Miltpijn: Oorzaken en symptomen van pijnlijke milt

De milt is een orgaan dat zich aan de linkerkant van de buik, achter de maag en onder de ribbenkast bevindt. Normaal gesproken is de milt niet voelbaar bij lichamelijk onderzoek. Wanneer de milt pijn doet, kan dit verschillende oorzaken hebben, waaronder een scheur, schade of vergroting van de milt. Ernstige pijn kan wijzen op een miltinfarct, een aandoening waarbij een deel van de milt afsterft door een gebrek aan bloedtoevoer. Het behandelen van miltpijn bestaat uit het aanpakken van de onderliggende oorzaak. De prognose varieert: sommige patiënten herstellen snel met behandeling, terwijl anderen ernstige complicaties kunnen ervaren, wat kan leiden tot levensbedreigende situaties.

• Miltinfarct en miltpijn
• Oorzaken
• Symptomen
• Diagnose en onderzoeken
• Behandeling
• Miltschade of miltruptuur (scheur in de milt)
• Oorzaken
• Symptomen
• Behandeling
• Splenomegalie (Miltvergroting) en Pijnlijke Milt
• Bloedaandoeningen
• Infecties
• Medicatie
• Andere oorzaken
• Diagnose en onderzoeken
• Vraaggesprek en Lichamelijk onderzoek
• Diagnostisch onderzoek

Miltinfarct en miltpijn

Oorzaken

Een miltinfarct ontstaat wanneer de bloedtoevoer naar de milt wordt onderbroken, wat leidt tot weefselsterfte door zuurstofgebrek. Dit gebeurt meestal door een afsluiting van de miltslagader of een van zijn takken, vaak veroorzaakt door een bloedstolsel. Andere oorzaken kunnen zijn infecties, auto-immuunziekten, of tumoren die de bloedvaten van de milt aantasten.

Symptomen

De symptomen van een miltinfarct kunnen variëren. Veelvoorkomende symptomen zijn:

• Ernstige pijn in de bovenste linkerbuik, die kan uitstralen naar de linkerschouder (schouderpijn).
• Koorts en koude rillingen.

Soms kunnen patiënten misselijkheid en algemene malaise ervaren. Het gebrek aan specifieke symptomen maakt de diagnose uitdagend.

Diagnose en onderzoeken

Om een miltinfarct te diagnosticeren, worden doorgaans CT-scans van de buik uitgevoerd, aangezien dit beeldvormende onderzoek uitstekende details biedt van de milt en omliggende structuren. Echografie van de buik kan ook nuttig zijn om de aanwezigheid van een infarct of andere afwijkingen te bevestigen. Soms kan een MRI-scan noodzakelijk zijn voor verdere evaluatie.

Behandeling

Op dit moment (augustus 2024) zijn er geen specifieke behandelingen voor een miltinfarct anders dan het behandelen van de onderliggende oorzaak en het bieden van adequate pijnverlichting. In gevallen waar de milt aanzienlijk is beschadigd, kan een chirurgische verwijdering van de milt (splenectomie) nodig zijn. Na een splenectomie bestaat er een verhoogd risico op ernstige infecties, en patiënten moeten mogelijk levenslange vaccinaties en antibiotica overwegen om infecties te voorkomen.

Miltschade of miltruptuur (scheur in de milt)

Oorzaken

Een miltruptuur is een scheur in de milt die meestal het gevolg is van een trauma. Hoewel de milt goed beschermd is door de ribbenkast, kunnen ernstige trauma's zoals een auto-ongeval, een zware val, of een direct trauma door een sportblessure leiden tot een ruptuur. Ook een gebroken rib kan een miltruptuur veroorzaken, vooral als de rib tegen de milt duwt. Soms kan de ruptuur pas enkele weken na het trauma optreden, na de vorming van een hematoom.

