Bultjes op tandvlees: Oorzaken van puistjes en knobbeltjes

Knobbels en bultjes bevinden zich mogelijk overal op het lichaam, zelfs op het tandvlees of op andere plaatsen in de mond. Sommige bultjes zijn ernstiger dan andere. Een zwangerschap, medicatiegebruik en slecht passende kunstgebitten veroorzaken mogelijk knobbeltjes, die meestal vrij onschuldig zijn. Soms is ook sprake van een tandabces of tandvleesabces op het tandvlees. Deze puistjes verschijnen op het tandvlees wanneer voedseldeeltjes, plaque en bacteriën onder het oppervlak van het tandvlees een infectie veroorzaken. Dit knobbeltje veroorzaakt onder andere pijn, een pusafscheiding, een bloeding en/of een zwelling van het tandvlees. Een patiënt die een tandvleespuistje bemerkt, bezoekt het best een tandarts om dit te laten controleren. Wanneer namelijk sprake is van een abces, is vaak een behandeling met antibiotica en eventueel nog een bijkomende behandeling nodig. Het is belangrijk om een abces op de tanden of het tandvlees te behandelen want anders ontstaan mogelijk complicaties.

• Kunstgebit en tandvleesbultjes
• Medicatie en knobbeltjes op tandvlees
• Tand- en tandvleesabcessen en puistjes op tandvlees
• Oorzaken
• Soorten
• Complicaties
• Zwangerschap en tandvleesknobbeltjes
• Symptomen geassocieerd met tandvleesknobbeltjes
• Diagnose en onderzoeken
• Behandeling van puistje of knobbeltje op tandvlees
• Tandvlees en tanden gezond houden

Kunstgebit en tandvleesbultjes

Een slecht passend kunstgebit wrijft op het tandvlees en veroorzaakt irritatie totdat zich een knobbeltje vormt.

Medicatie en knobbeltjes op tandvlees

Door een overgroei van het tandvlees ontstaat soms een bultje. Deze overgroei komt bij sommige patiënten tot stand door het gebruik van voorgeschreven medicijnen.

Tand- en tandvleesabcessen en puistjes op tandvlees

Oorzaken

Zowel tand- als tandvleesabcessen zijn het gevolg van bacteriële infecties in de mond. Parodontale tandvleesabcessen treden vaak op als een complicatie van onbehandelde tandvleesaandoeningen (parodontale aandoeningen). Wanneer een patiënt lijdt aan parodontitis (aandoening met schade aan weefsel en bot die tand ondersteunen), trekt het tandvlees weg van de tanden, waardoor zakjes ontstaan die een bacteriegroei mogelijk maken. Voedsel komt dan vast te zitten in deze zakjes, wat leidt tot de ontwikkeling van pus. Als de pus niet uit deze zakjes kan wegvloeien, vormt zich een abces. Vaak gaat een abces gepaard met een ontsteking, zwelling en meestal ook pijn. Onbehandeld verspreidt het abces zich naar andere lichaamsdelen.

Soorten

Wanneer een vochtige bult of een puistje op het tandvlees of rond de tanden ontstaat, is dit meestal te wijten aan een abces (verzameling van pus in een lichaamsdeel). Er zijn twee categorieën van abcessen in het mondgebied met name een tandvleesabces en een tandabces (periapicaal abces). Tandvleesabcessen ontwikkelen zich in het parodontale weefsel, terwijl een tandabces zich vormt aan de punt van een tandwortel.

Tandvleesabcessen nemen mogelijk drie vormen aan:

• gingivaal tandvleesabces: Gingivale abcessen zijn gelokaliseerde, vaak pijnlijke letsels in het tandvleesgebied rond de bovenkant van de tanden. Deze tandvleesabcessen komen het minst vaak tot stand.
• parodontaal tandvleesabces: Parodontale abcessen zijn de vaakst voorkomende tandvleesabcessen die zich meestal dieper in het tandvlees ontwikkelen.
• pericoraal tandvleesabces: Een pericoraal abces ontwikkelt zich meestal rond de kruin van een tand die niet volledig door het tandvlees is doorgebroken (zoals een geïmponeerde verstandskies).

Complicaties

Een onbehandeld abces leidt tot een infectie van andere delen van de mondholte, zoals het kaakbot, en zelfs tot het verlies van de nabijgelegen tand.

Zwangerschap en tandvleesknobbeltjes

Door hormonale schommelingen ervaren vrouwen mogelijk bultjes op het tandvlees. Na de bevalling – wanneer de hormoonspiegels weer op peil zijn – verdwijnt dit symptoom.

Symptomen geassocieerd met tandvleesknobbeltjes

Puistjes en knobbeltjes in de mond gaan meestal gepaard met volgende mogelijke symptomen:

• een pusafscheiding
• een slechte adem (bij een pusafscheiding)
• een slechte smaak in de mond (bij een pusafscheiding)
• een tandvleesbloeding
• gevoeligheid voor warm of koud eten
• gezwollen tandvlees
• koorts
• misselijkheid
• moeilijkheden bij het eten en spreken
• oorpijn
• rood bultje op tandvlees of anders heeft het bultje dezelfde kleur als het tandvlees
• rood tandvlees
• tandvleespijn
• toenemende druk in het getroffen gebied

Diagnose en onderzoeken

Bij het beoordelen van een abces noteert de tandarts de symptomen, bekijkt hij uitgebreid het mondgebied (met een spiegel) en maakt hij waarschijnlijk ook röntgenfoto’s van de tanden om de oorzaak van de infectie te bepalen. Verder bekijkt hij ook de medische geschiedenis van de patiënt, waarbij hij ook wil weten welke medicijnen de patiënt gebruikt en ook of een vrouw eventueel zwanger is. Hij bekijkt tevens het eventueel aanwezige kunstgebit grondig om te zien of dit goed past.

Behandeling van puistje of knobbeltje op tandvlees

Een goede mond- en tandhygiëne is belangrijk, waarbij de patiënt ook regelmatig op controle gaat bij de tandarts. Hij past een slecht passend kunstgebit aan als dit wellicht de oorzaak is van bultjes op het tandvlees. Hij kan tevens eventuele abcessen opsporen en behandelen voordat ze complicaties kunnen veroorzaken. De arts behandelt het abces door eerst de infectie te elimineren. Hiervoor schrijft hij antibiotica voor. Hij kan ook het pus uit het abces afvoeren (draineren), wat het ongemak verlicht. In ernstigere gevallen bestaat de kans dat het tandarts de tand in de buurt moet verwijderen of een operatie moet uitvoeren voor het herstellen van bot dat door het abces is beschadigd.

Tandvlees en tanden gezond houden

Een goede mondverzorgingsroutine thuis houdt de symptomen van tandvleesaandoeningen onder controle, vermindert het risico op gaatjes en voorkomt toekomstige abcessen. Twee keer per dag de tanden poetsen en dagelijks flossen, verwijdert tandplak en voedselresten op het tandvlees en het tandoppervlak. Ook het beperken van suikerhoudend voedsel en suikerhoudende dranken en het vermijden van tabak houdt het tandvlees en de tanden zo gezond mogelijk.

Lees verder

• Tandvleesabces: Oorzaken, types, symptomen en behandeling
• Tandabces: Ophoping van pus in tand door bacteriële infectie
• Tandvleespijn: Oorzaken van pijnlijk tandvlees
• Gezwollen tandvlees: Oorzaken van zwelling van tandvlees
• Jeukend tandvlees: Oorzaken van tandvlees dat jeukt