Jeuk in de mond: Oorzaken, symptomen en behandeling

Mogelijk lijden patiënten aan jeuk in de mond. Veel oorzaken zijn bekend voor een jeukende mond, zoals een infectie of een voedselallergie. Sommige oorzaken van mondjeuk zijn echter ernstiger, zoals een ernstige allergische reactie (anafylaxie), en vereisen onmiddellijke medische hulp. Dit symptoom gaat mogelijk gepaard met andere symptomen zoals bijvoorbeeld een zwelling van de keel, duizeligheid, braken en smaakverlies. De behandeling van een mond die jeukt is afhankelijk van de oorzaak.

• Anafylaxie, een ernstige allergische reactie
• Mondspruw en jeuk in mond
• Oraal allergiesyndroom en jeukende mond
• Virale infecties
• Koortslip (koortsblaasjes)
• Verkoudheid en griep

Anafylaxie, een ernstige allergische reactie

Oorzaken
Anafylaxie staat voor een heel ernstige allergische reactie die veel erger is dan de symptomen van het oraal allergiesyndroom. Bij anafylaxie is onmiddellijke medische aandacht vereist. Een overgevoelig immuunsysteem voor acute allergenen (uitlokkende stoffen van allergische reactie), zoals bijensteken, pollen en bepaalde voedingsmiddelen zijn risicofactoren voor anafylaxie.

Symptomen
Het hele lichaam is mogelijk getroffen. Patiënten kampen met een lage bloeddruk (hypotensie). Door de ernstige bloeddrukdaling krijgen de organen en weefsels onvoldoende zuurstof.

Enkele symptomen van anafylaxie zijn onder meer:

• ademhalingsproblemen
• bewustzijnsverlies
• braken
• buikpijn
• diarree
• duizeligheid
• een benauwd gevoel in de keel
• een gevoel van naderend onheil
• een hoge hartslag (tachycardie)
• een lage bloeddruk
• een zwelling van mond en keel met ademhalingsproblemen als gevolg
• flauwvallen
• heesheid
• jeuk of tintelingen van de mond en keel
• misselijkheid
• netelroos

Behandeling
Een patiënt heeft onmiddellijk een medische behandeling nodig. Hij kan zichzelf medicatie toedienen (epinefrine, adrenaline). Hierdoor verhoogt de bloedstroom en ontspannen de gladde spieren, waardoor de luchtwegen weer openen en de patiënt weer kan ademen.

Mondspruw en jeuk in mond

Oorzaken
Mondspruw (orale candidiasis) is een schimmelinfectie die ontstaat als gevolg van een overgroei van Candida-gisten in de slijmvliezen die langs de mond en keel lopen.

Risicofactoren
Enkele risicofactoren zijn bekend voor het krijgen van mondspruw:

• antibiotica nemen
• corticosteroïden gebruiken, zoals inhalatoren voor de behandeling van astma (chronische ontsteking van luchtwegen in longen)
• diabetes mellitus (suikerziekte)
• een kunstgebit dragen
• een verzwakt immuunsysteem
• leeftijd: baby’s en ouderen zijn vaker getroffen
• roken

Symptomen
Volgende symptomen komen mogelijk tot uiting:

• bloedingen in de mond
• dikke, crèmekleurige vlekken op de tong, de wangen, het gehemelte en de keel (leukoplakie)
• een droge mond
• een gebarsten huid aan de buitenkant van de mond, vaak in de mondhoeken
• jeuk, een brandend gevoel of ongemak in de getroffen gebieden
• pijn in de getroffen gebieden
• pijn tijdens het eten
• roodheid in de mond
• slikpijn
• smaakverlies

Behandeling
Antischimmelmiddelen behandelen mondspruw.

