Borstverkalkingen: Kleine calciumafzettingen in borstweefsel

Vrouwen na de menopauze, meestal na de leeftijd van vijftig jaar, krijgen vaak te maken met borstverkalkingen. Deze kleine calciumafzettingen in het borstweefsel zijn alleen zichtbaar op een röntgenfoto van de borsten, een mammografie. Verkalkingen veroorzaken doorgaans geen symptomen en zijn in de meeste gevallen goedaardig. Soms kunnen ze echter wijzen op een vroeg stadium van borstkanker. Het is daarom cruciaal dat vrouwen regelmatig een mammografie laten uitvoeren, vooral wanneer bepaalde risicofactoren aanwezig zijn. Verdachte verkalkingen vereisen verdere onderzoeken om de aanwezigheid van kanker in de borst te bevestigen of uit te sluiten.

• Oorzaken van borstverkalkingen bij vrouwen
• Risicofactoren voor calciumafzettingen in borstweefsel
• Soorten verkalkingen in het borstweefsel
• Macroverkalkingen
• Microverkalkingen
• Verkalkingen buiten het borstweefsel
• Diagnose en onderzoeken om borstkanker uit te sluiten
• Mammografie
• Biopsie van de borst
• Behandeling van borstverkalkingen
• Prognose en opvolging
• Complicaties van borstverkalkingen
• Preventie

Oorzaken van borstverkalkingen bij vrouwen

Verkalkingen in het borstweefsel kunnen ontstaan door diverse factoren, waaronder:

• Borstcysten (met vocht gevulde zakjes in de borst)
• Calciumopbouw in de borst, vergelijkbaar met atherosclerose (slagaderverkalking) in de bloedvaten
• Een ductaal carcinoom in situ (kanker van de cellen in de melkkanalen)
• Een fibroadenoom (een goedaardige borsttumor)
• Een infectie
• Een trauma door verwonding of operatie
• Invasieve borstkanker
• Radiotherapie voor de behandeling van borstkanker
• Verstopte melkkanalen
• Vetnecrose (dode vetcellen)

Risicofactoren voor calciumafzettingen in borstweefsel

Factoren die het risico op calcificaties in de borst kunnen verhogen zijn onder andere:

• Een familiegeschiedenis van borstkanker
• Een genetische aanleg voor borstkanker, zoals een BRCA1- of BRCA2-mutatie (wijzigingen in specifieke genen)
• Een persoonlijke geschiedenis van borstkanker

Calciumrijke voedingsmiddelen worden niet beschouwd als risicofactoren voor borstverkalkingen.

Soorten verkalkingen in het borstweefsel

Op een mammografie kunnen twee soorten verkalkingen worden gezien: macroverkalkingen en microverkalkingen.

Macroverkalkingen

Macroverkalkingen zijn vaak voorkomende, meestal goedaardige calciumafzettingen in het borstweefsel. Ze verschijnen als grote witte stippen op de mammografie en hebben een diameter van meer dan 0,5 millimeter (mm). Omdat macroverkalkingen meestal goedaardig zijn, is verder onderzoek vaak niet nodig.

Microverkalkingen

Microverkalkingen zijn kleinere witte stippen of korrels op de mammografie. Hoewel deze vaak goedaardig zijn, kunnen ze in sommige gevallen wijzen op een vroeg stadium van borstkanker. Verdere onderzoeken zijn nodig als:

• De diameter van de verkalkingen kleiner is dan 0,5 mm
• Ze in clusters verschijnen in een deel van de borst (vijf of meer verkalkingen)
• Ze variëren in grootte en vorm

Verkalkingen buiten het borstweefsel

Soms kunnen verkalkingen zich buiten het borstweefsel bevinden, zoals op de huid of in de bloedvaten. Huidverkalkingen kunnen voortkomen uit deodorant of poederresten, waardoor witte stippen op de röntgenfoto ontstaan. Dit type verkalkingen vereist meestal geen verdere tests. Om verwarring te voorkomen, wordt aanbevolen geen deodorant, lotions of poeders te gebruiken vlak voor een mammografie.

