Kriebel in de keel: oorzaken en behandeling kriebelende keel

Kriebel in de keel: oorzaken en behandeling kriebelende keel In de meeste gevallen duidt kriebel in de keel op een beginnende verkoudheid. Een kriebelende keel kan ook wijzen op een allergische reactie, te veel roken, overbelasting van de keel of een vastzittende visgraat. Een kriebelende keel is een onaangenaam, kriebelig gevoel in de keel. Het wordt vaak gevolgd door keelpijn of pijn bij het slikken. Door de kriebel in de keel voel je de aandrang om je keel te schrapen of te hoesten. Er zijn meerdere zelfzorgmaatregelen die je kunt nemen om het kriebelende gevoel te verhelpen.
Kriebel in de keel / Bron: Piotr Marcinski/Shutterstock.comKriebel in de keel / Bron: Piotr Marcinski/Shutterstock.com

Oorzaken van kriebel in de keel

Kriebel in de keel kan door verschillende factoren worden veroorzaakt. Mogelijke oorzaken van een jeukende keel zijn:

Hooikoorts

Een veel voorkomende oorzaak van jeukende keel is allergische rhinitis, ook bekend als hooikoorts. Dit duidt op een allergische reactie op pollen, een fijn poeder dat vrijkomt uit planten tijdens hun voortplantingscyclus. Hooikoorts is een van de meest voorkomende oorzaken van een jeukende keel. Naar schatting twintig procent van de Nederlanders en Belgen heeft last van hooikoorts. Hooikoorts treedt op wanneer het lichaam een overreactie vertoont op een anders onschadelijke substantie (zoals pollen of stuifmeel), waarbij een chemische stof genaamd histamine vrijkomt, die deze overreactie veroorzaakt.

Voedselallergie

Allergische reacties op voedsel treden op wanneer het lichaam reageert op bepaalde dingen die je eet, alsof ze het lichaam schaden. Reacties ontwikkelen zich meestal binnen enkele minuten of een paar uur na het eten van de voedseltrigger. De allergie kan mild zijn met symptomen zoals een jeukende keel of mond, maar soms is het echter levensbedreigend. Dit gebeurt bij een anafylactische shock, als de luchtwegen en het hart- en vaatstelsel mee gaan doen in de vorm van:

Veel voorkomende voedingsmiddelen waar mensen allergisch voor zijn, zijn pinda’s, schaal- en schelpdieren, eieren, melk en tarwe.

Allergie voor medicijnen kan een kriebelende keel veroorzaken / Bron: Stevepb, PixabayAllergie voor medicijnen kan een kriebelende keel veroorzaken / Bron: Stevepb, Pixabay

Medicijnallergie

Veel mensen lijden aan een allergie voor bepaalde medicijnen zoals penicilline en andere antibiotica. De ernst van de allergie varieert van mild tot levensbedreigend. Symptomen van een medicijnallergie kunnen bestaan uit kriebel in de keel die kort na het innemen van een nieuw medicijn aanvangt.

Bacteriële en virale infecties

Bacteriële en virale infecties kunnen beginnen met een jeukende en geïrriteerde keel voordat een ernstigere keelpijn optreedt. Virussen zoals verkoudheidsvirussen of het griepvirus kunnen beide kriebel in de keel veroorzaken. Als het een verkoudheid betreft, dan heb je vaak ook last van niezen, snotteren, hoesten, keelpijn, heesheid en oorpijn. De keelpijn is vaak mild van aard. Wanneer je de griep hebt, is de keelpijn vaak ernstiger van aard en gaat het gepaard met hoge koorts, hoofdpijn en spierpijn in je hele lichaam.

Uitdroging

Uitdroging treedt op wanneer het lichaam meer water verliest dan het binnenkrijgt. Het komt vaak voor bij warm weer, na inspanning of ziekte (bij koorts, braken en/of diarree). Uitdroging kan een droge mond en droge keel veroorzaken, een tijdelijke klacht waarbij de mond en keel niet voldoende speeksel hebben. Dit kan leiden tot een jeukend gevoel in de keel of kriebel in de keel.

