Pijn bij ademen: Oorzaken en symptomen van ademhalingspijn

Sommige patiënten ervaren pijn tijdens het ademhalen, wat zowel bij het in- als uitademen kan voorkomen. Dit symptoom kan veroorzaakt worden door verschillende factoren, variërend van relatief onschuldige aandoeningen zoals infecties tot ernstigere problemen zoals hartaandoeningen. Belangrijk om te weten is dat de pijn meestal niet direct afkomstig is van de longen zelf, aangezien deze geen pijnreceptoren bevatten. De pijn bij ademhalen komt vaak voort uit aandoeningen die de organen, gewrichten, spieren of het weefsel in de borstholte aantasten. Wanneer ademhalen pijnlijk wordt, is het essentieel om een arts te raadplegen voor een grondige diagnose en passende behandeling.

• Gastro-oesofageale reflux en pijnlijke ademhaling
• Hartaandoeningen en pijn bij ademhaling
• Aortadissectie
• Hartaanval
• Pericarditis
• Longaandoeningen en pijn bij ademhalen
• Hemothorax
• Longembolie
• Longinfarct
• Longkanker
• Longontsteking
• Mesothelioom
• Pleura-effusie
• Pleuritis (ontsteking van het borstvlies)
• Pneumothorax
• Pulmonale hypertensie
• Tuberculose
• Tuberculose
• Virale infecties
• Andere longziekten
• Musculoskeletale oorzaken van pijn bij ademhaling
• Costochondritis
• Gebroken rib
• Letsel aan de borstkas
• Alarmsymptomen
• Diagnose en onderzoeken
• Thuisbehandelingen bij pijn bij ademhaling
• Preventie

Gastro-oesofageale reflux en pijnlijke ademhaling

Bij gastro-oesofageale reflux, beter bekend als brandend maagzuur, kunnen de symptomen soms leiden tot pijn bij het ademhalen. Dit komt doordat de maaginhoud terugvloeit in de slokdarm, wat irritatie veroorzaakt en mogelijk invloed heeft op de ademhalingsspieren.

Hartaandoeningen en pijn bij ademhaling

Aortadissectie

Een aortadissectie ontstaat wanneer er een scheur optreedt in de binnenwand van de aorta, de grootste slagader in het lichaam. Dit veroorzaakt vaak ernstige, scheurende pijn die zowel in de borst als in de rug voelbaar is. Deze aandoening is levensbedreigend en vereist onmiddellijke medische interventie.

Hartaanval

Een hartaanval of angina pectoris (pijn op de borst door onvoldoende bloedtoevoer naar het hart) kan leiden tot pijnlijke ademhalingen. De pijn kan uitstralen naar de armen, schouders, nek of kaak en wordt vaak verergerd door fysieke inspanning.

Pericarditis

Bij pericarditis is er sprake van een ontsteking van het hartzakje (pericard), het met vloeistof gevulde vlies dat het hart omhult. Deze ontsteking kan ontstaan door:

• auto-immuunziekten zoals reumatoïde artritis of lupus
• bacteriële of virale infecties
• bepaalde medicijnen
• nierziekte
• kanker (zelden), zoals borst- of longkanker
• verwondingen of hartchirurgie

Symptomen van pericarditis kunnen zijn:

• duizeligheid
• onregelmatige hartslag
• pijn bij ademhalen
• hartkloppingen
• koorts
• kortademigheid
• scherpe pijn op de borst die vermindert bij rechtop zitten of voorover leunen

Medische behandeling, meestal met ontstekingsremmende medicijnen, is noodzakelijk.

Longaandoeningen en pijn bij ademhalen

Hemothorax

Een hemothorax ontstaat wanneer zich bloed ophoopt in de pleuraholte, meestal door een verwonding. Dit kan leiden tot pijnlijke ademhaling en vereist vaak een dringende medische behandeling om de oorzaak van de bloeding aan te pakken.

Longembolie

Een longembolie is een ernstige aandoening waarbij een bloedstolsel in de longen vast komt te zitten, wat een pijnlijke ademhaling veroorzaakt. Dit kan levensbedreigend zijn en is vaak het gevolg van risicofactoren zoals een recente operatie, hartaandoeningen of een diep veneuze trombose.

Longinfarct

Bij een longinfarct sterft een deel van het longweefsel af door een verminderde bloedtoevoer, meestal als gevolg van een longembolie. Dit veroorzaakt hevige pijn bij het ademhalen.

Longkanker

Een pijnlijke ademhaling kan wijzen op longkanker, vooral bij longadenocarcinoom. Deze vorm van kanker komt vooral voor bij mensen die nooit hebben gerookt, vrouwen en jongvolwassenen, en ontwikkelt zich vaak aan de zijkant van de long, dicht bij het borstvlies.

