Chronische nekpijn: Oorzaken van aanhoudende pijn in nek

Soms krijgen patiënten te maken met een pijnlijke nek. Wanneer deze klachten langer dan drie maanden aanhouden, is sprake van chronische nekpijn. Dit kent diverse oorzaken, zoals bijvoorbeeld een verkeerde houding of een ontstekingsaandoening. Naast de nekpijn treden soms ook andere symptomen op, zoals een licht gevoel in het hoofd, duizeligheid, evenwichtsproblemen en problemen met het gezichtsvermogen. Bij chronische nekklachten verdwijnt de pijn nooit helemaal, maar dankzij diverse zelfzorgmaatregelen en andere therapieën is het wel mogelijk om de pijn tot een minimaal niveau te herleiden. Op deze manier verbetert de levenskwaliteit van de patiënt en kan hij zijn dagelijkse activiteiten weer vervolledigen.

• Oorzaken van chronische nekpijn
• Centrale sensitisatie
• Degeneratie en artrose
• Ontstekingsaandoening
• Slechte houding
• Spinale stenose
• Trauma
• Symptomen
• Diagnose en onderzoeken
• Behandeling van continue pijn in de nek
• Prognose van aanhoudende pijnlijke nek

Oorzaken van chronische nekpijn

Centrale sensitisatie

Centrale sensitisatie treedt op wanneer het zenuwstelsel zeer gevoelig reageert op stimuli, in dit geval voor de nek. Het hoofd draaien, lopen of rijden in een auto doen normaal gezien geen pijn maar patiënten met centrale sensitisatie ervaren hierbij wel pijnklachten. Ook andere prikkels die niet pijnlijk mogen zijn, veroorzaken pijn in de nek, zoals nekbultjes, massage, knuffels of aanrakingen. Deze verhoogde gevoeligheid van het zenuwstelsel staat bekend als ‘hyperalgesie’ en is een kenmerk van centrale sensitisatie.

Degeneratie en artrose

Bij wervelschijfdegeneratie in de nek en artrose van de kleine gewrichten in de nek, ontstaat ook chronische nekpijn. Artrose is vaak aanwezig bij patiënten van middelbare tot oudere leeftijd, al kampt mogelijk iedereen met de ziekte. Artritis is mogelijk het resultaat van een letsel of overbelasting van de nek, maar genetische factoren spelen ook een rol bij het ontstaan van de aandoening. Door de artrose vernauwen soms de kanalen waardoor de zenuwen (cervicale radiculopathie) of het ruggenmerg (centrale kanaalstenose) lopen, wat symptomen met zich meebrengt.

Ontstekingsaandoening

Ontstekingsaandoeningen zoals reumatoïde artritis (ontsteking van gewrichten en organen), polymyalgia rheumatica (ziekte van Bechterew: blijvende gewrichtsontsteking) of tendinitis van de rotatormanchet leiden mogelijk tot een aanhoudende pijnlijke nek.

Slechte houding

Een opeenhoping van herhaalde belasting door een slechte of langdurige zithouding op het werk veroorzaken een slechte houding wat pijn in het nekgebied met zich meebrengt. Deze situatie verergert mogelijk door een verkeerde houding thuis (sms’en, spelletjes spelen op de telefoon of andere elektronische apparaten).

Spinale stenose

Cervicale spinale stenose duidt op een vernauwing van het wervelkanaal in de nek. Het wervelkanaal is het open gebied in de botten (wervels) waaruit de wervelkolom bestaat. Het ruggenmerg is een verzameling zenuwen die door het ruggenmergkanaal loopt vanaf de hersenbasis naar de lage rug. Door deze zenuwen is het mogelijk om de darm en de blaas en andere lichaamsfuncties te voelen, te bewegen en te controleren. Bij cervicale spinale stenose vernauwt het wervelkanaal en worden de zenuwwortels samengeknepen en samengedrukt waar ze het ruggenmerg verlaten, of anders ontstaat druk op of schade aan het ruggenmerg zelf. Cervicale spinale stenose veroorzaakt geen symptomen tenzij het ruggenmerg of de zenuwen bekneld raken. De symptomen ontwikkelen zich meestal geleidelijk over een lange periode van tijd en bestaan uit onder andere stijfheid, pijn, zwakte, gevoelloosheid in de nek, de schouders, de armen, de handen en/of de benen, balans- en coördinatieproblemen en een verlies van de darm- en blaasfunctie.

