De invloed van roken op de gezondheid van de huid

Roken brengt tal van negatieve effecten voor de gezondheid met zich mee. De hersenen, het hart, de longen, de ogen en de botten zijn slechts enkele lichaamsstructuren die mogelijk aangetast worden door het gebruik van tabak. Ook de huid is mogelijk getroffen bij rokers. De huidtint is bijvoorbeeld slechter, de huid is slapper en er ontstaan lijntjes rond de lippen. Stoppen met roken vermindert het risico op huidproblemen. Het is belangrijk om onder leiding van een arts en met steun van vrienden, familie en/of lotgenoten te stoppen met roken om op die manier de huid en het hele lichaam weer gezonder te maken.

• Acne inversa bij rokers
• Gekleurde nagels en huid van handen
• Genitale wratten
• Huidkanker
• Lijnen rond de lippen
• Oogrimpels / Kraaienpootjes
• Ouderdomsvlekken
• Psoriasis
• Slappe armen en borsten
• Slappe huid
• Slechte huidtint
• Slechte wondgenezing
• Striemen
• Telangiëctasieën
• Ziekte van Buerger
• Stoppen met roken en een beter uiterlijk
• Behandeling van schade aan huid door tabakgebruik
• Epidemiologie
• Oorzaken
• Risicofactoren
• Alarmsymptomen
• Diagnose en onderzoeken
• Behandeling
• Prognose
• Complicaties
• Preventie

Acne inversa bij rokers

Acne inversa (hidradenitis suppurativa) is een relatief veel voorkomende aandoening waarbij de huid ontstoken is. Veel lichaamsdelen zijn getroffen waar wrijving van de huid of kledij tegen de huid aanwezig is. De pijnlijke rode puistjes en bultjes die bij deze huidaandoening ontstaan, komen vaak voor onder de oksels, aan de lies en onder de borsten bij vrouwen. Sigaretten roken is een risicofactor voor acne inversa.

Gekleurde nagels en huid van handen

Rokers die al een tijdje roken, hebben vaak gekleurde nagels (gele nagels), en ook de huid van de handen heeft vaak een andere kleur. Deze plekken vervagen vaak wanneer een roker beslist om te stoppen met roken.

Genitale wratten

Om onbekende redenen (oktober 2020) zijn rokers vatbaarder voor infecties met het humaan papillomavirus (HPV), een grote familie virussen die mogelijk leiden tot wratten, waaronder genitale wratten. Hoewel genitale wratten veroorzaakt zijn door seksueel overdraagbare typen HPV, is roken ook een risicofactor. Vrouwen die roken hebben bijna vier keer zoveel kans op genitale wratten als niet-rokers.

Huidkanker

Roken verhoogt het risico op het ontwikkelen van een plaveiselcelcarcinoom. Dit type kanker is de tweede meest voorkomende vorm van huidkanker en verschijnt vaak op de lippen van rokers. Het verhoogde risico op huidkanker bij rokers is wellicht te wijten aan een verzwakt immuunsysteem als gevolg van de gifstoffen in sigarettenrook. Roken is geen bekende risicofactor voor de meest voorkomende vorm van huidkanker, een basaalcelcarcinoom.

Lijnen rond de lippen

Rokers gebruiken bepaalde spieren rond hun lippen waardoor na frequent gebruik negatieve uiterlijke effecten ontstaan. Daarnaast verliest de huid aan elasticiteit door tabakgebruik. Deze combinatie leidt tot diepe lijntjes en verticale rimpels rond de lippen.

Oogrimpels / Kraaienpootjes

Iedereen krijgt bij het verouderen te maken met rimpels aan de buitenkant van de ogen, maar deze kraaienpootjes ontwikkelen zich al vroeger bij rokers en bovendien zijn de rimpels dieper in de huid gegroefd. Ook oogwallen komen vaker voor bij rokers.

Ouderdomsvlekken

Ouderdomsvlekken komen veel tot stand op het gezicht en de handen. Deze donkere vlekken ontstaan bij mogelijk iedereen die te veel tijd in de zon heeft doorgebracht (langdurige blootstelling aan de schadelijke UV-stralen van zonlicht), maar rokers zijn wel sneller getroffen door deze huidaandoening.

