewel het misschien niet mogelijk is om achillespeesontsteking te voorkomen, kun je maatregelen nemen om het risico te verminderen:
Verhoog je activiteitsniveau geleidelijk
Als je net begint aan een bepaald trainingsprogramma, vang dan langzaam aan en verhoog geleidelijk de duur en intensiteit van de training.
Doe het rustig aan
Vermijd activiteiten die overmatige belasting van de pezen veroorzaken, zoals heuvellopen. Als je deelneemt aan een inspannende activiteit, warm dan eerst de spieren op. Als je tijdens een bepaalde oefening pijn opmerkt, stop en rust uit.
Kies je schoenen zorgvuldig
De schoenen die je draagt tijdens het trainen, moeten zorgen voor voldoende demping van je hiel en moeten een stevige ondersteuning van de voetboog hebben om de spanning in de achillespees te verminderen. Vervang je versleten schoenen tijdig.
Stretch dagelijks
Neem de tijd om je kuitspieren en achillespees in de ochtend uit te rekken, evenals voor het sporten en na het sporten om de flexibiliteit te behouden. Dit is vooral belangrijk om een recidief van achillespeesontsteking te voorkomen.
Versterk je kuitspieren
Sterke kuitspieren stellen de kuit en de achillespees in staat beter om te gaan met de stress die ze ondervinden bij activiteit en beweging.
Oefeningen afwisselen
High impact oefeningen afwisselen met low impact oefeningen.
Lees verder