Verharde spieren: symptomen en oorzaken van spierverharding

Verharde spieren duidt op een pijnlijke spierverharding en een (zeer) drukpijnlijke plek in een dwarsgestreepte spier (de skeletspieren). Een spierverharding (myogelose) is een verharding van de getroffen spier. Daarbij worden de spieren in bepaalde delen van het lichaam gespannen, worden ze strak en hard en doen ze pijn wanneer ze worden ingedrukt of bij beweging. De spier is constant gespannen, waardoor deze flexibiliteit en mobiliteit verliest. Verharde spieren kunnen zich voordoen in nek, schouder, rug, armen, benen, bullen en andere delen van het lichaam. Warme kompressen of warme baden helpen meestal om het ongemak van verharde spieren te verlichten.

• Wat zijn verharde spieren?
• Oorzaken van spierverharding
• Huisarts raadplegen
• Symptomen van verharde en gespannen spieren
• Beklemming en pijn
• Bewegingsbeperkingen
• Massage of arts raadplegen
• Onderzoek en diagnose
• Complicaties
• Behandeling van spierverharding
• Prognose
• Preventie

Wat zijn verharde spieren?

Verharde spieren of spierverharding, ook bekend als 'myogelose', duidt op een voelbare, gelokaliseerde verharding van de spieren. Spierverharding wordt vaak gevoeld als een harde spierknoop en de plek is drukpijnlijk. Spierverharding is zelden acuut, maar ontwikkelt zich meestal geleidelijk over een periode van enkele uren tot dagen. Meestal is de mobiliteit van de aangetaste spier ernstig beperkt. In de meeste gevallen blijven verharde spieren tot 4 dagen na de piek aanhouden. In bijzonder ernstige gevallen kan het herstel wel een volledige week duren. In geval van hevige pijn of langdurige spierverharding, is het raadzaam je huisarts te raadplegen. Die schrijft meestal warmtebehandelingen en pijnstillers voor.

Oorzaken van spierverharding

Er zijn een aantal redenen voor het optreden van verharde spieren. In de meeste gevallen wordt het veroorzaakt door eenzijdig belasting van het lichaam, overbelasting of een onhandige beweging tijdens het sporten, waardoor de spier gespannen wordt en niet in staat is zichzelf te ontspannen. Maar ook door 's nachts verkeerd te liggen, kan een spier al hard worden. Ook kan een verkeerde uitlijning, verkeerde lichaamshouding of overbelasting van de wervelkolom resulteren in verharde spieren.

Ook kan een verkeerde stand van de heup, schade aan de tussenwervelschijven, evenals gewrichtsschade of een bekkenafwijking pijnlijke en gespannen spieren veroorzaken. Je kunt tevens last krijgen van verharde spieren door schoenen te dragen met verkeerde demping van de zolen of door een verkeerde afzettechniek bij bepaalde sporten.

Uitdroging of een gebrek aan voedingsstoffen (bepaalde vitaminen en mineralen) kunnen ook bijdragen aan verharde spieren.

Huisarts raadplegen

Bij spierverharding kun je vaak zelfzorgmaatregelen toepassen ter verlichting van de klachten zodat je geen afspraak hoeft te maken met je huisarts. Vaak helpen balancerende bewegingen (oefeningen) die zoveel mogelijk spieren aanspreken. Bovendien is het belangrijk om je zitpositie en je algemene houding te checken en zo nodig corrigeren, bijvoorbeeld opgetrokken schouders. Onbewust trekken mensen vaak de schouders hoog en dit kan voor allerlei klachten zorgen in de schouder- en nekregio. Een (sport)massage of sporten zoals zwemmen kan spierverharding helpen voorkomen en bestaande ongemakken verlichten.

