Borstverkalkingen: Kleine calciumafzettingen in borstweefsel

Vrouwen na de menopauze (meestal na vijftigjarige leeftijd) krijgen vaak te maken met borstverkalkingen. Deze kleine calciumafzettingen in het borstweefsel zijn enkel zichtbaar via een röntgenfoto van de borsten (mammografie). Ze veroorzaken geen symptomen en zijn in de meeste gevallen goedaardig, maar af en toe wijzen de verkalkingen (calcificaties) op een vroeg stadium van borstkanker. Het is bijgevolg belangrijk dat vrouwen regelmatig een mammografie (röntgenfoto van de borsten) laten nemen en zeker wanneer bepaalde risicofactoren aanwezig zijn. Verdachte verkalkingen vereisen verdere onderzoeken om de aanwezigheid van kanker in de borst te bevestigen of uit te sluiten.

• Oorzaken van borstverkalkingen bij vrouwen
• Risicofactoren van kleine calciumafzettingen in borstweefsel
• Type verkalkingen in het borstweefsel
• Macroverkalkingen
• Microverkalkingen
• Verkalkingen buiten het belangrijkste borstweefsel
• Diagnose en onderzoeken om borstkanker uit te sluiten
• Mammografie
• Biopsie van de borst
• Behandeling van calcificaties in borst

Oorzaken van borstverkalkingen bij vrouwen

Verkalkingen in het borstweefsel zijn het gevolg van:

• borstcysten (met vocht gevulde zakjes in de borst)
• een calciumopbouw in de borst, vergelijkbaar met atherosclerose (slagaderverkalking) in de bloedvaten
• een ductaal carcinoom in situ (kanker van de cellen die langs de melkkanalen lopen)
• een fibroadenoom (een goedaardige borsttumor)
• een infectie
• een trauma door een verwonding of operatie
• invasieve borstkanker
• radiotherapie voor de behandeling van borstkanker
• verstopte melkkanalen
• vetnecrose (dode vetcellen)

Risicofactoren van kleine calciumafzettingen in borstweefsel

Factoren die het risico op calcificaties in de borst vergroten, zijn:

• een familiegeschiedenis van borstkanker
• een genetische aanleg voor borstkanker, zoals het hebben van een BRCA1- en BRCA2-mutatie (wijziging in een gen)
• een persoonlijke geschiedenis van borstkanker

Calciumrijke voedingsmiddelen zijn geen risicofactoren voor borstverkalkingen.

Type verkalkingen in het borstweefsel

Een mammografie onthult micro- en/of macroverkalkingen in het borstweefsel.

Macroverkalkingen

Macroverkalkingen zijn vaak voorkomende, meestal goedaardige kleine calciumafzettingen in het borstweefsel. Ze zijn zichtbaar als grote witte stippen die willekeurig in het gehele borstweefsel tot uiting komen. De diameter bedraagt meer dan 0,5 millimeter (mm). Omdat ze goedaardig zijn, is een vervolgonderzoek meestal niet nodig.

Microverkalkingen

Wanneer sprake is van microverkalkingen, zijn kleine witte stippen of korrels te zien op de mammografie. Ook deze calciumafzettingen zijn meestal goedaardig, maar in bepaalde omstandigheden wijzen ze op een vroeg stadium van borstkanker. De arts voert verdere onderzoeken uit wanneer:

• de diameter van kleiner is dan 0,5 mm
• ze verschijnen in clusters in een deel van de borst (vijf of meer verkalkingen)
• ze verschillen in grootte en vorm

Verkalkingen buiten het belangrijkste borstweefsel

Af en toe bevinden zich verkalkingen buiten het borstweefsel die doen op de huid of in de bloedvaten aanwezig lijken te zijn. Huidverkalkingen zijn mogelijk afkomstig van deodorant of poederresten waardoor witte stippen op de röntgenfoto's verschijnen. Bij dit type verkalkingen zijn geen bijkomende testen nodig. Om verwarring uit te sluiten, is het gebruik van deodorant, lotions of poeders vlak voor een mammografie afgeraden omdat dit verkalkingen op een mammogram toont.

Diagnose en onderzoeken om borstkanker uit te sluiten

Mammografie

Vrouwen met kleine calciumafzettingen in de borsten ervaren geen symptomen. De verkalkingen zijn enkel zichtbaar als witte stippen op een mammografie. De arts beslist of verdere onderzoeken nodig zijn. Macroverkalkingen zijn meestal niet verdacht maar grote verkalkingen in clusters of macrocalcificaties naast microverkalkingen vereisen vaak verder onderzoek. De arts voert dan nog een mammografie uit om de verkalkingen beter te bekijken, en hij controleert eerdere mammogramafbeeldingen om veranderingen in verkalkingskenmerken op te sporen. Ook andere onderzoeken zijn mogelijk nodig, zoals een biopsie en/of een MRI-scan. Soms adviseert de arts om de borsten om de zes maanden opnieuw te laten controleren op veranderingen in de verkalkingen.

Biopsie van de borst

Bij een borstbiopsie verwijdert de arts een klein stukje borstweefsel voor verder onderzoek. De twee soorten biopsieën voor het testen van borstverkalkingen zijn een stereotactische kernnaaldbiopsie en een chirurgische biopsie.

Stereotactische naaldbiopsie
Tijdens een stereotactische naaldbiopsie plaatst de arts eerst een lokale verdoving toe op de borst. Daarna maakt hij een kleine snede in de huid en brengt hij een naald in. Hij gebruikt computerbeelden om de naald naar het weefselgebied met verkalkingen te leiden. Vervolgens verwijdert hij een klein stukje van dit weefsel en trekt hij de naald uit de huid.

Chirurgische biopsie
Ook bij een chirurgische biopsie plaatst de arts een lokale verdoving op de huid, al is bij sommige patiënten wel algemene anesthesie nodig (de patiënt slaapt en voelt dan geen pijn). De chirurg verwijdert het abnormale weefselmonster en stuurt dit naar een laboratorium voor een verdere microscopische analyse. De chirurgische biopsie is normaal gesproken enkel noodzakelijk wanneer een naaldbiopsie niet gelukt is of wanneer de resultaten twijfelachtig zijn.

Behandeling van calcificaties in borst

Bij goedaardige verkalkingen is een behandeling overbodig. Wel behandelt de arts de onderliggende oorzaak van de calcificaties. Vrouwen met borstkanker hebben een behandeling nodig om de verspreiding van de kanker (metastasen) te stoppen en de kankercellen te doden. De arts stemt zijn behandeling af op het type borstkanker, de grootte van de tumor, het kankerstadium, de persoonlijke voorkeuren van de vrouw en andere factoren. Mogelijke behandelingen voor borstkanker zijn onder andere chirurgie, chemotherapie, radiotherapie en/of hormoontherapie.

Lees verder

• Fibrocystische veranderingen in de borsten bij vrouwen
• Borstkanker (mammacarcinoom) bij vrouwen: Tumor in borst
• Borstcyste: Goedaardige opeenhoping van vloeistof in borst
• Mammografie: Röntgenfoto borsten voor opsporen borstkanker
• Knobbeltje (gezwel) in borst door infectie, letsel of tumor