Onverteerde voedselresten in stoelgang: Oorzaken

Het spijsverteringskanaal werkt continu om geconsumeerd voedsel af te breken en de voedingsstoffen op te nemen. Soms passeren voedingsmiddelen echter onverteerd door het spijsverteringsstelsel. Het is ongebruikelijk om onverteerd voedsel in de ontlasting te zien. Dit kan verschillende oorzaken hebben, zoals het prikkelbaredarmsyndroom of onvoldoende kauwen op voedsel. Andere symptomen, zoals diarree en constipatie, kunnen ook optreden. Het is belangrijk om een arts te raadplegen als dit frequent gebeurt of wanneer andere symptomen verschijnen, omdat langdurig onverteerd voedsel in de ontlasting kan leiden tot ondervoeding.

• Coeliakie en onverteerde voedselresten in de ontlasting
• Lactose-intolerantie
• Moeilijk te verteren voedsel
• Niet goed kauwen op voedingsmiddelen
• Pancreasinsufficiëntie en onverteerd voedsel in de ontlasting
• Prikkelbaredarmsyndroom (prikkelbare darm-syndroom)
• Oorzaken
• Symptomen
• Diagnose en onderzoeken
• Behandeling
• Ziekte van Crohn
• Alarmsymptomen
• Diagnose en onderzoeken
• Prognose
• Complicaties van onverteerde voeding in ontlasting
• Preventie

Coeliakie en onverteerde voedselresten in de ontlasting

Coeliakie staat voor glutenintolerantie. Bij deze auto-immuunaandoening heeft het lichaam problemen met het verteren van gluten, die voorkomen in granen zoals tarwe en gerst. Door de verteringsproblemen kunnen, naast maag- en darmklachten, onverteerde voedselresten in de ontlasting aanwezig zijn.

Lactose-intolerantie

Bij lactose-intolerantie kan het spijsverteringskanaal het eiwit in melk en zuivelproducten niet afbreken.

Moeilijk te verteren voedsel

Wanneer onverteerd voedsel in de ontlasting aanwezig is, is dit vaak te wijten aan vezelrijk plantaardig materiaal. Sommige voedingsmiddelen zijn moeilijker te verteren dan andere en blijven daarom soms gedeeltelijk intact. Voorbeelden hiervan zijn:

• Bonen
• Erwten
• Granen, zoals quinoa
• Groene bladgroenten
• Maïs
• Noten
• Rozijnen
• Schillen van groenten, zoals paprika of tomaten
• Wortelen
• Zaden, zoals zonnebloempitten, lijnzaad of sesamzaad

Het stomen van groenten maakt het voor het lichaam eenvoudiger om ze af te breken, waardoor meer voedingsstoffen kunnen worden opgenomen.

Niet goed kauwen op voedingsmiddelen

Onverteerd voedsel in de ontlasting kan een indicatie zijn van onvoldoende kauwen of te snel eten. Wanneer mensen hun voedsel niet goed kauwen of het in zijn geheel doorslikken, worden er onvoldoende enzymen geproduceerd en wordt het voedsel niet goed afgebroken. Langzaam eten en goed kauwen zijn belangrijk om onverteerd voedsel in de ontlasting te voorkomen.

Pancreasinsufficiëntie en onverteerd voedsel in de ontlasting

De alvleesklier produceert spijsverteringssappen die nodig zijn voor de afbraak van koolhydraten, eiwitten en vetten. Wanneer er een tekort aan alvleesklierenzymen is, kan het voedsel niet goed worden afgebroken, wat resulteert in onverteerde voedselresten in de ontlasting. Een ontlastingsonderzoek kan een lage hoeveelheid pancreasenzymen aan het licht brengen.

Prikkelbaredarmsyndroom (prikkelbare darm-syndroom)

Oorzaken

Anno oktober 2020 zijn er geen directe oorzaken bekend voor het prikkelbaredarmsyndroom. Deze veelvoorkomende darmziekte tast de dikke darm aan.

Symptomen

Het prikkelbaredarmsyndroom is een functionele maagdarmaandoening die zich kenmerkt door veranderingen in de stoelgang en buikpijn. Sommige patiënten ervaren constipatie, terwijl anderen last hebben van frequente diarree. Andere symptomen zijn een opgeblazen gevoel, buikpijn, slijm in de ontlasting en psychosociale stress.

Diagnose en onderzoeken

Het is belangrijk om geen zelfdiagnose te stellen wanneer onverteerd voedsel in de ontlasting aanwezig is. Veel darmziekten, zoals inflammatoire darmaandoeningen, de ziekte van Crohn en dikkedarmkanker, kunnen vergelijkbare symptomen hebben. Het is daarom belangrijk om een arts te raadplegen en een colonoscopie (inwendig kijkonderzoek van de dikke darm) te ondergaan om ernstigere aandoeningen uit te sluiten.