Als de zelfzorgmaatregelen onvoldoende soelaas bieden, is het raadzaam je huisarts te raadplegen. Dit geldt ook als de verharding al weken of maanden aanhoudt of telkens terugkomt. Als er andere klachten zijn, zoals pijn, stoornissen in de bloedsomloop, stijfheid in het lichaam of bewegingsbeperkingen, is een doktersbezoek noodzakelijk. Raadpleeg onmiddellijk een arts in geval van functionele storingen. Deze omvatten verminderd bewustzijn, ademnood of verminderd gezichtsvermogen.

Bekkenhelling of hangende schouders zijn standafwijkingen die voor klachten zorgen en een aanwijzing kunnen zijn voor problemen met het skelet. Raadpleeg daarom een ​​arts bij dergelijke klachten. In sommige gevallen leiden psychosomatische aandoeningen tot spierverharding. Een bezoek aan een huisarts is dan zinvol om te kijken hoe je deze problematiek de baas kan. Soms helpen enkele gesprekken bij de praktijkondersteuner van de huisarts (POH).

Symptomen van verharde en gespannen spieren

Beklemming en pijn

Als een spier constant gespannen is, kan dit leiden tot spierverharding. Dit wordt vaak veroorzaakt door overbelasting, maar het kan ook worden veroorzaakt door mentale stress en spanning. De gevolgen van verhoogde spierspanning zijn een sterk gevoel van beklemming en pijn. De symptomen van verharde spieren manifesteren zich door hevige pijn in de aangetaste spier, die slechts gedeeltelijk of helemaal niet kan meer gebruikt kan worden.

Bewegingsbeperkingen

Typerend voor spierverharding is dat de hele spierstreng wordt aangetast. De getroffen persoon heeft het gevoel dat de spier is ingekort en nauwelijks elastisch. Als gevolg van deze beperking probeert men bepaalde bewegingen te vermijden. Maar dit kan leiden tot een nog zwaardere belasting en zelfs een gescheurde spier.

Massage of arts raadplegen

Bij milde spierverharding is het vaak voldoende om de aangetaste lichaamsdelen los te maken door (sport)massages. In meer hardnekkige gevallen zijn meestal verschillende massages nodig voor ontspanning. Als verharde spieren enkele dagen aanhouden en de pijn ernstig is, moet altijd een arts worden geraadpleegd.

Onderzoek en diagnose

In de regel kan een verharde spier heel goed worden vastgesteld door palpatie, omdat het extreem pijnlijk is en onder de huid kan worden verplaatst. De oorzaken van spierverharding zijn onder meer eenzijdige belasting op het werk of in de sport, degeneratieve veranderingen van de wervelkolom of gewrichten, fibromyalgie, evenals gegeneraliseerde tendopathie in het bewegingsapparaat (peesblessures). In de regel volstaat lichamelijk onderzoek door de huisarts, maar daarnaast kunnen echografie, een CT-scan of een MRI-scan ook worden uitgevoerd om eventuele kwaadaardige ziekten uit te sluiten in het geval van een onduidelijk klinisch beeld. Om ontstekingen en metabole ziekten (stofwisselingsziekten) uit te sluiten, kan bloedonderzoek worden gedaan.

Complicaties

Verharde spieren veroorzaakt pijn in het getroffen gebied. De spieren zijn gespannen en veroorzaken een gevoel van ongemak tijdens bewegingen. Je kunt de spieren minder belasten, aangezien ze niet volledig functioneel zijn door de verharding. Bloedsomloopstoornissen zijn mogelijk. Deze leiden tot gevoelsstoornissen in de omliggende regio. Gevoelloosheid (doof gevoel), tintelingen, prikkelingen, jeuk of overgevoeligheid zijn mogelijke symptomen van een gevoelsstoornis.

