Bult op elleboog: Oorzaken, symptomen en behandeling

Af en toe ontstaat bij patiënten een bult op de elleboog. Dit is dan mogelijk te wijten aan een aandoening, een ontsteking of een letsel, zoals artrose of bursitis (slijmbeursontsteking). Hierbij ontstaan mogelijk ook andere symptomen, zoals stijfheid en een huidverkleuring. Bij warmte, pijn, zwelling en/of een beperkt bewegingsbereik van de elleboog is het belangrijk om een arts te raadplegen. Een snelle diagnose leidt mogelijk tot betere behandelingsresultaten. De diagnose gebeurt mogelijk op het uiterlijk, al zet de arts soms ook een bloedonderzoek en/of beeldvormende testen in. Sommige oorzaken van een bult op de elleboog zijn niet ernstig en goed te verhelpen met rust, het toepassen van ijs en andere zelfzorgmaatregelen. Andere oorzaken van een elleboogbult vereisen medicatie, een medische procedure of zelfs een operatie.

• Artrose, reumatische aandoening van gewrichtskraakbeen
• Basaalcelcarcinoom, kwaadaardige tumor
• Botletsel, knobbel met pijn
• Dermatitis herpetiformis (ziekte van Dühring)
• Eczeem, huidontsteking met jeukende uitslag en droge huid
• Ganglioncyste, weke delen-gezwel met soms een bult in elleboog
• Hematoom, zwelling aan elleboog
• Lipoom, goedaardig onderhuids bultje
• Olecranon bursitis
• Psoriasis, ontsteking van huid aan elleboog
• Reumatoïde artritis, auto-immuunziekte
• Schurft, uitslag met bultjes en blaren
• Tenniselleboog (laterale epicondylitis)
• Wrat, gezwelletjes op huid door HPV

Artrose, reumatische aandoening van gewrichtskraakbeen

Oorzaken

Artrose van de elleboog treedt op wanneer het kraakbeenoppervlak van de elleboog versleten of beschadigd is. Kraakbeen zorgt ervoor dat de gewrichten gesmeerd blijven en is een soort stootkussen bij bewegingen. Meestal is artrose van de elleboog het resultaat van een normale slijtage van het gewrichtskraakbeen door leeftijd en activiteit. Een eerdere verwonding, zoals een breuk of een ontwrichting (dislocatie) ligt mogelijk eveneens aan de basis van elleboogartrose.

Symptomen

Artrose tast vaak de handen, de knieën, de heupen en de wervelkolom aan. Slechts zelden is de elleboog getroffen. De aandoening gaat vaak gepaard met gewrichtspijn, gewrichtszwelling, gewrichtsstijfheid, krakende geluiden bij het verplaatsen van een gewicht en een verlies van bewegingsbereik.

Behandeling
Diverse zelfzorgmaatregelen verlichten de klachten zoals omega-3 vetzuren (supplementen) gebruiken en een gezonde, evenwichtige voeding met veel fruit en groenten eten. Daarnaast is het belangrijk om regelmatig te bewegen en gewicht te verliezen bij overgewicht. De arts verwijst de patiënt mogelijk door naar een fysiotherapeut. Medicatie en chirurgie zijn tot slot andere behandelingsopties voor artrose.

Basaalcelcarcinoom, kwaadaardige tumor

Een basaalcelcarcinoom is een vorm van huidkanker waarbij een roze, witte of huidkleurige bult ontstaan, bijvoorbeeld op de elleboog. De traag groeiende knobbel veroorzaakt geen pijn of jeuk. De arts verwijdert dit kwaadaardig gezwel via een operatie.

Botletsel, knobbel met pijn

Wanneer een botletsel tot stand komt, bijvoorbeeld door een breuk of verplaatsing van de botten in de elleboog, leidt dit tot de vorming van een bult. Dit veroorzaak vaak pijn en ook een huidverkleuring is mogelijk. Het dragen van een spalk en chirurgie zijn behandelingsmogelijkheden voor een botletsel aan de elleboog.

Dermatitis herpetiformis (ziekte van Dühring)

Oorzaken

Genetische factoren en omgevingsfactoren liggen aan de basis van dermatitis herpetiformis, een chronische auto-immuunziekte. Vaak komen de symptomen tot stand door het eten van gluten. Patiënten zijn namelijk gevoelig of intolerant voor een eiwit in tarwe en granen. Patiënten met coeliakie (maag- en darmproblemen door het eten van gluten) lijden vaak aan deze aandoening.

