Lasercoagulatie oog: Behandeling van abnormale bloedvaten

Laserfotocoagulatie (lasercoagulatie) is een vorm van oogchirurgie waarbij de oogarts de warmte van een laserapparaat gebruikt om abnormale structuren in het netvlies te laten krimpen, te vernietigen of opzettelijk littekens te veroorzaken. Deze procedure wordt vaak toegepast bij patiënten met diabetische retinopathie, een complicatie van diabetes waarbij het netvlies beschadigd is. Laserfotocoagulatie kan ook nuttig zijn bij andere oogaandoeningen. Het herstelt geen reeds verloren gezichtsvermogen, maar kan het risico op verder gezichtsverlies verminderen als het tijdig wordt toegepast.

• Indicatie: Behandeling van afwijkende bloedvaten in het netvlies
• Diabetische retinopathie
• Andere oogziekten
• Voor de procedure
• Tijdens de laserfotocoagulatie
• Na de laserbehandeling aan het oog
• Nieuwe ontwikkelingen en toekomstperspectieven
• Prognose van laserfotocoagulatie van het oog
• Complicaties en risico’s
• Preventie van netvliesaandoeningen

Indicatie: Behandeling van afwijkende bloedvaten in het netvlies

Laserfotocoagulatie wordt uitgevoerd om een microscopische brandwonde te creëren in het doelweefsel van het netvlies. Dit proces veroorzaakt krimp of vernietiging van abnormale netvliesstructuren, zodat verdere schade aan het oog wordt voorkomen.

Diabetische retinopathie

Diabetes mellitus kan oogcomplicaties veroorzaken, zoals diabetische retinopathie. Bij deze aandoening is het netvlies (retina) beschadigd. De ernstigste vorm van deze oogaandoening is proliferatieve diabetische retinopathie, waarbij abnormale bloedvaten in het netvlies groeien (oculaire neovascularisatie). Deze bloedvaten kunnen bloeden of littekens op het netvlies veroorzaken. Onbehandeld kan diabetische retinopathie leiden tot blijvende blindheid. Laserfotocoagulatie richt laserenergie op specifieke netvliesgebieden om de groei van abnormale bloedvaten te stoppen of te verminderen.

Andere oogziekten

Deze vorm van oogchirurgie kan ook worden toegepast bij de behandeling van:

• netvliesloslating (waarbij het netvlies zich scheidt van de onderliggende lagen)
• Scheuren in het netvlies
• Tumoren op het netvlies (oogtumor)
• Maculadegeneratie: Een aandoening waarbij er langzaam verlies van het centrale gezichtsvermogen optreedt.
• Maculaoedeem: Vloeistofhoop in het midden van het netvlies (macula) die zwelling veroorzaakt.
• Retinale occlusie: Verstopping van de kleine aderen die bloed van het netvlies afvoeren.
• Retinopathie door sikkelcelziekte

Voor de procedure

Patiënten die een laserfotocoagulatie ondergaan, hoeven meestal geen uitgebreide voorbereidingen te treffen. Voorafgaand aan de procedure ontvangt de patiënt oogdruppels om de pupillen te verwijden (mydriatica) en verdovende oogdruppels om pijn tijdens de procedure te minimaliseren.

Tijdens de laserfotocoagulatie

De patiënt zit met de kin in een kinsteun. De oogarts plaatst een speciale contactlens op het oog. Deze lens heeft spiegels waardoor de oogarts de laser nauwkeuriger kan richten. De patiënt wordt gevraagd recht vooruit te kijken of met het andere oog naar een doellicht te kijken. De oogarts richt de laser op het te behandelen netvliesgebied. Bij elke puls van de laser ziet de patiënt een lichtflits. Afhankelijk van de aandoening kunnen er enkele tot wel vijfhonderd pulsen nodig zijn. De procedure is pijnloos en de patiënt blijft wakker.

Na de laserbehandeling aan het oog

Na de procedure dient de patiënt door iemand naar huis te worden gebracht. Het gezichtsvermogen kan de eerste 24 uur na de laserfotocoagulatie wazig zijn. Door de verwijdde pupillen kan de patiënt mogelijk slecht tegen zonlicht en is het aanbevolen een zonnebril te dragen. Oogpijn kan optreden, evenals drijvers (floaters), die na verloop van tijd vanzelf verdwijnen. Als de patiënt een behandeling voor maculaoedeem heeft ondergaan, kan er tot enkele dagen na de procedure een verminderd gezichtsvermogen optreden. De normale activiteiten kunnen onmiddellijk na de procedure worden hervat en meestal zijn geen voorgeschreven medicijnen nodig.

Nieuwe ontwikkelingen en toekomstperspectieven

In de recente jaren zijn er verbeteringen in de technologie en technieken voor laserfotocoagulatie. Nieuwe laserapparaten en technieken zoals microPulse lasertherapie en en face laserfotocoagulatie hebben de precisie en effectiviteit van de behandeling verbeterd, evenals het verminderen van bijwerkingen. Onderzoekers onderzoeken momenteel ook de rol van druppels en medicatie die gecombineerd kunnen worden met laserbehandelingen om het herstel te versnellen en het gezichtsvermogen verder te beschermen.

Prognose van laserfotocoagulatie van het oog

Laserchirurgie is het meest effectief in de vroege stadia van gezichtsverlies. Hoewel deze behandeling het verloren zicht niet kan herstellen, kan het aanzienlijk helpen om het risico op verder gezichtsverlies te verminderen.

Complicaties en risico’s

Elke puls van de laser veroorzaakt een microscopische brandwonde in het netvlies, wat kan leiden tot de volgende mogelijke complicaties:

• Blinde vlekken (scotomen)
• Concentratieproblemen
• Licht verlies van het gezichtsvermogen
• Oogbloeding
• Verminderd centraal zicht: Ongeveer 8% van de patiënten ontwikkelt littekens die kunnen leiden tot een permanent verlies van het centraal gezichtsvermogen.
• Verminderd kleurenzicht
• Verminderd nachtzicht
• Verminderd zijzicht (verlies van het perifere gezichtsvermogen)
• Verminderde gezichtsscherpte
• Wazig gezichtsvermogen

Het belangrijkste nadeel van laserfotocoagulatie is dat de laser sommige lichtgevoelige zenuwcellen in het netvlies en de macula kan beschadigen, wat vaak leidt tot enig verlies van gezichtsvermogen. Dit verlies is echter meestal mild in vergelijking met het verlies dat kan optreden bij onbehandelde netvliesaandoeningen.

Preventie van netvliesaandoeningen

Het voorkomen van aandoeningen die laserfotocoagulatie vereisen, kan onder andere door:

• Regelmatige oogonderzoeken, vooral voor risicogroepen zoals diabetici
• Goede controle van diabetes en andere aandoeningen die het netvlies kunnen aantasten
• Het vermijden van overmatige blootstelling aan schadelijke UV-stralen door het dragen van zonnebrillen
• Het volgen van een gezonde levensstijl, inclusief voeding die rijk is aan antioxidanten en vitamines die goed zijn voor de ooggezondheid

Lees verder

• Oculaire neovascularisatie: Nieuwvaatvorming in het oog
• Diabetisch maculaoedeem: Oogaandoening door diabetes
• Maculaoedeem: Zwelling door vochtophoping in de gele vlek
• Laserbehandeling bij oogaandoening glaucoom
• Fotodynamische laserbehandeling van het oog met Visudyne