Zure reflux

Zure reflux, ook bekend als brandend maagzuur, kan ook kriebel in de keel veroorzaken. Een geïrriteerde keel en hoestklachten komen voor als de maaginhoud regelmatig tot in de keelholte omhoog stroomt. Het is onwaarschijnlijk dat kriebel in de keel of keelpijn het enige symptoom van reflux is. Sommige mensen hebben echter een aandoening die stille reflux of verborgen reflux wordt genoemd en merken alleen een chronische jeukende keel op als een symptoom.

Bijwerkingen medicatie

Sommige medicijnen kunnen droge hoest en jeuk in de keel veroorzaken zijn die niet te wijten zijn aan allergische reacties. Mensen die ACE-remmers gebruiken voor hoge bloeddruk moeten zich ervan bewust zijn dat ACE-remmers kriebel in de keel en droge hoest kunnen veroorzaken. Meestal beginnen deze symptomen kort na het begin van het gebruik van het medicijn en gaan ze niet gepaard met andere symptomen, maar er kunnen soms ook andere klachten optreden.

Bijkomende symptomen

Vaak is kriebel in de keel niet het enige symptoom waarmee je te maken hebt. Symptomen die optreden samen met een jeukende keel hangen af van de oorzaak. Kriebel in de keel veroorzaakt door allergische rhinitis kan gepaard gaan met een combinatie van de volgende symptomen:

Wanneer kriebel in de keel veroorzaakt wordt door een medicijn- of voedselallergie, kan een jeukende keel verschijnen samen met een aantal symptomen, van milde tot zeer ernstige klachten. De symptomen zijn onder meer:

Als de jeukende keel wordt veroorzaakt door een acute infectieziekte, zal deze waarschijnlijk van korte duur zijn en gepaard gaan met een combinatie van de volgende symptomen:

Als kriebel in de keel wordt veroorzaakt door uitdroging, kunnen anderen symptomen bestaan uit:

Als de kriebelende keel wordt veroorzaakt door reflux of brandend maagzuur, kunnen andere symptomen bestaan uit:

Behandeling van een kriebelende keel

Remedies voor kriebel in de keel kunnen variëren, afhankelijk van de oorzaak. Er zijn echter enkele effectieve remedies die in de meeste gevallen zullen helpen, zoals gorgelen met zout water of water met zuiveringszout. Het drinken van warme thee met citroen, honing en stukjes gember, helpt ook goed tegen kriebel in de keel.

Veel drinken en regelmatig gorgelen beschermt het slijmvlies in mond en keel tegen uitdroging. Vooral geschikt zijn water of kruidenthee met salie, lindebloesem, tijm of kamille, die tegelijkertijd een antibacterieel en ontstekingsremmend effect hebben. Als een desinfecterende gorgeloplossing doen lauw zout water of appelazijn honingwater het bijzonder goed. Het is voldoende als je om de drie uur gedurende twee minuten gorgelt en vervolgens de vloeistof weer uitspuugt.

Ook vrij verkrijgbare allergiemedicijnen en neussprays kunnen een jeukende keel verminderen door allergieën te verlichten.

Stoppen met roken / Bron: Serhiy Kobyakov/Shutterstock.comStoppen met roken / Bron: Serhiy Kobyakov/Shutterstock.com

Een jeukende keel voorkomen

Het vermijden van cafeïne en alcohol en het drinken van veel water kan kriebel in de keel voorkomen. Er zijn ook een aantal andere maatregelen die je kan nemen om te voorkomen dat je last krijgt van kriebel in de keel. Deze maatregelen variëren afhankelijk van wat de kriebelende keel veroorzaakt. De meeste mensen zullen merken dat ze het risico op een jeukende en geïrriteerde keel kunnen verminderen wanneer ze het volgende doen:
  • stoppen met roken
  • veel water drinken
  • vermijd cafeïne en alcohol
  • Was de handen regelmatig om geen verkoudheid of griep te krijgen
  • houd ramen en deuren (vooral van de slaapkamer) gesloten, zeker op het einde van de namiddag wanneer er veel stuifmeel in de lucht is
  • zorg voor een goede luchtkwaliteit in woon- en werkomgeving
  • neem een luchtbevochtigingsapparatuur of zet bakjes water op de verwarming

Huisarts bezoeken

Een arts hoeft niet altijd kriebel in de keel te onderzoeken. In feite reageert een jeukende keel meestal goed op zelfzorg. Neem contact op met je huisarts als de klachten langer dan 10 dagen aanhouden, erger worden of niet reageren op zelfzorg. Je moet onmiddellijk een arts raadplegen als een jeukende keel gepaard gaat met een van de volgende symptomen:

Elk van de bovenstaande situaties kan onmiddellijke medische aandacht, behandeling met antibiotica of antivirale geneesmiddelen of behandeling van ernstige allergieën vereisen.