Diagnose en onderzoeken om borstkanker uit te sluiten

Mammografie

Vrouwen met kleine calciumafzettingen in de borsten ervaren vaak geen symptomen. De verkalkingen worden zichtbaar als witte stippen op een mammografie. De arts bepaalt of verder onderzoek nodig is. Macroverkalkingen worden doorgaans als niet verdacht beschouwd, maar clusters van grote verkalkingen of een combinatie van macro- en microverkalkingen kunnen verdere evaluatie vereisen. De arts kan een aanvullende mammografie laten uitvoeren om de verkalkingen beter te beoordelen en eerdere mammogrammen controleren om veranderingen in de verkalkingskenmerken op te sporen. Andere mogelijke onderzoeken zijn een biopsie en/of een MRI-scan. Soms adviseert de arts om de borsten om de zes maanden opnieuw te laten controleren op veranderingen in de verkalkingen.

Biopsie van de borst

Een borstbiopsie houdt in dat een klein stukje borstweefsel wordt verwijderd voor verder onderzoek. Er zijn twee hoofdtypen biopsieën:

Stereotactische naaldbiopsie
Bij een stereotactische naaldbiopsie wordt eerst een lokale verdoving toegediend. Vervolgens maakt de arts een kleine snede in de huid en brengt een naald in. Met behulp van computerbeelden wordt de naald naar het gebied met verkalkingen geleid, waarna een klein stukje weefsel wordt verwijderd en de naald weer uit de huid wordt getrokken.

Chirurgische biopsie
Bij een chirurgische biopsie wordt eveneens een lokale verdoving toegediend, maar soms is algemene anesthesie nodig. De chirurg verwijdert het abnormale weefselmonster en stuurt dit naar een laboratorium voor microscopische analyse. Een chirurgische biopsie is meestal alleen nodig wanneer een naaldbiopsie niet mogelijk is of wanneer de resultaten onduidelijk zijn.

Behandeling van borstverkalkingen

Bij goedaardige verkalkingen is doorgaans geen behandeling nodig. Wel wordt de onderliggende oorzaak van de calcificaties behandeld indien mogelijk. Vrouwen met borstkanker ontvangen behandelingen om de verspreiding van de kanker (metastasen) te voorkomen en de kankercellen te doden. De behandeling wordt afgestemd op het type borstkanker, de grootte van de tumor, het stadium van de kanker, de persoonlijke voorkeuren van de patiënt en andere factoren. Behandelopties kunnen chirurgie, chemotherapie, radiotherapie en/of hormoontherapie omvatten.

Prognose en opvolging

De prognose voor patiënten met borstverkalkingen hangt sterk af van de onderliggende oorzaak. Goedaardige verkalkingen hebben meestal een goede prognose en vereisen vaak alleen regelmatige controles. Bij afwijkende of verdachte verkalkingen kan vroege detectie en behandeling van borstkanker leiden tot een betere prognose. Regelmatige opvolging en mammografieën zijn cruciaal om veranderingen in het borstweefsel tijdig op te sporen en adequaat te reageren.

Complicaties van borstverkalkingen

Hoewel de meeste borstverkalkingen goedaardig zijn, kunnen er complicaties optreden zoals:

• Duizeligheid door psychologisch stress veroorzaakt door angst voor mogelijke kanker
• Verhoogd risico op aanvullende medische procedures bij verdachte verkalkingen
• Onnodige angst of bezorgdheid door valse positieven

Preventie

Preventie van borstverkalkingen is moeilijk, vooral omdat ze vaak een normaal onderdeel zijn van het verouderingsproces. Vrouwen kunnen echter het risico op ernstige aandoeningen door vroege detectie en regelmatige screenings verkleinen. Aanbevolen preventieve maatregelen zijn onder andere:

• Regelmatige mammografieën volgen volgens het advies van de arts, vooral na de menopauze
• Een gezonde levensstijl handhaven met een gebalanceerd dieet en regelmatige lichaamsbeweging
• Vermijden van risicofactoren zoals roken en overmatige alcoholconsumptie
• Bewust zijn van familiegeschiedenis en genetische risico's en hierover communiceren met een arts voor gepersonaliseerde screeningadviezen

Lees verder

• Fibrocystische veranderingen in de borsten bij vrouwen
• Borstkanker (mammacarcinoom) bij vrouwen: Tumor in borst
• Borstcyste: Goedaardige opeenhoping van vloeistof in borst
• Mammografie: Röntgenfoto borsten voor opsporen borstkanker
• Knobbeltje (gezwel) in borst door infectie, letsel of tumor