Chronisch keelschrapen: Oorzaken, symptomen en behandeling

De keel schrapen is een normale reactie op irritatie of iets dat vastzit in de achterkant van de keel. Soms is het ook een gewoonte. Wanneer dit echter frequent optreedt en hierbij ook andere symptomen optreden, is het keelschrapen mogelijk een symptoom van een onderliggend probleem. De oorzaken van het schrapen van de keel zijn variabel zoals stress, bijwerkingen van medicijnen en een slechte luchtkwaliteit. Omdat de oorzaken van het aanhoudend keelschrapen sterk verschillen, is een uitgebreid medisch onderzoek nodig om de juiste behandeling te plannen. Diverse zelfzorgmaatregelen verlichten mogelijk de klachten, maar wanneer een ernstiger probleem aan de basis ligt van het voortdurend schrapen van de keel, is een professionele medische behandeling vereist.

• Gevoeligheid van de keel
• Aandoeningen en aanhoudend de keel schrapen
• Angst en stress
• Astma en longziekten
• Mondademhaling en verstopte neus
• Rhinitis
• Slikproblemen
• Stembandtumor
• Tics
• Zure reflux
• Omgevingsfactoren en frequent keelschapen
• Medicijnen
• Roken
• Slechte luchtkwaliteit
• Geassocieerde symptomen bij chronisch keelschrapen
• Behandeling van keelirritatie
• Zelfzorg
• Professionele medische zorg

Gevoeligheid van de keel

De luchtwegen zijn beschermd door extreem gevoelige weefsels, die vaste stoffen en vloeistoffen kunnen detecteren en ze naar de slokdarm kunnen leiden of ze door hoesten uit de luchtwegen kunnen verdrijven. Deze beschermende reflex is erg belangrijk en gevoelig, maar in sommige omstandigheden resulteert dit wel in keelproblemen als gevolg van een overmatige stimulatie van de bekleding van de keel en een overmatige werking van deze reflex.

Aandoeningen en aanhoudend de keel schrapen

Meestal is het aanhoudend schrapen van de keel het gevolg van overgevoeligheid in het strottenhoofd en de keelholte (keel). Het schrapen van de keel is meestal de reactie van het lichaam op deze irritatie en een poging om de irritatie te verwijderen door de stembanden tegen elkaar te laten wrijven. Chronisch de keel schrapen veroorzaakt vaak meer irritatie van de stembanden door het harde contact, wat resulteert in een cyclus van frequent aanhoudend keelschrapen.

Angst en stress

Angst en stress veroorzaken een toename van de spierspanning, waaronder in de keel. Hierdoor ontstaat een milde verandering in de kwaliteit van de stem of anders krijgt de patiënt te maken met een gevoel van een beklemming of brok in de keel. Deze symptomen leiden op hun beurt tot constant de keel schrapen. Stress verhoogt ook de zuurproductie in de maag, wat de gevolgen van reflux verergert (een andere oorzaak van chronisch keelschrapen).

Astma en longziekten

Veel patiënten met rhinitis (neusslijmvliesontsteking) hebben ook astma en omgekeerd. Astma is een ademhalingsaandoening waarbij een chronische ontsteking van de luchtwegen in de longen tot stand komt. Patiënten met een gevoeligheid van de hogere luchtwegen (rhinitis) en/of een gevoeligheid van de onderste luchtwegen (astma) zijn vaak gevoelig voor het tussengebied met name de keel en de stembanden. Andere longaandoeningen, zoals bronchitis (ontsteking van de luchtpijpvertakkingen) leiden mogelijk ook tot een overmatige productie van slijm in de longen die een patiënt wil uithoesten of waardoor hij de keel wil schrapen.

Mondademhaling en verstopte neus

De neus verwarmt en bevochtigt de lucht die we inademen zeer effectief. Als de neus verstopt is en de mondademhaling het overneemt, gaat dit effect verloren en worden de keel en luchtwegen snel droog en gevoelig. Dit leidt tot keelirritatie waardoor patiënten sneller de keel gaan schrapen.

Rhinitis

Bij hooikoorts of allergische rhinitis ontwikkelen patiënten een allergie voor veel ingeademde deeltjes (pollen, stof, schimmel, huidschilfers van dieren). Rhinitis leidt tot keelproblemen, hetzij als gevolg van een gedeeltelijke blokkering van de neus, of als gevolg van postnasale infusie (postnasale drip). Hierbij ontstaat een overmatig neusslijmproductie dat in de keel kan druppelen (keelslijmen) en dan mogelijk leidt tot irritatie, overmatig slikken en aanhoudend keelschrapen. Een loopneus, een verstopte neus, waterige ogen of jeukende ogen en niezen zijn andere symptomen.