Symptomen

Symptomen van een miltruptuur kunnen zijn:

• Cardiovasculaire instabiliteit door interne bloedingen, wat leidt tot duizeligheid, versnelde hartslag, en in ernstige gevallen flauwvallen.
• Misselijkheid, bleekheid, en extreme nervositeit.
• Pijn in de linkerschouder bij het optrekken van de benen in rugligging, wat duidt op irritatie van het diafragma door bloed in de buikholte (middenrif).
• Pijn in het linker hypochondrium, vaak voelbaar bij aanraking, als gevolg van de bloeding en irritatie van de milt.

Behandeling

Een miltruptuur is een medische noodsituatie die onmiddellijke aandacht vereist. Afhankelijk van de ernst kan de behandeling variëren van een bloedtransfusie om het bloedvolume te herstellen, tot een chirurgische ingreep. Vaak is een chirurgische verwijdering van de milt nodig als de bloeding niet kan worden gestabiliseerd met conservatieve maatregelen. Dit kan leiden tot langdurige complicaties, zoals een verhoogd risico op infecties.

Splenomegalie (Miltvergroting) en Pijnlijke Milt

Splenomegalie verwijst naar een vergrote milt, die pijn kan veroorzaken afhankelijk van de onderliggende oorzaak.

Bloedaandoeningen

Enkele bloedaandoeningen die splenomegalie kunnen veroorzaken zijn:

• Hemolytische anemie, waarbij de voortijdige afbraak van rode bloedcellen leidt tot vergroting van de milt. Dit kan veroorzaakt worden door aandoeningen zoals hemoglobineopathieën, thalassemie, of erfelijke sferocytose.
• Lymfoproliferatieve ziekten zoals lymfoom (kanker van lymfocyten) en myeloproliferatieve ziekten zoals chronische lymfatische leukemie, chronische myelogene leukemie, en polycythemia vera.

Infecties

Diverse infecties kunnen leiden tot splenomegalie:

• Acute bacteriële infecties zoals bacteriële endocarditis (ontsteking van de binnenkant van het hart).
• Chronische bacteriële infecties zoals malaria, syfilis, brucellose, en miliaire tuberculose.
• Virale infecties zoals cytomegalovirus en klierkoorts.

Medicatie

Sommige medicijnen kunnen miltpijn veroorzaken door:

• Directe giftigheid voor de miltcellen.
• Pathologische interferentie met de functie van het immuunsysteem of de lever.
• Ernstige hemolyse (afbraak van rode bloedcellen) door de medicatie.
• Portale veneuze hypertensie door hepatische toxiciteit van geneesmiddelen.

In de meeste gevallen zijn de effecten tijdelijk en verdwijnt de miltpijn na het stoppen met het medicijn, met een herstel van de normale grootte van de milt en lever.

Andere oorzaken

Andere oorzaken van splenomegalie kunnen zijn:

• Bindweefselaandoeningen zoals systemische lupus erythematosus.
• Inflammatoire aandoeningen zoals amyloïdose en sarcoïdose.
• Leverziekten zoals cirrose of trombose van de poortader of miltaders, die de bloedstroom in de lever en milt belemmeren.
• Lipide-opslagstoornissen zoals de ziekte van Gaucher en de ziekte van Niemann-Pick.

Diagnose en onderzoeken

Vraaggesprek en Lichamelijk onderzoek

De arts verzamelt informatie over de grootte van de milt, hemodynamische parameters, medische geschiedenis en andere symptomen door een vraaggesprek en een lichamelijk onderzoek. Dit kan onder andere de palpatie van de milt omvatten. Deze eerste gegevens helpen om een voorlopige diagnose te stellen.

Diagnostisch onderzoek

Om de oorzaak van de miltpijn vast te stellen, worden beeldvormende onderzoeken ingezet. Dit kan een echografie, CT-scan of MRI-scan zijn. Deze onderzoeken helpen bij het identificeren van afwijkingen, zoals een miltinfarct, miltruptuur, of vergroting van de milt.

Lees verder

• Gescheurd trommelvlies in oor: Gehoorverlies bij patiënt
• Miltinfarct: Belemmerde bloedtoevoer naar milt met buikpijn
• Splenectomie: Chirurgische verwijdering van de milt
• Splenomegalie: Vergrote milt door infecties of ziekte
• Miltletsel: Oorzaken en behandeling van letsel aan milt