Jeukend tandvlees: Oorzaken van tandvlees dat jeukt

Gezond tandvlees beschermt de tanden. In bepaalde omstandigheden ervaren mensen jeukend tandvlees. Dit wijst vaak op de aanwezigheid van bacteriën tussen de tanden en het tandvlees. Er zijn veel mogelijke oorzaken voor tandvleesjeuk, zoals bijvoorbeeld een droge mond of tandplak. Huishoudmiddeltjes zijn meestal nuttig voor een patiënt waarbij enkel het tandvlees jeukt en geen andere tekenen optreden. Bij aanhoudende jeuk of andere aanwezige symptomen is een tandartsbezoek aangewezen, omdat dit mogelijk wijst op een onderliggende medische aandoening waarvoor een professionele behandeling vereist is. Het risico op tandvleesproblemen verminderen is tot slot mogelijk door het hanteren van een goede mondhygiëne.

• Oorzaken van jeukend tandvlees
• Allergie
• Droge mond
• Hormonale veranderingen
• Kunstgebit
• Letsels
• Tandenknarsen
• Tandplak
• Andere oorzaken
• Symptomen
• Diagnose en onderzoeken bij jeukend tandvlees
• Behandeling van jeukend tandvlees
• Prognose van tandvleesjeuk
• Complicaties van jeukend tandvlees
• Preventie van tandvlees dat jeukt

Oorzaken van jeukend tandvlees

Allergie

Patiënten met een allergische reactie ervaren mogelijk jeuk in de mond. Zij reageren bijvoorbeeld allergisch op bepaalde voedingsmiddelen, medicijnen of metaal in tandvullingen. Ook patiënten met hooikoorts ervaren een brandend gevoel, jeuk of zwelling van de mond, het gezicht, de tong of de keel door het eten van rauwe groenten of fruit. Zij lijden aan het oraal allergiesyndroom (OAS: symptomen aan de mond na het eten van bepaalde voedingsmiddelen, vooral rauwe groenten en rauw fruit). Wanneer rauw fruit of groenten een allergische reactie uitlokken, is het verstandig om deze te mijden of anders door ze af te pellen (indien mogelijk). Ook het vermijden van medicijnen die leiden tot een allergische reactie is aanbevolen. Antihistaminica behandelen een allergische reactie.

Droge mond

Wanneer een patiënt tandvlees heeft dat jeukt, is dit vaak te wijten aan een droge mond (xerostomie). In bepaalde omstandigheden (aandoening, medicatiegebruik of voedingsmiddelen) produceert het lichaam te weinig speeksel, waardoor een droge mond tot stand komt. Patiënten krijgen het advies om veel water te drinken zodat de tandvleesjeuk stopt.

Hormonale veranderingen

Hormonale veranderingen tijdens de puberteit, de zwangerschap of de menopauze zijn risicofactoren voor jeuk aan het tandvlees alsook voor tandvleesaandoeningen.

Kunstgebit

Kunstgebitten die niet goed passen, leiden mogelijk tot een jeukend gevoel in het tandvlees. Door het fout passende kunstgebit ontstaat een gat tussen het tandvlees en het kunstgebit. Wanneer mensen voedsel eten, blijven in dit gat voedselresten achter. Dit is de ideale voedingsbodem voor bacteriën. Dit veroorzaakt jeuk, maar mogelijk ontstaat hierdoor ook een ontsteking. Het spoelen van de mond met koud water is een goede manier om de ontsteking te verlichten en vaak is dit genoeg om irriterende stoffen die vastzitten tussen het tandvlees en de tanden te verwijderen. Spoelen met zout water of zelfs mondwater is nuttig als koud water alleen geen verlichting biedt.

Letsels

Wanneer een letsel aan de tanden, het tandvlees of de mond geneest, brengt dit jeuk met zich mee.

Tandenknarsen

Bruxisme is de medische term voor onbewust tandenknarsen met kaakpijn en tandpijn. Het knarsen beschadigt de tanden en het tandvlees, waaronder glazuur wegslijt of het tandvlees aangetast is. Het dragen van een mondbeschermer die tandenknarsen voorkomt, is de beste optie om verdere schade aan de tanden en het tandvlees te voorkomen.

Tandplak

Tandplak op de tanden en het tandvlees is vaak de oorzaak van tandvleesjeuk. De tandplak bevat bacteriën die een aantal eenvoudige suikers uit voedsel en drank afbreken. Als de tandplak lang op de tanden blijft zitten, verhardt dit en ontwikkelt de patiënt tandsteen. Tandsteen is niet zomaar met een flos of een tandenborstel te verwijderen. Door tandsteen onder de tandvleesrand ontstaat geïrriteerd en ontstoken tandvlees (gingivitis) in combinatie met een slechte adem (halitose). Wanneer het tandvlees jeukt, is dit vaak het gevolg van een slechte mondhygiëne. Tandplak bouwt zich namelijk op doordat de tanden en het tandvlees niet schoon genoeg worden gehouden. Een goede mondhygiëne is noodzakelijk. Wanneer enkel jeuk aanwezig is, volgt de patiënt de volgende adviezen:

• tanden poetsen, flossen en antibacterieel mondwater gebruiken
• de mond spoelen met een zoutoplossing
• een antihistaminicum zonder voorschrift nemen als de jeuk veroorzaakt is door een allergie

Een tandarts of mondhygiënist verwijdert alle tandsteen.