Verharde spieren in de ledematen leidt tot een eenzijdige belasting van het lichaam. De gezonde helft van het lichaam compenseert de beperkte beweging van de aangedane zijde. Er treedt een scheeftrekking op die tot permanente schade kan leiden. Als de spierverharding optreedt in de rug of nek, veroorzaakt dit pijn tijdens rotatiebewegingen. Bovendien kan hoofdpijn aanwezig zijn en, in sommige gevallen, kaak- of kiespijn. Als gevolg hiervan wordt de aandacht verminderd, neemt de concentratie af en wordt het algemene prestatieniveau verlaagd. Verharde spieren kunnen ook het skelet belasten. De botten kunnen pijn doen en dit vergroot het ongemak.

Behandeling van spierverharding

Als je verwond raakt tijdens het sporten en lijdt aan spierverharding, dan is het verstandig om direct de intensiteit van de training te verminderen. Als de spanning van het spierstelsel zeer hoog is, moet de sportactiviteit onmiddellijk worden gestaakt. Om de spier te ontspannen, moeten de spieren in het getroffen gebied voorzichtig worden uitgerekt. Het is belangrijk om ervoor te zorgen dat de pijngrens niet wordt overschreden, anders bestaat er een risico op letsel aan de spier.

Je kunt veel doen om verharde spieren tegen te gaan of te verlichten. Een warm bad om de spieren te ontspannen helpt vaak al. Vervolgens kun je weer voorzichtig je spieren rekken. Er zij ook warmtepleisters voor je spieren. Dit helpt de spieren te ontspannen. Je kunt ook een warme kruik toepassen. Boven kan een (sport)massage helpen om de aangetaste spieren te ontspannen of los te maken. De arts kan spierverslappers voorschrijven om de pijn en spierspanning te verminderen, vooral 's nachts.

Magnesiumsupplementen kunnen ook helpen om de spieren te ontspannen. Ze kunnen ook preventief worden ingenomen. Een voldoende hydratatie ofwel voldoende vocht innemen is ook zinvol. Je houdt de vochtbalans het best op peil door voldoende (water) te drinken.

Een fysiotherapeut kan bij verharde spieren dry Needling toepassen. Dit is een moderne westerse manier van weefselstimulatie op triggerpoints en triggerzones met een naald. De fysiotherapeut prikt met een speciale techniek spieren aan, zodat deze ontspannen raken.

Prognose

Normaal gesproken is de prognose gunstig in geval van verharde spieren. Zodra de oorzaak van de klachten is gevonden en adequaat wordt behandeld, komt het meestal binnen korte tijd volledig tot herstel. In het geval van een tekort aan voedingsstoffen of sporenelementen kan dit worden gecompenseerd door de inname van specifiek geselecteerde voedingsmiddelen. In de meeste gevallen wordt verlichting binnen enkele weken bereikt. Als je klachten hebt doordat je te weinig hebt gedronken, kan herstel zelfs binnen enkele dagen intreden als je het tekort aanvult. Massage van de getroffen gebieden kan bijdragen aan een snellere verlichting. Teneinde herhaling van spierverharding te voorkomen, is het belangrijk om je lichaamshouding goed in de gaten te houden en gezond en gevarieerd te eten. Als eenzijdige belasting of overbelasting wordt vermeden, kan recidief worden voorkomen.

Preventie

Sporters moeten hun trainingsschema allengs uitbouwen. Warming-ui en uitgebreide afkoeling aan het einde van de sportsessie (uitlopen, uitfietsen of actieve en passieve rekoefeningen) zijn zinvolle preventieve maatregelen. Het is ook belangrijk om je activiteitenniveau langzaam te verhogen, zodat het spierweefsel voldoende tijd heeft om te wennen aan de verhoogde belasting. Ook moeten spieren regelmatig worden gestrekt, waardoor het risico op spierverharding zoveel mogelijk wordt beperkt.

Lees verder

• Spierverharding in dij of bovenbeen: oorzaken en behandeling
• Verkrampte spieren: behandeling en zelfzorg spierverkramping
• Spierspasmen: oorzaken, symptomen & behandeling spierkrampen
• Spierspanning: oorzaken en symptomen van hoge spierspanning
• Spierpijn: oorzaken en symptomen spierpijn in benen en armen