Lees verder

© 2019 - 2024 Tartuffel, het auteursrecht van dit artikel ligt bij de infoteur. Zonder toestemming is vermenigvuldiging verboden. Deze informatie is van informatieve aard en geen vervanging voor professioneel medisch advies. Per 2021 gaat InfoNu verder als archief, artikelen worden nog maar beperkt geactualiseerd.
Gerelateerde artikelen
Last van kriebelhoest?U valt bijna in slaap, en dan barst u opeens uit in een hoestbui door een vervelende kriebel in de keel. Een prikkelend…
Kriebelhoest of vastzittende hoest - wat is het verschil?Kriebelhoest of vastzittende hoest - wat is het verschil?Je wilt van je hoest af wat nu? Hoesten kan heel erg vervelend zijn zeker als je niet weet wat je er precies tegen kunt…
Wat te doen bij prikkelhoest of kriebelhoestWat te doen bij prikkelhoest of kriebelhoestWanneer je last hebt van kriebel in de keel, heeft dat tot gevolg dat je veel moet hoesten. Dit kan zorgen voor te weini…
Keelpijn en stemproblemenKeelpijn en stemproblemenIedereen heeft weleens keelpijn gehad. Dit kan in verschillende maten voorkomen. Van een simpel hoestje tot aan ernstige…

(Te) grote schaamlippen, helemaal niet ongewoon(Te) grote schaamlippen, helemaal niet ongewoonSchaamlippen komen voor in allerlei maten, kleuren en vormen en verschillen van vrouw tot vrouw. Het is lastig om te beo…
Wandelen: Voordelen voor de gezondheid van lopenWandelen: Voordelen voor de gezondheid van lopenWandelen is een vorm van lichaamsbeweging die iedereen op elk moment van de dag kan uitoefenen en geen geld kost. Deze f…
Bronnen en referenties
  • Inleidingsfoto: istock.com/ajijchan
  • https://www.gezondheidsplein.nl/dossiers/hoest-en-kriebel-in-de-keel/wat-doe-je-tegen-hoest-en-een-kriebel-in-de-keel/item121825
  • https://www.specsavers.nl/oogzorg/oogafwijkingen-aandoeningen/hooikoorts
  • https://www.medicalnewstoday.com/articles/317066.php
  • https://www.nrc.nl/nieuws/2018/04/26/hooikoorts-kost-ons-drie-miljard-euro-per-jaar-a1600970
  • https://www.voedselallergie.nl/wat-is-voedselallergie/anafylaxie.html
  • https://www.thuisarts.nl/verkouden/ik-ben-verkouden
  • https://www.thuisarts.nl/griep/ik-heb-griep
  • https://www.antoniusziekenhuis.nl/brandend-maagzuur-reflux
  • https://www.allergiezorg.nl/informatiebibliotheek/hooikoorts/hooikoorts-30-tips
  • https://www.healthline.com/health/itchy-throat-remedy
  • Afbeelding bron 1: Piotr Marcinski/Shutterstock.com
  • Afbeelding bron 2: Stevepb, Pixabay
  • Afbeelding bron 3: Serhiy Kobyakov/Shutterstock.com
Tartuffel (2.972 artikelen)
Laatste update: 20-04-2023
Rubriek: Mens en Gezondheid
Subrubriek: Aandoeningen
Bronnen en referenties: 14
Per 2021 gaat InfoNu verder als archief. Het grote aanbod van artikelen blijft beschikbaar maar er worden geen nieuwe artikelen meer gepubliceerd en nog maar beperkt geactualiseerd, daardoor kunnen artikelen op bepaalde punten verouderd zijn. Reacties plaatsen bij artikelen is niet meer mogelijk.
Medische informatie…
Deze informatie is van informatieve aard en geen vervanging voor professioneel medisch advies. Raadpleeg bij medische problemen en/of vragen altijd een arts.