Psoriasis inversa: Rode, glanzende vlekken op huidplooien

Inverse psoriasis (psoriasis inversa, intertrigineuze psoriasis) is een zeldzame vorm van psoriasis die de huidplooien treft. Oorzaken van de huidaandoening zijn niet gekend anno oktober 2020, maar diverse risicofactoren zoals warmte, wrijving en bepaalde voedingsmiddelen zijn wel geïdentificeerd. Een patiënt heeft hierbij rode, glanzende vlekken in de huidplooien zoals onder de oksels of in de liezen. De klinische presentatie van de auto-immuunaandoening doet soms denken aan liesschimmel, een andere huidaandoening, maar een huidarts is in staat om de verschillen te identificeren. Zowel op de huid toegepaste als via de mond ingenomen behandelingen en een behandeling via licht zijn mogelijk om de symptomen te verlichten.

• Epidemiologie van huidaandoening
• Oorzaken en risicofactoren van inverse psoriasis
• Symptomen: Rode, glanzende vlekken op huidplooien
• Diagnose en onderzoeken
• Liesschimmel
• Psoriasis inversa
• Behandeling van psoriasis inversa
• Zelfzorg
• Op de huid toegepaste medicijnen
• Fototherapie (behandeling via licht)
• Via de mond ingenomen medicijnen

Epidemiologie van huidaandoening

Circa 3 à 7 procent van alle patiënten met psoriasis lijdt aan inverse psoriasis.

Oorzaken en risicofactoren van inverse psoriasis

Artsen weten niet precies wat inverse psoriasis veroorzaakt maar enkele risicofactoren zijn wel gekend voor de auto-immuunaandoening:

• alcohol
• bepaalde voedingsmiddelen of allergenen (zijn voor iedereen anders)
• een vitamine D-tekort
• genen: Ongeveer 40% van de patiënten met psoriasis heeft ten minste één familielid met de ziekte. Veel van de genen die zijn gekoppeld aan psoriasis zijn genen die helpen om het immuunsysteem te besturen.
• infecties zoals een keelontsteking of luchtweginfecties
• medicijnen zoals lithium, antimalariamiddelen en sommige bloeddrukmedicijnen
• roken
• stress
• wrijving en warmte
• zwaarlijvigheid

Symptomen: Rode, glanzende vlekken op huidplooien

Inverse psoriasis veroorzaakt vlekken die anders ogen dan andere soorten psoriasis. Psoriasis inversa veroorzaakt (diep)rode (afhankelijk van de huidskleur), glanzende vlekken op de huidplooien rond de geslachtsdelen en tussen de billen, op de liezen, onder de oksels en onder de borsten. Schilferende gebieden komen normaal gesproken niet tot stand. De huidletsels veroorzaken mogelijk pijnlijke en/of bloedende scheuren (fissuren) in de huidplooien. De huid is voorts mogelijk jeukend, brandend of stekend en voelt vaak vochtig aan. De ziekte leidt als gevolg van de locatie soms ook tot:

• gistinfecties aan de huid, schimmelinfecties aan de huid en bacteriële huidinfecties
• irritatie door wrijven en zweten
• seksuele problemen vanwege ongemak

Sommige patiënten hebben meer dan één vorm van psoriasis waardoor soms ook andere symptomen tot stand komen die niet te wijten zijn aan psoriasis inversa maar aan een ander type psoriasis. Vaak treedt plaque psoriasis op in combinatie met psoriasis inversa.

Diagnose en onderzoeken

Psoriasis inversa doet soms denken aan de symptomen van liesschimmel. Ze tasten beiden hetzelfde gebied aan, maar er zijn verschillen tussen inverse psoriasis en liesschimmel. Een dermatoloog (huidarts) is in staat om de juiste diagnose te plakken om de huidgerelateerde symptomen.

Liesschimmel

Zweten, wrijving, een vochtige huid en kledij of andere persoonlijke voorwerpen delen met anderen vormen risicofactoren voor het krijgen van liesschimmel. Bij liesschimmel verschijnt een rode huid in de plooi tussen de dij en lies. De schimmel verspreidt zich geleidelijk met mogelijk blaarvorming aan de randen van de ronde huiduitslag. De patiënt bemerkt mogelijk ook een ringvormige huiduitslag op de dijen en billen. Een jeukende huid, brandende huid en schilferige huid zijn andere mogelijke tekenen van liesschimmel. Liesschimmel is te behandelen met een antischimmelmiddel. De patiënt moet het getroffen gebied schoon en droog houden.

