Lasercoagulatie oog: Behandeling van abnormale bloedvaten

Laserfotocoagulatie (lasercoagulatie) is een vorm van oogchirurgie waarbij de oogarts de warmte van een laserapparaat gebruikt om abnormale structuren in het netvlies te laten krimpen of te vernietigen, of opzettelijk littekens te veroorzaken. Meestal gebruikt de oogarts deze vorm van ooglaserchirurgie bij patiënten met diabetische retinopathie, een complicatie van suikerziekte waarbij het netvlies beschadigd is. Ook bij andere oogaandoeningen is deze procedure nog bruikbaar. Deze laserbehandeling herstelt het zicht niet dat al verloren is gegaan. Maar als de oogarts tijdig een laserbehandeling aan het aangetaste oog inzet, wordt hierdoor wel het risico verminderd op een permanent verlies van het gezichtsvermogen.

• Indicatie: Behandeling van afwijkende bloedvaten in netvlies
• Diabetische retinopathie
• Andere oogziekten
• Voor de procedure
• Tijdens de laserfotocoagulatie
• Na de laserbehandeling aan het oog
• Prognose van lasercoagulatie van het oog
• Complicaties en risico’s

Indicatie: Behandeling van afwijkende bloedvaten in netvlies

Fotocoagulatie vindt plaats met behulp van de laser om een microscopische brandwonde in het doelweefsel te creëren. Hierdoor worden abnormale netvliesstructuren aangetast en krimpen of verdwijnen ze, zodat er geen verdere oogschade tot stand komt.

Diabetische retinopathie

Diabetes mellitus veroorzaakt mogelijk oogcomplicaties, bijvoorbeeld diabetische retinopathie. Bij deze oogziekte is het netvlies retina) beschadigd, het achterste deel van het oog. De meest ernstige vorm van deze oogaandoening is proliferatieve diabetische retinopathie. Hierbij groeien abnormale bloedvaten op het netvlies (oculaire neovascularisatie). Na verloop van tijd gaan deze bloedvaten bloeden of leiden ze tot littekens op het netvlies. Onbehandeld leidt diabetische retinopathie tot blijvende blindheid. Bij laserfotocoagulatie voor diabetische retinopathie wordt laserenergie gericht op bepaalde netvliesgebieden zodat er geen abnormale bloedvaten gaan groeien of anders dat deze krimpen die mogelijk als ze aanwezig zijn.

Andere oogziekten

Deze vorm van oogchirurgie is eveneens bruikbaar om volgende oogproblemen te behandelen:

• een netvliesloslating (oogaandoening waarbij het netvlies in de achterkant van het oog zich scheidt van de onderliggende lagen)
• een scheur in het netvlies
• een tumor op het netvlies (oogtumor)
• maculadegeneratie: Een oogaandoening waarbij een langzaam verlies optreedt van het centrale gezichtsvermogen.
• maculaoedeem: Bij deze oogaandoening hoopt zich vloeistof in het midden van het netvlies (macula: gele vlek) op wat dan gepaard gaat met een zwelling.
• retinale occlusie: Hierbij ontstaat een verstopping van de kleine aderen die bloed van het netvlies afvoeren
• retinopathie veroorzaakt door sikkelcelziekte

Voor de procedure

Patiënten die een laserfotocoagulatie ondergaan, moeten zelden speciale voorbereidingen treffen. Vóór de procedure krijgt de patiënt oogdruppels om de pupillen te verwijden (mydriatica) alsook verdovende oogdruppels zodat hij geen pijn voelt tijdens de procedure.

Tijdens de laserfotocoagulatie

De patiënt gaat zitten met de kin in een kinsteun. De oogarts plaatst een speciale contactlens op het oog. De lens bevat spiegels zodat de oogarts de laser beter kan richten. De patiënt moet recht vooruit kijken of met het andere oog naar een doellicht kijken. De oogarts richt de laser op het te behandelen netvliesgebied. Bij elke puls van de laser ziet de patiënt een lichtflits. Afhankelijk van de aandoening die de oogarts behandelt, zijn enkele tot soms wel vijfhonderd pulsen nodig. De patiënt voelt tijdens deze procedure geen pijn en hij is wakker.

Na de laserbehandeling aan het oog

De patiënt moet na de procedure door iemand naar huis worden gebracht. Het gezichtsvermogen is de eerste 24 uur na de laserfotocoagulatie nog wazig. Doordat de ogen verwijdt zijn, kan de patiënt mogelijk slecht tegen zonlicht en is het aangewezen om een zonnebril te dragen. Oogpijn treedt soms ook op. De patiënt ziet mogelijk drijvers (floaters), maar deze verdwijnen na verloop van tijd spontaan. Als de patiënt een laserbehandeling voor maculaoedeem gekregen heeft, ervaart hij mogelijk tot enkele dagen na de procedure een verminderd gezichtsvermogen. De patiënt mag voorts de normale activiteiten onmiddellijk hervatten na de procedure en achteraf zijn meestal geen voorgeschreven medicijnen nodig.

Prognose van lasercoagulatie van het oog

Laserchirurgie werkt het beste in de vroege stadia van het verlies van het gezichtsvermogen. Het is met deze oogbehandeling niet mogelijk om het verloren zicht ongedaan te maken. Dankzij de behandeling is het echter mogelijk om het risico op een permanent verlies van het gezichtsvermogen aanzienlijk te verminderen.

Complicaties en risico’s

Aangezien elke puls van de laser een microscopische brandwonde in het netvlies veroorzaakt, komen volgende mogelijke oogcomplicaties tot uiting:

• blinde vlekken zien (scotomen)
• concentratieproblemen
• een licht verlies van het gezichtsvermogen
• een oogbloeding
• een verminderd centraal zicht: In ongeveer 8% van de gevallen ontstaan littekens die op hun beurt leiden tot een permanent verlies van het centraal gezichtsvermogen.
• een verminderd kleurenzicht
• een verminderd nachtzicht
• een verminderd zijzicht (verlies van het perifeer gezichtsvermogen)
• een verminderde gezichtsscherpte
• een wazig gezichtsvermogen

Het grootste nadeel van laserfotocoagulatie is dat de laser enkele van de lichtgevoelige zenuwcellen in het netvlies en de macula beschadigt. Dit resulteert vaak in enig verlies van het gezichtsvermogen. Het eventuele verlies van het gezichtsvermogen veroorzaakt door de laserbehandeling aan het oog is mild in vergelijking met het verlies van het gezichtsvermogen dat mogelijk resulteert uit een onbehandelde netvliesaandoening.

Lees verder

• Oculaire neovascularisatie: Nieuwvaatvorming in het oog
• Diabetisch maculaoedeem: Oogaandoening door diabetes
• Maculaoedeem: Zwelling door vochtophoping in de gele vlek
• Laserbehandeling bij oogaandoening glaucoom
• Fotodynamische laserbehandeling van het oog met Visudyne