Miltletsel: Oorzaken en behandeling van letsel aan milt
Sommige patiënten kampen met een verwonding aan de milt, een orgaan dat belangrijk is voor de werking van het immuunsysteem. Deze miltletsels veroorzaken naast miltpijn mogelijk nog andere klachten, zoals pijn in de linkerschouder wat verergert bij inademing. Een arts probeert in eerste instantie een afwachtend beleid te voeren om de milt te sparen, maar soms moet hij de milt wel chirurgisch repareren of verwijderen. Na een chirurgische verwijdering van de milt zijn regelmatige vaccinaties nodig om een infectie te voorkomen. Wanneer een miltletsel tot slot veel bloedverlies met zich meebrengt, leidt dit mogelijk tot een shock waardoor een patiënt komt te overlijden.
Functie van milt
De milt is een orgaan in het linker bovenste kwadrant van de buik. De milt filtert bloed door oude of beschadigde bloedcellen en bloedplaatjes te verwijderen. Hoewel dit orgaan niet essentieel is voor het leven, biedt de milt beschermende immunologische functies voor het lichaam. Dankzij de milt kan het immuunsysteem ook bacteriën en andere vreemde stoffen vernietigen. De milt slaat ook ongeveer 33 procent van alle bloedplaatjes in het lichaam op.
Oorzaken
Trauma
Traumatische verwondingen van de milt, zoals een
gescheurde milt, zijn penetrerend (doordringend) of stomp. Dit gebeurt bijvoorbeeld door een
schotwonde, een
steekwonde, een sportongeval, een ongeval met een motorvoertuig of een onopzettelijk doordringend letsel. Een penetrerend trauma veroorzaakt mogelijk een kleine wonde wat toch nog steeds een aanzienlijk miltletsel kan veroorzaken.
Niet-traumatisch
Niet-traumatische oorzaken van een miltletsel komen minder vaak voor. Deze omvatten infectieziekten, medische procedures zoals een
colonoscopie (
inwendig kijkonderzoek van de dikke
darm), bloedziekten, medicijnen en een zwangerschap. In minder dan één procent van de patiënten met infectieuze mononucleosis (
klierkoorts) treedt mogelijk een miltruptuur (gescheurde milt) op.
Symptomen
Bij kleine verwondingen met weinig bloedingen ervaart een patiënt
buikpijn (meer bepaald
miltpijn) en
pijn in de linkerflank (
flankpijn). Vaak is er een scherpe
pijn in de linkerschouder, bekend als het teken van Kehr. Bij grotere verwondingen met meer uitgebreide bloedingen zijn tekenen van een
hypovolemische shock (teken van onvoldoende bloeding in het lichaam) het meest prominent. Dit uit zich in een snelle pols, een
lage bloeddruk, een
snelle ademhaling (tachypneu),
bleekheid en
angst.
Diagnose en onderzoeken
Een geschiedenis van trauma aan het linker-bovenste buikgebied is een mogelijke aanwijzing voor een letsel aan de milt. De patiënt vertoont tevens mogelijk het Kehr-teken, wat pijn in de linkerschouder is die verergert bij de inademing. Verder presenteren patiënten zich met een gevoelige buik. Kneuzingen van de buikwand, een
hematoom (bloed buiten bloedvaten met
blauwe plekken) en/of
splenomegalie (een vergroting van de milt) zijn mogelijk aanwezig. Mogelijk zijn ook andere verwondingen aanwezig dus de arts moet een uitgebreid lichamelijk onderzoek uitvoeren wanneer hij een patiënt met een letsel aan de milt onderzoekt.
Diagnostisch onderzoek
Een FAST-
echografie (gerichte beoordeling met echografie bij trauma) en een
CT-scan zijn nuttige
beeldvormende onderzoeken bij een miltletsel en het opsporen van bloed in de buikholte.
Behandeling van miltletsel
De arts probeert steeds te milt te redden omdat de milt erg belangrijk is voor een geoptimaliseerde immuunfunctie. Bij hemodynamisch stabiele patiënten is een niet-operatieve en conservatieve behandeling daarom aanbevolen. Conservatieve maatregelen omvatten strikte bedrust (24-72 uur), vloeistof- /
bloedvervanging indien nodig met zorgvuldige monitoring van de patiënt. Hemodynamisch instabiele patiënten, patiënten met een aanzienlijk letsel aan andere systemen of als patiënten die
antistollingsmedicijnen krijgen, worden vaak geopereerd. De arts voert een
verkennende laparotomie (onderzoek van de buikholte en het bekkengebied) uit voor een beoordeling, reparatie of
verwijdering van de milt (splenectomie: chirurgische verwijdering van de milt). Angiografische embolisatie is een alternatief voor chirurgie bij patiënten bij wie een niet-operatieve behandeling mislukt.
Prognose van letsel aan milt
De tijd is van essentieel belang bij de eerste evaluatie en behandeling van een patiënt met een miltletsel. Een uitgestelde operatie leidt bijvoorbeeld tot meer bloedverlies in de buik. Patiënten die een splenectomie hebben ondergaan, moeten gevaccineerd worden in het kader van de preventie van een infectie, zoals een
longontsteking.
Complicaties
Omdat een miltletsel grote hoeveelheden bloed in de buikholte laat lekken, veroorzaakt dit mogelijk een
shock wat dan de dood tot gevolg heeft.
Lees verder