Behandeling

Hoewel er anno oktober 2020 geen remedie is voor het prikkelbaredarmsyndroom, kunnen de symptomen worden beperkt door:

• Meer water te drinken
• Probiotica te nemen
• Voedsel te eten dat gemakkelijker te verteren is
• Voldoende te slapen

Ziekte van Crohn

Bij de ziekte van Crohn ontstaan ontstekingen in het spijsverteringskanaal. Patiënten met deze ontstekingsaandoening van de darmen hebben last van ernstige diarree, buikpijn en ondervoeding. Soms zijn ook resten van onverteerde voedingsmiddelen aanwezig in de ontlasting van patiënten met de ziekte van Crohn.

Alarmsymptomen

Onverteerd voedsel in de ontlasting is normaal gesproken geen reden tot zorg, tenzij dit gepaard gaat met één of meer van de volgende symptomen:

• Aanhoudende buikpijn
• Aanhoudende diarree
• Aanhoudende krampen
• Andere veranderingen in de stoelgang
• Bloed in de ontlasting
• Een aanhoudend opgeblazen gevoel
• Fecale incontinentie (ongewild verlies van stoelgang)
• Frequent onverteerde voedselresten in de ontlasting
• Onverklaarbaar gewichtsverlies

Wanneer één of meer van deze symptomen aanwezig zijn, is het belangrijk om een arts te raadplegen.

Diagnose en onderzoeken

De arts bevraagt de patiënt over de aanwezige symptomen en doorloopt de medische geschiedenis. Vervolgens bestelt hij één of meer van de volgende onderzoeken om de oorzaak van onverteerd voedsel in de ontlasting te achterhalen en een behandelplan op te stellen:

• Een biopsie
• Een bloedonderzoek
• Een colonoscopie
• Een gastroscopie (inwendig kijkonderzoek van de maag)
• Een ontlastingsonderzoek

Prognose

De prognose van onverteerd voedsel in de ontlasting hangt sterk af van de onderliggende oorzaak. In veel gevallen, zoals bij dieetgerelateerde oorzaken of lichte verteringsproblemen, kan het probleem gemakkelijk worden aangepakt met dieetveranderingen en betere kauwgewoonten. Bij chronische aandoeningen zoals coeliakie of de ziekte van Crohn kan het een levenslange uitdaging zijn die voortdurende medische begeleiding en dieetbeheer vereist. Met de juiste diagnose en behandeling is de prognose echter meestal positief en kunnen veel symptomen onder controle worden gehouden.

Complicaties van onverteerde voeding in ontlasting

Patiënten die frequent onverteerde voedseldeeltjes in de ontlasting hebben, moeten een arts raadplegen. Als het lichaam voedsel niet goed verteert, ongeacht hoe evenwichtig de voeding is, krijgen patiënten niet de nodige voedingsstoffen binnen. Vermoeidheid, groeiproblemen en slechte wondgenezing zijn enkele gevolgen van een slechte opname van eiwitten en vitaminen en mineralen. Het lichaam gaat aanvankelijk opgeslagen vet verbranden, wat leidt tot gewichtsverlies. Zodra deze brandstof op is, gebruikt het lichaam in ernstige gevallen spieren om voldoende energie te kunnen produceren. Sommige patiënten met onverteerde voedselresten in de ontlasting kampen uiteindelijk met ernstige ondervoeding.

Preventie

Om onverteerd voedsel in de ontlasting te voorkomen, kunnen de volgende maatregelen nuttig zijn:

• Het handhaven van een gezonde en gevarieerde voeding die rijk is aan vezels en andere essentiële voedingsstoffen.
• Grondig kauwen op voedsel en de tijd nemen om rustig te eten.
• Regelmatige lichaamsbeweging om de spijsvertering te bevorderen.
• Het vermijden van voedingsmiddelen die bekend staan om moeilijk verteerbaar te zijn, indien deze problemen veroorzaken.
• Voldoende vochtinname om een goede spijsvertering te ondersteunen.
• Regelmatige medische controles en het opvolgen van advies van zorgverleners, vooral als er bekende spijsverteringsproblemen zijn.

Lees verder

• Slijm in de ontlasting: Oorzaken van slijmerige stoelgang
• Ontlastingsonderzoek: Onderzoek van stoelgangsmonster
• Zwarte stipjes, plekjes en vlekjes in ontlasting: Oorzaken
• Oranje ontlasting: Oorzaken van oranjegekleurde stoelgang
• Plakkerige poep: Oorzaken van kleverige ontlasting