Symptomen
Patiënten kampen met jeukende, rode, met vocht gevulde bultjes, blaren en zweren en dit meestal op de ellebogen, de knieën, de schouderbladen, het zitvlak, de lage rug en/of de hoofdhuid. Soms zijn de nek, het gezicht, het tandglazuur of de lies ook getroffen. Vaak krabben patiënten aan de letsels waardoor de patiënt de blaren openkrabt.

Behandeling

De arts zet medicijnen in (via de mond ingenomen dapsone en op de huid toegepaste corticosteroïden). Daarnaast is een glutenvrij dieet nodig.

Eczeem, huidontsteking met jeukende uitslag en droge huid

Oorzaken

Eczeem (atopische dermatitis), een vorm van een huidontsteking, komt mogelijk tot stand door een combinatie van genetische factoren en omgevingsfactoren. Mogelijk kampt de patiënt ook met een voedselallergie en astma (chronische ontsteking van luchtwegen in de longen). De huid is meer gevoelig bij patiënten met deze ziekte, waardoor ze sneller klachten krijgen bij het gebruik van niet-hypoallergene producten.

Symptomen
In de meeste gevallen tast eczeem de binnenkant van de armen, de handen, de voeten, het gebied achter de knieën en/of het gezicht aan, al zijn de ellebogen mogelijk ook aangetast en dan vooral bij baby’s. De huidaandoening veroorzaakt een rode, jeukende huiduitslag (met bultjes) op de huid. Daarnaast is de huid meestal droog (droge huid).

Behandeling

Voor eczeem bestaat anno september 2019 geen behandeling. De arts verlicht de klachten met topische (op de huid toegepaste) corticosteroïden of fototherapie (behandeling via licht). Verder houden patiënten de huid vochtig met een hypoallergene crème of vaseline. Lang baden en baden met erg warm water is uit den boze. Verder vermijden patiënten uitlokkende factoren van eczeem.

Ganglioncyste, weke delen-gezwel met soms een bult in elleboog

Een ganglioncyste duidt op een weke delen-gezwel. Het is anno september 2019 niet duidelijk waarom ganglioncysten tot stand komen. Ze lijken voor te komen wanneer de synoviale vloeistof die een gewricht of pees omringt naar buiten lekt en zich verzamelt in een zak. Meestal vormt zich een cyste (bultje) in de pols bij een ganglioncyste, maar de bult verschijnt soms ook in de elleboog. In de helft van de gevallen verdwijnt de pijnloze bult vanzelf, maar vaak laten patiënten deze elleboogknobbel verwijderen via een operatie. Ook kan de arts het vocht uit de cyste afvoeren met een naald en spuit (aspiratie).

Hematoom, zwelling aan elleboog

Een hematoom is een soort bloedgebied dat zich buiten de grotere bloedvaten verzamelt. Dit komt tot stand bij een harde klap (letsel of trauma), bijvoorbeeld op de elleboog. Dit uit zich in een grote zwelling, een huidverkleuring, gevoeligheid, roodheid van de huid, warmte rond het getroffen gebied en elleboogpijn. Voldoende rusten, de arm opheffen, een druk verband toepassen, ijs toepassen, vrij verkrijgbare pijnstillers nemen en een brace dragen zijn mogelijke behandelingsopties.

Lipoom, goedaardig onderhuids bultje

Oorzaken
Een lipoom is een goedaardig vetgezwel onder de huid. Dit bultje komt tot stand bij bepaalde ziekten, maar ook een familiegeschiedenis, overgewicht, een gebrek aan lichaamsbeweging en een trauma zijn geassocieerd bij het ontstaan van een lipoom.

Symptomen

De kleine of grote lipomen veroorzaken meestal geen symptomen. De zachte, beweegbare bulten groeien vaak langzaam onder de huid.

Behandeling

Een behandeling is niet nodig, maar indien ze erg groot zijn en het bewegingsbereik aantasten, cosmetisch storend zijn of toch leiden tot klachten, kan de arts deze via een operatie verwijderen. Na de operatie ontstaat een litteken of een keloïd (goedaardige groei van littekenweefsel rond een wonde). Daarnaast komt het lipoom ook vaak terug.

