Druk in de bovenbuik: oorzaken, complicaties en behandeling
Druk in de bovenbuik is een symptoom dat op verschillende ziekten kan wijzen. Een ongemakkelijk gevoel van druk wordt gevoeld in het gebied tussen de ribbenboog en de navel (epigastrum) en kan zowel links als recht of meer in het midden worden gevoeld. Pijn of druk in de bovenbuik gaat vaak gepaard met andere symptomen zoals pijn, indigestie of dyspepsie of verlies van eetlust. De combinatie van de klachten geeft informatie over de onderliggende ziekte. Raadpleeg bij aanhoudende (constante), terugkerende of verergerende klachten je huisarts. De arts kan een diagnose stellen en een behandeling inzetten om de klachten te verhelpen.
Maag /
Bron: Nerthuz/Shutterstock.comWat is druk in de bovenbuik?
Druk in de bovenbuik beschrijft een gevoel van druk dat optreedt in het gebied tussen de navel en de ribbenboog. Het gevoel van druk kan beperkt blijven tot een bepaald punt of over een groter oppervlak worden gevoeld. Het gevoel van druk kan permanent aanwezig zijn of slechts tijdelijk optreden. De maag en twaalfvingerige darm evenals delen van de dikke darm en dunne darm bevinden zich in de bovenbuik. De
alvleesklier evenals de
lever en
galblaas bevinden zich ook in deze regio. De
milt bevindt zich onder de linker ribbenboog. Dit grote aantal organen maakt een zorgvuldige diagnose van een gevoel van druk of
pijn in de bovenbuik bijzonder belangrijk.
Oorzaken
Dyspepsie
De oorzaken van druk in de bovenbuik kunnen afkomstig zijn van verschillende organen in dit gebied. Een gevoel van druk in de bovenbuik kan ook worden veroorzaakt door nabijgelegen organen. Als het gevoel van druk optreedt samen met een gevoel van volheid,
winderigheid,
misselijkheid en
verlies van eetlust, kan functionele
dyspepsie de oorzaak zijn. Dit is een verstoorde spijsvertering in het bovenste deel van het spijsverteringskanaal. Bovendien veroorzaakt deze ziekte soms ook
maagkrampen en een
opgeblazen gevoel. De meeste patiënten worden getriggerd door een overgevoelig zenuwstelsel in het bovenste gedeelte van het maag-darmkanaal. Ontsteking van het maagslijmvlies (
maagslijmvliesontsteking), een onevenwichtig dieet, een verstoring van de maagmotiliteit (beweging van de maag) en een verhoogde gevoeligheid voor maagzuur kunnen ook dyspepsie veroorzaken.
Maagslijmvliesontsteking en maagzweer
Een gevoel van misselijkheid of een druk in de maagstreek; als deze symptomen aanhouden, kan een bacterie, de zogenaamde Helicobacter pylori, de boosdoener zijn. Deze nestelt zich in het slijmvlies van de maag en irriteert het. Permanente ontsteking kan optreden, een zogeheten maagslijmvliesontsteking of
gastritis. Als gevolg hiervan kunnen ook andere ziekten zoals
maagzweren of
darmzweren optreden.
Kanker
Door bepaalde soorten kanker, zoals
maagkanker of
alvleesklierkanker, kunnen klachten in de bovenbuik verschijnen, zoals een gevoel van druk. Er zijn ook andere symptomen zoals een vol gevoel, gewichtsverlies, verlies van eetlust en
vermoeidheid. Pijn in de bovenbuik komt ook voor bij deze vormen van kanker.
Levercirrose
Levercirrose kan zich ook manifesteren als een gevoel van druk en volheid in de bovenbuik. Dit is een vergevorderd stadium van
leverziekte, waarbij het leverweefsel wordt omgezet in niet-functioneel bindweefsel. De
functie van de lever wordt steeds beperkter. De oorzaken van deze ziekte zijn het misbruik van alcohol, virussen en metabole ziekten. Naast het gevoel van druk in de bovenbuik, treden andere symptomen op bij levercirrose, zoals verlies van eetlust, prestatieverlies, geestelijke instabiliteit, slaapstoornissen en geelzucht op bij levercirrose.
Hart en longen
Naast de organen in de bovenbuik, kunnen het
hart en de longen ook druk in de bovenbuik veroorzaken als symptoom bij bepaalde ziekten. Dit kan het geval zijn bij
hartfalen, een
hartaanval of bij
longontsteking. Het gevoel van druk treedt echter meestal op in combinatie met andere symptomen zoals
kortademigheid,
pijn of
koorts.
Druk in de bovenbuik tijdens de zwangerschap /
Bron: Zerocool, PixabayZwangerschap
Buikpijn tijdens de zwangerschap kan een normaal verschijnsel zijn als je lichaam verandert om je groeiende baby te huisvesten. Hoewel er veel onschadelijke oorzaken zijn van
buikpijn tijdens de zwangerschap, kunnen sommige ernstiger zijn. Als aanstaande moeder is het belangrijk om jezelf te informeren over alle mogelijke oorzaken, zodat je symptomen kunt herkennen die je zorgen baren en tijdig hulp kan inschakelen.
Wanneer de huisarts raadplegen?
Als je druk in de bovenbuik voelt die anders voelt dan normaal, is een bezoek aan je huisarts vereist. Een druk in de bovenbuik die plotseling begint en verergert in de loop van de tijd is een serieus waarschuwingssignaal, vooral als je een kromme houding aanneemt om de pijn een beetje te verlichten. Alleen al deze situatie is een goede reden om onmiddellijk een arts te raadplegen. Als er bijkomende symptomen zijn, zoals een harde en
opgeblazen buik, moet je een arts raadplegen. Hetzelfde geldt voor druk in de bovenbuik die gepaard gaat met ernstig
braken,
bloederig of zwart braaksel. Druk in de bovenbuik met andere symptomen zoals hoge koorts,
bloed in de urine of ernstige, ondraaglijke
rugpijn moet door een arts worden beoordeeld. De situatie is ernstig als de druk in de bovenbuik gepaard gaat met flauwvallen,
koud zweet of een
shocktoestand.