Psoriasis inversa

Psoriasis inversa verschijnt ook in de plooi tussen de dij en lies, maar de huiduitslag veroorzaakt alleen rode en glanzende plekken die niet schilferen. De patiënt ervaart tevens scheuren in de huid.

Behandeling van psoriasis inversa

Diverse behandelingsopties zijn mogelijk voor inverse psoriasis. Het kost soms even wat tijd en moeite om de juiste behandeling te vinden voor de auto-immuunaandoening.

Zelfzorg

Volgende zelfzorgmaatregelen helpen mogelijk bij het verminderen van tekenen van inverse psoriasis:

• baden nemen met colloïdale havermout, Epsomzout of zachte badolie
• dagelijkse matige blootstelling aan zonlicht
• geen en zeep met irriterende stoffen gebruiken
• geen erg warm water gebruiken
• regelmatig de huid bevochtigen met een milde vochtinbrengende crème
• stoppen met roken
• stress vermijden en onder controle houden
• uitlokkende voedingsmiddelen of allergenen identificeren en vermijden

Op de huid toegepaste medicijnen

Corticosteroïden
Corticosteroïden zijn beschikbaar in crèmes, lotions, oliën, sprays, schuimen, gels en zalven. Deze medicijnen richten zich op de ontsteking gerelateerd aan psoriasis. Artsen schrijven ze vaak eerst voor. Een overmatig gebruik van (krachtige) corticosteroïden leidt echter mogelijk tot striemen of een dunne huid in deze gebieden. Het is bijgevolg belangrijk om de instructies van de arts te volgen. Het is ook geen goed idee om deze gebieden met plastic verband te bedekken, omdat ze vocht vasthouden. Als een patiënt een gist- of schimmelinfectie heeft, zet de arts een antischimmelmedicijn in dat vermengd is met het corticosteroïde geneesmiddel.

Pimecrolimus (Elidel) crème en tacrolimus (Protopic) zalf
Pimecrolimus (Elidel) crème en tacrolimus (Protopic) zalf behandelen eczeem, een andere huidaandoening met een droge huid en jeukende huid, maar ze werken soms ook voor inverse psoriasis. De patiënt mag deze geneesmiddelen slechts voor een korte tijd toepassen op de huid, omdat patiënten hierdoor een licht verhoogd risico hebben op het ontwikkelen van kanker.

Andere op de huid toegepaste medicijnen
Anthraline en koolteer irriteren huidplooien en zijn daarom geen goede optie. De arts adviseert om deze crèmes met een vochtinbrengende crème te verdunnen, of om deze kortstondig aan te brengen en daarna af te wassen. De patiënt mag deze producten alleen of met een lokale corticosteroïde gebruiken, maar de patiënt overlegt best eerst met de arts over de beste aanpak.

Fototherapie (behandeling via licht)

Ultraviolet (UV) fototherapie werkt goed voor vele soorten psoriasis. Omdat inverse psoriasis gebieden treft die moeilijk te bereiken zijn, moet de arts samen met de patiënt goed kijken of een behandeling via licht wel mogelijk is.

Via de mond ingenomen medicijnen

Biologische medicijnen
Biologische geneesmiddelen zijn gemaakt van levende cellen en richten zich op specifieke delen van het immuunsysteem die een rol spelen bij psoriasis. De patiënt krijgt deze geneesmiddelen via een injectie of infusie toegediend.

Andere medicijnen
Als een patiënt ernstige inverse psoriasis heeft, zet de arts behandelingen in die het hele lichaam beïnvloeden om de symptomen te verlichten. Sommige medicijnen zijn beschikbaar als een pil.

Lees verder

• Psoriasis bij kinderen: Soorten van chronische huidziekte
• Psoriasis: Chronische huidziekte met droge huid en schilfers
• Psoriasis: Uitlokkende factoren van opflakkering huidziekte
• Fototherapie (behandeling via licht) voor psoriasis: Soorten
• Köbner-fenomeen bij psoriasis: Letsels door schade aan huid