Olecranon bursitis

Oorzaken

Olecranon bursitis duidt op een ontsteking van de olecranon bursa (slijmbeurs: een met vloeistof gevuld zakje in de elleboog). Dit gebeurt vaak na een infectie (septische bursitis) of verwonding, al is de oorzaak vaak niet bekend.

Symptomen

De patiënt heeft een zwelling, roodheid, pijn en warmte aan het puntje van de elleboog.

Behandeling

Rust en ontstekingsremmers zijn inzetbaar bij de slijmbeursontsteking. Wanneer de slijmbeurs echter geïnfecteerd is, is een antibioticakuur nodig. Om de ontsteking te verminderen, zijn mogelijk eveneens steroïde-injecties nodig. Af en toe is chirurgie nodig.

Psoriasis, ontsteking van huid aan elleboog

Oorzaken

Door een probleem met het immuunsysteem ontstaat psoriasis, waarbij een chronische ontsteking van de huid optreedt.

Symptomen

Patiënten met psoriasis hebben roze of witte schilferige plaques op de ellebogen, de hoofdhuid, de knieën, de lage rug en/of het gezicht. Soms ontstaan ook nagelveranderingen en/of gewrichtsproblemen bij patiënten met psoriasis.

Behandeling

De arts kijkt naar de locatie en ernst van de klachten en stelt dan (een combinatie van) vrij verkrijgbare en voorgeschreven medicatie en/of fototherapie (behandeling via licht) met ultraviolet licht voor.

Reumatoïde artritis, auto-immuunziekte

Oorzaken

De auto-immuunziekte reumatoïde artritis kent geen bekende oorzaak anno september 2019. Het immuunsysteem van het lichaam valt hierbij gezonde gewrichten aan.

Symptomen

De patiënten ervaart bij deze degeneratieve aandoening pijn, zwelling, stijfheid en reumatoïde knobbeltjes (stevige, ronde bulten onder de huid) aan de ellebogen, de enkels, de knieën, de polsen, de tenen en/of de vingers. Ook andere symptomen komen tot uiting zoals bloedarmoede, gewichtsverlies, lichte koorts en vermoeidheid. Onbehandeld ontstaat weefselschade.

Behandeling

Een effectief bewezen behandeling voor reumatoïde artritis is niet bekend anno september 2019. De arts zet mogelijk wel ziektemodificerende antireumatische geneesmiddelen (DMARD's) in om de ontstekingen te verminderen en de progressie van de auto-immuunaandoening te vertragen. Verder is fysiotherapie nuttig.

Schurft, uitslag met bultjes en blaren

Schurft is een erg besmettelijke aandoening, veroorzaakt door de mijt Sarcoptes scabiei. Op de elleboog verschijnt dan een jeukende uitslag met rode bultjes en blaren. Speciale lotions behandelen de ziekte.

Tenniselleboog (laterale epicondylitis)

Oorzaken

Bij patiënten met een tenniselleboog zijn de pezen die de spieren in de onderarm verbinden met de elleboog ontstoken. Dit gebeurt door herhaalde elleboogbewegingen zoals de handen schudden, een vuist maken, aan een deurknop draaien, een tennisracket vasthouden, …

Symptomen

Patiënten ervaren pijn in de buitenkant van de elleboog die verergert bij het gebruik van de onderarm en een verminderde grijpkracht

Behandeling

De aandoening verbetert vaak met rust, het toepassen van koude, het nemen van vrij verkrijgbare ontstekingsremmende medicijnen en het dragen van een brace. Indien de symptomen dan niet verbeteren, is fysiotherapie nuttig. Af en toe is een operatie vereist.

Wrat, gezwelletjes op huid door HPV

Wratten zijn het gevolg van een infectie met het humaan papillomavirus (HPV). Hierdoor ontstaan meestal huidkleurige gezwelletjes met een ruw of gewoon oppervlak, bijvoorbeeld op de elleboog. Vrij verkrijgbare behandelingen met salicylzuur dat en medische behandelingen zijn inzetbaar om wratten te verwijderen.

Lees verder

• Elleboogpijn: Oorzaken van pijn aan elleboog of ellebogen
• Gezwollen elleboog: Oorzaken van zwelling
• Golferselleboog: Schade aan pezen aan binnenkant elleboog
• Tenniselleboog: Pijn aan buitenkant van elleboog
• Stijve elleboog: Oorzaken van stijfheid in ellebooggewricht