Preventie
Mondspruw voorkomen is mogelijk door de mondhygiëne te verbeteren en enkele levensstijlveranderingen aan te brengen zoals:

• de mond spoelen na het gebruik van corticosteroïde inhalatoren
• het kunstgebit ’s nachts verwijderen
• stoppen met roken of passief roken vermijden
• twee keer per dag de tanden poetsen en regelmatig flossen

Oraal allergiesyndroom en jeukende mond

Oorzaken
Patiënten met een pollenallergie lijden mogelijk aan deze soort voedselallergie. Een patiënt met hooikoorts of allergische rhinitis krijgt dan te maken met een allergische reactie op een bepaald voedingsmiddel. Eiwitten in specifieke voedingsmiddelen lijken namelijk sterk op eiwitten in bepaalde pollen. Het lichaam van een patiënt met het oraal allergiesyndroom reageert op eiwitten in deze voedingsmiddelen alsof het eiwitten zijn in pollenallergenen. Deze verkeerde identificatie veroorzaakt een nieuwe allergische reactie of verergert bestaande allergiesymptomen.

Voedingsmiddelen die het oraal allergiesyndroom-reacties kunnen veroorzaken, zijn onder meer:

• appels
• eieren
• koeienmelk
• noten
• peulvruchten
• selderij
• sojasaus
• tarwe
• vis en schaaldieren

Symptomen
Het oraal allergiesyndroom treft de lippen, de tong en de keel en veroorzaakt volgende mogelijke tekenen:

• congestie (verstopte sinussen)
• een krassende keel
• een vreemde smaak in de mond
• een zwelling van de lippen, de tong of de keel
• jeukende gehoorgangen
• netelroos
• niezen
• rode, jeukende bultjes in de mond of keel
• tintelingen en jeuk in en rond de mond, tong en keel

Behandeling
De symptomen van een milde allergische reactie verdwijnen nadat de patiënt het voedsel uitspuugt dat de reactie veroorzaakt, of anders nadat het lichaam klaar is met het verteren van de allergene eiwitten. Antihistaminica, medicijnen die de allergische reactie behandelen, verminderen voorts ook de klachten.

Virale infecties

Koortslip (koortsblaasjes)

Een koortslip is het resultaat van een zeer besmettelijke infectie met het herpes simplex-virus. Koortsblaasjes zijn meestal klein, maar ze zijn vaak in groepjes aanwezig. Jeuk rond de lippen en tintelingen rond de lippen zijn enkele symptomen die mogelijk optreden vlak voor de uitbarsting van de koortsblaasjes. De koortsblaasjes vormen zich in de buurt van de mond, de wangen en de neus. Ze bevatten met vocht gevulde blaasjes, die breken en een zweer vormen die tot twee weken op de mond aanwezig blijft. Koortsblaasjes zijn met topische (op de huid toegepaste) of orale (via de mond ingenomen) medicijnen te behandelen. Soms zet de arts antivirale injecties in om het herpes simplex-virus te bestrijden dat de zweren veroorzaakt.

Verkoudheid en griep

Wanneer virussen de hogere luchtwegen treffen, leidt dit mogelijk tot een jeukende mond. Dit gebeurt bij bijvoorbeeld een verkoudheid of de griep. Bij een virale infectie, stuurt het immuunsysteem gespecialiseerde cellen om de binnenvallende ziekteverwekkers te vangen en te vernietigen. De ophoping van immuuncellen leidt mogelijk tot een ontsteking en congestie, waardoor het gehemelte van de mond en de keel gaan jeuken.

Een verkoudheid en griep veroorzaken volgende mogelijke tekenen:

• een loopneus
• gezwollen lymfeklieren
• heesheid
• hoofdpijn
• keelpijn
• koorts
• niezen

Lees verder

• Oraal allergiesyndroom: Symptomen aan mond na eten voeding
• Mondspruw (orale candidiasis) bij baby's: Schimmelinfectie
• Koortslip & koortsblaasjes: Virale infectie door herpesvirus
• Jeukende tong: Oorzaken van jeuk aan tong (tongjeuk)
• Jeukend tandvlees: Oorzaken van tandvlees dat jeukt