Longontsteking

Een longontsteking kan ontstaan door een bacteriële, virale of schimmelinfectie die de luchtzakjes in de longen aantast. Symptomen zijn onder meer pijn op de borst die verergert bij ademhalen, hoesten, hoge koorts, kortademigheid en vermoeidheid. Behandeling hangt af van de oorzaak en kan bestaan uit antibiotica, antivirale middelen of antischimmelmiddelen.

Mesothelioom

Een mesothelioom is een zeldzame vorm van kanker die ontstaat in het borstvlies, vaak als gevolg van blootstelling aan asbest. Dit kan leiden tot pijnlijke ademhaling en andere ademhalingsproblemen.

Pleura-effusie

Bij een pleura-effusie hoopt zich vocht op tussen de lagen van het borstvlies. Dit kan veroorzaakt worden door longaandoeningen, hartaandoeningen of auto-immuunziekten zoals reumatoïde artritis. Ook kan het een gevolg zijn van long- of borstkanker.

Pleuritis (ontsteking van het borstvlies)

Pleuritis is een ontsteking van het borstvlies, de membranen die de borstholte en de buitenkant van de longen bekleden. Dit wordt meestal veroorzaakt door een virale of bacteriële infectie en leidt tot scherpe pijn bij het ademhalen.

Pneumothorax

Een pneumothorax of klaplong ontstaat wanneer lucht in de pleuraholte komt, waardoor een deel van de long of de hele long kan instorten. Dit kan het gevolg zijn van een verwonding, een onderliggende longaandoening zoals emfyseem of tuberculose, en veroorzaakt vaak acute pijn en ademhalingsmoeilijkheden.

Symptomen van een klaplong kunnen zijn:

• beklemming op de borst
• blauwverkleuring van de huid of nagels (cyanose)
• snelle hartslag (tachycardie)
• kortademigheid
• pijn op de borst die verergert bij ademhalen of hoesten
• vermoeidheid
• vergroting van de neusgaten, wat kan wijzen op ademhalingsproblemen

Patiënten met deze symptomen moeten onmiddellijk medische hulp zoeken om ernstige complicaties te voorkomen.

Pulmonale hypertensie

Pulmonale hypertensie verwijst naar verhoogde bloeddruk in de longslagaders, wat kan leiden tot pijnlijke ademhaling. Dit kan het gevolg zijn van verschillende aandoeningen, waaronder hartaandoeningen, longaandoeningen, bindweefselaandoeningen of bepaalde medicijnen.

Tuberculose

Tuberculose, hoewel zeldzaam, is nog steeds een mogelijke oorzaak van pijn bij het ademhalen. Deze bacteriële infectie veroorzaakt ernstige longproblemen en vereist langdurige behandeling.

Tuberculose

Tuberculose is een relatief zeldzame oorzaak van pijn bij ademhaling. Deze bacteriële infectie kan leiden tot een scala aan andere longklachten, zoals hoesten, koorts en gewichtsverlies. Tuberculose wordt veroorzaakt door de bacterie Mycobacterium tuberculosis en kan ernstige complicaties veroorzaken als het niet tijdig wordt behandeld.

Virale infecties

Pijn bij ademhaling kan soms worden veroorzaakt door een virale infectie. Enkele virussen die mogelijk ademhalingspijn kunnen veroorzaken, zijn:

• bof
• adenovirus
• het Coxsackie-virus
• cytomegalovirus (CMV)
• Epstein-Barr-virus (EBV)
• respiratoir syncytieel virus (RSV)
• influenza
• parainfluenza

Andere longziekten

Pijn bij ademhaling kan ook ontstaan door andere longproblemen, waaronder:

• astma (chronische ontsteking van de luchtwegen)
• bronchitis (ontsteking van de luchtpijpvertakkingen)
• chronische obstructieve longziekte (COPD)
• empyeem (ophoping van pus in de borstholte)
• inademingsletsels (inademing van giftige stoffen)

Musculoskeletale oorzaken van pijn bij ademhaling

Costochondritis

Costochondritis verwijst naar een ontsteking van het ribkraakbeen, het kraakbeen dat het borstbeen met de ribben verbindt. De oorzaak van deze ontsteking is niet altijd duidelijk, maar het kan het gevolg zijn van een verwonding aan de borstkas, intensief hoesten of een luchtweginfectie. Costochondritis veroorzaakt meestal scherpe pijn en gevoeligheid rond het borstbeen, die kan uitstralen naar de rug en verergeren bij diep ademhalen of hoesten. De symptomen kunnen lijken op die van een hartaanval. Costochondritis verbetert vaak spontaan, maar patiënten moeten een arts raadplegen als de pijn de dagelijkse activiteiten belemmert.