Zwangerschap
Neem onmiddellijk contact op met je huisarts als een van de volgende symptomen optreden naast een gevoel van druk in de bovenbuik:
Onderzoek en diagnose
De diagnose en het beloop van de symptomen van druk in de bovenbuik hangen altijd af van de onderliggende ziekte. Een grondige vraaggesprek van de arts over je klachten en de locatie van de druk, evenals een lichamelijk onderzoek geven de eerste indicaties van de mogelijke oorzaak.
Bloedonderzoek en eventueel beeldvormend onderzoek in de vorm van bijvoorbeeld echografie of en röntgenfoto's kunnen ook nodig voor het stellen van de juiste diagnose. Endoscopie (kijkonderzoek door de mond) en computertomografie (CT-scan) kunnen ook licht op de zaak werpen.
Het verloop van de symptomen kan ook bijdragen aan de diagnose. Als de druk in de bovenbuik slechts tijdelijk optreedt, bijvoorbeeld in acute stressvolle situaties, kan dit een indicatie zijn dyspepsie. Overmatig alcoholgebruik, roken en/of stress bevorderen het ontstaan van dyspepsie.
Complicaties
Druk in de bovenbuik leidt tot een ongemakkelijk gevoel van beklemming. Het gevoel kan gepaard gaan met winderigheid, pijn bij het bewegen of een gevoel van volheid. Misselijkheid en verlies van eetlust kunnen ook voorkomen. Je kunt je onwel en verzwakt voelen en het liefste in bed kruipen. Als het verlies van eetlust aanhoudt, kan er ongewenst gewichtsverlies optreden. In ernstige gevallen dreigt ondervoeding.
Behandeling van een drukgevoel in de bovenbuik
Dyspepsie
Behandeling van een gevoel van druk in de bovenbuik hangt af van de onderliggende oorzaak. In geval van dyspepsie is een verandering in dieet vaak voldoende om de symptomen aanzienlijk te verbeteren. Ook zijn leefstijlaanpassingen geboden, zoals niet te vet eten en kleinere porties nemen. Eet niet te snel, maar neem de tijd en kauw alles goed door. Het vermijden van stress en een gezonde levensstijl zijn ook nuttig in een dergelijk geval.
Stoppen met roken bij maagslijmvliesontsteking /
Bron: Dmytro Zinkevych/Shutterstock.comMaagslijmvliesontsteking
Bij maagslijmvliesontsteking is de behandeling afhankelijk van de oorzaak. Het is in ieder geval belangrijk om te stoppen met alcoholgebruik, aspirine of ontstekingsremmende pijnstillers. Als een bacterie de oorzaak, zal de arts antibiotica en een maagzuurremmer voorschrijven. Neem het medicijn zoals voorgeschreven door de arts. Roken irriteert de maagwand. Probeer daarom ook te stoppen met roken. Dit kan ook het succes van de behandeling verbeteren.
Kanker
Als kanker de oorzaak van het ongemak is, spelen het type en de verspreiding van kankercellen een belangrijke rol bij de behandeling.Chirurgie is de eerste voorkeursmethode, vooral voor lokaal beperkte tumoren. Er wordt geprobeerd het weefsel dat door kankercellen is aangetast zo volledig mogelijk te verwijderen. Chemotherapie en bestraling kunnen worden uitgevoerd ter ondersteuning. Deze behandelvormen kunnen ook worden ingezet wanneer de kanker zich heeft verspreid naar andere organen en een operatieve ingreep niet langer mogelijk is.
Levercirrose
Levercirrose kan niet worden genezen. De vernietiging van het orgaan kan echter worden vertraagd als de onderliggende ziekte bekend is en adequaat wordt behandeld. De arts zal medicijnen voorschrijven. In een dergelijk geval is het belangrijk om geen alcohol te drinken en ervoor te zorgen dat je gezond en gevarieerd gaat eten. Gebruik geen NSAID-pijnstillers, zoals
ibuprofen en
diclofenac. In ernstige gevallen en een gevorderd stadium van cirrose is een
levertransplantatie de enige manier om te genezen.
Hartaanval of longontsteking
Als hartfalen of een hartaanval wordt geïdentificeerd als de oorzaak van de druk in de bovenbuik, is een snelle medicamenteuze behandeling belangrijk. In het geval van een hartaanval moeten de geblokkeerde kransslagaders ook worden verwijd. Dit gebeurt chirurgisch of met medicatie. In het geval van longontsteking, die ook symptomatisch naar de bovenbuik kan uitstralen, wordt medicatie gegeven. Dit hangt af van de oorzakelijke ziekteverwekker.
Preventie
Het voorkomen van ziekten die gepaard gaan met druk in de bovenbuik is in principe een
gezonde levensstijl. Dit omvat een uitgebalanceerd vetarm dieet (of een
plantaardig dieet), beperkt alcoholgebruik en niet roken. Regelmatige
lichaamsbeweging en het vermijden van stress zijn ook belangrijke pijlers van preventie. Naast preventie door een bewuste levensstijl, zijn regelmatige preventieve onderzoeken en controles door de huisarts ook nuttig. Op deze manier kunnen ziekten vaak in een vroeg stadium worden gediagnosticeerd, wat de kans op herstel aanzienlijk verbetert.
Lees verder