Miltletsel: Oorzaken en behandeling van letsel aan milt

Sommige patiënten krijgen te maken met een verwonding aan de milt, een orgaan dat een cruciale rol speelt in het immuunsysteem. Miltletsels kunnen niet alleen leiden tot pijn in de milt, maar ook tot andere symptomen zoals pijn in de linkerschouder, die verergert bij inademing. In eerste instantie zal een arts proberen om de milt te sparen door een afwachtend beleid te voeren. In sommige gevallen is echter een chirurgische reparatie of verwijdering van de milt noodzakelijk. Na het operatief verwijderen van de milt zijn regelmatige vaccinaties vereist om infecties te voorkomen. Bij ernstig bloedverlies door een miltletsel kan een patiënt in shock raken, wat fataal kan zijn.

• Functie van de milt
• Oorzaken van miltletsels
• Symptomen van miltletsels
• Diagnose en onderzoeken
• Behandeling van miltletsels
• Prognose van miltletsels
• Complicaties van miltletsels
• Preventie van miltletsels

Functie van de milt

De milt is een orgaan dat zich in het linker bovenste kwadrant van de buik bevindt. Het orgaan filtert het bloed door oude of beschadigde bloedcellen en bloedplaatjes te verwijderen. Hoewel de milt niet essentieel is voor overleving, speelt deze een belangrijke rol in de immunologische bescherming van het lichaam. De milt helpt het immuunsysteem bij het vernietigen van bacteriën en andere vreemde stoffen en slaat ongeveer 33 procent van alle bloedplaatjes in het lichaam op.

Oorzaken van miltletsels

Trauma

Traumatische verwondingen aan de milt, zoals een gescheurde milt, kunnen ontstaan door penetrerend (doordringend) of stomp trauma. Dit kan het gevolg zijn van een schotwonde, een steekwonde, een sportongeval, een verkeersongeval, of een onopzettelijk doordringend letsel. Zelfs een kleine penetrerende verwonding kan aanzienlijke schade aan de milt veroorzaken.

Niet-traumatisch

Niet-traumatische oorzaken van miltletsels komen minder vaak voor, maar zijn evenzeer belangrijk. Deze omvatten infectieziekten, medische procedures zoals een colonoscopie (inwendig kijkonderzoek van de dikke darm), bloedziekten, medicatie en zwangerschap. In zeldzame gevallen, minder dan één procent, kan bij patiënten met infectieuze mononucleosis (klierkoorts) een miltruptuur optreden.

Symptomen van miltletsels

Bij kleine verwondingen met weinig bloedingen kan een patiënt buikpijn ervaren, meer specifiek miltpijn en pijn in de linkerflank (flankpijn). Een scherp pijn in de linkerschouder, bekend als het teken van Kehr, kan ook optreden. Bij grotere verwondingen met meer bloedverlies zijn de symptomen van een hypovolemische shock, zoals een snelle pols, lage bloeddruk, snelle ademhaling (tachypneu), bleekheid en angst, prominenter aanwezig.

Diagnose en onderzoeken

Een trauma aan de linkerbovenkant van de buik kan wijzen op een miltletsel. De patiënt kan het teken van Kehr vertonen, wat pijn in de linkerschouder is die verergert bij inademing. Andere mogelijke symptomen zijn een gevoelige buik, kneuzingen van de buikwand, een hematoom (bloedophoping buiten de bloedvaten), blauwe plekken, en/of splenomegalie (vergroting van de milt). Aangezien andere verwondingen mogelijk aanwezig zijn, moet de arts een grondig lichamelijk onderzoek uitvoeren.

Diagnostisch onderzoek

Een FAST-echografie (gerichte echografie bij trauma) en een CT-scan zijn nuttige beeldvormende onderzoeken om miltletsels en bloedingen in de buikholte te identificeren.

Behandeling van miltletsels

De arts probeert altijd de milt te redden vanwege het belang van dit orgaan voor de immuunfunctie. Bij hemodynamisch stabiele patiënten wordt een conservatieve behandeling aanbevolen. Dit omvat strikte bedrust (24-72 uur), vloeistof- en bloedvervanging indien nodig, met zorgvuldige monitoring van de patiënt. Bij hemodynamisch instabiele patiënten, bij patiënten met aanzienlijke letsels aan andere systemen, of bij patiënten die antistollingsmedicijnen gebruiken, is een operatie vaak noodzakelijk. De arts kan een verkennende laparotomie uitvoeren om de buikholte te onderzoeken en de milt te repareren of te verwijderen (splenectomie). Een angiografische embolisatie is een alternatief voor chirurgie bij patiënten waarbij een niet-operatieve behandeling mislukt.

Prognose van miltletsels

De tijd speelt een cruciale rol bij de eerste evaluatie en behandeling van een patiënt met een miltletsel. Een vertraagde operatie kan bijvoorbeeld leiden tot ernstig bloedverlies in de buik. Patiënten die een splenectomie hebben ondergaan, moeten gevaccineerd worden om infecties zoals longontsteking te voorkomen.

Complicaties van miltletsels

Miltletsels kunnen leiden tot ernstige complicaties:

• Hypovolemische shock: Door aanzienlijk bloedverlies in de buikholte kan de patiënt in een shock raken, wat dodelijk kan zijn.
• Infectierisico na splenectomie: Na het verwijderen van de milt is de patiënt gevoeliger voor ernstige infecties, wat regelmatige vaccinaties vereist.

Preventie van miltletsels

Preventieve maatregelen kunnen helpen om het risico op miltletsels te verminderen:

Veiligheid tijdens sportactiviteiten

Het dragen van beschermende kleding en uitrusting tijdens contactsporten kan het risico op miltletsels verkleinen. Het vermijden van ruwe spelmethoden en het volgen van de regels van de sport zijn ook belangrijk.

Verkeersveiligheid

Het gebruik van veiligheidsgordels in voertuigen en het volgen van de verkeersregels zijn cruciaal om het risico op ernstige verwondingen, waaronder miltletsels, te verminderen.

Voorzichtigheid bij medische procedures

Zorgvuldige uitvoering van medische procedures, zoals een colonoscopie, kan het risico op niet-traumatische miltletsels verminderen. Artsen moeten bewust zijn van de anatomische positie van de milt en voorzorgsmaatregelen nemen om letsels te voorkomen.

Vaccinatie en infectiepreventie

Vaccinatie tegen infectieziekten, zoals longontsteking, kan indirect helpen om de milt te beschermen. Bij patiënten met een verhoogd risico op infectieziekten kan een sterke immuunrespons voorkomen dat de milt overbelast raakt.

Vermijden van alcohol- en drugsgebruik

Het vermijden van overmatig alcohol- en drugsgebruik vermindert het risico op ongevallen, waaronder verkeersongevallen die kunnen leiden tot miltletsels.

Lees verder

• Gescheurde milt (miltruptuur): Oorzaken en behandeling
• Miltpijn: Oorzaken en symptomen van pijnlijke milt
• Splenectomie: Chirurgische verwijdering van de milt
• Splenomegalie: Vergrote milt door infecties of ziekte
• Miltinfarct: Belemmerde bloedtoevoer naar milt met buikpijn