Psoriasis

Psoriasis is een huidaandoening waarbij vaak jeukende, dikke, schilferige plekken op de huid ontstaan. Meestal verschijnen de symptomen van psoriasis op de knieën, de ellebogen, de hoofdhuid, de handen, de voeten of de rug. De plekken hebben een witte, rode of zilverachtige kleur. Rokers hebben mogelijk een groter risico op het ontwikkelen van psoriasis. Nicotine verzwakt het immuunsysteem, leidt tot een huidontsteking en tast de huidcelgroei aan, die allen bijdragen aan de ontwikkeling van psoriasis.

Slappe armen en borsten

Roken beschadigt niet alleen het uiterlijk van het gezicht, maar het heeft eveneens een negatieve invloed op het figuur. Naarmate de huid zijn elasticiteit verliest, verzwakken gebieden die die eerst stevig waren. Dit omvat de binnenkant van de armen en de borsten. Roken is bijgevolg een oorzaak van slappe borsten.

Slappe huid

Er bevinden zich meer dan zevenduizend chemicaliën in tabaksrook. De meeste van deze chemicaliën vernietigen collageen en elastine. Dit zijn de vezels die de huid zijn sterkte en elasticiteit geven. Roken en zelfs passief roken (meeroken) tasten de bouwstenen van de huid aan. Rokers kampen bijgevolg met een slappe huid en diepere rimpels.

Slechte huidtint

Bij jonge niet-rokers ontstaan meestal geen huidskleurwijzigingen. Door te roken krijgt de huid echter een chronisch tekort aan zuurstof en voedingsstoffen. Bijgevolg hebben sommige rokers een bleek uiterlijk, terwijl anderen ongelijke kleuren ontwikkelen.

Slechte wondgenezing

De gifstoffen in sigarettenrook zorgen voor een vaatvernauwing (vasoconstrictie), hetgeen leidt tot een slechtere wondgenezing. Een gebrek aan bloedstroom vertraagt het vermogen van het lichaam om zichzelf te herstellen. De meeste artsen raden daarom ook aan dat rokende patiënten stoppen met roken voor een chirurgische ingreep omdat de gifstoffen in sigaretten leiden tot een vertraagde genezing. Roken verhoogt ook het risico op een wondinfectie, een huidtransplantatie, weefselsterfte en de vorming van een bloedstolsel. Tot slot hebben rokers meer uitgesproken littekens.

Striemen

De nicotine in sigaretten beschadigt de vezels en het bindweefsel in de huid, waardoor het elasticiteit en kracht verliest. Striae (striemen) zijn rode huidstrepen die geleidelijk vervagen tot een zilverachtige tint. Deze ontstaan bij een snelle gewichtstoename. Iedereen ervaart mogelijk striemen bij een snelle gewichtstoename (zoals tijdens de zwangerschap), maar sigaretten zijn een bijdragende factor.

Telangiëctasieën

Telangiëctasieën is een aandoening waarbij kleine bloedvaten in het lichaam verwijden of schade aan haarvaten veroorzaken. Ze komen mogelijk overal tot stand, maar zijn het meest opvallend dicht bij het huidoppervlak, waar dan spataderen aanwezig zijn (permanente paarse vlekken of sporen van aders). Roken is een risicofactor voor deze aandoening.

Ziekte van Buerger

Rokers lopen een verhoogd risico op de ziekte van Buerger, een vorm van vasculitis (ontsteking van bloedvat). Bij alle soorten vasculitis zijn ontstoken bloedvaten in een lichaamsdeel aanwezig. De ziekte van Buerger tast de bloedtoevoer naar de handen en voeten aan. De bloedvaten in deze gebieden zijn vernauwd of geblokkeerd, wat resulteert in pijn en weefselschade. Patiënten met ernstige symptomen ervaren huidzweren op de vingers en tenen. Uiteindelijk treedt gangreen (weefselsterfte) en een verlies van de vinger of teen (amputatie) op.

Stoppen met roken en een beter uiterlijk

Stoppen met roken verbetert het uiterlijk. Naarmate de bloedstroom verbetert, krijgt de huid meer zuurstof en voedingsstoffen. Dit is goed voor de huidgezondheid. Mensen die geen tabak meer roken, merken ook dat de vlekken op de vingers en nagels verdwijnen.