Andere oorzaken

Minder vaak voorkomende oorzaken van jeukend tandvlees zijn onder meer:

• kinderziektes bij jongere kinderen
• kinderziektes bij volwassenen tussen de 17 en 21 jaar (wanneer de verstandskiezen meestal doorkomen)
• aften, orale herpes of virale infecties die het tandvlees aantasten
• tandabcessen (ophoping van pus in tand door bacteriële infectie)

Symptomen

De tandarts vindt het belangrijk om de bijkomende symptomen te kennen, omdat dit vaak helpt bij het diagnosticeren van het onderliggende probleem. Wanneer het gehemelte ook jeukt, is vaak sprake van een allergie. Een tandvleesaandoening kenmerkt zich door rood, geïrriteerd of ontstoken tandvlees. Een patiënt met pijn of zwelling van het tandvlees heeft vaak een verwonding opgelopen of lijdt aan een tandabces. Kortstondig bloedend tandvlees komt vaak voor, bijvoorbeeld wanneer een patiënt voor het eerst met flossen begint. Wanneer echter vaker tandvleesbloedingen optreden, wijst dit mogelijk op een onderliggend probleem dat de tandarts moet controleren.

Diagnose en onderzoeken bij jeukend tandvlees

Bij de diagnose van jeukend tandvlees zal de tandarts een grondige mondonderzoek uitvoeren. Dit kan omvatten:

• Een visuele inspectie van het tandvlees en de tanden om tekenen van ontsteking, tandplak of tandsteen te identificeren
• Een beoordeling van de medische geschiedenis, inclusief gebruik van medicijnen, allergieën en recente veranderingen in dieet of mondhygiëne
• Tests zoals röntgenfoto’s om eventuele onderliggende tandheelkundige problemen te identificeren, zoals tandabcessen of tandsteen
• Verwijzingen naar specialisten, indien nodig, voor verdere evaluatie van allergieën of systemische aandoeningen

Behandeling van jeukend tandvlees

De behandeling van jeukend tandvlees hangt af van de onderliggende oorzaak:

• Bij allergieën: Vermijd de allergenen en gebruik antihistaminica indien nodig
• Bij een droge mond: Verhoog de speekselproductie door voldoende water te drinken en eventueel speekselstimulerende middelen te gebruiken
• Bij een kunstgebit: Zorg ervoor dat het kunstgebit goed past en laat het eventueel aanpassen door een tandarts
• Bij tandplak en tandsteen: Onderga professionele reiniging door een tandarts of mondhygiënist en houd een goede mondhygiëne aan
• Bij tandenknarsen: Gebruik een mondbeschermer om verdere schade te voorkomen

Prognose van tandvleesjeuk

Jeukend tandvlees is vaak een teken van een mogelijk probleem, zoals tandvleesaandoeningen. Wanneer de tekenen dan ook aanhouden na enkele dagen van thuisbehandelingen, of wanneer andere, ernstigere symptomen optreden, is advies van een tandarts noodzakelijk.

Complicaties van jeukend tandvlees

Jeukend tandvlees kan leiden tot verdere complicaties als het niet goed wordt behandeld:

• Gingivitis: Ontsteking van het tandvlees die kan verergeren tot parodontitis
• Parodontitis: Een ernstigere vorm van tandvleesontsteking die kan leiden tot verlies van tandvlees en tanden
• Halitose: Slechte adem door infecties of ontstekingen in de mond
• Kaakpijn: Door bruxisme of andere aandoeningen

Preventie van tandvlees dat jeukt

Het is noodzakelijk om zowel de tanden als het tandvlees goed te verzorgen voor het verbeteren van de mondgezondheid. Mensen poetsen minimaal twee keer per dag de tanden met fluoride tandpasta en flossen ook twee keer per dag tussen de tanden. Mondwater is nuttig voor patiënten die regelmatig tandvleesproblemen of infecties hebben. Stoppen met roken is nodig; dit vertraagt het genezingsproces, veroorzaakt vlekken op de tanden en verhoogt het risico op tandvleesaandoeningen.

Lees verder

• Gingivitis: Ontsteking van tandvlees door plaque op tanden
• Bruxisme: Onbewust tandenknarsen met pijn aan tanden en kaak
• Jeuk in de mond: Oorzaken, symptomen en behandeling
• Bloedend tandvlees: Oorzaken en tips bij tandvleesbloeding
• Zwart tandvlees: Oorzaken van zwarte vlekken op tandvlees