Trauma

Een trauma door een val of ongeval, leidt mogelijk tot chronische nekpijn. Een whiplash is één van de meest voorkomende oorzaken van chronische nekpijn. Een whiplash beschrijft een nekletsel die meestal resulteert uit een abrupte, krachtige beweging van de nek en de ondersteunende spieren en zachte weefsels. Verkeersongevallen zijn de meest voorkomende oorzaak van een whiplash. Bij het ongeval treedt een hyperflexie (overmatige buiging) en hyperextensie (overmatige strekking) van de nekwervels op, zodat een S-vorm in de nek ontstaat. De symptomen van een whiplash bestaan uit nekpijn of nekstijfheid, hoofdpijn, rugpijn of pijn, gevoelloosheid of tintelingen in de schouders en armen. Een whiplash leidt mogelijk tot chronische nekpijn.

Symptomen

Chronische nekpijn is continue milde tot ernstige zeurende, scherpe of stekende pijn. De pijn is voelbaar in de achterkant van de nek en verspreidt zich mogelijk naar het hoofd (bij problemen met de bovenste gewrichten) of langs de rug of in de schouders, de armen en/of de vingers (bij problemen met het onderste nekgebied is). De symptomen hangen af van de locatie en ernst van het probleem.

Symptomen die mogelijk optreden bij chronische pijn in de nek, zijn:

• aangezichtspijn
• duizeligheid
• een licht gevoel in het hoofd
• een wazig gezichtsvermogen
• hoofdpijn
• kaakpijn
• krakende geluiden in de nek (nekcrepitaties)
• migraine (aanvallen van een aura en/of eenzijdige hoofdpijn)
• misselijkheid
• nachtzweten
• nekkrampen
• objecten niet (goed) kunnen vastgrijpen en/of optillen
• problemen bij het maken van bepaalde bewegingen / beperkt bewegingsbereik
• problemen met het gezichtsvermogen
• slaapproblemen
• spierzwakte / spierkrampen

Wanneer sprake is van druk op een zenuw, ontstaat mogelijk ook aanhoudende pijn in de nek. Hierbij kampt de patiënt met bijkomende klachten zoals evenwichtsproblemen, tintelingen, gevoelloosheid, brandende gevoelens en zwakte. Deze tekenen stralen mogelijk ook uit naar de schouders, de armen of de vingers. Bij zenuwproblemen zijn ook urine-incontinentie en fecale incontinentie (onvrijwillig verlies van stoelgang) mogelijke tekenen.

Diagnose en onderzoeken

De diagnose van chronische nekpijn gebeurt op basis van de medische geschiedenis, de symptomen en verdere diagnostische onderzoeken, zoals een bloedonderzoek, een röntgenfoto of MRI-scan van de nek.

Behandeling van continue pijn in de nek

Enkele zelfzorgmaatregelen verlichten de aanhoudende pijnlijke nek zoals een goede houding naleven, regelmatig bewegen en het hoofd dagelijks in alle richtingen bewegen om de nek mobiel te houden. Veel patiënten met chronische nekpijn zijn gebaat met fysiotherapie. Ook warmte, acupunctuur, dry needling, milde aerobe oefeningen, massagetechnieken, zwemtherapie, yoga en ontspanningsoefeningen zijn voor veel patiënten nuttig. Wanneer nekpijn ernstig is, schrijft een arts pijnstillers voor. Wanneer psychische oorzaken gekoppeld zijn aan de chronische nekpijn, is cognitieve gedragstherapie inzetbaar. Vaak is een combinatie van therapieën het meest effectief.

Prognose van aanhoudende pijnlijke nek

De pijn gaat bij chronische nekklachten nooit volledig weg, maar dankzij de behandelingen is het wel mogelijk om de pijn te verlichten tot een mild of aanvaardbaar niveau en de functionaliteit te verhogen, zodat de patiënt zijn dagelijkse activiteiten wel kan voortzetten. Het is belangrijk om zoveel mogelijk van de normale activiteiten te hervatten als de nekpijn afneemt.

Lees verder

• Nekcrepitaties: Krakende nek, soms met bijkomende symptomen
• Nekhernia: Uitstulping tussenwervelschijf in nek met pijn
• Nekkrampen (nekspasmen): Oorzaken van krampen in nek
• Nekpijn: Oorzaken en behandelingen van pijn in de nek
• Whiplash: Pijn aan nek door slingerbeweging van hoofd