Gebroken rib

Een gebroken rib (ribfractuur) leidt vaak tot ribpijn die zich geleidelijk ontwikkelt en verergert bij diep ademhalen en hoesten. De behandeling omvat meestal rust, pijnstilling en, in sommige gevallen, fysiotherapie om het herstel te bevorderen.

Letsel aan de borstkas

Letsel aan de borstkas, zoals het gevolg van ernstig hoesten, een klap tegen de borst of een sportblessure, kan leiden tot pijn bij ademhaling. Dit kan optreden door getrokken spieren, gebroken ribben of een gekneusde borstwand. De pijn is vaak voelbaar aan de kant van de verwonding en kan gepaard gaan met kortademigheid, blauwe plekken, of een verkleuring van de huid. Bij een milde verwonding zijn rust en pijnstilling vaak voldoende, maar bij ernstigere verwondingen is medische hulp noodzakelijk.

Alarmsymptomen

Pijn bij ademhaling kan ook een teken zijn van ernstige aandoeningen zoals een longembolie (afsluiting van een slagader in de longen) of een hartaanval. In deze gevallen is dringende medische hulp noodzakelijk. Raadpleeg onmiddellijk een arts als je een of meer van de volgende symptomen ervaart:

• beklemming of pijn op de borst, vooral als deze uitstralen naar de armen, de rug, de schouder, de nek of de kaak
• bewustzijnsverlies of een verlaagd bewustzijnsniveau
• bloed ophoesten
• blauwe huid, blauwe vingers of blauwe nagels (cyanose)
• bleke huidskleur
• snelle ademhaling (tachypneu)
• ernstige kortademigheid
• happen naar lucht (luchthonger)
• koorts
• overmatig zweten
• pijn op de borst
• plotselinge duizeligheid of een licht gevoel in het hoofd
• verstikking
• verwardheid

Diagnose en onderzoeken

De arts begint met een gedetailleerde medische geschiedenis en een lichamelijk onderzoek van de borstkas. Afhankelijk van de bevindingen kan de arts aanvullende onderzoeken aanvragen om de oorzaak van de pijn bij ademhaling vast te stellen. Mogelijke onderzoeken zijn:

• een röntgenfoto van de borstkas (thoraxfoto)
• een CT-scan
• een longfunctietest
• een elektrocardiogram (meting van de elektrische activiteit van het hart)
• een pulsoximetrie (meting van het zuurstofgehalte in het bloed)
• een MRI-scan (voor visualisatie van zacht weefsel)
• een echocardiografie (echografie van het hart)
• een CT-angiografie (radiografische beeldvorming van bloedvaten)
• een thoracentese (verwijderen van overtollig vocht uit de pleuraholte)
• een bronchoscopie (inwendig kijkonderzoek van de luchtwegen)
• een thoracoscopie (visualisatie van de longen door middel van een scoop in de borstholte)
• een longweefselbiopsie
• een bloedonderzoek
• een urineonderzoek

Thuisbehandelingen bij pijn bij ademhaling

Er zijn enkele maatregelen die de pijn op de borst en andere symptomen kunnen verlichten:

• Het gebruik van vrij verkrijgbare pijnstillers zoals ibuprofen en paracetamol kan nuttig zijn bij costochondritis en milde letsels aan de borstkas.
• Bij pericarditis kunnen patiënten verlichting ervaren door voorover te leunen of rechtop te zitten.
• Patiënten met veel hoesten kunnen hoestmiddelen gebruiken om het ongemak te verminderen.
• Het is ook aan te raden om de borstkas te ontspannen en langzaam te ademen.

Preventie

Hoewel niet alle oorzaken van pijn bij ademhaling te voorkomen zijn, kunnen enkele leefstijlveranderingen helpen om het risico te verminderen:

• Eet een evenwichtige en gezonde voeding.
• Was regelmatig je handen en oefen goede hygiënepraktijken uit.
• Sport regelmatig.
• Stop met roken.
• Zorg voor voldoende slaap.
• Laat je jaarlijks vaccineren tegen de griep.

Lees verder

• Aortadissectie: Scheur in wand van aorta met pijn op borst
• Pijn op de borst: Oorzaken en symptomen van borstpijn
• Pleuritis: Borstvliesontsteking met pijn op de borst
• Pleura-effusie: Vochtophoping tussen borstvlies en longvlies
• Ademhalingsproblemen: Oorzaken van moeite met ademen