Slikproblemen

Slikproblemen leiden mogelijk tot overmatig keelschrapen. Dit gebeurt door een neurologisch probleem of een structurele afwijkingen in het lichaam. Hoesten, brandend maagzuur, zich verslikken tijdens het eten en heesheid zijn andere symptomen die vaak gepaard gaan met slikproblemen.

Stembandtumor

Stembandknobbeltjes, stembandpoliepen of stembandcysten leiden tot chronisch de keel schrapen, een brokgevoel in de keel, ademloosheid, heesheid, een schurend stemgeluid, en pijn bij het spreken. Tabak roken, een allergie, overbelasting of het overmatig gebruik van de stembanden, veel of zwaar hoesten en gastro-oesofageale reflux zijn enkele bekende oorzaken van een gezwel op de stembanden.

Tics

Patiënten met tics maken onbeheersbare, onvrijwillige trillingen, geluiden of bewegingen die plotseling en herhaald tot stand komen. Keelschrapen komt hierbij vaak tot uiting, maar ook in de vingers knippen, woordjes of geluiden herhalen, vaak knipperen en het hoofd snel heen en weer bewegen zijn enkele bekende tics.

Zure reflux

Zure reflux is één van de bekende oorzaken van keelirritatie. Bij deze aandoening komt zure maaginhoud in de keel terecht. Dit leidt tot keelirritatie als gevolg van een lage chemische verbranding. Ook slikproblemen, heesheid, een chronische hoest en keelpijn komen hierbij mogelijk tot uiting.

Omgevingsfactoren en frequent keelschapen

Medicijnen

Sommige medicijnen leiden tot hoest- of keelproblemen met mogelijk keelschrapen tot gevolg. Een droge hoest en keelschrapen zijn een mogelijke bijwerking van ACE-remmers, geneesmiddelen die een hoge bloeddruk behandelen. Daarnaast veroorzaken sommige pijnstillers en NSAID's (niet-steroïdale anti-inflammatoire geneesmiddelen) meer maagzuur, waardoor de refluxproblemen en de daaruit vloeiende keelirritatie verergert.

Roken

Roken heeft ernstige gevolgen voor de binnenkant van de keel. Naast irritatie vanwege de stoffen in de rook, veroorzaakt dit een uitgedroogde keel, en bevordert het de mondademhaling.

Slechte luchtkwaliteit

Industriële dampen, autoverontreiniging en andere vormen van luchtvervuiling veroorzaken irritatie van de bekleding van de keel. Ook zijn mensen vaak blootgesteld aan droge lucht van slechte kwaliteit. Dit leidt sneller tot een geïrriteerde keel, waardoor mensen de keel willen schrapen.

Geassocieerde symptomen bij chronisch keelschrapen

Het schrapen van de keel gebeurt een paar keer per dag, een paar keer per minuut, of soms alleen na de maaltijd. Chronisch de keel schrapen is een veel voorkomend probleem dat al dan niet gepaard gaat met andere symptomen zoals keelpijn, slikproblemen, een droge hoest en/of een brokgevoel in de keel. Afhankelijk van de onderliggende oorzaak van het keelschrapen, komen mogelijk nog andere symptomen tot uiting.

Behandeling van keelirritatie

Zelfzorg

Enkele zelfzorgmaatregelen verlichten het aanhoudend keelschrapen zoals:

• alcohol beperken
• een gezond gewicht behouden
• het gebruik van een luchtbevochtiger
• het 's nachts omhoog brengen van het hoofdeinde van het bed
• stoppen met het gebruik van tabaksproducten
• stress verlichten
• veel water drinken
• veranderingen in het voedingspatroon zoals het beperken of vermijden van bepaald voedsel of dranken

Professionele medische zorg

Chirurgie
Stembandtumoren verwijdert de arts mogelijk via een operatie.

Logopedie
Indien irritatie geleid heeft tot heesheid of stemveranderingen, is logopedie nuttig.

Medicatie
Een professionele behandeling bestaat uit door de arts voorgeschreven medicatie zoals:

• andere medicijnen wanneer deze leiden tot het voortdurend keelschrapen
• antacida, H2-receptorblokkers of protonpompremmers (maagzuurremmers voor de behandeling van zure reflux)
• antihistaminica, decongestiva (medicijnen die de zwelling van slijmvliezen in de neus verminderen), corticosteroïde neussprays en immunotherapie (allergieën)

Lees verder

• Keelpijn: Oorzaken van pijn aan keel (pijnlijke keel)
• Keelslijmen: Oorzaken van opbouw van slijm in keel
• Droge keel: Oorzaken en symptomen van uitgedroogde keel
• Benauwdheid in keel: Oorzaken van strak en beklemmend gevoel
• Globus pharyngeus: Brokgevoel in keel (meestal onschuldig)