Behandeling van schade aan huid door tabakgebruik

Stoppen met roken maakt de huid beter bestand tegen vroegtijdige veroudering. Diverse producten zorgen voor een beter uiterlijk van de huid, zoals op de huid toegepaste retinoïden en antioxidanten, zoals vitamine C en E. het is bovendien aanbevolen om dagelijks zonnebrandcrème te gebruiken. Verder zijn nog andere behandelingen mogelijk om het uiterlijk van de huid te verbeteren. Lasertherapie van de huid en chemische peelings verwijderen de buitenste huidlagen, waar de schade het meest zichtbaar is. Wanneer mensen de voordelen van een mooiere huid zien, zijn ze tot slot mogelijk meer gemotiveerd om nicotinevrij te blijven.

Epidemiologie

Roken heeft een aanzienlijke invloed op de gezondheid van de huid en wordt vaak in verband gebracht met vroegtijdige huidveroudering en een verhoogd risico op huidkanker. Het is een wereldwijd probleem dat alle leeftijden en bevolkingsgroepen treft, maar vooral merkbaar is bij oudere rokers.

Oorzaken

De schadelijke effecten van roken op de huid worden veroorzaakt door de blootstelling aan schadelijke chemicaliën in tabaksrook, die het collageen en elastine in de huid aantasten. Dit leidt tot verlies van huidelasticiteit en vroege rimpelvorming. Roken vermindert ook de bloedcirculatie naar de huid, wat bijdraagt aan een ongezonde uitstraling.

Risicofactoren

Risicofactoren voor huidbeschadiging door roken zijn onder andere de duur en intensiteit van het rookgedrag, evenals genetische aanleg. Personen die langdurig roken of veel roken, hebben een verhoogd risico op huidveroudering en andere huidproblemen.

Alarmsymptomen

Alarmsymptomen van huidbeschadiging door roken zijn onder andere vroegtijdige rimpels, een doffe huidkleur, en de ontwikkeling van huidafwijkingen zoals rokerslippen. Verdikking van de huid en een verhoogd risico op huidkanker kunnen ook tekenen zijn van aanzienlijke schade.

Diagnose en onderzoeken

De diagnose van huidbeschadiging door roken wordt meestal gesteld op basis van klinische evaluatie en het identificeren van kenmerkende symptomen zoals rimpels en een ongezonde huidkleur. Dermatoscopie en huidbiopsieën kunnen worden uitgevoerd om de ernst van de huidschade en eventuele vroege tekenen van huidkanker te beoordelen.

Behandeling

Behandeling van huidbeschadiging door roken omvat het stoppen met roken en het verbeteren van huidverzorgingspraktijken. Cosmetische behandelingen zoals lasertherapie en chemische peelings kunnen helpen bij het verbeteren van de huidtextuur en het verminderen van rimpels. Het gebruik van huidverzorgingsproducten met antioxidanten kan ook nuttig zijn.

Prognose

De prognose voor huidherstel na stoppen met roken is positief, hoewel sommige effecten van langdurig roken blijvend kunnen zijn. De huid kan aanzienlijke verbetering vertonen na verloop van tijd, vooral met behulp van behandelingen en goede huidverzorging.

Complicaties

Complicaties van huidbeschadiging door roken kunnen onder andere chronische huidveroudering, verhoogd risico op huidkanker en ernstige huidafwijkingen omvatten. Rozen- en huidinfecties kunnen ook optreden door de verzwakte huidbarrière.

Preventie

Preventie van huidbeschadiging door roken omvat het vermijden van tabaksproducten en het bevorderen van een gezonde levensstijl. Regelmatig gebruik van zonnebrandcrème en huidverzorgingsproducten kan ook helpen om de huid te beschermen tegen de schadelijke effecten van roken.

Lees verder

• Huidgezondheid: Tips voor gezonde en goed uitziende huid
• Roken en risico's voor de mond, de tanden en het tandvlees
• Roken: Effecten en gevaren van tabaksrook
• Roken: Risico's voor gezondheid tijdens en na een operatie
• Rimpels: Oorzaken en behandelingen van lijntjes in huid